Hidrolik kırılma nedir? - Mia Nacamulli
-
0:09 - 0:14Yeraltında bir zamanlar ulaşılamayan
doğal gaz depoları mevcut. -
0:14 - 0:18Bu gaz büyük ihtimalle
milyonlarca yıl önce -
0:18 - 0:22yer kabuğunun altındaki
çürüyen organizmaların -
0:22 - 0:26aşırı sıcak ve basınca
maruz kalmasıyla oluşmuş. -
0:26 - 0:30Hidrolik kırılma ya da diğer bir adıyla
hidrokırılma diye bir teknoloji var. -
0:30 - 0:32Bu yöntem doğal gazı çekip
-
0:32 - 0:35enerji ihtiyacımızı
yıllarca karşılayabilir. -
0:36 - 0:38Hidrolik kırılma nasıl bir şey
-
0:38 - 0:41ve neden hararetli bir tartışmanın konusu?
-
0:42 - 0:46Doğal gazın olduğu her yerde
hidrolik kırılma yapılabilir. -
0:46 - 0:47Uzak bir çölden
-
0:47 - 0:49evinizin bahçesine kadar her yerde.
-
0:50 - 0:53Tortul katmanlarını delerek
-
0:53 - 0:58kuyu deliği olarak bilinen uzun,
dikey bir delik oluşuturularak başlanır. -
0:58 - 1:03Kuyu 2500-3000 metreye ulaştığında
başlangıç vuruşu yapılır. -
1:03 - 1:07Oradan itibaren yatay sondaja başlanır.
-
1:07 - 1:1590 derece dönülür ve 1,5 kilometre
boyunca şist kayalarının içinden geçerek -
1:15 - 1:19yatay sondaj yapılır.
-
1:19 - 1:23Özel bir delici silah
kullanılmaya başlanır. -
1:23 - 1:26Bu silahla kuyunun duvarını delen
-
1:26 - 1:30küçük delikler açılır.
-
1:31 - 1:34İlk sondajdan üç dört ay sonra
-
1:34 - 1:37kuyu, hidrolik kırılma için hazırdır.
-
1:37 - 1:41Hidrokırılma sıvısı o kadar yüksek
bir basınçla aşağı boşaltılır ki -
1:41 - 1:43şist kayasını kırar.
-
1:43 - 1:49Böylece sıkışmış gaz ve petrol
bu kırıklardan sızabilirler. -
1:49 - 1:52Bu sıvının %90'ından fazlası sudur.
-
1:52 - 1:56Geri kalanı da yoğunlaştırılmış
kimyasal katkı maddelerinden oluşur. -
1:56 - 2:00Sıvının içeriği, hidrokırılma tesisinin
özelliklerine göre değişir. -
2:00 - 2:03Fakat genelde üç kategoriye ayrılır:
-
2:03 - 2:06Moloz temizlemek
ve mineral eritmek için asit, -
2:06 - 2:12kaygan su oluşturmak için eklenen
sürtünme-azaltıcı bileşik -
2:12 - 2:16ve bakteri oluşmasın diye
eklenen dezenfektan. -
2:16 - 2:21Çatlakları açsınlar diye
suya kum ya da kil de eklenir -
2:21 - 2:26böylelikle gaz ve petrol basınç
olmasa da sızmaya devam eder. -
2:27 - 2:30Hidrokırılma, yoğun pompası
ve su fışkırtmasıyla -
2:30 - 2:35kuyu başına 11-22 milyon litre
su kullanıyor. -
2:36 - 2:39Aslında bu miktar tarıma,
-
2:39 - 2:40elektrik santrallerine
-
2:40 - 2:43ya da golf sahalarının
bakımına kıyasla fazla değil -
2:43 - 2:47fakat yerel su kaynaklarını
önemli derecede etkileyebilir. -
2:47 - 2:51Hidrokırılma suyunu elden
çıkarmak da ayrı bir sorun. -
2:51 - 2:54Yüzeye çıkan gazla birlikte
-
2:54 - 2:59milyonlarca litre su taşarak çıkar.
-
2:59 - 3:04Atık, radyoaktif madde, tuz, ağır metal
-
3:04 - 3:08ve hidrokarbon içeren
bu suyun elden çıkartılması gerek. -
3:08 - 3:12Bu genellikle tesisteki derin kuyuların
çukurlarını kullanarak -
3:12 - 3:16ya da tesis dışındaki su arıtma
tesisleriyle yapılır. -
3:16 - 3:19Diğer bir seçenek bu sıvıyı
geri dönüştürmek. -
3:19 - 3:23Fakat bu süreç kirliliği arttırabilir
-
3:23 - 3:27çünkü su her kullanıldığında
daha da zehirli oluyor. -
3:27 - 3:31Kuyular, atıkların yer altı suyuna
sızmasını önlemek için -
3:31 - 3:33genelde demir ve çimentoyla kaplıdır
-
3:33 - 3:39fakat ihmal ya da bir kaza
yıkıcı etkilere neden olabilir. -
3:39 - 3:41Hidrokırılma eğer direkt
yeraltı suyuna girerek, -
3:41 - 3:44tehlikeli yeraltı sızıntılarının
içinden yapılıp -
3:44 - 3:48zehirli atık su dikkatizce
elden çıkarılırsa -
3:48 - 3:52hidrokırılma tesisinin etrafındaki
içme suları kirlenebilir. -
3:52 - 3:56Endişe verici diğer konu da
basınç ve atık sudan kaynaklanan -
3:56 - 4:00deprem tehlikesi ve altyapı zararlarıdır.
-
4:00 - 4:04Artan sismik aktivite
ve hidrokırılma arasındaki bağ -
4:04 - 4:08hemen dibimizde gerçekleşen uzun süreli
basınç dengesizlikleri hakkında -
4:08 - 4:11çözünmemiş sorunlar ortaya çıkarıyor.
-
4:11 - 4:15Hidrokırılma hakkındaki en büyük
tartışma, gökyüzüyle alakalı. -
4:15 - 4:22Çevre açısından, doğal gazın
kömürden daha iyi olduğu düşünülür. -
4:22 - 4:23Hidrokırılmadan çıkan gaz,
-
4:23 - 4:29enerji birimi olarak kömürünkinin
yarısı kadar karbondioksit yayıyor. -
4:29 - 4:31Hidrokırılmanın kendisinin
neden olduğu kirlilik ise -
4:31 - 4:33göz ardı edilemez.
-
4:33 - 4:36Sondaj ve popmalama sırasında
açığa çıkan metan -
4:36 - 4:41bir sera gazı olarak
karbondioksitten çok daha tesirli. -
4:41 - 4:45Bazı bilim insanları metanın
en sonunda yok olduğunu söylüyor -
4:45 - 4:49bundan dolayı uzun-süreli etkisi daha az.
-
4:49 - 4:51Ama sorulması gereken
çok daha önemli bir soru var. -
4:51 - 4:54Hidrokırılma parayı, zamanı ve araştırmayı
-
4:54 - 4:59yenilenebilir enerji kaynaklarının
gelişiminde kullanılmaktan alı mı koyuyor? -
4:59 - 5:01Doğal gaz yenilenemez
-
5:01 - 5:04ve hidrokırılmayı destekleyen
kısa süreli ekonomik çıkarlar -
5:04 - 5:08küresel iklim değişikliğiyle birlikte
beklenenden az gelebilir. -
5:08 - 5:12Uzmanlar hâlâ hidrokırılmanın
parasal etkilerini inceliyorlar. -
5:12 - 5:15Modern hidrokırılma
1940'lardan beri var olsa da -
5:15 - 5:17son on yılda bir artış yaşadı.
-
5:17 - 5:23Çünkü başka doğal gaz kaynakları azalıyor,
yenilenemeyen enerjilerin maliyeti artıyor -
5:23 - 5:27ve son teknoloji erişimi kolaylaştırıyor.
-
5:27 - 5:30Fakat birçok ülke, çevresel
sorunlara karşılık olarak -
5:30 - 5:33hidrokırılmayı yasakladı.
-
5:33 - 5:37Hidrokırılmanın dünya çapında
enerjiyi yeniden şekillendirdiği kesin -
5:37 - 5:41ama hangi uzun vadeli
çıkarlar için ve ne pahasına?
- Title:
- Hidrolik kırılma nedir? - Mia Nacamulli
- Description:
-
Derslerin hepsine erişebilmek için: http://ed.ted.com/lessons/how-does-fracking-work-mia-nacamulli
Yeraltında bir zamanlar ulaşılamayan doğal gaz depoları mevcut. Hidrolik kırılma ya da hidrokırılma teknolojisi bu doğal gazı çekebilir ve böylelikle bizim enerji ihtiyacımızı yıllarca karşılayabilir. Hidrolik kırılma nasıl bir şey ve neden hararetli bir tartışmanın konusu? Mia Nacamulli hidrolik kırılmanın detaylarını açıklıyor.
Ders: Mia Nacamulli. Animasyon: Sharon Colman
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 06:04
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for How does fracking work? - Mia Nacamulli | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for How does fracking work? - Mia Nacamulli | ||
Gözde Alpçetin accepted Turkish subtitles for How does fracking work? - Mia Nacamulli | ||
Gözde Alpçetin edited Turkish subtitles for How does fracking work? - Mia Nacamulli | ||
Rumeysa Durmaz edited Turkish subtitles for How does fracking work? - Mia Nacamulli |