Return to Video

Czemu kochamy powtórzenia w muzyce? - Elizabeth Hellmuth Margulis

  • 0:06 - 0:12
    Ile razy powtarza się refren
    w waszej ulubionej piosence?
  • 0:12 - 0:16
    Zastanówcie się, ile razy go słuchaliście.
  • 0:16 - 0:21
    Prawdopodobnie dziesiątki,
    jeśli nie setki razy,
  • 0:21 - 0:25
    a nie tylko popularne piosenki z Zachodu
    zawierają powtórzenia.
  • 0:25 - 0:30
    Powtórzenia są cechą muzyki
    wspólną dla kultur z całego świata.
  • 0:30 - 0:34
    Dlaczego muzyka tak mocno
    polega na powtórzeniach?
  • 0:34 - 0:40
    Częściowo znajdziemy odpowiedź
    w tak zwanym efekcie czystej ekspozycji.
  • 0:40 - 0:44
    Najprościej mówiąc, ludzie preferują to,
    na co już byli wystawieni, co słyszeli.
  • 0:44 - 0:48
    Na przykład, słyszymy w radiu piosenkę,
    która niespecjalnie nam się podoba,
  • 0:48 - 0:53
    ale później słyszymy ją też w sklepie,
    w kinie i na rogu ulicy.
  • 0:53 - 0:57
    Wkrótce zaczynamy przytupywać w rytm,
    podśpiewując pod nosem,
  • 0:57 - 0:59
    albo nawet pobierając ścieżkę dźwiękową.
  • 0:59 - 1:02
    Efekt czystej ekspozycji
    nie dotyczy tylko piosenek.
  • 1:02 - 1:06
    Dotyczy wszystkiego - od kształtów,
    po reklamy mistrzostw sportowych.
  • 1:06 - 1:10
    Co sprawia, ze powtórzenia
    są tak rozpowszechnione w muzyce?
  • 1:10 - 1:15
    Żeby to sprawdzić, psycholodzy poprosili
    kilka osób o słuchanie muzyki,
  • 1:15 - 1:17
    unikającej bezpośrednich repetycji.
  • 1:17 - 1:20
    Słuchali fragmentów utworów
    w oryginalnej formie
  • 1:20 - 1:25
    albo w wersji zmodyfikowanej tak,
    że zawierała powtórzenia.
  • 1:25 - 1:27
    Choć oryginalne wersje skomponowali
  • 1:27 - 1:29
    najlepsi muzycy XX wieku,
  • 1:29 - 1:34
    a wersje z powtórkami poddano
    brutalnej obróbce cyfrowej,
  • 1:34 - 1:36
    badani uznali, że wersje z repetycjami
  • 1:36 - 1:39
    są przyjemniejsze, bardziej interesujące
  • 1:39 - 1:43
    i że to one brzmią jak
    skomponowane przez człowieka.
  • 1:43 - 1:45
    Powtórzenia w muzyce
    są bardzo przekonujące.
  • 1:45 - 1:49
    Pomyślcie o klasycznym
    "Mana Mana" z "Mapetów".
  • 1:49 - 1:52
    Jeśli to znacie, to właściwie nie da się
  • 1:52 - 1:56
    na "Mana mana", nie odpowiedzieć:
    "Tu tuu du du du"
  • 1:56 - 1:59
    Powtórzenia nieodmiennie łączą
  • 1:59 - 2:02
    jeden fragment muzyki z kolejnym.
  • 2:02 - 2:06
    Kiedy słyszysz kilka dźwięków,
    już wyobrażasz sobie, co będzie dalej.
  • 2:06 - 2:11
    Umysł bezwiednie śpiewa,
    a ty możesz zacząć nucić.
  • 2:11 - 2:15
    Ostatnie badania wykazały,
    że na dźwięk powracającego fragmentu
  • 2:15 - 2:18
    ludzie częściej podrygują
    albo przytupują do rytmu.
  • 2:18 - 2:25
    Powtórzenia zachęcają nas do aktywnego
    udziału w muzyce, nie tylko słuchania.
  • 2:25 - 2:30
    Badania wykazały też,
    że słuchacze analizują powtórzenia
  • 2:30 - 2:34
    za każdym razem skupiając się
    na innych aspektach dźwięku.
  • 2:34 - 2:37
    Za pierwszym razem może zwrócisz uwagę
    na melodię danego fragmentu,
  • 2:37 - 2:42
    ale przy powtórce myślisz o tym,
    jak gitarzysta dobiera akordy.
  • 2:42 - 2:46
    Podobnie jest z językiem,
    nazywa się to satiacją semantyczną.
  • 2:46 - 2:49
    Powtarzanie do znudzenia
    słowa "atlas" sprawia,
  • 2:49 - 2:54
    że przestajemy myśleć o jego znaczeniu,
    a skupiamy się na brzmieniu głosek.
  • 2:54 - 2:57
    Na tym jak "L" pojawia się przed "T".
  • 2:57 - 3:03
    Powtarzając, poznajemy nowe dźwięki,
    niedostępne przy pierwszym słuchaniu.
  • 3:03 - 3:07
    Głoska "l" po "t" nie jest związana
    tylko ze słowem "atlas",
  • 3:07 - 3:11
    ale dobór tonacji w muzyce może mieć
    kluczowe znaczenie dla wydźwięku utworu.
  • 3:11 - 3:17
    Podobieństwo mowy i muzyki pokazuje,
    jak łatwo kilkakrotne powtórzenie zdania
  • 3:17 - 3:20
    przenosi uwagę słuchacza na tonację
    i przejściowe aspekty dźwięku,
  • 3:20 - 3:26
    więc język mówiony podczas powtarzania,
    zaczyna brzmieć jak śpiew.
  • 3:26 - 3:29
    Podobnie dzieje się w przypadku
    losowych sekwencji dźwiękowych.
  • 3:29 - 3:34
    Ludzie uznają za bardziej muzykalne
    te przypadkowe sekwencje,
  • 3:34 - 3:37
    które usłyszą kilkakrotnie.
  • 3:37 - 3:41
    Powtórzenia dają początek
    dźwiękowej orientacji,
  • 3:41 - 3:46
    która jest wyraźnie muzyczna,
    wtedy aktywnie słuchamy
  • 3:46 - 3:50
    oczekując na kolejny dźwięk.
  • 3:50 - 3:54
    Ten model słuchania wiąże się
    z podatnością na podłapywanie melodii,
  • 3:54 - 4:00
    kiedy fragmenty utworów wpadają nam w ucho
    i ciągle je sobie powtarzamy.
  • 4:00 - 4:03
    Krytycy są często zażenowani
    powtórzeniami w muzyce,
  • 4:03 - 4:08
    uważając je za uwsteczniające i dziecinne,
    ale powtórzenia wcale nie są żenujące,
  • 4:08 - 4:15
    są kluczową cechą, która umożliwia nam
    przeżywanie tego, co uważamy za muzykę.
Title:
Czemu kochamy powtórzenia w muzyce? - Elizabeth Hellmuth Margulis
Speaker:
Elizabeth Hellmuth Margulis
Description:

Pełna lekcja: http://ed.ted.com/lessons/why-we-love-repetition-in-music-elizabeth-hellmuth-margulis

Ile razy powtarza się refren w twojej ulubionej piosence? Ile razy go słuchałeś? Powtórzenia nie są jedynie cechą zachodniego popu, ale globalnym fenomenem. Dlaczego?
Elizabeth Hellmuth Margulis przeprowadza nas przez podstawy efektu czystej ekspozycji, wyjaśniając jak powtórzenia zachęcają nas do aktywnego uczestnictwa w muzyce, a nie jedynie biernego słuchania.

Lekcja: Elizabeth Hellmuth Margulis, animacja: Andrew Zimbelman for The Foreign Correspondents' Club.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:32

Polish subtitles

Revisions