Return to Video

Γνωρίστε τη μικροσκοπική ζωή στο σπίτι σας - και στο πρόσωπό σας

  • 0:01 - 0:03
    Θέλω να αγγίξετε το πρόσωπό σας.
  • 0:04 - 0:05
    Εμπρός.
  • 0:06 - 0:07
    Πώς το νιώθετε;
  • 0:07 - 0:09
    Μαλακό; Ελαστικό;
  • 0:09 - 0:12
    Είστε εσείς, σωστά;
    Νιώθετε ότι είστε εσείς;
  • 0:13 - 0:15
    Λοιπόν, δεν είναι ακριβώς έτσι.
  • 0:15 - 0:19
    Στην ουσία αγγίζετε
    τις χιλιάδες μικροσκοπικές οντότητες
  • 0:19 - 0:21
    που ζουν στο πρόσωπο και τα δάχτυλά μας.
  • 0:22 - 0:24
    Αγγίζετε κάποιο είδος μύκητα
  • 0:24 - 0:27
    που έπεσε πάνω σας
    από τους αεραγωγούς σήμερα.
  • 0:27 - 0:29
    Προκαλούν τις αλλεργίες μας
  • 0:29 - 0:31
    και μυρίζουν μούχλα.
  • 0:32 - 0:36
    Αγγίζετε κάποια από τα 100
    δισεκατομμύρια βακτηριακά κύτταρα
  • 0:36 - 0:38
    που ζουν στην επιδερμίδα σας.
  • 0:38 - 0:42
    Μασουλώντας τα δερματικά σας έλαια
    πολλαπλασιάζονται
  • 0:42 - 0:45
    παράγοντας τις σωματικές σας οσμές.
  • 0:46 - 0:48
    Πολύ πιθανώς αγγίζετε τα βακτήρια κοπράνων
  • 0:49 - 0:52
    που ράντισε επάνω σας το τελευταίο
    τράβηγμα στο καζανάκι της τουαλέτας
  • 0:52 - 0:55
    ή εκείνα τα βακτήρια
    που ζουν στους σωλήνες ύδρευσης
  • 0:55 - 0:58
    και έπεσαν επάνω σας
    στο τελευταίο σας ντουζ.
  • 0:59 - 1:00
    Λυπάμαι.
  • 1:00 - 1:01
    (Γέλια)
  • 1:01 - 1:05
    Πιθανότατα κιόλας δίνετε
    ένα μικροσκοπικό «κόλλα το!»
  • 1:05 - 1:09
    στα δύο είδη ακάρεων
    που ζουν στο πρόσωπό σας,
  • 1:09 - 1:10
    στα πρόσωπα όλων μας.
  • 1:11 - 1:14
    Έχουν περάσει τις νύχτες
    βολτάροντας στο πρόσωπό σας
  • 1:14 - 1:16
    και κάνοντας σεξ πάνω στη μύτη σας.
  • 1:16 - 1:19
    (Γέλια)
  • 1:20 - 1:24
    Πολλά απ' αυτά τώρα αδειάζουν
    τα εντόσθιά τους πάνω στους πόρους σας.
  • 1:24 - 1:26
    (Γέλια)
  • 1:26 - 1:28
    Τώρα κοιτάξτε το δάχτυλό σας.
  • 1:28 - 1:30
    Πώς το αισθάνεστε; Αηδιαστικό;
  • 1:30 - 1:33
    Απεγνωσμένο για σαπούνι ή λευκαντικό;
  • 1:34 - 1:36
    Έτσι νιώθετε τώρα,
  • 1:36 - 1:38
    αλλά στο μέλλον δεν θα νιώθετε έτσι.
  • 1:39 - 1:41
    Τα τελευταία 100 χρόνια,
  • 1:41 - 1:43
    είχαμε μια ανταγωνιστική σχέση
  • 1:43 - 1:46
    με τη μικροσκοπική ζωή κοντά μας.
  • 1:46 - 1:48
    Αν σας έλεγα
    ότι το σπίτι σας έχει παράσιτα
  • 1:48 - 1:49
    ή βακτήρια στον νεροχύτη,
  • 1:49 - 1:52
    θα υπήρχε μια ανθρώπινη λύση
    για όλα αυτά,
  • 1:52 - 1:55
    ένα προϊόν να εξοντώσει, να εξολοθρεύσει,
  • 1:55 - 1:56
    να απολυμάνει.
  • 1:57 - 2:01
    Προσπαθούμε να απομακρύνουμε
    την πλειονότητα της μικροσκοπικής ζωής.
  • 2:02 - 2:07
    Μα κάνοντάς το, αγνοούμε
    την καλύτερη πηγή νέων τεχνολογιών
  • 2:07 - 2:08
    σε αυτόν τον πλανήτη.
  • 2:09 - 2:14
    Τα τελευταία 100 χρόνια υπήρξαν ανθρώπινες
    λύσεις σε μικροβιολογικά προβλήματα.
  • 2:14 - 2:16
    Μα τα επόμενα 100 χρόνια,
  • 2:16 - 2:20
    θα υπάρξουν μικροβιολογικές λύσεις
    στα ανθρώπινα προβλήματα.
  • 2:21 - 2:23
    Είμαι επιστήμονας
    και εργάζομαι με ερευνητές
  • 2:23 - 2:26
    των πανεπιστημίων
    της Β. Καρολίνας και του Κολοράντο
  • 2:26 - 2:30
    ώστε να ανακαλύψουμε τη μικροσκοπική ζωή
    που είναι πιο κοντά μας από καθετί άλλο.
  • 2:31 - 2:34
    Και συχνά αυτό συμβαίνει
    στα πιο προσωπικά και βαρετά περιβάλλοντα,
  • 2:35 - 2:38
    όπως κάτω από καναπέδες, στην πίσω αυλή
  • 2:38 - 2:39
    ή μέσα στους ομφαλούς μας.
  • 2:40 - 2:43
    Κάνω αυτήν την δουλειά
    καθώς γνωρίζουμε πολύ λίγα
  • 2:43 - 2:45
    για αυτή τη μικροσκοπική ζωή κοντά μας.
  • 2:46 - 2:49
    Πριν λίγα χρόνια κανένας επιστήμονας
    δεν μπορούσε να πει
  • 2:49 - 2:52
    τι είδους μικρόβια ή μικροοργανισμοί
    ζουν στο σπίτι σας.
  • 2:53 - 2:56
    Στο δικό σας σπίτι, το μέρος που ξέρετε
    καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο.
  • 2:57 - 2:58
    Κι έτσι εγώ και ομάδες άλλων
  • 2:58 - 3:01
    οπλιζόμαστε με μπατονέτες και τσιμπιδάκια
  • 3:01 - 3:02
    και προχωρημένες μεθόδους DNA
  • 3:02 - 3:05
    για να αποκαλύψουμε αυτήν
    τη μικροσκοπική ζωή κοντά μας.
  • 3:06 - 3:10
    Κάνοντάς το, βρήκαμε
    πάνω από 600 είδη παρασίτων
  • 3:10 - 3:12
    που ζουν στα νοικοκυριά των ΗΠΑ.
  • 3:12 - 3:15
    Τα πάντα, από αράχνες και κατσαρίδες
  • 3:15 - 3:18
    ως μικροσκοπικά ακάρεα
    που προσκολλούνται σε φτερά.
  • 3:18 - 3:23
    Και βρήκαμε πάνω από 100.000 είδη
    βακτηρίων και μυκήτων
  • 3:23 - 3:26
    που ζουν στη συσσωρευμένη οικιακή σκόνη
  • 3:26 - 3:29
    και χιλιάδες άλλα που ζουν
    στα ρούχα ή στις μπανιέρες μας.
  • 3:30 - 3:34
    Πήγαμε και παραπέρα
    και κοιτάξαμε τους μικροοργανισμούς
  • 3:34 - 3:38
    που ζουν μέσα στο σώμα
    των ίδιων των εντόμων του σπιτιού μας.
  • 3:39 - 3:42
    Σε κάθε έντομο, για παράδειγμα μια σφήκα,
  • 3:42 - 3:46
    βλέπουμε μια μικροσκοπική ζούγκλα
    να ξετυλίγεται σε ένα τρυβλίο Πέτρι,
  • 3:46 - 3:49
    έναν κόσμο που σφύζει
    από εκατοντάδες μορφές ζωής.
  • 3:49 - 3:52
    Κοιτάξτε τον βιολογικό Σύμπαν!
  • 3:54 - 3:56
    Τόσα πολλά από τα είδη
    που βλέπετε αυτή τη στιγμή
  • 3:56 - 3:57
    δεν έχουν ακόμα όνομα.
  • 3:58 - 4:01
    Η πλειονότητα της ζωής γύρω μας
    παραμένει άγνωστη.
  • 4:02 - 4:05
    Θυμάμαι την πρώτη φορά που ανακάλυψα
    και ονόμασα ένα νέο είδος.
  • 4:05 - 4:08
    Ήταν ένας μύκητας που ζει
    στη φωλιά μιας σφήκας.
  • 4:09 - 4:11
    Είναι λευκός και φουντωτός
  • 4:11 - 4:13
    και τον ονόμασα «mucor nidicola»,
  • 4:14 - 4:17
    που στα Λατινικά σημαίνει
    ότι ζει στη φωλιά κάποιου άλλου.
  • 4:18 - 4:21
    Αυτή είναι μια εικόνα του
    να μεγαλώνει πάνω σε έναν δεινόσαυρο
  • 4:21 - 4:24
    επειδή σε όλους αρέσουν οι δεινόσαυροι.
  • 4:25 - 4:27
    Εκείνο τον καιρό έκανα μεταπτυχιακό
  • 4:27 - 4:31
    και ήμουν τόσο ενθουσιασμένη
    που βρήκα αυτήν την νέα μορφή ζωής.
  • 4:31 - 4:33
    Παίρνω τηλέφωνο τον πατέρα μου και λέω
  • 4:33 - 4:36
    «Μπαμπά! Μόλις ανακάλυψα
    ένα νέο είδος μικροοργανισμού!»
  • 4:37 - 4:38
    Και εκείνος γελάει και λέει,
  • 4:38 - 4:41
    «Υπέροχα. Ελπίζω να ανακάλυψες
    και τη θεραπεία εναντίον του».
  • 4:41 - 4:43
    (Γέλια)
  • 4:43 - 4:44
    «Θεράπευσέ μας».
  • 4:45 - 4:48
    Ο πατέρας μου είναι
    ο μεγαλύτερος υποστηρικτής μου,
  • 4:48 - 4:52
    έτσι εκείνη την ολέθρια στιγμή που ήθελε
    να εξοντώσει τη μικρή νέα μου μορφή ζωής,
  • 4:52 - 4:55
    ένοιωσα πώς τον είχα απογοητεύσει,
  • 4:55 - 4:57
    και ως κόρη και ως επιστήμονας.
  • 4:57 - 5:01
    Τα χρόνια που πέρασα
    στο εργαστήριο και σε πίσω αυλές
  • 5:01 - 5:05
    ερευνώντας και κατηγοριοποιώντας
    τη μικροσκοπική ζωή γύρω μας,
  • 5:05 - 5:08
    ποτέ δεν του εξήγησα ξεκάθαρα
    την πραγματική μου αποστολή.
  • 5:08 - 5:10
    Στόχος μου δεν είναι να βρω τεχνολογία
  • 5:10 - 5:13
    που μπορεί να σκοτώσει
    τη μικροσκοπική ζωή γύρω μας.
  • 5:13 - 5:17
    Στόχος μου είναι να βρω νέα τεχνολογία
    ΑΠΟ αυτήν την ζωή, που θα μας σώσει.
  • 5:19 - 5:25
    Η βιοποικιλότητα στα σπίτια μας είναι
    κάτι παραπάνω από μια λίστα 100.000 ειδών.
  • 5:25 - 5:29
    Είναι 100.000 νέες πηγές
    λύσεων σε ανθρώπινα προβλήματα.
  • 5:30 - 5:32
    Ξέρω ότι είναι δύσκολο να πιστέψετε
  • 5:32 - 5:34
    πώς οτιδήποτε τόσο μικρό ή μονοκύτταρο
  • 5:34 - 5:35
    μπορεί να κάνει τη διαφορά,
  • 5:35 - 5:36
    αλλά μπορεί.
  • 5:37 - 5:40
    Αυτά τα πλάσματα είναι μικροί αλχημιστές,
  • 5:40 - 5:43
    με την ικανότητα να μετατρέπουν
    το περιβάλλον τους
  • 5:43 - 5:45
    με ένα οπλοστάσιο χημικών εργαλείων.
  • 5:46 - 5:49
    Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να ζήσουν
    οπουδήποτε σ' αυτόν τον πλανήτη
  • 5:49 - 5:51
    και μπορούν να φάνε οτιδήποτε γύρω τους.
  • 5:53 - 5:57
    Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να φάνε τα πάντα
    από τοξικά απόβλητα μέχρι πλαστικό
  • 5:58 - 6:03
    και μπορούν να παράγουν απόβλητα
    όπως λάδι και ενέργεια,
  • 6:03 - 6:05
    μέχρι και ψήγματα χρυσού.
  • 6:07 - 6:10
    Μπορούν να μετατρέψουν
    το μη βρώσιμο σε θρεπτικό.
  • 6:11 - 6:13
    Μπορούν από ζάχαρη να φτιάξουν αλκοόλ.
  • 6:14 - 6:16
    Δίνουν στη σοκολάτα τη γεύση της
  • 6:16 - 6:18
    και στο χώμα την δύναμη της βλάστησης.
  • 6:18 - 6:20
    Είμαι εδώ για να σας πω
  • 6:20 - 6:23
    πως τα επόμενα 100 χρόνια
    αυτά τα πλάσματα θα πρωταγωνιστήσουν
  • 6:23 - 6:24
    στην επίλυση περισσότερων προβλημάτων.
  • 6:25 - 6:27
    Και έχουμε πολλά προβλήματα.
  • 6:28 - 6:32
    Έχουμε τα τετριμμένα:
    ρούχα που μυρίζουν ή άνοστο φαγητό.
  • 6:32 - 6:34
    Και έχουμε και τα τεράστια:
  • 6:35 - 6:38
    αρρώστιες, ρύπανση, πόλεμο.
  • 6:39 - 6:41
    Κι έτσι αυτή είναι η αποστολή μου:
  • 6:41 - 6:44
    όχι μόνο να κατηγοριοποιήσω
    τη μικροσκοπική ζωή γύρω μας,
  • 6:44 - 6:48
    αλλά να βρω για κάθε πρόβλημα
    τη μοναδική και κατάλληλη λύση.
  • 6:49 - 6:50
    Να ένα παράδειγμα:
  • 6:50 - 6:52
    Ξεκινήσαμε με ένα παράσιτο,
  • 6:52 - 6:54
    μια σφήκα που ζει σε πολλά σπίτια.
  • 6:55 - 7:00
    Μέσα από αυτήν βγάλαμε
    ένα άγνωστο είδος μικροοργανισμού
  • 7:00 - 7:01
    με μια μοναδική ιδιότητα:
  • 7:02 - 7:03
    μπορούσε να φτιάξει μπύρα.
  • 7:04 - 7:07
    Αυτή είναι μια ιδιότητα που έχουν
    μόνο ελάχιστα είδη στον πλανήτη.
  • 7:07 - 7:10
    Για την ακρίβεια, όλες οι εμπορικές
    μπύρες που έχετε πιει
  • 7:10 - 7:14
    προέρχονται από ένα από τα τρία
    είδη μικροοργανισμού.
  • 7:15 - 7:19
    Όμως το είδος μας θα μπορούσε ακόμη
    να φτιάξει μπύρα με γεύση μελιού
  • 7:20 - 7:23
    και επίσης θα μπορούσε να φτιάξει
    μια υπέροχα πικάντικη μπύρα.
  • 7:23 - 7:27
    Αυτό το είδος μικροοργανισμού
    που ζει μέσα στην κοιλιά μιας σφήκας,
  • 7:28 - 7:30
    θα μπορούσε να φτιάξει
    μια πολύτιμη ξινή μπύρα
  • 7:30 - 7:33
    καλύτερη από όλες τις μπύρες του πλανήτη.
  • 7:35 - 7:38
    Υπάρχουν τώρα τέσσερα είδη
    που παράγουν εμπορική μπύρα.
  • 7:39 - 7:42
    Εκεί όπου πριν βλέπαμε ένα παράσιτο,
  • 7:42 - 7:45
    τώρα σκεφτόμαστε την γεύση
    της μελλοντικής αγαπημένης μας μπύρας.
  • 7:46 - 7:47
    Σαν δεύτερο παράδειγμα,
  • 7:47 - 7:51
    δούλευα με ερευνητές
    και σκάβαμε στο χώμα σε πίσω αυλές.
  • 7:51 - 7:56
    Εκεί, βρήκαμε έναν μικροοργανισμό που
    θα μπορούσε να φτιάξει νέα αντιβιοτικά,
  • 7:56 - 7:59
    αντιβιοτικά που μπορούν να σκοτώσουν
    τα χειρότερα παράσιτα του κόσμου.
  • 8:00 - 8:03
    Αυτό που βρήκαμε ήταν κάτι υπέροχο,
  • 8:03 - 8:04
    μα αυτό είναι το μυστικό:
  • 8:05 - 8:07
    τα τελευταία 60 χρόνια,
  • 8:07 - 8:09
    τα περισσότερα αντιβιοτικά της αγοράς
  • 8:09 - 8:12
    προέρχονται από παρόμοια
    βακτήρια του εδάφους.
  • 8:12 - 8:15
    Κάθε μέρα, εσείς κι εγώ
    και όλοι σε αυτή την αίθουσα
  • 8:15 - 8:17
    και σ' αυτόν τον πλανήτη,
  • 8:17 - 8:22
    επιβιώνουμε χάρη σε παρόμοια βακτήρια
    που παράγουν τα περισσότερα αντιβιοτικά.
  • 8:23 - 8:25
    Εκεί όπου μέχρι τώρα βλέπατε χώμα,
  • 8:25 - 8:27
    σκεφτείτε τώρα φαρμακευτικές αγωγές.
  • 8:28 - 8:31
    Ίσως το αγαπημένο μου παράδειγμα
    προέρχεται από συναδέλφους
  • 8:31 - 8:34
    που ερευνούν μικροοργανισμούς
    αποβλήτων μιας λίμνης,
  • 8:34 - 8:38
    που τραγικώς ονομάστηκε από την κοπριά
    αγελάδας στην οποία πρωτοβρέθηκε.
  • 8:38 - 8:42
    Είναι αρκετά ασήμαντο
    και θα ήταν άνευ σημασίας,
  • 8:42 - 8:46
    αν οι ερευνητές δεν είχαν ανακαλύψει
    ότι αν ταΐσεις μ' αυτά ποντίκια,
  • 8:46 - 8:49
    τα εμβολιάζεις κατά του συνδρόμου
    του μετατραυματικού στρες.
  • 8:50 - 8:52
    Σε εμβολιάζει κατά του φόβου.
  • 8:53 - 8:57
    Εκεί που παλαιότερα έβλεπες λιμνάζοντα
    απόβλητα, τώρα σκέψου την ελπίδα.
  • 8:58 - 9:00
    Υπάρχουν τόσα περισσότερα
    μικροβιολογικά παραδείγματα
  • 9:01 - 9:03
    τα οποία δεν προλαβαίνω να αναφέρω σήμερα.
  • 9:03 - 9:08
    Σας έδειξα παραδείγματα λύσεων
    από μόλις τρία είδη μικροοργανισμών.
  • 9:09 - 9:12
    Μα φανταστείτε τι μπορούν ίσως
    να κάνουν τα υπόλοιπα 100.000 είδη
  • 9:12 - 9:14
    που ζουν στις κουνουπιές της σκόνης σας.
  • 9:15 - 9:18
    Στο μέλλον, ίσως μπορούν
    να σας κάνουν πιο σέξι
  • 9:19 - 9:20
    ή εξυπνότερους
  • 9:21 - 9:23
    ή ίσως μακροβιότερους.
  • 9:24 - 9:27
    Έτσι θέλω να ξανακοιτάξετε το δάχτυλό σας.
  • 9:27 - 9:29
    Σκεφτείτε όλα αυτά
    τα μικροσκοπικά πλάσματα
  • 9:29 - 9:31
    που είναι άγνωστα.
  • 9:31 - 9:34
    Σκεφτείτε τι θα μπορούν ίσως
    να κάνουν στο μέλλον
  • 9:34 - 9:35
    ή να παράγουν
  • 9:36 - 9:38
    ή ποιανού τη ζωή ίσως μπορέσουν να σώσουν.
  • 9:39 - 9:41
    Πώς νιώθετε το δάχτυλό σας τώρα;
  • 9:42 - 9:43
    Λίγο πιο ισχυρό;
  • 9:45 - 9:47
    Είναι επειδή αισθάνεστε το μέλλον.
  • 9:47 - 9:48
    Σας ευχαριστώ.
  • 9:48 - 9:50
    (Χειροκρότημα)
Title:
Γνωρίστε τη μικροσκοπική ζωή στο σπίτι σας - και στο πρόσωπό σας
Speaker:
Ανν Μάντεν
Description:

Δείτε τη μικροσκοπική ζούγκλα μέσα και γύρω σας: μικροσκοπικοί οργανισμοί στα μάγουλά σας, κάτω από τον καναπέ σας και στο χώμα της αυλής σας. Έχουμε μια αμφιλεγόμενη σχέση με αυτά τα μικρόβια - τα καθαρίζουμε, τα εξολοθρεύουμε και τα απολυμαίνουμε - μα σύμφωνα με τη μικροβιολόγο Ανν Μάντεν, είναι πηγές νέων τεχνολογιών και φαρμάκων που περιμένουν να ανακαλυφθούν. Κατά την Μάντεν, αυτοί οι μικροσκοπικοί αλχημιστές δεν είναι αηδιαστικοί - είναι το μέλλον.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:07

Greek subtitles

Revisions Compare revisions