Return to Video

De Zijderoute: het eerste 'wereldwijde web' - Shannon Harris Castelo

  • 0:07 - 0:09
    Een bankier in Londen verstuurt
    in minder dan een seconde
  • 0:09 - 0:12
    de laatste koersinformatie
    naar collega's in Hong Kong.
  • 0:12 - 0:15
    Met één klik bestelt
    een klant in New York
  • 0:15 - 0:17
    elektronica uit Peking,
  • 0:17 - 0:19
    die in luttele dagen
    op transport gaan
  • 0:19 - 0:22
    per vrachtvliegtuig
    of containerschip.
  • 0:22 - 0:24
    De snelheid waarmee
    goederen en informatie
  • 0:24 - 0:27
    nu over de wereld gaan,
    is uniek in de geschiedenis.
  • 0:27 - 0:31
    Maar wereldhandel
    is ouder dan we denken,
  • 0:31 - 0:34
    en reikt meer dan 2.000 jaar terug
    over een afstand van 8.000 kilometer:
  • 0:34 - 0:37
    de Zijderoute.
  • 0:37 - 0:39
    De Zijderoute was eigenlijk
    niet één enkele weg,
  • 0:39 - 0:41
    maar een netwerk
    van meerdere routes
  • 0:41 - 0:43
    die gedurende eeuwen
    geleidelijk ontstonden
  • 0:43 - 0:46
    en verschillende plaatsen
    met elkaar verbond,
  • 0:46 - 0:47
    draadje voor draadje.
  • 0:47 - 0:51
    De eerste landbouwbeschavingen
    waren geïsoleerde plaatsen
  • 0:51 - 0:53
    in vruchtbare rivierdalen.
  • 0:53 - 0:55
    Het reizen werd bemoeilijkt
    door het landschap
  • 0:55 - 0:57
    en angst voor het onbekende.
  • 0:57 - 0:58
    Maar met het groeien,
  • 0:58 - 1:01
    ontdekte men dat
    de aangrenzende woestijnen en steppen
  • 1:01 - 1:03
    niet bevolkt werden
    door demonen uit volksverhalen,
  • 1:03 - 1:05
    maar door
    nomadische stammen met paarden.
  • 1:05 - 1:08
    De Scythen, die leefden
    tussen Hongarije en Mongolië,
  • 1:08 - 1:10
    kwamen in contact
    met de beschavingen
  • 1:10 - 1:13
    van de oude Grieken,
    Egypte en China.
  • 1:13 - 1:16
    Deze ontmoetingen waren vaak
    verre van vredig.
  • 1:16 - 1:18
    Maar zelfs door invallen en oorlog,
  • 1:18 - 1:21
    samen met handel en bescherming
    van de handelsreizigers
  • 1:21 - 1:22
    in ruil voor geld,
  • 1:22 - 1:26
    begonnen de nomaden goederen,
    ideeën en technologie te verspreiden
  • 1:26 - 1:29
    tussen culturen zonder direct contact.
  • 1:29 - 1:32
    Eén van de belangrijkste verbindingen
    in dit groeiende web
  • 1:32 - 1:33
    was de Perzische Koninklijke Weg,
  • 1:33 - 1:37
    voltooid door Darius I
    in de 5e eeuw v. Chr.
  • 1:37 - 1:41
    Hij overbrugde de ruim 3.000 km
    van de Tigris naar Egeïsche Zee.
  • 1:41 - 1:44
    Via de vele doorgeefpunten
    konden goederen en berichten
  • 1:44 - 1:48
    bijna tien keer sneller reizen
    dan een enkele reiziger kon.
  • 1:48 - 1:51
    Toen Alexander de Grote
    Perzië veroverde,
  • 1:51 - 1:55
    en uitbreidde tot Centraal-Azië
    door steden als Samarkand in te nemen,
  • 1:55 - 1:58
    en door nieuwe steden te stichten
    als Alexandria Eschate,
  • 1:58 - 2:02
    reikte het netwerk tussen de Griekse,
    Egyptische, Perzische en Indische culturen
  • 2:02 - 2:04
    verder naar het Oosten
    dan ooit tevoren.
  • 2:04 - 2:08
    Dit legde de basis voor
    een brug tussen China en het Westen,
  • 2:08 - 2:11
    wat werd voltooid
    in de 2e eeuw v. Chr.,
  • 2:11 - 2:13
    toen een ambassadeur
    genaamd Zhang Qian
  • 2:13 - 2:16
    terugkeerde van onderhandelingen
    met Westerse nomaden
  • 2:16 - 2:18
    en de keizer van de Han
    verhalen vertelde
  • 2:18 - 2:21
    over gevorderde beschavingen,
    rijke handel
  • 2:21 - 2:24
    en exotische goederen
    voorbij de westgrens.
  • 2:24 - 2:26
    Ambassadeurs en handelaars
    werden gezonden
  • 2:26 - 2:30
    naar Perzië en India om zijde en jade
    te verhandelen voor paarden en katoen,
  • 2:30 - 2:33
    samen met legers
    om hen te beschermen.
  • 2:33 - 2:35
    De routes naar oost en west
    ontmoetten elkaar
  • 2:35 - 2:38
    tot een geïntegreerd systeem
    dat Eurazië overbrugde,
  • 2:38 - 2:41
    wat leidde tot culturele
    en commerciële uitwisseling,
  • 2:41 - 2:43
    verder dan ooit tevoren.
  • 2:43 - 2:45
    Chinese goederen
    bereikten Rome,
  • 2:45 - 2:48
    waardoor er zo veel goud wegvloeide
    dat zijde werd verboden,
  • 2:48 - 2:51
    terwijl Romeins glas
    in China zeer gewild werd.
  • 2:51 - 2:54
    Militaire expedities in Centraal-Azië
  • 2:54 - 2:57
    leidden tot ontmoetingen
    tussen Chinese en Romeinse soldaten,
  • 2:57 - 3:00
    waardoor wellicht de kruisboog
  • 3:00 - 3:02
    naar de Westerse wereld
    werd gebracht.
  • 3:02 - 3:04
    De vraag naar exotische
    en vreemde goederen
  • 3:04 - 3:06
    en de winst die het opleverde,
  • 3:06 - 3:08
    hielden de strengen
    van de Zijderoute intact,
  • 3:08 - 3:10
    zelfs toen
    het Romeinse Rijk uiteenviel
  • 3:10 - 3:13
    en verschillende Chinese dynastieën
    kwamen en gingen.
  • 3:13 - 3:16
    Zelfs Mongoolse horden,
    bekend om hun plunderingen,
  • 3:16 - 3:20
    beschermden de handelsroutes,
    in plaats van hen te verstoren.
  • 3:20 - 3:23
    Maar samen met producten,
    zorgden de routes ook voor
  • 3:23 - 3:27
    verplaatsing van tradities, innovaties,
    ideologieën en talen.
  • 3:27 - 3:31
    Het boeddhisme, ontstaan in India,
    verspreidde zich naar China en Japan
  • 3:31 - 3:33
    en werd daar
    de heersende godsdienst.
  • 3:33 - 3:36
    De islam verspreidde zich van
    het Arabisch Schiereiland naar Zuid-Azië,
  • 3:36 - 3:38
    vermengde zich met lokale religies,
  • 3:38 - 3:41
    en leidde tot nieuwe religies,
    zoals het sikhisme.
  • 3:41 - 3:43
    En buskruit vond zijn weg
    van China naar het Midden-Oosten,
  • 3:43 - 3:48
    waar het de toekomst van de rijken der
    Ottomanen, Safawiden en Mogol bepaalden.
  • 3:48 - 3:51
    Ergens leidde het succes
    van de Zijderoute tot haar ondergang.
  • 3:51 - 3:54
    Zodra maritieme technologieën,
    zoals het magnetisch kompas,
  • 3:54 - 3:58
    hun weg vonden naar Europa,
    werden routes over land overbodig.
  • 3:58 - 4:01
    Ondertussen volgde op het instorten
    van het Mongoolse rijk
  • 4:01 - 4:04
    de terugtrekking van China
    uit de wereldhandel.
  • 4:04 - 4:07
    Hoewel de oude routes en netwerken
    niet bleven bestaan,
  • 4:07 - 4:09
    veranderden ze de wereld voor eeuwig
  • 4:09 - 4:11
    en er was geen ommekeer mogelijk.
  • 4:11 - 4:13
    Europeanen gingen op zoek naar zeeroutes
  • 4:13 - 4:16
    naar de bekende rijkdommen
    in Oost-Azië,
  • 4:16 - 4:17
    wat leidde tot de ontdekkingsreizen
  • 4:17 - 4:20
    en uitbreiding naar Afrika
    en beide Amerika's.
  • 4:20 - 4:24
    Vandaag vormt de onderlinge verbondenheid
    ons leven als nooit tevoren.
  • 4:24 - 4:28
    Canadees winkelpubliek koopt shirts
    die gemaakt zijn in Bangladesh,
  • 4:28 - 4:30
    Japanse kijkers
    zien Britse tv-programma's
  • 4:30 - 4:33
    en Amerikaanse software
    wordt gebruikt
  • 4:33 - 4:35
    om een revolutie te ontketenen
    in Tunesië.
  • 4:35 - 4:39
    De invloed van globalisering op cultuur
    en economie is onweerlegbaar.
  • 4:39 - 4:41
    Maar wat haar
    voor- en nadelen ook zijn,
  • 4:41 - 4:43
    het is verre
    van een nieuw fenomeen.
  • 4:43 - 4:46
    En hoewel de bergen,
    woestijnen en oceanen
  • 4:46 - 4:47
    die ons ooit scheidden,
  • 4:47 - 4:49
    nu omzeild worden
    door supersonische voertuigen,
  • 4:49 - 4:54
    onderzeekabels en signalen
    die door de ruimte gezonden worden,
  • 4:54 - 4:56
    en niet door karavanen
    die maanden onderweg zijn,
  • 4:56 - 4:58
    zou dit alles niet mogelijk zijn
  • 4:58 - 4:59
    zonder die pionierende culturen
  • 4:59 - 5:02
    door wiens inspanningen
    de Zijderoute ontstond:
  • 5:02 - 5:04
    het eerste wereldwijde web.
Title:
De Zijderoute: het eerste 'wereldwijde web' - Shannon Harris Castelo
Description:

Bekijk de hele les: http://ed.ted.com/lessons/the-silk-road-history-s-first-world-wide-web-shannon-harris-castelo

Met moderne technologie kan een wereldwijde uitwisseling van goederen of ideeën plaats vinden met een druk op de knop. Maar hoe zat dat 2.000 jaar geleden? Shannon Harris Castelo ontvouwt de 5.000 jaar oude geschiedenis van de Zijderoute, een netwerk van meerdere routes die de gemeenschappelijke taal van handel gebruikten om zo een aantal van de grootste culturen in de wereld te verbinden, draadje voor draadje.

Les door Shannon Harris Castelo, animatie door Steff Lee.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:20

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.