Als een verhaal je ontroert: doe iets
-
0:01 - 0:02Eerder dit jaar
-
0:02 - 0:06kreeg ik bericht dat ik
een TED Talk zou houden. -
0:06 - 0:08Ik was opgewonden, daarna in paniek,
-
0:08 - 0:10daarna weer opgewonden, dan weer paniek,
-
0:10 - 0:13en tussen die opwinding en paniek in
-
0:13 - 0:15begon ik onderzoek te doen.
-
0:15 - 0:20Dat onderzoek bestond vooral uit googelen
hoe je een geweldige TED Talk geeft. -
0:20 - 0:21(Gelach)
-
0:21 - 0:23Tussendoor was ik ook
-
0:23 - 0:25Chimamanda Ngozi Adichie aan het googelen.
-
0:25 - 0:27Weten jullie wie dat is?
-
0:27 - 0:30(Gejuich)
-
0:30 - 0:32Dus ik googelde haar,
want ik googel haar altijd, -
0:32 - 0:33omdat ik een fan ben.
-
0:33 - 0:37Maar ook omdat ze altijd iets belangrijks
en interessants te zeggen heeft. -
0:37 - 0:40De combinatie van dat zoekwerk
-
0:40 - 0:43bleef verwijzen naar haar voordracht
-
0:43 - 0:46over de gevaren van het vertellen
van één en hetzelfde verhaal, -
0:46 - 0:50wat er gebeurt als we
over één lens beschikken -
0:50 - 0:52om sommige groepen van mensen
te willen begrijpen. -
0:52 - 0:54Het is de perfecte talk.
-
0:56 - 1:00Het is de talk die ik gegeven had
indien ik eerder beroemd was geweest. -
1:00 - 1:02(Gelach)
-
1:02 - 1:06Weet je, zij is Afrikaans
en ik ben Afrikaans. -
1:06 - 1:08Zij is feminist en ik ben feminist.
-
1:08 - 1:10Zij vertelt verhalen
en ik vertel verhalen. -
1:10 - 1:12Het voelde echt aan als mijn talk!
-
1:12 - 1:14(Gelach)
-
1:14 - 1:18Dus besloot ik dat ik zou leren coderen
-
1:18 - 1:20en dat ik het internet zou hacken.
-
1:20 - 1:24Ik zou gewoonweg alle kopieën
van die talk verwijderen, -
1:24 - 1:25uit het hoofd leren,
-
1:25 - 1:28en hier komen voordragen
alsof het mijn eigen talk was. -
1:28 - 1:31Alles ging zoals gepland,
behalve het coderen, -
1:31 - 1:36tot ik enkele maanden geleden
op een morgen wakker werd -
1:37 - 1:42bij het nieuws dat de echtgenote
van een zekere presidentskandidaat -
1:42 - 1:45een speech had gegeven die --
-
1:45 - 1:47(Gelach)
-
1:47 - 1:50(Applaus)
-
1:53 - 1:58die verdacht veel klonk als die
van een andere van mijn favorieten: -
1:58 - 1:59Michelle Obama.
-
1:59 - 2:01(Gejuich)
-
2:01 - 2:05En toen besloot ik dat ik best
mijn eigen TED Talk zou schrijven. -
2:05 - 2:07Dat heb ik dus gedaan.
-
2:08 - 2:12Ik wil hier praten over mijn eigen
bevindingen over verhalen vertellen. -
2:13 - 2:17Ik wil jullie vertellen
over de kracht van verhalen. -
2:17 - 2:20Maar ik wil ook praten
over hun beperkingen, -
2:20 - 2:24met name voor degenen die geïnteresseerd
zijn in sociale gerechtigheid. -
2:24 - 2:27Sinds Adichie haar voordracht gaf,
zo'n zeven jaar geleden, -
2:27 - 2:29is het verhalen vertellen
beginnen te bloeien. -
2:29 - 2:32Verhalen zijn overal,
-
2:32 - 2:36en als er een gevaar schuilt in het
vertellen van steeds hetzelfde verhaal, -
2:36 - 2:41dan denk ik dat we ook
het floreren moeten huldigen -
2:41 - 2:43van die talrijke verhalen en stemmen.
-
2:43 - 2:46Verhalen zijn een remedie
tegen vooroordelen. -
2:47 - 2:52Als je vandaag tot de middenklasse behoort
en over internet beschikt, -
2:52 - 2:55kan je die verhalen zo downloaden
met een vingerklik -
2:55 - 2:57of een veeg over het scherm.
-
2:57 - 2:58Je kan naar een podcast luisteren
-
2:58 - 3:02over hoe het is om als Dalit
op te groeien in Calcutta. -
3:02 - 3:05Je kan een inheemse
Australiër horen praten -
3:05 - 3:09over hoe hij trachtte
zijn kinderen op te voeden -
3:09 - 3:10met waardigheid en trots.
-
3:10 - 3:12Verhalen doen ons verliefd worden.
-
3:12 - 3:15Ze helen onenigheid en overbruggen kloven.
-
3:15 - 3:18Verhalen maken het
gemakkelijker om te praten -
3:18 - 3:20over de dood van mensen
in onze maatschappij -
3:20 - 3:24die er schijnbaar niet toe doen,
want daardoor gaan we er toch om geven. -
3:25 - 3:26Ik ben niet overtuigd
-
3:26 - 3:29en dat terwijl ik werk
voor het 'Centre for Stories'. -
3:30 - 3:33Mijn werk bestaat uit
het helpen vertellen van verhalen -
3:33 - 3:36die de gangbare verhalen
ter discussie stellen, -
3:36 - 3:38over wat het betekent om zwart te zijn,
-
3:38 - 3:41of moslim, of vluchteling,
of de andere categorieën -
3:41 - 3:44waar we constant over praten.
-
3:44 - 3:45Ik begon met dit werk
-
3:45 - 3:49na een flinke poos als activist
voor sociale gerechtigheid, -
3:49 - 3:50en dus ben ik geïnteresseerd
-
3:50 - 3:54in hoe mensen praten
over niet-fictieve verhalen -
3:54 - 3:56alsof het meer dan louter
entertainment was, -
3:56 - 3:59alsof het erom ging de stimulans
tot sociale actie te zijn. -
4:00 - 4:02Het is niet ongewoon te horen
-
4:02 - 4:05dat verhalen de wereld verbeteren.
-
4:07 - 4:10Des te meer maak ik me zorgen
dat zelfs de schrijnendste verhalen, -
4:10 - 4:14over diegenen waar geen mens
om lijkt te geven, -
4:14 - 4:18veelal in de weg komen te staan
van sociale gerechtigheid. -
4:18 - 4:21Dit gebeurt niet
omdat vertellers willen kwetsen. -
4:21 - 4:23Integendeel.
-
4:23 - 4:27Vertellers bedoelen het meestal goed,
vermoedelijk zoals wij allemaal. -
4:28 - 4:31En het publiek van zulke vertellers
-
4:31 - 4:34zijn veelal medelevende mensen.
-
4:34 - 4:39Maar goede intenties kunnen
onopzettelijke gevolgen hebben. -
4:39 - 4:43Daarom wil ik suggereren dat verhalen
niet zo magisch zijn als ze lijken. -
4:44 - 4:47Er zijn drie -- want het is
gebruikelijk dat er drie zijn -- -
4:47 - 4:49drie redenen waarom ik denk
-
4:49 - 4:54dat verhalen de wereld
niet noodzakelijk verbeteren. -
4:54 - 4:58Ten eerste, verhalen kunnen
een illusie van solidariteit creëren. -
4:58 - 5:01Niks gaat die "feel-good factor" te boven
-
5:01 - 5:03van het beluisteren
van een geweldig verhaal, -
5:03 - 5:06waarbij je het gevoel hebt
alsof je die berg beklom, toch? -
5:07 - 5:09Of dat je die geïnterneerde
uit de dodencel bevriend hebt. -
5:10 - 5:11Maar dat deed je niet.
-
5:11 - 5:13Je hebt geheel niks gedaan.
-
5:13 - 5:15Luisteren is een belangrijke
-
5:15 - 5:18maar ontoerijkende stap
richting sociale gerechtigheid. -
5:19 - 5:25Ten tweede denk ik dat we
aangetrokken worden tot personages -
5:25 - 5:28die leuk en menselijk lijken.
-
5:28 - 5:30En dat houdt steek, toch?
-
5:30 - 5:33Want als je iemand leuk vindt,
dan geef je om hen. -
5:33 - 5:35Het omgekeerde is ook waar.
-
5:35 - 5:37Als je iemand niet leuk vindt,
-
5:37 - 5:39dan geef je niet om hen.
-
5:39 - 5:41En als je niet om hen geeft,
-
5:41 - 5:45dan heb je geen morele plicht
-
5:45 - 5:48om te denken over de omstandigheden
die hun levens vormden. -
5:49 - 5:52Ik leerde deze les
op veertienjarige leeftijd. -
5:52 - 5:55Ik leerde dat je iemand
niet leuk hoeft te vinden -
5:55 - 5:56om hun wijsheid te erkennen
-
5:57 - 5:59en dat je iemand niet leuk hoeft te vinden
-
5:59 - 6:00om je aan hun zijde te voegen.
-
6:01 - 6:03Mijn fiets werd gestolen
-
6:04 - 6:05terwijl ik erop reed --
-
6:05 - 6:06(Gelach)
-
6:06 - 6:10wat mogelijk is als je traag
genoeg rijdt, zoals ik dus. -
6:10 - 6:11(Gelach)
-
6:11 - 6:14Dus ik reed over een veld
-
6:14 - 6:17in de buurt in Nairobi waar ik opgroeide
-
6:17 - 6:19en het was nogal een hobbelig pad,
-
6:19 - 6:21en wanneer je fietst,
-
6:21 - 6:23wil je niet hotsend en botsend gaan --
-
6:23 - 6:25(Gelach)
-
6:26 - 6:31Dus ga ik traagjes trappend
-
6:31 - 6:33en plotseling lig ik op de grond.
-
6:33 - 6:36Ik lig op de grond en kijk op,
-
6:36 - 6:38en er is zo'n knulletje
dat er vandoor trapt -
6:38 - 6:40met mijn fiets.
-
6:40 - 6:43Hij is zo'n twaalf jaar oud,
en ik lig op de grond, -
6:43 - 6:46en ik huil want ik had
lang gespaard voor die fiets. -
6:46 - 6:49Ik huil en ik sta op en begin te gillen.
-
6:49 - 6:53Mijn instincten ontwaken
en ik begin te gillen: "Mwizi, mwizi!" -
6:53 - 6:55Dat betekent 'dief' in Swahili.
-
6:56 - 7:01En plotseling komen mensen tevoorschijn
-
7:01 - 7:02en zetten de achtervolging in.
-
7:02 - 7:04Dit is Afrika,
bende-gerechtigheid in actie. -
7:04 - 7:06Toch?
-
7:06 - 7:09Ik kom de hoek om en ze hebben hem gevat,
-
7:09 - 7:10ze hebben hem gevangen.
-
7:10 - 7:12De verdachte is aangehouden
-
7:12 - 7:16en ze dwingen hem
mijn fiets terug te geven -
7:16 - 7:17en zich te verontschuldigen.
-
7:17 - 7:21Die typische Afrikaanse
gerechtigheid, nietwaar? -
7:21 - 7:22Ze doen hem 'sorry' zeggen.
-
7:23 - 7:25We staan tegenover mekaar,
-
7:25 - 7:28hij kijkt me aan en zegt "sorry",
-
7:28 - 7:31maar hij kijkt me aan met een blik
van ongebreidelde woede. -
7:31 - 7:34Hij is verschrikkelijk woest.
-
7:35 - 7:38Dit is de eerste maal dat ik
geconfronteerd werd -
7:38 - 7:41met iemand die me niet leuk vindt
om wat ik representeer. -
7:41 - 7:43Hij kijkt me aan met een blik van:
-
7:43 - 7:47'Jij, met je glanzende huid en je fiets,
bent kwaad op mij?' -
7:49 - 7:52Dit was een harde les
dat hij me niet leuk vond. -
7:53 - 7:55Maar weet je wat? Hij had gelijk.
-
7:55 - 7:58Ik was een kind uit de middenklasse
die in een arm land woonde. -
7:58 - 8:01Ik had een fiets en hij had amper eten.
-
8:02 - 8:05Soms zijn het de boodschappen
die we niet willen horen, -
8:05 - 8:07die ons met onszelf confronteren,
-
8:07 - 8:10die we het nodigst moeten horen.
-
8:10 - 8:13Voor iedere lieflijke verteller
die je hart steelt, -
8:13 - 8:17zijn er honderden wiens stemmen
onduidelijk en ruig zijn, -
8:17 - 8:22die niet in mooie outfits zoals deze
op een podium mogen staan. -
8:23 - 8:27Er zijn miljoenen
boze-jongen-op-een-fiets-verhalen -
8:27 - 8:29en we kunnen die niet zomaar negeren
-
8:29 - 8:32gewoonweg omdat we
de hoofdrolspeler niet leuk vinden, -
8:32 - 8:36of omdat we dat kind niet
uit het weeshuis zouden adopteren. -
8:37 - 8:38De derde reden waarom ik denk
-
8:38 - 8:42dat verhalen de wereld
niet noodzakelijk verbeteren, -
8:42 - 8:46is omdat we zo vaak opgaan
in persoonlijke verhalen, -
8:46 - 8:48zodat we het geheel
vergeten te bekijken. -
8:49 - 8:51Dus juichen we mensen toe
-
8:51 - 8:53die ons vertellen over
hun schaamtegevoelens, -
8:53 - 8:57maar we verbinden dat niet per se
met onderdrukking. -
8:57 - 9:01We knikken wanneer iemand ons zegt
dat ze zich nietsbetekenend voelden, -
9:01 - 9:03maar we verbinden dat niet
met discriminatie. -
9:04 - 9:06De belangrijkste verhalen
betreffende sociale gerechtigheid, -
9:06 - 9:08zijn diegene die beide doen,
-
9:08 - 9:13ze zijn persoonlijk en doen ons ook
het politieke aspect begrijpen. -
9:14 - 9:16Het gaat niet enkel om de leuke verhalen
-
9:16 - 9:18versus de verhalen die we negeren.
-
9:18 - 9:22We leven in een maatschappij
met een grotere problematiek: -
9:22 - 9:26verhalen beginnen namelijk
nieuws te vervangen voor velen. -
9:27 - 9:28Ja?
-
9:28 - 9:31We leven in een tijd waarin we
de afname van feiten kunnen waarnemen -
9:31 - 9:33en waarin emoties heersen.
-
9:34 - 9:37Analyse is nogal saai, toch?
-
9:37 - 9:41Waarin we waarde hechten
aan hetgeen we voelen boven wat we kennen. -
9:42 - 9:46Een recent onderzoek door het Pew Center
over trends in Amerika -
9:46 - 9:52toont aan dat 10 procent
van jongvolwassenen onder de 30 -
9:52 - 9:56"veel vertrouwen heeft in de media."
-
9:56 - 9:57Dit is veelzeggend.
-
9:58 - 10:00Het betekent dat vertellers
vertrouwen winnen -
10:00 - 10:02precies op het ogenblik
-
10:02 - 10:05dat de media het vertrouwen
in het publiek beginnen te verliezen. -
10:06 - 10:09Dat is niet goed.
-
10:09 - 10:10Hoewel verhalen belangrijk zijn
-
10:10 - 10:13omdat ze ons veel inzichten schenken,
-
10:13 - 10:15hebben we de media wel degelijk nodig.
-
10:15 - 10:17Dankzij mijn jaren als activist
-
10:17 - 10:23weet ik dat we verifieerbare feiten
van de media nodig hebben -
10:23 - 10:27in combinatie met de stemmen
van krachtige vertellers. -
10:27 - 10:31Zo krijgen we vooruitgang
in sociale gerechtigheid. -
10:32 - 10:35In de uiteindelijke analyse
-
10:36 - 10:38is het gerechtigheid
-
10:38 - 10:40die van deze wereld
een betere plaats maakt, -
10:40 - 10:42niet verhalen. Toch?
-
10:43 - 10:46En als het gerechtigheid is die we zoeken,
-
10:46 - 10:50dan denk ik dat we ons niet moeten
concentreren op media of vertellers. -
10:50 - 10:52We moeten ons concentreren op publiek,
-
10:52 - 10:55op iedereen die naar de radio
-
10:55 - 10:57of naar podcasts luistert,
-
10:57 - 10:59en dat zijn wij allemaal samen.
-
10:59 - 11:02Een paar concluderende gedachten
-
11:02 - 11:05over wat publiek kan doen om
van deze wereld een betere plek te maken. -
11:06 - 11:10Ten eerste, ik denk dat de wereld
kan verbeterd worden -
11:10 - 11:14als publiek nieuwsgieriger
en skeptischer was, -
11:14 - 11:16en zich meer bevroeg
over de sociale context -
11:16 - 11:19die de verhalen waar het
zo dol op is creëerde. -
11:20 - 11:22Ten tweede, publiek moet erkennen
-
11:22 - 11:26dat vertellen een intellectuele zaak is.
-
11:28 - 11:31Ik denk dat het van belang is dat publiek
-
11:31 - 11:36meer interactie van hun
favoriete websites moet eisen, -
11:36 - 11:39in de vorm van knoppen zoals:
-
11:39 - 11:40'Als je dit verhaal leuk vond,
-
11:40 - 11:44klik dan hier om een doel te steunen
waar jouw verteller in gelooft.' -
11:44 - 11:50Of: 'Klik hier om bij te dragen
aan jouw vertellers volgende grote idee.' -
11:50 - 11:53Vaak zijn we begaan met die platformen,
-
11:53 - 11:56maar niet noodzakelijk
met de vertellers zelf. -
11:56 - 12:01Tot slot denk ik dat publiek
deze wereld kan verbeteren -
12:01 - 12:03door hun telefoons af te zetten
-
12:04 - 12:06en hun schermen te verlaten
-
12:06 - 12:10en in de echte wereld te stappen
buiten de grenzen van het veilige. -
12:11 - 12:13Alice Walker zei ooit:
-
12:13 - 12:17"Kijk nauwkeurig naar het heden
dat je construeert. -
12:17 - 12:20Het moet gelijken
op de toekomst die je droomt." -
12:21 - 12:23Vertellers kunnen ons helpen dromen,
-
12:23 - 12:27maar het is aan ons een plan
voor gerechtigheid te hebben. -
12:27 - 12:29Dank je.
-
12:29 - 12:32(Applaus)
- Title:
- Als een verhaal je ontroert: doe iets
- Speaker:
- Sisonke Msimang
- Description:
-
Verhalen zijn noodzakelijk, maar ze zijn bijlange niet zo magisch als ze lijken, zegt schrijfster Sisonke Msimang. In deze grappige doch zinvolle talk, stelt Msimang onze obsessie met verhalen vertellen in vraag en focust ze op de ondergang van feiten. In deze kritische tijd waarin luisteren een substituut voor actievoeren is geworden, vraagt Msimang onze telefoons op stil te zetten en onze schermen te verlaten om zo een plan voor gerechtigheid te creëren in de echte wereld.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 12:46
Peter van de Ven approved Dutch subtitles for If a story moves you, act on it | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for If a story moves you, act on it | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for If a story moves you, act on it | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for If a story moves you, act on it | ||
Marleen Laschet accepted Dutch subtitles for If a story moves you, act on it | ||
Kim Varod edited Dutch subtitles for If a story moves you, act on it | ||
Marleen Laschet declined Dutch subtitles for If a story moves you, act on it | ||
Marleen Laschet edited Dutch subtitles for If a story moves you, act on it |