Tại sao phụ nữ nên kể chuyện về nhân loại

Trong nhiều thế kỷ (và vì nhiều lý do) các thiên tài sáng tạo được tôn vinh đều được thừa nhận theo quan điểm của đàn ông. Như đạo diễn sân khấu Jude Kelly chỉ ra trong bài diễn thuyết đầy lý lẽ và đam mê này, sự lệch lạc đó đã ảnh hưởng đến cách chúng ta hiểu về những câu chuyện và các quyền thực tế của phụ nữ. Bà cho rằng có một cách hữu ích, bao quát hơn để nhìn thế giới, và bà kêu gọi các nghệ sĩ -- cả nam và nữ -- tô điểm, vẽ, viết, làm phim và nghĩ về một xã hội bình đẳng giới.

Tại sao chúng ta lại nghĩ rằng

những câu chuyện của đàn ông thì
thường rất quan trọng

còn những câu chuyện của phụ nữ
thì đơn thuần chỉ là về phụ nữ thôi.

Bà tôi nghỉ học từ năm 12 tuổi.

Bà có 14 người con.

Mẹ tôi nghỉ học từ năm 15 tuổi.

Bà đã trở thành 1 thư kí.

Tôi tốt nghiệp đại học và trở thành
đạo diễn sân khấu,

và sự tiến bộ đó hoàn toàn là nhờ
có những con người tôi chưa từng gặp

đã đấu tranh để phụ nữ có các quyền

được bầu cử, được đi học,
được tiến bộ.

Và tôi quyết tâm sẽ làm được giống như thế
và rõ ràng các bạn cũng có thể.

Tại sao không?

(vỗ tay)

Vì vậy 7 năm trước tôi đã tổ chức 1 lễ hội
tên là WOW, Phụ Nữ Của Thế Giới,

và ngày nay nó được tổ chức ở 20 quốc gia
trên khắp 5 châu lục.

Và một trong số đó là
Sô-ma-ni, 1 quốc gia ở châu Phi.

Vì vậy tôi đã tới đó vào năm ngoái,

và một điều thú vị khi đến đây là
được đi thăm những hang động này.

Quần thể hang Laas Geel.

Hiện nay, những hang động này chứa đựng
cả những hình vẽ cổ xưa nhất trên thế giới

Những bức vẽ này được cho là có khoảng
từ 9,000 đến 11,000 năm tuổi.

Nghệ thuật:

là điều mà nhân loại đã tạo ra
kể từ khi tiến hóa

Đó là cách để chúng ta nói về
bản thân mình,

cách để hiểu bản sắc riêng của chúng ta,

cách chúng ta nhìn thế giới,

là bản chất của mỗi người mà ta thấy

vì ý nghĩa cuộc sống chúng ta đang sống.

Đó là mục đích của nghệ thuật.

Hãy nhìn vào bức tranh nhỏ này.

Tôi nghĩ đó là một bé gái.

Tôi nghĩ rằng cô bé khá giống tôi
khi còn nhỏ.

và tôi đã tự hỏi ai là người đã vẽ nên
bức tranh vui vẻ, trẻ trung thế này?

và tôi hỏi người quản lý
các hang động này.

Tôi nói," tôi muốn biết về những người
đàn ông và phụ nữ vẽ bức tranh này."

Ông ta nhìn tôi một cách lạ lùng, và nói

"Phụ nữ không vẽ những bức tranh này"

Và tôi nói" Nó đã ra đời
từ 11,000 năm trước"

"Sao anh biết được"

(Cười lớn)

Rồi anh ta nói"Phụ nữ không làm
những việc này.

Đàn ông tạo ra những nét vẽ, còn
phụ nữ thì không"

Lúc đó, tôi đã không ngạc nhiên lắm,

bởi vì đó là thái độ mà tôi
được chứng kiến liên tục

trong cuộc đời
làm đạo diễn của mình.

Chúng ta được kể rằng những tri thức
thần thánh được lưu truyền bởi đàn ông,

dù đó là thầy tế, linh mục, giáo sĩ
hay là người sùng đạo.

Tương tự, chúng ta cũng được kể rằng
những thiên tài sáng tạo đều là đàn ông,

rằng những người đàn ông

sẽ nói cho chúng ta về
con người thực sự của chúng ta,

rằng những người đàn ông
sẽ đại diện cho nhân loại

kể những câu chuyện về thế giới.

Trong khi đó, những nữ nghệ sĩ chỉ kể về
những trải nghiệm của phụ nữ,

những vấn đề của phụ nữ,
những điều chỉ liên quan đến phụ nữ

và là mối quan tâm thoáng qua
đối với đàn ông --

và chỉ một vài người quan tâm mà thôi.

Và đó là niềm tin,

là điều chúng ta được dạy,

là điều mà theo tôi đã tô điểm
quá nhiều lên việc chúng ta tin tưởng

rằng câu chuyện của phụ nữ
cũng quan trọng.

Và trừ khi chúng ta sẵn sàng tin rằng
câu chuyện của phụ nữ cũng quan trọng

nếu không quyền lợi của phụ nữ
cũng trở nên không quan trọng,

Và sự thay đổi cũng không bao giờ thực sự
xuất hiện.

Tôi muốn kể cho các bạn 2 ví dụ
về những câu chuyện

được xem là có tầm quan trọng vĩ đại:

"E .T- sinh vật ngoài hành tinh
và "Ham-let"

( cười)

Tôi đã dẫn hai đứa con nhỏ của tôi

Calonine 8 tuổi và Bobby 5 tuổi --

đi xem "E.T"

Và đó là một câu chuyện tuyệt vời về
người ngoài hành tinh nhỏ bé E.T

sống cùng một gia đình người Mỹ

có một người mẹ, hai con trai
và một con gái,

nhưng E.T lại muốn về nhà.

Không chỉ thế, một số nhà khoa học xấu xa

còn muốn làm thí nghiệm trên E.T

nên luôn tìm kiếm cậu ta.

Vì thế, lũ trẻ đã lên kế hoạch.

Chúng quyết định sẽ đưa E.T
trở lại phi thuyền của cậu

sớm nhất có thể,

chúng để cậu ta vào giỏ xe đạp

và chở đi.

Nhưng không may, những kẻ xấu
đã tìm thấy lũ trẻ và đuổi kịp

và chúng có còi báo động
và chúng có súng,

chúng có loa to, cực kỳ đáng sợ,

và chúng đã đuổi rất sát lũ trẻ,

và bọn trẻ sẽ không có cách nào
thoát được.

Rồi đột nhiên, như một phép màu,
chiếc xe đạp bay lên không trung

bay qua những đám mây,

bay qua mặt trăng,

và lũ trẻ sẽ bảo vệ được "E.T"

Tôi quay sang nhìn 2 đứa con của tôi

Robby vô cùng thích thú, nó như đang ở đó
cùng với lũ trẻ, cùng bảo vệ E.T.,

nó thấy rất hạnh phúc.

Rồi tôi nhìn Caroline,
và con bé đang khóc nức nở

Tôi hỏi "sao vậy con?"

Cô bé nói " Sao con không thể cứu E.T?,
sao con không được đến đó?

Và tôi đột nhiên nhận ra rằng

chúng không phải là lũ trẻ

chúng là những cậu bé --

tất cả chúng.

Và Caroline, đứa trẻ vô cùng yêu mến E.T.,

lại không được đến đó để cứu cậu ấy,

cô bé cảm thấy tủi thân và bị hắt hủi

Tôi đã gửi thư cho Steven Spielberg

(cười) ( vỗ tay)

và tôi nói " tôi không biết
liệu anh có hiểu được

tác động về mặt tâm lý học
của những việc đã xảy ra

và sẵn sàng chi trả cho
các hóa đơn điều trị?"

( cười)

Cho đến 20 năm sau, tôi vẫn chưa nhận
được câu trả lời,

nhưng tôi vẫn rất hi vọng.

( cười)

Nhưng tôi nghĩ điều đó
rất thú vị,

vì nếu đọc những gì
anh ta muốn nhắn nhủ qua E.T,

anh ta đã nói một cách cụ thể rằng:

"tôi muốn cả thế giới hiểu

rằng chúng ta phải yêu thương và bao dung
cho sự khác biệt."

nhưng anh ấy đã không đề cập đến
sự khác biệt của các bé gái

trong đó.

Anh ta nghĩ mình đã viết câu chuyện về
nhân loại.

Caroline lại nghĩ
anh ta đã không coi trọng

1 nửa của nhân loại.

Anh ta nghĩ mình đang viết câu chuyện
về lòng tốt của con người;

con bé lại nghĩ anh ta viết về cuộc
phiêu lưu khoa trương của lũ con trai.

Và đây là điều bình thường.

Đàn ông cho rằng họ được trao cho
trách nhiệm truyền thông toàn cầu

nhưng dĩ nhiên rồi, sao có thể là họ?

Họ viết từ những trải nghiệm của đàn ông
qua đôi mắt của đàn ông.

Chúng ta phải tự nhìn vào điều đó.

Chúng ta phải sẵn sàng nhìn lại
tất cả các quyển sách và các bộ phim,

mọi thứ chúng ta yêu thích,

và nói "Thực tế, chúng được tạo ra
bởi các nam nghệ sĩ --

chứ không phải nghệ sĩ"

Chúng ta phải nhận ra rằng
rất nhiều câu chuyện

được viết theo quan điểm của nam giới.

Điều này cũng ổn,

nhưng sau đó phụ nữ
cũng cần có 50% quyền lợi

với sân khấu,
các bộ phim, tiểu thuyết,

nơi để sáng tạo.

Để tôi nói về "Hamlet".

Sống hay chết.

Đó là câu hỏi.

Nhưng không phải của tôi.

Câu hỏi của tôi là: Tại sao khi còn trẻ
tôi được dạy

rằng đó là ví dụ điển hình về tình trạng
tiến thoái lưỡng nan

và trải nghiệm của con người?

Một câu chuyện kì diệu.

nhưng thực ra, nó kể về một người đàn
ông trẻ sợ rằng anh ta không thể trở thành

một người quyền lực trong thế giới
đàn ông

nếu anh ta không trả thù
kẻ đã giết cha mình.

Anh ta nói với chúng ta rất nhiều
về tự tử như một lựa chọn,

nhưng thực tế người tự tử lại là Ophelia,

sau khi cô bị anh ta
làm nhục và lợi dụng,

không hề có cơ hội để nói với
khán giả về những cảm giác của mình.

Và sau khi xong việc với Ophelia,
anh ta quay sang mẹ mình

bởi vì về cơ bản thì bà đã trơ trẽn
yêu chú của anh ta

và cả quan hệ tình dục.

( cười)

Đó là một câu chuyện tuyệt vời,

nhưng đó cũng là câu chuyện về xung đột,
sự lưỡng lự , cuộc tranh đấu của nam giới.

Nhưng tôi lại được bảo rằng
đây là câu chuyện về nhân loại,

mặc dù chỉ có 2 người phụ nữ
xuất hiện trong câu chuyện.

Và nếu tôi không tự suy nghĩ lại,

tôi sẽ luôn nghĩ rằng

những câu chuyện của phụ nữ
không quan trọng bằng đàn ông.

1 phụ nữ có thể đã viết "Hamlet"

nhưng cô ấy sẽ viết nó khác đi,

và câu chuyện sẽ không được
cả thế giới công nhận.

Như tác giả Margaret Atwood đã nói:

"Khi đàn ông viết về việc
rửa chén dĩa,

đó là chủ nghĩa thực tế.

Khi phụ nữ viết về nó ,

đó lại là đặc tính di truyền bất hạnh."

(cười)

Điều này không chỉ
diễn ra ở thời đại đó.

Ý tôi là, khi tôi còn nhỏ,

ước mơ trở thành đạo diễn sân khấu,

thầy của tôi đã nói với tôi rằng:

" Hiện nay ở Anh có 3 nữ đạo diễn, "
thầy tôi nói, " Jude."

" Đó là Joan Knight, một người đồng tính,
đó là Joan Littlewood, đã nghỉ hưu,

và Buzz Goodbody, người vừa mới tự tử.

Vậy, em muốn trở thành ai
trong 3 người đó?"

(cười)

Bây giờ, hãy bỏ qua sự gièm pha ghê tởm
đối với những người đồng tính nữ,

thực tế là, ông ta muốn xúc phạm tôi.

Ông ta nghĩ rằng việc tôi muốn trở thành
một đạo diễn thật ngu ngốc.

Và tôi kể với Marin Alsop,
một chỉ huy dàn nhạc, và cô ấy nói,

" Đúng rồi, giáo viên dạy nhạc của tôi
cũng nói như thế."

Ông nói, " Phụ nữ không chỉ huy dàn nhạc."

Nhưng những năm sau đó,
chúng tôi đã tạo được dấu ấn của mình.

Bạn nghĩ, " Thời thế bây giờ đã khác."

Tôi e rằng không có gì thay đổi cả.

Giám đốc đương nhiệm của nhạc viện Paris

gần đây đã nói, " Cần có nhiều
sức mạnh thể chất

để chỉ huy dàn nhạc giao hưởng,

và phụ nữ thì quá yếu."

(cười)

Nghệ sĩ George Baselits đã nói,

" Sự thật là phụ nữ không thể vẽ.

-- Họ không thể vẽ đẹp."

Tác giả V.S. Naipaul cách đây 2 năm
cũng đã nói,

" Tôi chỉ cần đọc 2 đoạn văn và biết ngay
nếu đó là tác phẩm của phụ nữ,

và tôi sẽ ngừng đọc, vì nó không đáng
để tôi đọc."

Khán giả: Whoa!

Và điều đó tiếp tục.

Chúng ta phải tìm ra cách

để ngăn những cô bé và những phụ nữ

cảm thấy câu chuyện của họ
không quan trọng,

và họ không được trở thành
người kể chuyện.

Vì khi bạn cảm thấy mình không thể
đứng ở vị trí trung tâm

và lên tiếng thay cho cả thế giới

bạn sẽ cảm thấy rằng bạn có thể cống hiến
khả năng cho một nhóm nhỏ, được lựa chọn.

Bạn sẽ có xu hướng làm công việc nhỏ hơn
ở những sân khấu nhỏ hơn,

Sức mạnh kinh tế của bạn sẽ nhỏ hơn,

phạm vi khán giả của bạn cũng sẽ nhỏ đi,

và danh tiếng của bạn cũng sẽ thấp hơn.

Và chúng ta cuối cùng cũng trao cho
các nghệ sĩ những không gian tuyệt vời

trên thế giới,

vì họ là những người kể chuyện.

Bây giờ, tại sao việc bạn không phải là
nghệ sĩ lại quan trọng ?

Giả sử bạn là một kế toán viên hoặc
một doanh nhân hay một bác sĩ

hay một nhà khoa học:

Bạn có nên quan tâm đến
những nghệ sĩ nữ không?

Tất nhiên rồi, bạn phải làm như vậy,

vì như bạn đã thấy từ các bức tranh
trong hang động,

tất cả các nền văn minh,

tất cả nhân loại

đều dựa vào các nghệ sĩ để kể lại
câu chuyện về nhân loại,

và nếu cuối cùng câu chuyện của nhân loại
được kể bởi đàn ông,

theo cách nói của tôi,

nó sẽ kể về đàn ông.

Vậy nên hãy thay đổi đi.

Hãy thay đổi tất cả các thể chế
của chúng ta,

và không chỉ ở miền Tây.

Đừng quên -- thông điệp về việc
phụ nữ không đủ khả năng

để giữ lại tài năng sáng tạo

được truyền đến cho những cô bé và
những phụ nữ ở Nigeria, Trung Quốc, Nga,

Indonesia.

Trên toàn thế giới, các cô bé và phụ nữ
đang được dạy

rằng họ không thể giữ được quan điểm
về cảm hứng sáng tạo.

Và tôi muốn hỏi các bạn:

Bạn có tin điều đó không?

Các bạn có tin rằng phụ nữ có thể
trở thành thiên tài sáng tạo không?

( Vỗ tay và cổ vũ)

Hãy tiến về phía trước,

ủng hộ các nghệ sĩ nữ,

mua các tác phẩm của họ,

nhấn mạnh rằng họ được lắng nghe,

tìm nơi để tạo nên tiếng nói cho họ.

Và hãy nhớ điều này:

rằng trong 1 trường hợp nào đó, nếu
chúng ta cho qua thời khắc này

của một thế giới mà chúng ta biết rằng
chúng ta đang bị đối xử bất công,

chính các nghệ sĩ sẽ phải tưởng tượng
ra một thế giới khác.

Và tôi kêu gọi các nghệ sĩ,
cả nam và nữ,

hãy nghĩ về một thế giới
bình đẳng giới tính.

Hãy tổ điểm cho nó. Hãy vẽ nên nó.

Hãy viết về nó. Làm phim về nó.

Và nếu chúng ta có thể tưởng tượng ra,

chúng ta sẽ có năng lượng và sức chịu đựng

để tạo ra được thế giới đó.

Khi tôi nhìn thấy một cô bé,

11,000 năm trước,

tôi muốn biết rằng cô bé đó bây giờ

có thể đứng ở đó và nghĩ rằng cô
có quyền ước mơ,

cô có quyền quyết định vận mệnh của mình

và có quyền lên tiếng
thay cho toàn thế giới,

được công nhận vì điều đó

và được hoan nghênh.

Cảm ơn

(Vỗ tay)