Sự dịch chuyển đường cung

Video này sẽ chỉ ra các yếu tố làm dịch chuyển đường cung. Sự thay đổi về công nghệ, giá đầu vào, thuế và trợ cấp, và các yếu tố khác ảnh hưởng như thế nào đến chi phí của một công ty và giá mà công ty sẵn sàng bán một mặt hàng. Bằng cách trả lời những câu hỏi này, chúng tôi phân tích kỹ hơn sự dịch chuyển của đường cung. Video này sẽ sử dụng những ví dụ và tình huống thực tế để minh họa cho bài học.

♪ [âm nhạc] ♪

- [Giáo sư Alex Tabarrok] Vì
bạn đã có kiến thức chung

về đường cung dốc xuống,

giờ ta sẽ xem xét những yếu tố
khiến đường cung này dịch chuyển.

Đây cũng là danh sách
mà tôi đã trình bày trong phần trước

về những yếu tố
dịch chuyển đường cung.

Hãy nhớ rằng, yếu tố căn bản nhất
là sự thay đổi trong chi phí.

Vậy câu hỏi duy nhất ở đây là,

đổi mới công nghệ
làm thay đổi chi phí như thế nào?

Giá đầu vào làm thay đổi chi phí
như thế nào?

Thuế và trợ cấp,
kỳ vọng,

sự nhập hoặc xuất ngành của nhà sản xuất.

Một khi đã hiểu cách mà
mà những yếu tố khác nhau này

tác động
đến chi phí doanh nghiệp,

ta sẽ biết

cách thức mà đường cung sẽ
dịch chuyển.

Cần nói thêm rằng,
tôi liệt kê các yếu tố ra đây

không để bạn học thuộc lòng đâu nhé.

Mục tiêu là các bạn phải hiểu.

Một khi đã hiểu rồi,

chúng ta có thể chỉ ra

bất kỳ yếu tố nào
ảnh hưởng đến đường cung.

Được rồi, lấy ví dụ nhé!

Đổi mới công nghệ
làm giảm phí

và do đó, làm tăng cung.

Điều đó có nghĩa là
người bán sẵn sàng cung cấp

một lượng lớn hơn

tại một mức giá nhất định,

hay, cũng có nghĩa,
họ sẵn sàng bán

một lượng nhất định
tại một mức giá thấp hơn.

Vậy hãy tưởng tượng chúng ta
có hạt giống biến đổi gen.

Hạt giống này
có ảnh hưởng gì đến cung?

Giả sử loại hạt giống này
cần ít phân bón hơn chẳng hạn.

Cùng vẽ biểu đồ
để thấy tác động của sự đổi mới này

đối với cung nhé.

Đây là đường cung cũ
với loại hạt giống cũ.

Giờ ta có sự đổi mới.

Ta có hạt giống biến đổi gen
mà cần ít phân bón hơn

và tạo ra một mức giảm trong chi phí.

Điều đó ảnh hưởng ra sao đến cung?

Sự đổi mới làm tăng cung,
nghĩa là

đường cung sẽ dịch chuyển
xuống dưới và sang phải.

Vì sao?

Hãy cùng xem xét ý nghĩa
của sự dịch chuyển này.

Một mức tăng cung
nghĩa là

với bất kỳ lượng nào

doanh nghiệp cũng
sẵn sàng bán lượng đó

với một mức giá thấp hơn
so với giá trước đây,

vì chi phí đã giảm xuống.

Mức giá tối thiểu
mà doanh nghiệp đòi hỏi

để bán lượng này
đã giảm xuống.

Trên thực tế, mức giá tối thiểu
mà doanh nghiệp đòi hỏi

để bán bất kỳ lượng nào
cũng đều giảm.

Tương tự như vậy, tại bất kỳ mức giá nào,

do chi phí đã giảm

nên doanh nghiệp sẵn sàng
bán nhiều hơn tại mức giá đó.

Đây chính là
ý nghĩa của một mức tăng cung.

Loại hạt giống biến đổi gen này

đã làm giảm phí
và làm tăng cung.

Ta cùng xem một
yếu tố dịch cung quan trọng khác -

sự thay đổi trong giá đầu vào,

với một mức giảm cung.

Một mức tăng
trong giá đầu vào

sẽ làm giảm cung.

Ví dụ,

việc Chính phủ tăng cường
các quy định và yêu cầu bảo vệ môi trường

đối với khí đốt,

sẽ tạo ra một mức giảm cung.

Điều này không có nghĩa
Chính phủ

không nên làm vậy.

Có lẽ đây là việc đáng làm,

nhưng sẽ có ảnh hưởng
đến cung.

Chúng ta cùng xem nhé!

Đây là đường cung cũ.

Giờ ta có thêm các
quy định và điều khoản

làm tăng chi phí,

hoặc có một mức tăng
giá đầu vào

làm giảm cung.

Sự giảm cung nghĩa là
đường cung

dịch chuyển lên trên, lệch về bên trái.

Một lần nữa, ta hãy xem xét
ý nghĩa của sự dịch chuyển.

Một mức giảm cung

có nghĩa tại bất cứ mức giá nào

doanh nghiệp cũng sẵn sàng
bán một lượng nhỏ hơn,

đồng thời

cũng có nghĩa
với bất kỳ lượng nào

nếu có sự giảm cung
với chi phí cao hơn,

doanh nghiệp cần
một mức giá cao hơn.

Bởi chi phí đã tăng lên,

giá mà doanh nghiệp yêu cầu,

để bán được
một lượng nhất định

cũng tăng lên.

Cần nhớ rằng,
đây là mức giá tối thiểu

mà nhà cung cấp đòi hỏi
để sản xuất được lượng này

và với chi phí cao hơn
mức giá tối thiểu đã tăng theo.

Đây chính là
ý nghĩa của một mức giảm cung -

chi phí cao hơn, cung đã giảm.

Hãy cùng xem xét về thuế!

Thuế đánh vào sản phẩm

đồng nghĩa với
một mức tăng trong chi phí

và vì vậy
sẽ làm giảm cung.

Bắt đầu nhé.

Giả sử trước thuế,

doanh nghiệp sẵn sàng bán

60 triệu thùng dầu
một ngày

với mức giá 40 đô la/thùng.

Giờ ta tưởng tượng với mức thuế 10 đô la.

Doanh nghiệp sẽ đòi hỏi bao nhiêu

để bán 60 triệu thùng dầu
một ngày

khi thuế là 10 đô la?

Lúc này
doanh nghiệp sẽ ra giá bao nhiêu?

50 đô la.

Trên thực tế, thuế

làm dịch chuyển đường cung
lên phía trên theo khoản thuế -

trong trường hợp này là 10 đô la
ở mọi điểm dọc đường cung.

Nhân đây,

bạn để ý thấy
ta chưa hề bàn đến

ảnh hưởng của thuế
lên giá cả.

Trên thực tế,
ta chưa từng đề cập

cách thức xác định giá cả.

Ta sẽ bàn tới nội dung đó
trong video tiếp theo về sự cân bằng.

Lúc này, điều ta cần nhấn mạnh

là cách thức mà thuế
hoặc thay đổi giá đầu vào...

ảnh hưởng đến đường cung.

Cách mà ta phân tích một mức thuế

dựa vào sự dịch chuyển đường cung lên trên
tương ứng với khoản thuế.

Vậy còn trợ cấp?

Trợ cấp trái ngược với thuế.

Thay vì phải nộp cho Chính phủ

một khoản nhất định cho sản phẩm
làm ra,

trợ cấp là số tiền
mà Chính phủ

trả cho doanh nghiệp
theo từng đơn vị sản phẩm.

Trợ cấp tương đương với một mức giảm
trong chi phí của doanh nghiệp,

vì thế làm tăng cung.

Hãy vẽ biểu đồ về ảnh hưởng
của trợ cấp lên đường cung

của các nhà sản xuất
đồ ăn nhanh.

Giả sử mục đích của trợ cấp
là giúp doanh nghiệp xuất khẩu.

Vậy mức trợ cấp sẽ ảnh hưởng

tới đường cung
của nhà sản xuất đồ ăn nhanh ra sao?

Tôi sẽ không
vẽ cho bạn xem đâu.

Nếu có khó khăn gì,

bạn hãy xem lại
ví dụ về thuế.

Mức trợ cấp ngược lại với khoản thu thuế.

Kỳ vọng.

Tuy khó vận dụng hơn một chút,

nhưng kỳ vọng
cũng có thể dịch chuyển đường cung.

Ví dụ, hãy hình dung
doanh nghiệp muốn có

một mức giá cao hơn
cho sản phẩm trong tương lai.

Điều này làm tăng chi phí
cấp cho sản phẩm hiện tại -

chi phí cơ hội.

Do có một mức tăng trong chi phí

nên làm giảm
cung hiện tại của sản phẩm.

Có lẽ dễ thấy nhất là khi

doanh nghiệp tích trữ hàng hóa.

Giả sử doanh nghiệp cho rằng

giá cả sẽ cao hơn
trong tương lai.

Vì thế, lúc này họ sẽ muốn
sản xuất nhiều hơn.

Nhưng thay vì bán ngay,

họ sẽ muốn tích trữ hàng hóa

để bán trong tương lai,

khi giá dâng cao hơn.

Điều này sẽ quan trọng hơn
khi sau này chúng ta quay lại

để thảo luận về đầu cơ tích trữ.

Ta hãy xem
biểu đồ thể hiện như thế nào nhé!

Đây là đường cung hiện tại.

Lúc này doanh nghiệp cho rằng

giá sản phẩm sẽ cao hơn
trong tương lai.

Vậy họ sẽ làm gì?

Họ sẽ bớt phần nào
lượng cung hiện tại

và bỏ vào kho
để tích trữ.

Họ loại bỏ phần hàng hóa
khỏi thị trường hiện tại.

Do lượng này
đã không còn được cung cấp

trên thị trường hiện tại,

nên đường cung hiện tại giảm.

Việc nhập hoặc xuất ngành
của các nhà sản xuất mới

cũng là một yếu tố
dịch cung quan trọng khác.

Thật dễ nhận ra rằng,
sự gia nhập thị trường -

tức là có thêm người bán -

làm tăng cung.

Việc rút khỏi thị trường
ngụ ý là ít người bán hơn,

làm giảm cung.

Điều gì xảy ra
với cung của gỗ xẻ,

khi có Hiệp định Thương mại
Tự do với Canada? (NAFTA)

Tất nhiên là có ảnh hưởng rồi!

Đây là đường cung quốc nội,
đường cung của Mỹ,

khi không có
Hiệp định Thương mại Tự do.

Giờ khi đã có NAFTA,
ta có thỏa thuận thương mại tự do,

nghĩa là với bất kỳ
mức giá nào

cũng sẽ có nhiều nhà cung cấp hơn.

Vì vậy có một lượng cung nhiều hơn
tại mỗi mức giá cụ thể.

Thêm nữa, các doanh nghiệp Canada
sẽ có chi phí thấp hơn

so với đối thủ ở Mỹ.

Không phải tất cả, nhưng một số
doanh nghiệp sẽ có chi phí thấp hơn.

Có nghĩa, với bất kỳ lượng nào

cũng sẽ có một mức giá thấp hơn
cho cùng một lượng.

Việc gia nhập thị trường
làm tăng cung;

ngược lại, việc rút khỏi thị trường,
làm giảm cung.

Yếu tố cuối cùng
làm dịch chuyển đường cung,

sự thay đổi chi phí cơ hội,

có lẽ là phần khó nhất,

bởi ta thường
chỉ nghĩ đến chi phí

ở dạng chi phí đô la.

Nhưng ta cần nhớ rằng

khái niệm chi phí cơ bản
chính là chi phí cơ hội.

Hãy cùng ứng dụng
kiến thức này,

tôi nghĩ sẽ dễ hiểu hơn đấy!

Đầu vào được sử dụng trong sản xuất

có chi phí cơ hội.

Vì chúng có thể được sử dụng
để sản xuất nhiều thứ.

Và người bán sẽ chọn
đầu vào dùng để

sản xuất
sản phẩm có giá cao nhất.

Ví dụ, điều gì xảy ra với
cung của đậu nành

khi giá lúa mạch tăng lên?

Gợi ý nhé!

Nông dân có thể dùng đất
để trồng đậu nành

hoặc trồng lúa mạch.

Nông dân có quyền chọn
cách sử dụng đất đai.

Vậy điều gì xảy ra
với cung của đậu nành

khi giá lúa mạch tăng?

Chúng ta cùng xem biểu đồ này.

Đây là đường cung
ban đầu của đậu nành.

với chi phí cơ hội thấp -

có nghĩa rằng
giá lúa mạch thấp.

Không có cách nào
sử dụng đất đai hữu ích hơn

ngoài việc trồng đậu nành.

Tuy nhiên,
khi giá lúa mạch tăng

chi phí cơ hội cho việc trồng
đậu nành đã tăng lên.

Khi giá lúa mạch còn thấp

chi phí trồng đậu nành thấp

bởi nông dân còn có thể làm gì
với đất đai?

Giờ đây giá lúa mạch
tăng lên,

tức có thêm một lựa chọn thay thế,
một cơ hội.

Nông dân có thể
trồng lúa mạch thay vì đậu nành.

Điều này có nghĩa nông dân
sẽ bớt một phần đất

trồng đậu nành
để chuyển sang trồng lúa mạch.

Vậy để sản xuất cùng một lượng
đậu nành

nông dân sẽ
đòi hỏi giá cao hơn,

bởi chi phí
giờ đây cao hơn -

túc lựa chọn thay thế,
chi phí cơ hội, lớn hơn.

Hay nói cách khác,

ở cùng một mức giá đậu nành,

giờ đây nông dân sẵn sàng
cung cấp ít đậu nành hơn

bởi họ đã có
lựa chọn khác cho đất đai,

như trồng lúa mạch chẳng hạn.

Nhắc lại một lần nữa nhé,
đây là danh sách các yếu tố dịch cung.

Dĩ nhiên là,

còn nhiều yếu tố khác
làm dịch cung.

Tuy nhiên,
phần tôi liệt kê

là vài yếu tố quan trọng nhất.

Nhưng để hiểu
cách giải quyết những vấn đề này,

bạn hãy nhớ quy trình chung sau đây:

Đầu tiên, xác định

ảnh hưởng
của sự thay đổi chi phí là gì?

Khi đã biết tác động
của việc thay đổi chi phí,

bạn sẽ hiểu
cách thức dịch chuyển của đường cung.

Nếu chi phí giảm
thì sẽ tạo ra một mức tăng cung.

Nếu chi phí tăng
thì sẽ tạo ra một mức giảm cung.

Vậy với bất kỳ yếu tố nào,

bạn hãy xác định ảnh hưởng
của yếu tố lên chi phí,

từ đó tìm ra
tác động với đường cung,

vẽ biểu đồ,
như vậy là xong.

Cảm ơn các bạn.

- [Lời dẫn] Để tự kiểm tra,

hãy nhấn "Practice Questions"

còn nếu đã sẵn sàng học tiếp,
hãy nhấn "Next Video."

♪ [âm nhạc] ♪