Een pleidooi voor viskweek

We stevenen af op een mondiale voedselcrisis. Bijna 3 miljard mensen zijn afhankelijk van de oceaan voor hun voedsel, maar op dit moment halen we al meer vis uit de oceaan dan deze op natuurlijke wijze kan vervangen. In deze bomvolle en opzienbarende talk stelt ondernemer en natuurbeschermer Mike Velings een oplossing voor: aquacultuur, oftewel viskweek. "We moeten de oceaan gebruiken als boeren, niet als jagers", citeert hij Jacques Cousteau. "Er komt een dag dat mensen zullen eisen dat de vis op hun bord goed en gezond gekweekt is, en met minder geen genoegen zullen nemen."

Ik kom van het langste volk op de planeet:

de Nederlanders.

Maar dat is niet altijd zo geweest.

Overal ter wereld worden mensen langer.

In de laatste 150 jaar

zijn we in ontwikkelde landen

gemiddeld 10 centimeter langer geworden.

Wetenschappers hebben veel
theorieën waarom dit zo is,

maar de meesten gaan over voeding,

namelijk de toename van zuivel en vlees.

In de afgelopen 50 jaar

is de mondiale vleesconsumptie
meer dan verviervoudigd,

van 71 miljoen naar 310 miljoen ton.

Een vergelijkbare trend
geldt voor melk en eieren.

In elke gemeenschap waar inkomens stijgen,
stijgt ook de proteïneconsumptie.

En we weten dat de wereld rijker wordt.

Zoals de middenklasse toeneemt,
zo neemt ook de wereldpopulatie toe,

van 7 miljard vandaag
naar 9,7 miljard in 2050.

Dat betekent dat we in 2050

tenminste 70% meer proteïne nodig hebben

dan er nu voor de mensheid beschikbaar is.

De laatste voorspellingen van de VN
schatten de populatiegrootte

aan het einde van deze eeuw op 11 miljard.

Dit betekent dat we nog
veel meer proteïne nodig zullen hebben.

De uitdaging is verbluffend.

Zo erg dat kort geleden

een team van het Anglia Ruskin
Global Sustainability Institute opperde

dat als we niet ons mondiale beleid
en voedselproductiesysteem aanpassen,

onze samenleving zou kunnen instorten
binnen de komende 30 jaar.

Op dit moment is de oceaan
onze grootste bron van dierlijk proteïne.

Meer dan 2,6 miljard mensen
zijn hier dagelijks van afhankelijk.

Tegelijkertijd

zijn onze mondiale visserijen
twee en een half keer zo groot

als wat onze oceanen
duurzaam kunnen ondersteunen.

Mensen nemen dus
veel meer vis uit de oceaan

dan de oceanen
natuurlijk kunnen vervangen.

Het WNF publiceerde pasgeleden een rapport
dat aantoont dat in de afgelopen 40 jaar

het mondiale zeeleven gehalveerd is.

Een ander recent rapport suggereert
dat van de grotere roofvissen,

zoals de zwaardvis en de blauwvintonijn,

meer dan 90% is verdwenen
sinds de jaren 50.

Er zijn veel geweldige, duurzame
vis-initiatieven over de hele wereld

die werken aan betere methoden
en beter beheerde visserijen.

Maar uiteindelijk

proberen al deze initiatieven
de huidige vangst in stand te houden.

Het is onwaarschijnlijk,

zelfs met de best beheerde visserijen,

dat we veel meer uit de oceaan
kunnen halen dan we nu doen.

We moeten stoppen onze oceanen
te plunderen zoals we gedaan hebben.

We moeten de druk
op de oceanen verlichten.

We zijn nu op een punt

dat als we meer productie forceren,

we totale ineenstorting riskeren.

Ons huidige systeem kan
de groeiende populatie niet voeden.

Dus hoe lossen we dat op?

Hoe ziet de wereld eruit
over 35 korte jaren,

wanneer we met 2,7 miljoen mensen meer
dezelfde middelen moeten delen?

We kunnen allemaal veganist worden.

Dat klinkt als een mooi idee,

maar het is niet realistisch

en onmogelijk af te dwingen
op mondiale schaal.

Mensen zullen dierlijke proteïnen eten,
of we dat willen of niet.

Stel dat we onszelf
niet kunnen veranderen

en op dezelfde koers doorgaan,

niet voldoend aan de eisen.

De Wereldgezondheidsorganisatie berichtte

dat 800 miljoen mensen onder
ondervoeding en voedselschaarste lijden,

wat ook weer komt door diezelfde
groeiende mondiale populatie

en afnemende toegang tot hulpbronnen
zoals water, energie en land.

Er is weinig fantasie nodig

om je een wereld voor te stellen
vol onlusten, rellen en meer ondervoeding.

Mensen hebben honger

en er is een gevaarlijk tekort
aan natuurlijke hulpbronnen.

Om vele, vele redenen

moeten we ons mondiale
voedselproductiesysteem veranderen.

We moeten het beter doen

en er is een oplossing.

En die oplossing ligt in de aquacultuur:

het kweken van vis, planten zoals zeewier,
schelp- en schaaldieren.

Zoals de grote oceaanheld
Jacques Cousteau ooit zei:

"We moeten de oceaan
gebruiken als boeren, niet als jagers.

Dat is waar beschaving om draait --
verbouwen in plaats van jagen."

Vis is het laatste voedsel
waar we op jagen.

Waarom horen we steeds dingen als:

"Het leven is te kort voor kweekvis",

of: "Wilde vangst, natuurlijk!",

over vissen waar we
eigenlijk niets over weten?

We weten niet wat hij heeft gegeten,

of welke vervuiling hij is tegengekomen.

Als het een grote roofvis is,

kan hij gisteren nog langs
Fukushima zijn gezwommen.

We weten het niet.

Weinig mensen realiseren zich

dat traceerbaarheid in de visserij

nooit verder gaat dan de jager
die het wilde dier heeft gevangen.

Maar laat ons een stap terug doen

en bespreken waarom vis
de beste voedselkeuze is.

Het is gezond,

het voorkomt hartziekten,

het levert belangrijke aminozuren

en vetzuren zoals Omega-3,

hierin verschilt het van
bijna alle andere vleessoorten.

Behalve dat vis gezond is,

is het ook veel spannender en diverser.

Bedenk maar: de meeste
veehouderij is nogal monotoon.

Koe is koe, schaap is schaap,
varken is varken

en pluimvee -- kalkoen, eend, kip --
dat somt het wel zo'n beetje op.

Er worden 500 soorten vis
gekweekt op dit moment.

Dat zie je niet terug in de schappen
van westerse supermarkten,

maar dat is een ander punt.

En je kunt vis kweken
op een hele gezonde manier

die goed is voor ons,
goed voor de planeet en goed voor de vis.

Ik klink nogal geobsedeerd met vissen --

(Gelach)

Laat me uitleggen:

Mijn briljante partner en vrouw,
Amy Novograntz en ik

raakten een paar jaar geleden
betrokken bij aquacultuur.

We waren geïnspireerd door Sylvia Earle,

die de TED Prize won in 2009.

We hebben elkaar ontmoet op Mission Blue I
bij de Galapagoseilanden.

Amy was daar
als directeur van de TED Prize,

ik als ondernemer uit Nederland
en bezorgde burger --

duikfanaat met een passie voor de oceanen.

Mission Blue heeft onze levens
radicaal veranderd.

We werden verliefd,

trouwden

en bleven geïnspireerd,

we wilden echt iets doen
aan oceaanbescherming --

iets blijvends,

iets dat een verschil zou maken,

iets dat we samen zouden kunnen doen.

We hadden geen idee dat dit ons
naar de viskweek zou leiden.

Maar een paar maanden
na deze boottocht

waren we bij een bijeenkomst
van Conservation International

waar de directeur-generaal
van WorldFish sprak over aquacultuur.

Hij vroeg een zaal vol milieubeschermers
om zich hier niet meer van af te keren,

om zich te realiseren wat er gaande is,

en echt betrokken te worden.

Want aquacultuur is potentieel

precies wat onze oceanen
en bevolking nodig hebben.

We waren verbijsterd,
toen we de cijfers hoorden,

dat we niet al meer wisten
over deze industrie,

en enthousiast over de kans
om te helpen het juist aan te pakken.

Over cijfers gesproken --

op dit moment is de hoeveelheid vis
die op de wereld wordt gegeten,

wilde vangst en kweekvis samen,

twee keer zo groot als
de totale hoeveelheid rundsvlees

dat vorig jaar op aarde werd geproduceerd.

Alle vissersboten samen --

klein en groot, over de hele wereld --

produceren ongeveer 65 miljoen ton
wilde vis en andere zeevruchten

voor menselijke consumptie.

Aquacultuur produceerde dit jaar,
voor het eerst in de geschiedenis,

meer dan we halen uit wilde vangst.

Maar nu dit:

de vraag zal stijgen.

In de komende 35 jaar

zullen we nóg 85 miljoen ton
nodig hebben om aan de vraag te voldoen.

Dat is bijna anderhalf keer zoveel

als we nu uit onze wereldzeeën vangen.

Een enorm getal.

We kunnen veilig aannemen
dat dit niet uit de oceaan zal komen.

Het moet komen uit de viskweek.

En over kweken gesproken:

daar zijn hulpbronnen voor nodig.

Net zoals een mens moet eten
om te groeien en te leven,

moet een dier dat ook.

Een koe moet acht tot negen pond voer eten

en bijna 8,000 liter water drinken

om slechts één pond vlees te maken.

Experts zijn het eens
dat het onmogelijk is

om koeien te houden
voor alle bewoners van deze planeet.

We hebben gewoon
niet genoeg voer of water.

En we kunnen geen
regenwouden blijven kappen.

En drinkwater -- planeet Aarde
heeft maar een beperkte voorraad.

We hebben iets efficiënters nodig

om de mensheid in leven te houden
op deze planeet.

Laten we dit eens
vergelijken met de viskweek.

Je kunt een kilo vis kweken
uit slechts één kilo voer --

afhankelijke van de soort zelfs minder.

Waarom?

Ten eerste: omdat vissen drijven.

Ze hoeven niet de hele dag
de zwaartekracht te weerstaan, zoals wij.

En de meeste vis is koudbloedig,

ze hoeven zich niet warm te houden.

Vissen chillen.

(Gelach)

En ze hebben weinig water nodig.

Dat klinkt contra-intuïtief,
maar zoals we zeggen:

het zwemt erin maar drinkt het nauwelijks.

Vis is de meest hulpbron-efficiënte bron
van dierlijke proteïne voor de mens,

behalve insecten dan.

En sindsdien hebben we nog meer geleerd.

Bijvoorbeeld: bovenop de 65 miljoen ton

die jaarlijks wordt gevangen
voor menselijke consumptie,

wordt nog 30 miljoen ton
gevangen voor diervoeder,

vooral sardientjes en ansjovis
voor de aquacultuurindustrie

die worden omgezet in vismeel of visolie.

Dat is gekheid.

65% van deze visserijen
-- mondiaal -- worden slecht beheerd.

De grootste problemen van onze tijd
zijn hiermee verbonden.

Het vernietigt onze oceanen.

Verschrikkelijke slavernij
is ermee in verband gebracht.

Recent publiceerde Stanford een artikel

dat beschreef dat als 50%
van de wereld-aquacultuurindustrie

zou stoppen vismeel te gebruiken,
onze oceanen gered zouden zijn.

Denk daar eens even over na.

We weten dat de oceanen
nog veel meer problemen hebben.

Er is vervuiling, verzuring,
vernietiging van koraalriffen, enzovoorts.

Dit benadrukt de invloed
van onze visserijen

en hoe verbonden alles is.

Visserijen, aquacultuur, ontbossing,

klimaatverandering,
voedselzekerheid, enzovoorts.

In de zoektocht naar alternatieven

is de industrie massaal teruggekeerd

naar plantaardige opties, zoals soja,

industrieel kippenafval,
bloedmeel uit slachthuizen, enzovoorts.

We begrijpen waar
deze keuzes vandaan komen,

maar het is niet de juiste aanpak.

Het is niet duurzaam,

het is niet gezond.

Wel eens een kip op de zeebodem gezien?

Natuurlijk niet!

Als je zalm alleen soja voert,

ontploft hij letterlijk.

Zalm is een carnivoor

en kan soja niet verteren.

Viskweek is verreweg
de beste vorm van dierhouderij

beschikbaar voor de mens.

Met het had een hele slechte reputatie.

Er was excessief gebruik van chemicaliën,

virussen en ziekten die oversloegen
op wilde populaties,

verwoesting van ecosystemen en vervuiling,

ontsnapte vis die zich
voortplantte met wilde vis

waardoor de genetische poel
werd aangetast,

en natuurlijk, zoals ik net noemde,

niet-duurzame voedingsingrediënten.

Gezegend was de tijd

toen we gewoon
konden genieten van onze maaltijd

wat het ook was.

Als je het weet, dan weet je het.

Je kunt niet meer terug.
Dat is niet leuk.

We hebben een transparant voedselsysteem
nodig waar we op kunnen vertrouwen,

dat gezond voedsel produceert.

Het goede nieuws is

dat decennia aan ontwikkeling en onderzoek

hebben geleid tot
vele technologieën en kennis

waardoor we het veel beter kunnen doen.

We kunnen nu vis kweken
zonder deze problemen.

Ik denk aan agricultuur
voor de Groene Revolutie --

we bevinden ons nu
bij aquacultuur en de Blauwe Revolutie.

Nieuwe technologieën betekenen

dat we nu volledig
natuurlijk voer kunnen produceren,

met een minimale voetafdruk,

die bestaat uit microbes, insecten,
zeewier en micro-algen.

Gezond voor de mens,

gezond voor de vis,

gezond voor de planeet.

Microben, bijvoorbeeld,

kunnen een perfect alternatief zijn
voor hoogwaardig vismeel -- op schaal.

Insecten zijn --

ten eerste perfect voor recycling,

want ze worden gekweekt op voedselafval,

maar ten tweede -- denk aan vliegvissen

en je weet hoe logisch het is
om ze te gebruiken als visvoer.

Je hebt geen grote stukken land nodig

en je hoeft geen regenwouden te kappen.

Microben en insecten
produceren netto zelfs water.

Deze revolutie begint nu,

hij hoeft alleen nog op te schalen.

We kunnen nu meer soorten
kweken dan ooit tevoren,

onder gecontroleerde,
natuurlijke omstandigheden.

Dit levert blije vis op.

Ik stel me bijvoorbeeld
een gesloten systeem voor

dat efficiënter werkt dan insectenkweek,

waar je gezonde, blije,
heerlijke vis kunt produceren,

met weinig tot geen afvalwater,

bijna geen energie- of watergebruik,

en natuurlijk voer
met een minimale voetafdruk.

Of een systeem waarin je
tot 10 soorten naast elkaar kweekt,

levend van elkaar,

zoals in de natuur.

Je hebt maar weinig voer nodig,

een hele kleine voetafdruk.

Denk bijvoorbeeld aan zeewier
dat groeit in het afvalwater van vis.

Geweldige technologieën
steken overal ter wereld de kop op.

Van alternatieven
om ziekten te bestrijden,

zodat we geen antibiotica
of chemicaliën meer nodig hebben,

tot automatische doseersystemen
die doorhebben of de vissen honger hebben,

zodat je op voer bespaart
en minder vervuiling veroorzaakt.

Softwaresystemen die data
van kwekerijen verzamelen

zodat we kweekpraktijken
kunnen verbeteren.

Er gebeuren echt
gave dingen overal ter wereld.

En vergis je niet:
al deze dingen zijn mogelijk

tegen kosten concurrerend
met wat een kweker nu uitgeeft.

Binnenkort is er voor niemand
een excuus om niet het juiste te doen.

Iemand moet de verbindingen leggen

en deze ontwikkelingen
een flinke trap onder de kont geven.

Dat is waar wij de laatste jaren
aan hebben gewerkt

en waar wij de komende tijd
samen aan moeten werken:

alles opnieuw bedenken

vanuit een holistische blik
op de hele waardeketen.

Al deze dingen verbinden over de wereld,

samen met geweldige entrepreneurs

die willen delen in een collectieve visie.

De tijd is gekomen
om deze industrie te veranderen

en een duurzame kant op te duwen.

Deze industrie is nog jong

en heeft groei in het verschiet.

Het is een grote taak,
maar niet zo vergezocht als je denkt.

Het is mogelijk.

We moeten de druk van de oceaan af nemen.

We willen goed en gezond eten.

En als we een dier eten,

moet dat dier gezond
en gelukkig hebben geleefd.

We moeten onze maaltijd kunnen vertrouwen,

lange levens leiden.

En dit geldt niet alleen voor mensen
in San Francisco of Noord-Europa --

dit geldt voor ons allemaal.

Zelfs in de armste landen

gaat het niet alleen om geld.

Mensen verkiezen iets dat vers
en gezond is en dat ze kunnen vertrouwen

boven iets dat van ver komt
en waar ze niets over weten.

We zijn allemaal hetzelfde.

Er komt een dag

dat mensen zich realiseren
-- nee: eisen -- dat de vis op hun bord

goed en gezond gekweekt is,
en met minder geen genoegen nemen.

Jullie kunnen dit helpen versnellen.

Stel vragen als je vis bestelt.

Waar komt mijn vis vandaan?

Wie heeft hem gekweekt?

Wat heeft hij gegeten?

Informatie over waar je vis vandaan komt
en hoe het geproduceerd is,

moet veel makkelijker beschikbaar worden.

En consumenten moeten druk zetten
op de aquacultuurindustrie

om de juiste keuze te maken.

Dus iedere keer dat je bestelt:

vraag om details

en laat zien dat je geeft om wat je eet

en wat je krijgt.

En uiteindelijk zullen ze luisteren

en daar zullen we allemaal van profiteren.

Dank jullie wel.

(Applaus)