Return to Video

สิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวเกือบจะทำลายล้างชีวิตบนโลกได้อย่างไร - อนูซูยา วิลลิส (Anusuya Willis)

  • 0:08 - 0:10
    มันมีสิ่งมีชีวิตที่เปลี่ยนแปลงโลกของเรา
  • 0:10 - 0:14
    มันทำให้เกิดการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ครั้งแรก
    ในประวัติศาสตร์โลก
  • 0:14 - 0:17
    และยังกรุยทางให้ส่งมีชีวิตที่ซับซ้อนกว่า
  • 0:17 - 0:18
    มันเป็นไปได้อย่างไร
  • 0:18 - 0:22
    โดยการปล่อยโมเลกุลออกซิเจนโมเลกุลแรก
    เข้าสู่บรรยากาศของเรา
  • 0:22 - 0:25
    และพวกมันก็ทำได้
    แม้ว่าจะเป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว
  • 0:25 - 0:27
    พวกมันคือไซยาโนแบคทีเรีย
  • 0:27 - 0:29
    และเรื่องราวของสิ่งมีชีวิตที่เรียบง่ายนี้
  • 0:29 - 0:32
    ที่ไม่มีแม้แต่นิวคลิไอ
    หรือแม้แต่ออกาเนลอื่น ๆ
  • 0:32 - 0:35
    เป็นหน้าสำคัญทางประวัติศาสตร์
    ของเรื่องราวชีวิตบนโลก
  • 0:35 - 0:39
    บรรยากาศของโลกไม่ได้มีส่วนผสมที่เต็มไปด้วย
    ออกซิเจนอย่างที่เราหายใจในตอนนี้
  • 0:39 - 0:43
    3.5 พันล้านปีก่อน บรรยากาศของเรา
    ส่วนใหญ่ประกอบด้วยไนโตรเจน
  • 0:43 - 0:44
    คาร์บอนไดออกไซด์
  • 0:44 - 0:46
    และมีเธน
  • 0:46 - 0:49
    ออกซิเจนเกือบทั้งหมดถูกกักเอาไว้
    ในโมเลกุลอย่างเช่นน้ำ
  • 0:49 - 0:51
    ไม่ได้ล่องลอยอยู่ในอากาศ
  • 0:51 - 0:53
    มหาสมุทรนั้นก็เต็มไปด้วยจุลชีพแอนาโรบิก
  • 0:53 - 0:58
    พวกมันเป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวที่เรียบง่าย
    ที่ไม่ต้องการออกซิเจน
  • 0:58 - 1:01
    และได้พลังงานจากการย่อยสลาย
    โมเลกุลที่พวกมันหามาได้
  • 1:01 - 1:04
    แต่ในช่วงเวลาระหว่าง
    2.5 และ 3.5 พันล้านปีก่อน
  • 1:04 - 1:07
    หนึ่งในจุลชีพเหล่านี้
  • 1:07 - 1:09
    ที่อาจล่องลอยอยู่บนพื้นผิวมหาสมุทร
  • 1:09 - 1:12
    มีวิวัฒนาการความสามารถใหม่
    ซึ่งก็คือการสังเคราะห์แสง
  • 1:12 - 1:16
    โครงสร้างในเยื่อหุ้มเซลล์ของพวกมัน
    สามารถที่จะเก็บเกี่ยวพลังงานจากแสงอาทิตย์
  • 1:16 - 1:20
    เพื่อเปลี่ยนคาร์บอนไดออกไซด์และนำ้
    ไปเป็นก๊าซออกซิเจนและน้ำตาล
  • 1:20 - 1:22
    ซึ่งพวกมันสามารถนำไปใช้เป็นพลังงานได้
  • 1:22 - 1:27
    สิ่งมีชีวิตเหล่านี้เป็นบรรพบุรุษ
    ของสิ่งที่ตอนนี้เราเรียกว่า ไซยาโนแบคทีเรีย
  • 1:27 - 1:29
    สีออกฟ้าของพวกมันมาจากเม็ดสี
    ที่มีสีฟ้าเขียว
  • 1:29 - 1:32
    ที่เก็บพลังงานแสงแดดที่พวกมันต้องการ
  • 1:32 - 1:36
    การสังเคราะห์แสงทำให้แบคทีเรียโบราณนี้
    มีข้อได้เปรียบเหนือสิ่งมีชีวิตสายพันธุ์อื่น
  • 1:36 - 1:38
    พวกมันสามารถสร้างพลังงานให้กับตัวเองได้
  • 1:38 - 1:41
    จากแหล่งวัตถุดิบที่แทบจะไม่มีทางหมดไป
  • 1:41 - 1:43
    ฉะนั้นประชากรของพวกมันจึงเพิ่มอย่างรวดเร็ว
  • 1:43 - 1:48
    และพวกมันก็สร้างมลพิษให้กับบรรยากาศ
    ด้วยของเสียจากพวกมัน ซึ่งก็คือ ออกซิเจน
  • 1:48 - 1:52
    ตอนแรก ออกซิเจนที่มากขึ้นถูกดูดซับไป
    ด้วยปฏิกิริยาเคมีกับเหล็ก
  • 1:52 - 1:54
    หรือเซลล์ที่กำลังถูกย่อยสลาย
  • 1:54 - 1:56
    แต่หลังจากเวลาสองสามร้อยล้านปี
  • 1:56 - 2:00
    ไซยาโนแบคทีเรียผลิตออกซิเจน
    ได้รวดเร็วกว่าที่มันจะดูดซับไปได้
  • 2:00 - 2:02
    และก๊าซเริ่มที่จะก่อตัวขึ้นในบรรยากาศ
  • 2:02 - 2:05
    มันเป็นปัญหาใหญ่สำหรับสิ่งมีชีวิตอื่นบนโลก
  • 2:05 - 2:08
    อากาศที่มีออกซิเจนมาก
    เป็นพิษต่อพวกมัน
  • 2:08 - 2:09
    แล้วผลน่ะหรือ
  • 2:09 - 2:14
    ประมาณ 2.5 พันล้านปีก่อน
    เกิดการสูญพันธ์ุครั้งใหญ่ของชีวิตบนโลก
  • 2:14 - 2:16
    ซึ่งก็ไม่เว้นแม้กระทั่งไซยาโนแบคทีเรีย
  • 2:16 - 2:19
    นักธรณีวิทยาเรียกมันว่า
    เหตุการณ์ผลิตออกซิเจนครั้งใหญ่
  • 2:19 - 2:22
    หรือเปลี่ยนแปลงของออกซิเจนครั้งใหญ่
  • 2:22 - 2:23
    นั่นไม่ใช่เพียงปัญหาเดียว
  • 2:23 - 2:27
    มีเธนได้เคยทำหน้าที่เป็นก๊าซเรือนกระจก
    ที่ทำให้โลกอบอุ่น
  • 2:27 - 2:33
    แต่ตอนนี้ ออกซิเจนที่มากขึ้นทำปฏิกิริยา
    กับมีเธนเพื่อเกิดเป็นคาร์บอนไดออกไซด์และน้ำ
  • 2:33 - 2:35
    ซึ่งไม่เก็บกักความร้อน
  • 2:35 - 2:36
    ชั้นบรรยากาศที่บางลง
  • 2:36 - 2:40
    ทำให้โลกเข้าสู่ยุคน้ำแข็งครั้งแรก
    และอาจเป็นครั้งที่ยาวนานที่สุด
  • 2:40 - 2:42
    ฮูโรเนียน เกลซิเอชัน
  • 2:42 - 2:44
    ชั้นบรรยายกาศที่เป็นเหมือนบอลหิมะขนาดใหญ่
  • 2:44 - 2:46
    เป็นเวลาสองสามร้อยล้านปี
  • 2:46 - 2:48
    ในที่สุด ชีวิตก็ปรับตัว
  • 2:48 - 2:51
    สิ่งมีชีวิตแอโรบิกซึ่งใช้ออกซิเจน
    ในการสร้างพลังงาน
  • 2:51 - 2:55
    เริ่มที่จะดูดซับก๊าซที่มากเกินไป
    ในชั้นบรรยากาศ
  • 2:55 - 2:57
    ความเข้มข้นของออกซิเจนเพิ่มสูงขึ้นและลดลง
  • 2:57 - 3:01
    จนกระทั่งมันอยู่ที่ประมาณ 21%
    อย่างที่มันเป็นในปัจจุบัน
  • 3:01 - 3:04
    และการที่มันสามารถใช้พลังงานเคมีในออกซิเจน
  • 3:04 - 3:07
    ทำให้สิ่งมีชีวิตมีความหลากหลาย
    อย่างที่มันต้องการได้มากขึ้น
  • 3:07 - 3:09
    และมีวิวัฒนาการไปสู่รูปแบบที่ซับซ้อน
  • 3:09 - 3:12
    ไซยาโนแบคทีเรียมีส่วนสำคัญ
    ในเรื่องราวนี้เช่นกัน
  • 3:12 - 3:14
    หลายร้อยล้านปีกอ่น
  • 3:14 - 3:19
    จุลชีพก่อนประวัติศาสตร์บางชนิด
    กินไซยาโนแบคทีเรียเข้าไปทั้งตัว
  • 3:19 - 3:22
    ในกระบวนการที่เรียกว่า เอนโดไซโตซิส
  • 3:22 - 3:26
    เมื่อสิ่งนั้นเกิดขึ้น จุลชีพได้มา
    ซึ่งโรงงานสังเคราะห์แสงของตัวเอง
  • 3:26 - 3:29
    มันเป็นบรรพบุรุษของเซลล์พืช
  • 3:29 - 3:32
    และไซยาโนแบคทีเรียกลายเป็นคลอโรพลาส
  • 3:32 - 3:35
    ออกาเนลที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับการสังเคราะห์แสง
    ในปัจจุบันนี้
  • 3:35 - 3:39
    ไซยาโนแบคทีเรียยังคงมีอยู่
    ทุกที่ในสิ่งแวดล้อมบนโลก
  • 3:39 - 3:40
    มหาสมุทร
  • 3:40 - 3:41
    แหล่งน้ำจืด
  • 3:41 - 3:42
    ดิน
  • 3:42 - 3:43
    หินที่บริเวณขั้วโลกใต้
  • 3:43 - 3:44
    ขนตัวสลอต
  • 3:44 - 3:46
    พวกมันยังคงปล่อยออกซิเจน
    เข้าไปในบรรยากาศ
  • 3:46 - 3:51
    และพวกมันยังดึงไนโตรเจนออกมา
    เพื่อเป็นปุ๋ยให้ต้นไม้ทีพวกมันช่วยสร้างขึ้น
  • 3:51 - 3:53
    พวกเราคงจะจดจำชีวิตบนโลก
    ที่ปราศจากพวกมันไม่ได้
  • 3:53 - 3:54
    แต่ก็ต้องขอบคุณพวกมัน
  • 3:54 - 3:57
    ที่เราเกือบจะไม่มีชีวิตบนโลกใบนี้
Title:
สิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวเกือบจะทำลายล้างชีวิตบนโลกได้อย่างไร - อนูซูยา วิลลิส (Anusuya Willis)
Description:

ชมบทเรียนเต็มโดย: http://ed.ted.com/lessons/how-a-single-celled-organism-almost-wiped-out-life-on-earth-anusuya-willis

มันมีสิ่งมีชีวิตที่เปลี่ยนแปลงโลกของเรา มันทำให้เกิดการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ครั้งแรกในประวัติศาสตร์โลก ... และยังกรุยทางให้ส่งมีชีวิตที่ซับซ้อนกว่า มันเป็นไปได้อย่างไร อนูซูยา วิลลิส อธิบายว่า ไซยาโนแบคทีเรีย สิ่งมีชีวิตเรียบง่ายที่ไม่มีแม้กระทั่งนิวคลิไอหรือออกาเนลอื่น ๆ เขียนประวัติหน้าสำคัญของเรื่องราวชีวิตบนโลกนี้ได้อย่างไร

บทเรียนโดย Anusuya Willis, แอนิเมชันโดย Augenblick Studios
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:14

Thai subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.