-
Điều này hiển nhiên đến mức
nó đã trở thành một câu thành ngữ.
-
Bạn không thể làm một quả trứng luộc
sống lại.
-
Thế nhưng bạn có thể làm được điều đó,
gần như là vậy.
-
Quá trình nhiệt lượng tác dụng lên
các phân tử của trứng,
-
có thể bị năng lượng cơ học làm đảo ngược
-
Thành phần của trứng
chủ yếu là nước và protein
-
Các chuỗi protein bắt đầu
-
gấp lại thành các hình dạng phức tạp,
-
được liên kết với nhau
bằng chuỗi liên kết hóa học yếu.
-
Tác dụng nhiệt phá hủy các liên kết này,
-
khiến cho các protein mở ra,
duỗi thẳng, tháo xoắn và dao động tự do
-
Quá trình này gọi là
sự biến tính của protein
-
Các phân tử protein chuyển động
hỗn loạn gặp nhau
-
và bắt đầu tạo nên các liên kết với nhau,
-
hiện tượng này tăng dần khi nhiệt độ
tăng cao,
-
đến khi chúng kết dính với nhau
và vón cục,
-
thì tức là trứng đã chín.
-
Sự liên kết này tưởng như sẽ vĩnh viễn,
nhưng sự thật không phải như vậy.
-
Theo một nguyên lý hóa học
-
được gọi là Nguyên lý vi thuận nghịch
-
bất cứ hiện tượng gì, ví dụ như
hiện tượng protein trứng vón cục,
-
theo lý thuyết có thể đảo ngược
nếu bạn làm ngược lại các bước ban đầu.
-
Nhưng lượng nhiệt tăng làm các protein
kết dính với nhau chặt hơn,
-
còn làm lạnh sẽ làm chúng đông lại,
-
giới thiệu cho bạn một cái mẹo:
-
hãy xoay chúng thật nhanh.
-
Nghiêm túc đó.
-
Phương thức này hoạt động thế này:
-
Đầu tiên, các nhà khoa học phân hủy
lòng trắng trứng trong dung dịch nước
-
với một chất hóa học gọi là urê
-
chất này gồm các phân tử nhỏ tác dụng
như chất bôi trơn, bọc lấy các chuỗi
protein dài
-
và làm chúng trượt qua nhau dễ dàng
-
Sau đó, họ xoay tròn dung dịch trong
ống thủy tinh
-
với tốc độ siêu nhanh 5000 vòng/phút
-
làm cho dung dịch kết tủa thành
một lớp mỏng dưới đáy
-
Đây chính là cốt lõi vấn đề:
-
Phần dung dịch gần rìa ống xoay nhanh hơn
-
phần dung dịch nằm ở giữa.
-
Sự khác biệt về vận tốc tạo nên một
áp lực
-
liên tục kéo dãn và tách các protein
-
cho đến khi chúng trở về và giữ nguyên
trạng thái ban đầu.
-
Khi máy xoay ngừng hoạt động,
-
phần lòng trắng trứng sẽ trở về
trạng thái như khi chưa chín.
-
Kĩ thuật này có tác dụng với
tất cả các loại protein.
-
Các protein lớn và liên kết lộn xộn hơn
sẽ khó tách rời hơn,
-
nên các nhà khoa học gắn một hạt nhựa
ở một đầu các protein
-
để tăng áp lực và khiến chúng
tự gấp lại trước
-
Phương pháp này không có tác dụng
đối với quả trứng còn nguyên vỏ
-
vì dung dịch phải nằm trong ống hình trụ.
-
Nhưng bằng cách nào đó ta có thể áp
dụng nó để làm sống lại bữa sáng của mình.
-
Nhiều dược phẩm chứa
các loại protein rất đắt tiền,
-
một phần vì chúng liên kết và vón cục lại
-
giống như lòng trắng trứng khi chín
-
và các protein này cần được tháo xoắn
và tái tạo lại để có thể sử dụng.
-
Kĩ thuật xoay tròn này có tiềm năng
-
trở thành phương pháp dễ dàng, rẻ và nhanh chóng hơn
-
các phương pháp tái tạo protein khác,
-
vì vậy nó giúp sản xuất thuốc nhanh và
đáp ứng nhu cầu nhiều người hơn.
-
Tuy nhiên bạn cần nhớ một điều
-
trước khi thử làm sống lại các thức ăn
của mình.
-
Luộc trứng thật ra là một quá trình
nấu ăn đặc biệt
-
vì dù nó thay đổi hình dạng và cách
protein liên kết với nhau,
-
thì luộc trứng không làm thay đổi
bản chất hóa học của protein.
-
Hầu hết các quá trình nấu ăn đều giống
với phản ứng Maillard,
-
làm thay đổi về mặt hóa học
-
khiến cho đường và protein biến thành lớp
giòn tan màu caramel
-
và việc đảo ngược quá trình này sẽ khó
hơn rất nhiều.
-
Vì thế, cho dù bạn có thể
làm sống quả trứng luộc
-
nhưng rất tiếc bạn sẽ không thể
làm sống quả trứng rán.