Khoa học viễn tưởng giúp dự đoán tương lai thế nào - Roey Tzezana

Xem đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/how-science-fiction-can-help-predict-the-future-roey-tzezana
Bạn có muốn biết tương lai của chúng ta có gì? Điều gì sẽ xảy ra cho loài người ngày mai, năm sau hay thậm chí là một thiên niên kỷ sau? Thế thì không chỉ có mỗi bạn. Tất cả mọi người từ chính phủ đến quân đội đến các nhà

Bạn có muốn biết điều gì sẽ xảy ra
trong tương lai

Điều gì sẽ xảy ra ngày mai, năm tới,
hay thậm chí là một nghìn năm sau?

Không chỉ mình bạn thắc mắc đâu.

Tất cả mọi người, từ chính phủ, đến
quân đội, hay cả những nhà kinh doanh,

và tất cả bọn họ đều thuê những người
được gọi là vị lai

những người cố gắng dự đoán tương lai.

Một số người có khả năng làm việc này
chính xác đến kinh ngạc.

Giữa thế kỉ 20,

một nhóm những nhà chiến lược tên là
RAND Corporation

đã tham vấn các nhà khoa học
và những người theo thuyết vị lai,

họ đã cùng nhau
dự đoán trước những công nghệ

mà chúng ta cho là hiển nhiên
ngày hôm nay,

như các cơ quan nhân tạo,

thuốc tránh thai,

và những thư viện có khả năng tra cứu
tài liệu nghiên cứu cho người đọc.

Một cách để những người vị lai
đi đến những dự đoán của họ

là phân tích sự vận động
và các xu hướng trong xã hội,

và phác họa hướng đi của chúng
trong tương lai

với tính khả thi ở các cấp độ khác nhau.

Công việc của họ cung cấp thông tin
giúp các nhà làm chính sách,
lãnh đạo đưa ra quyết định

cho phép họ cân nhắc các lựa chọn
cho tương lai

thứ không còn cách nào khác
có thể hình dung cụ thể, chi tiết như vậy

Tất nhiên, con người chỉ biết được
tương lai trong một giới hạn nhất định

Luôn luôn có những phát hiện
phi thường

những điều tưởng chừng là vô lý
với mọi người ở hiện tại.

Thử tưởng tượng

có một nhà vật lý ở thế kỉ 19

được đưa đến thế kỷ 21.

Bạn giải thích cho ông ấy thứ chất kì lạ
tên Uranium 235 là có thật

tự nó có thể tạo ra năng lượng
đủ cho cung cấp cho cả một thành phố

hoặc tiêu diệt một thành phố
chỉ trong tích tắc.

"Làm sao nguồn năng lượng lớn như vậy có
thể tự xuất hiện ?"- Ông ta hỏi

"Đó không phải khoa học, đó là ma thuật."

Và về mặt nào đó, ông ta có thể đúng.

Hiểu biết về khoa học
từ thế kỉ 19 của ông ta

không tồn tại những kiến thức về
năng lượng phóng xạ hay vật lý nguyên tử.

Thời của ông ấy, không hề có dự đoán nào
về sự xuất hiện của tia X quang,

hay là bom nguyên tử,

chứ đừng nói đến thuyết tương đối

hay là cơ học lượng tử.

Như Arthur C.Clarke đã nói,

"Bất kì công nghệ tiên tiến thật sự nào
đều không khác gì ma thuật".

Làm thế nào để chúng ta có thể chuẩn bị
cho một tương lai đầy kỳ diệu

tương tự như hiện tại của chúng ta
trong mắt một người ở thế kỷ 19?

Ta có thể nghĩ bằng công nghệ hiện đại
và kỹ thuật phân tích dữ liệu tiên tiến

chúng ta có thể dự đoán tương lai
một cách chính xác hơn nhiều

so với những đồng nghiệp ở thế kỉ 19

và đúng vậy.

Tuy nhiên,
sự phát triển kỹ thuật của chúng ta

cũng mang theo những thách thức mới
ngày càng phức tạp và khó lường.

Số tiền đặt cược vào thế hệ tương lai để
chúng có thể vươn đến những điều không thể

chưa bao giờ lớn như ở hiện tại.

Vậy nên câu hỏi là:

Làm thế nào ta làm được?

Câu trả lời đầy hứa hẹn thực ra
đã có kể từ thế kỷ 19

và chính Cách Mạng Công Nghiệp

đã đặt nền tảng cho
thế giới hiện tại của chúng ta ngày nay.

Trong thời đại của sự phát triển bùng nổ
và những phát minh

một thể loại mới của văn học -
khoa học viễn tưởng - đã xuất hiện.

Được truyền cảm hứng bởi những sáng tạo
thời kì đó, Jules Vern, H.G. Wells,

và những nhà tư tưởng khác đã khám phá
ra những kịch bản không tưởng,

vẽ nên những chân trời mới
cho những nỗ lực của loài người

Và trong suốt thế kỷ 20 và
tới thế kỷ 21,

những người kể chuyện tiếp tục chia sẻ
tầm nhìn của họ về tương lai

và đã dự đoán chính xác nhiều mặt
của thế giới mà ta sống nhiều thập kỷ sau

Trong truyện "Brave New World"

Aldous Huxley tiên đoán về việc sử dụng
thuốc chống suy nhược vào năm 1932,

rất lâu trước khi loại thuốc đó
trở nên phổ biến.

Năm 1953, cuốn sách "Fahrenheit 451"
,của Ray Bradbury đã báo trước về tai nghe

- "vòng sắt radio", theo miêu tả của ông

Và trong cuốn "2001: A Space Odyssey"

Tác giả C. Clarke đã miêu tả một bảng tin
di động và có màn hình phẳng vào từ 1968.

Trong những tác phẩm kết hợp
giải trí và xã luận,

chúng ta được gợi mở để gác lại sự hoài nghi
và suy nghĩ về những hậu quả

của sự thay đổi tận gốc những thứ quen thuộc,
những tập quán đã ăn sâu.

Theo nghĩa này

tác phẩm khoa học viễn tưởng hay nhất
thể hiện được lời của triết gia Michel Foucault,

"Tôi không phải tiên tri. Việc của tôi là tạo ra
những cánh cửa ở nơi vốn sẵn chỉ là bức tường"

Thoát khỏi ràng buộc của hiện tại và
sự quy chụp về về sự bất khả thi,

khoa học viễn tưởng phục vụ như
một công cụ hữu dụng cho việc sáng tạo.

Nhiều người vị lai nhận ra điều này,

và một số bắt đầu đưa những nhà văn
viết chuyện viễn tưởng vào trong nhóm họ.

Ngay gần đây thôi, một dự án tên là iKnow
đã đề xuất những viễn cảnh

giống như trong những câu chuyện
khoa học viến tưởng

Chúng bao gồm cả sự khám phá về
nền văn minh ngoài trái đất

sự phát triển cách thức để con người và
động vật giao tiếp 1 cách trơn tru,

và cả thuốc trường sinh.

Vậy thì, tương lai đang nắm giữ điều gì?

Tất nhiên, ta không thể biết chắc chắn,

nhưng khoa học viễn tưởng
đã cho chúng ta thấy nhiều điều khả thi.

Sau cùng, trách nhiệm của chúng ta

là xác định phải làm gì để
ta có thể hiện thực hóa những điều đó.