Büyük Zimbabve'yi kim inşa etti? Ve neden?- Breeanna Elliott
-
0:07 - 0:11Güney Afrika'da ağaçlıklı
büyük bir alanda, -
0:11 - 0:15şaşırtıcı bir zenginlik ve prestije sahip
bir Orta Çağ taş kenti olan -
0:15 - 0:18Büyük Zimbabve'nin muhteşem
kalıntıları bulunmaktadır. -
0:19 - 0:22Günümüzde Zimbabve
ülkesinin topraklarında olan, -
0:22 - 0:26Sahra altı Afrika'da bilinen en büyük,
kıtanın üzerinde bulunan -
0:26 - 0:30Mısır piramitlerinden sonra gelen
en büyük ikinci yerleşim kalıntılarıdır. -
0:30 - 0:34Ancak, bu şehrin tarihi,
onu kimin inşa ettiği -
0:34 - 0:39ve neden inşa ettiği hakkındaki yıllarca
süren anlaşmazlıklarla örtülüyor. -
0:39 - 0:42Adı, yaklaşık on metre yüksekliğe ulaşan
-
0:42 - 0:45ve yaklaşık 250 metre uzunlukta olan,
-
0:45 - 0:49ölçeklenemeyen taş duvarlı,
büyük taş ev anlamına gelen -
0:49 - 0:53Shona kelimesi madzimbabwe'den geliyor.
-
0:53 - 0:56İhtişamı ve tarihinin önemi nedeniyle,
-
0:56 - 1:001986 yılında UNESCO
Dünya Mirası alanı seçildi. -
1:01 - 1:0514. ve 15.yüzyıllarda,
çok gelişen bir şehirdi. -
1:06 - 1:08Neredeyse sekiz
kilometre kareye yayılmış olan -
1:08 - 1:11Büyük Zimbabve, üç ana
bölümü ile tanınırdı: -
1:11 - 1:14Hill Kompleks'i, kralın yaşadığı yerdi,
-
1:14 - 1:18Büyük Ek Kısım, kraliyet ailesinin
üyeleri için ayrılmış yerdi; -
1:18 - 1:22son olarak Vadi Kompleksi,
sıradan insanların yaşadığı yerdi. -
1:22 - 1:28Yöneticiler, bölge için hem güçlü
ekonomik, hem de güçlü dini liderlerdi. -
1:28 - 1:29En güçlü zamanında,
-
1:29 - 1:33şehir, 18 bin insanlık
hareketli bir köy nüfusuna sahipti -
1:33 - 1:36ve en güçlü Afrika
ticaret merkezlerinden biriydi. -
1:37 - 1:40Bu büyümeyi sağlayan,
Büyük Zimbabve'nin kıtalararası -
1:40 - 1:43ticaret ağındaki etkili rolü oldu.
-
1:44 - 1:48Doğu Afrika Savahili Sahili boyunca birçok
önemli şehir devletine bağlı olarak, -
1:48 - 1:51daha büyük Hint Okyanusu
ticaret yollarının bir parçasıydı. -
1:52 - 1:55Şehir, en değerli eşyalarının kaynaklarını
-
1:55 - 1:57ve ticaretini kontrol ederek
zenginliklerini üretti: -
1:57 - 1:58Altın,
-
1:58 - 1:59fildişi
-
1:59 - 2:01ve bakır.
-
2:01 - 2:04Bu tüccarlık gücüyle,
zirvedeyken güçlü Arap -
2:04 - 2:06ve Hintli tüccar varlığını teşvik ederek
-
2:06 - 2:11kıtalar arasındaki
etki alanını genişletti. -
2:12 - 2:16Arkeologlar o zamandan beri
bu tarihin ayrıntılarını -
2:16 - 2:19yerinde keşfedilen
eserler ile bir araya getirdiler. -
2:19 - 2:22Kıyı ticaret kenti Kilwa Kisiwani'de,
-
2:22 - 2:25neredeyse 2.500 km ötede,
basılan sikkelerin yanı sıra, -
2:25 - 2:28Asya'dan çanak çömlek parçaları
ve cam eserleri de vardı. -
2:29 - 2:31Ayrıca kentin yöneticilerinin
-
2:31 - 2:34her birini temsil ettiği düşünülen
sabuntaşı kuş figürlerini buldular -
2:34 - 2:38ve yalnızca kraliyet konutunun yakınında
ortaya çıkan buzağı kemikleri, -
2:38 - 2:43elitlerin beslenmesinin genel nüfustan
nasıl farklılaştığını gösteriyor. -
2:43 - 2:47Bu ipuçları aynı zamanda kentin düşüşüyle
ilgili teorilere de yol açtı. -
2:47 - 2:4915. yüzyılın ortalarına gelindiğinde
-
2:49 - 2:53Büyük Zimbabve'deki
binalar kalan tek şeylerdi. -
2:54 - 2:56Arkeolojik kanıtlar,
aşırı kullanımın neden olduğu -
2:56 - 2:59toprağın tükenmesiyle oluşan
-
2:59 - 3:02aşırı kalabalıklığa
ve sağlık sorunlarına işaret ediyor. -
3:02 - 3:06Sonunda, şehirdeki bitkilerin solması
ve koşulların kötüleşmesi, -
3:06 - 3:09Büyük Zimbabve nüfusunun
oluşturduğu yakındaki -
3:09 - 3:13Mutapa ve Torwa eyaletlerine
dağıldığı düşünülüyor. -
3:14 - 3:17Yüzyıllar sonra, Büyük Zimbabve'nin
etkisinin yeni bir aşaması, -
3:17 - 3:20ünlü taş kentini inşa eden
insanların kim olduğu tartışılırken, -
3:20 - 3:23siyasal alanda rol oynamasıyla başladı.
-
3:23 - 3:26Afrika'daki Avrupa
sömürgeleşmesi sırasında -
3:26 - 3:30ırkçı sömürge görevlileri kalıntıların
Afrika kökenli olmadığını iddia etti. -
3:31 - 3:33Detaylı yazılmış kayıt olmadan,
-
3:33 - 3:38Büyük Zimbabve'nin ihtişamını
açıklamak için efsanelere güvendiler. -
3:38 - 3:42Bazıları zenginlerin yaşadığın yerde
yaşamış Sheba'nın kraliçesinin -
3:42 - 3:44İncil hikâyesini
kanıtladığını öne sürdüler. -
3:44 - 3:48Diğerleri, Büyük Zimbabve'yi
Antik Yunanlıların inşa ettiğini düşündü. -
3:48 - 3:5220. yüzyılın başlarında yapılan
detaylı araştırmalardan sonra, -
3:52 - 3:55arkeolog David Randall-Malcver
-
3:55 - 3:57Büyük Zimbabve'yi yerlilerin
inşa ettiğini gösteren -
3:57 - 3:59kanıtlar sundu.
-
4:00 - 4:03Fakat o zamanlar, ülkenin beyaz
azınlık sömürge hükûmeti, -
4:03 - 4:09bu teoriyi itibarsızlaştırmaya çalıştı,
çünkü yönetimlerinin meşruiyetini zorladı. -
4:09 - 4:12Aslında hükûmet, tarihçileri şehrin
-
4:12 - 4:17Afrika kökenlerine itiraz eden hesaplar
üretmeye teşvik etti. -
4:17 - 4:21Zaman içinde, Büyük Zimbabve'yi
Afrikalılar tarafından inşa edilen -
4:21 - 4:27bir Afrika şehri olarak tanımlayan
ezici bir kanıtlar topluluğu oluşturuldu. -
4:27 - 4:291960 ve 1970 yıllarında,
-
4:29 - 4:33Büyük Zimbabve, kıtada yayılan
Afrika Milliyetçi hareketi için -
4:33 - 4:35önemli bir simge hâline geldi.
-
4:36 - 4:38Bugün, Zimbabve bayrağına
-
4:38 - 4:42sabuntaşı bir kuş şeklinde atfedilen
Büyük Zimbabve'deki kalıntılar, -
4:42 - 4:45hâlâ ulusal bir gurur ve kültürel
değer kaynağı olarak duruyor.
- Title:
- Büyük Zimbabve'yi kim inşa etti? Ve neden?- Breeanna Elliott
- Description:
-
Tam dersi görüntüleyin: http://ed.ted.com/lessons/who-built-great-zimbabwe-and-why-breeanna-elliott
Güney Afrika'da ağaçlı bir alana yayılmış, Orta Çağ'da hayret verici bir zengnlikte şehir olan Büyük Zimbabve'nin kalıntıları yatıyor. Bugünkü Zimbabve ülkesinde bulunan, Afrika'daki en büyük ikinci yerleşim kalıntısıdır. Ama tarihi tartışmalıdır, onu kimin yaptığı ve nedeni onlarca yıl süren tartışmalarla tanımlandı. Breeanna Elliott, Büyük Zimbabwe'nin gizemini araştırıyor.
Ders Breeanna Elliott, animasyon JodyPrody tarafından yapıldı.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:07
Eren Gokce approved Turkish subtitles for Who built Great Zimbabwe? And why? - Breeanna Elliott | ||
Eren Gokce accepted Turkish subtitles for Who built Great Zimbabwe? And why? - Breeanna Elliott | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for Who built Great Zimbabwe? And why? - Breeanna Elliott | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for Who built Great Zimbabwe? And why? - Breeanna Elliott | ||
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for Who built Great Zimbabwe? And why? - Breeanna Elliott | ||
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for Who built Great Zimbabwe? And why? - Breeanna Elliott | ||
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for Who built Great Zimbabwe? And why? - Breeanna Elliott |