Return to Video

Bebek balığın gizli hayatı - Amy McDermott

  • 0:07 - 0:10
    Baktığınız şey garip bir röntgen değil.
  • 0:10 - 0:13
    Aslında iki aylık bir
    bebek sarı su yosunu cerrah balığı.
  • 0:13 - 0:16
    Bir de kendi çocukluğunuzun
    garip olduğunu düşünüyordunuz.
  • 0:16 - 0:19
    Ama burada bir yetişkin olarak aynı balık,
  • 0:19 - 0:22
    Hint ve Pasifik Okyanuslarının
    mercan resiflerinin güzel bir sakini
  • 0:22 - 0:26
    ve tuzlu su akvaryumları için
    en popüler esir balıklardan biri.
  • 0:26 - 0:31
    Bilinen 27.000 balık türünün
    dörtte birinden fazlası
  • 0:31 - 0:36
    Dünya yüzeyinin % 1'inden daha azını
    oluşturan mercan resiflerinde yaşıyor.
  • 0:36 - 0:39
    Ancak bu çeşitli tropik ortama
    yerleşmeden önce,
  • 0:39 - 0:43
    bebek mercan kayalığı balıkları
    kendi başlarına büyümek,
  • 0:43 - 0:44
    sert değişiklikler yapmak
  • 0:44 - 0:48
    ve ev olarak görecekleri ömürlük resifi
    bulmanın yolculuğuyla karşı karşıya.
  • 0:48 - 0:51
    Bu balıkların çoğunun yaşam döngüsü,
  • 0:51 - 0:54
    ebeveynleri sperm ve yumurtaları
    su sütununa püskürttüğünde başlar.
  • 0:54 - 0:59
    Bu, türlere bağlı olarak, genellikle ay
    veya mevsimsel gelgit modellerini
  • 0:59 - 1:03
    takip ederek günlük,
    mevsimsel veya yıllık olabilir.
  • 1:03 - 1:06
    Kaderlerine bırakılan
    döllenmiş yumurtalar akımlarla sürüklenir
  • 1:06 - 1:09
    ve milyonlarca
    bebek larvaları dünyaya açılır.
  • 1:09 - 1:13
    İlk ortaya çıktıklarında,
    larvalar küçük ve savunmasız.
  • 1:13 - 1:16
    Bazılarının solungaçları bile yok
  • 1:16 - 1:20
    ve oksijeni ince dokulu derileri yoluyla
    doğrudan sudan emmeli.
  • 1:20 - 1:23
    Dakikalardan aylara kadar
    su sütununda her yerde yüzebilirler
  • 1:23 - 1:27
    bazen doğdukları resiflerden uzak,
  • 1:27 - 1:29
    geniş okyanuslara
    binlerce mil sürüklenirler.
  • 1:29 - 1:32
    Yol boyunca yırtıcılardan
    başarıyla kaçınmalı, yiyecek almalı
  • 1:32 - 1:37
    ve uygun bir yetişkin yaşam alanına doğru
    yol bulmak için doğru akımlara binmeliler,
  • 1:37 - 1:41
    bu da okyanusun
    geniş samanlıklarında bir iğne olabilir.
  • 1:41 - 1:43
    Peki, bu başarıyı nasıl yakaladılar?
  • 1:43 - 1:47
    Yakın zamana kadar deniz biyologları,
    larvaları okyanus akıntıları tarafından
  • 1:47 - 1:51
    uzaklara dağılmış hâlde büyük ölçüde
    pasif sürükleyiciler olarak düşünmüşlerdi.
  • 1:51 - 1:54
    Ancak son 20 yılda, yeni araştırmalar
  • 1:54 - 1:57
    larvaların göründüğü kadar
    çaresiz olmayabileceğini
  • 1:57 - 2:00
    ve hayatta kalma şansını
    maksimuma çıkarmak için
  • 2:00 - 2:03
    kaderlerini kendi yüzgeçlerine
    alabildiklerini gösterdi.
  • 2:03 - 2:06
    Birçok türün larvaları
    beklenmedik şekilde güçlü yüzücüler,
  • 2:06 - 2:10
    farklı akımlara geçebilmek için su
    sütununda dikey olarak hareket edebilirler
  • 2:10 - 2:13
    ve kendilerini tercihen belli su
    kütlelerine atabilirler.
  • 2:13 - 2:17
    Bu balıklar nihai evlerine giden
    en iyi yolları seçiyor olabilir.
  • 2:17 - 2:19
    Bu evleri ararken,
  • 2:19 - 2:24
    kanıtlar larvaların hem ses
    hem de kokuyu algılayan karmaşık bir
  • 2:24 - 2:26
    duyusal sistemler
    üzerinden geçtiğini göstermekte.
  • 2:26 - 2:30
    Koku, larvaların farklı ortamları
    hatta bitişik resifleri bile
  • 2:30 - 2:32
    ayırt etmelerine izin vererek
  • 2:32 - 2:36
    tercihlerindeki yetişkin yaşam alanlarına
    yönlendirmelerine yardımcı olur.
  • 2:36 - 2:40
    Birçoğu, doğum yerlerinden kilometrelerce
    uzakta olan uzak bölgelere gidecek.
  • 2:40 - 2:43
    Bazıları aylarca
    larva aşamasında kalsalar bile
  • 2:43 - 2:45
    doğdukları resiflere geri dönmek için
  • 2:45 - 2:49
    koku ve diğer
    duyusal ipuçlarını kullanacaklar.
  • 2:49 - 2:52
    Peki, larvalar uygun bir
    mercan kayalığı bulduğunda ne olur?
  • 2:52 - 2:55
    Su sütunundan tek bir sıçramada,
  • 2:55 - 2:58
    yerleşmek ve yetişkinliğe dönüşmek için
  • 2:58 - 3:00
    tam olarak doğru yere inmeyi mi umuyorlar?
  • 3:00 - 3:01
    Tam olarak değil.
  • 3:01 - 3:04
    Larvaların daha elastik
    bir sistemi var gibi görünüyor.
  • 3:04 - 3:08
    Larva, aşağıdaki resifleri
    kontrol etmek için su sütununa düşecek.
  • 3:08 - 3:11
    Koşullar uygun değilse,
    buldukları bir sonraki resifin
  • 3:11 - 3:13
    daha iyi bir uyum sağlaması için
  • 3:13 - 3:17
    daha yüksek su kütlelerine atlayabilirler.
  • 3:17 - 3:19
    Ancak bu, bilgimizin bittiği nokta.
  • 3:19 - 3:24
    Çoğu tür için bireysel larvaların
    coğrafi hareketlerini bilmiyoruz.
  • 3:24 - 3:27
    Ayrıca evleri bildikleri resiflere gitmek
    için hangi çevresel ipuçları
  • 3:27 - 3:30
    ve davranışları
    kullandıklarını da bilmiyoruz.
  • 3:30 - 3:32
    Fakat biliyoruz ki bu minik yüzücüler,
  • 3:32 - 3:34
    bilimin bir zamanlar inandığı gibi
  • 3:34 - 3:37
    kırılgan ve çaresiz yaratıklardan
    daha fazlası.
  • 3:37 - 3:40
    Bebek balıkların bilinmeyen
    maceralar anlatan gizli yaşamları
  • 3:40 - 3:43
    bizim için büyük ölçüde gizemli kalıyor.
Title:
Bebek balığın gizli hayatı - Amy McDermott
Description:

Tam dersi görüntüle: http://ed.ted.com/lessons/the-secret-lives-of-baby-fish-amy-mcdermott

Mercan kayalığı balığı, sarı su yosunu cerrah balığı gibi, küçük yüzen larvalar gibi yaşama büyüleyici ve garip bir şekilde başlar. Bu bebekler, doğdukları resiflerden uzakta, okyanus akıntılarıyla binlerce mil sürüklenebilirler. Amy McDermott, bu minik yürüyüşçülerin geniş okyanuslarda nasıl seyahat ettiğini ve bir gün evlerini çok uzak resiflerden nasıl arayacaklarını anlatıyor.

Amy McDermott'un dersi, Reflective Films animasyonu
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:00

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.