WEBVTT

00:00:07.147 --> 00:00:09.941
Baktığınız şey garip bir röntgen değil.

00:00:09.941 --> 00:00:13.379
Aslında iki aylık bir 
bebek sarı su yosunu cerrah balığı.

00:00:13.379 --> 00:00:16.236
Bir de kendi çocukluğunuzun
garip olduğunu düşünüyordunuz.

00:00:16.236 --> 00:00:18.695
Ama burada bir yetişkin olarak aynı balık,

00:00:18.695 --> 00:00:22.438
Hint ve Pasifik Okyanuslarının 
mercan resiflerinin güzel bir sakini

00:00:22.438 --> 00:00:26.245
ve tuzlu su akvaryumları için 
en popüler esir balıklardan biri.

00:00:26.245 --> 00:00:31.489
Bilinen 27.000 balık türünün 
dörtte birinden fazlası

00:00:31.489 --> 00:00:35.539
Dünya yüzeyinin % 1'inden daha azını 
oluşturan mercan resiflerinde yaşıyor.

00:00:35.539 --> 00:00:38.532
Ancak bu çeşitli tropik ortama 
yerleşmeden önce,

00:00:38.532 --> 00:00:42.830
bebek mercan kayalığı balıkları 
kendi başlarına büyümek,

00:00:42.830 --> 00:00:44.423
sert değişiklikler yapmak

00:00:44.423 --> 00:00:48.306
ve ev olarak görecekleri ömürlük resifi 
bulmanın yolculuğuyla karşı karşıya.

00:00:48.306 --> 00:00:50.735
Bu balıkların çoğunun yaşam döngüsü,

00:00:50.735 --> 00:00:54.437
ebeveynleri sperm ve yumurtaları 
su sütununa püskürttüğünde başlar.

00:00:54.437 --> 00:00:59.145
Bu, türlere bağlı olarak, genellikle ay 
veya mevsimsel gelgit modellerini

00:00:59.145 --> 00:01:02.514
takip ederek günlük, 
mevsimsel veya yıllık olabilir.

00:01:02.514 --> 00:01:06.252
Kaderlerine bırakılan 
döllenmiş yumurtalar akımlarla sürüklenir

00:01:06.252 --> 00:01:09.430
ve milyonlarca 
bebek larvaları dünyaya açılır.

00:01:09.430 --> 00:01:13.313
İlk ortaya çıktıklarında,
larvalar küçük ve savunmasız.

00:01:13.313 --> 00:01:16.140
Bazılarının solungaçları bile yok

00:01:16.140 --> 00:01:19.785
ve oksijeni ince dokulu derileri yoluyla 
doğrudan sudan emmeli.

00:01:19.785 --> 00:01:22.963
Dakikalardan aylara kadar 
su sütununda her yerde yüzebilirler

00:01:22.963 --> 00:01:26.521
bazen doğdukları resiflerden uzak,

00:01:26.521 --> 00:01:29.196
geniş okyanuslara 
binlerce mil sürüklenirler.

00:01:29.196 --> 00:01:32.151
Yol boyunca yırtıcılardan 
başarıyla kaçınmalı, yiyecek almalı

00:01:32.151 --> 00:01:37.009
ve uygun bir yetişkin yaşam alanına doğru 
yol bulmak için doğru akımlara binmeliler,

00:01:37.009 --> 00:01:40.615
bu da okyanusun 
geniş samanlıklarında bir iğne olabilir.

00:01:40.615 --> 00:01:42.822
Peki, bu başarıyı nasıl yakaladılar?

00:01:42.822 --> 00:01:47.217
Yakın zamana kadar deniz biyologları, 
larvaları okyanus akıntıları tarafından

00:01:47.217 --> 00:01:51.137
uzaklara dağılmış hâlde büyük ölçüde 
pasif sürükleyiciler olarak düşünmüşlerdi.

00:01:51.137 --> 00:01:54.225
Ancak son 20 yılda, yeni araştırmalar

00:01:54.225 --> 00:01:57.048
larvaların göründüğü kadar 
çaresiz olmayabileceğini

00:01:57.048 --> 00:01:59.800
ve hayatta kalma şansını 
maksimuma çıkarmak için

00:01:59.800 --> 00:02:02.727
kaderlerini kendi yüzgeçlerine 
alabildiklerini gösterdi.

00:02:02.727 --> 00:02:06.157
Birçok türün larvaları 
beklenmedik şekilde güçlü yüzücüler,

00:02:06.157 --> 00:02:10.278
farklı akımlara geçebilmek için su 
sütununda dikey olarak hareket edebilirler

00:02:10.278 --> 00:02:13.057
ve kendilerini tercihen belli su 
kütlelerine atabilirler.

00:02:13.057 --> 00:02:17.162
Bu balıklar nihai evlerine giden 
en iyi yolları seçiyor olabilir.

00:02:17.162 --> 00:02:19.057
Bu evleri ararken,

00:02:19.057 --> 00:02:23.555
kanıtlar larvaların hem ses 
hem de kokuyu algılayan karmaşık bir

00:02:23.555 --> 00:02:26.427
duyusal sistemler 
üzerinden geçtiğini göstermekte.

00:02:26.427 --> 00:02:30.199
Koku, larvaların farklı ortamları
hatta bitişik resifleri bile

00:02:30.199 --> 00:02:31.698
ayırt etmelerine izin vererek

00:02:31.698 --> 00:02:35.747
tercihlerindeki yetişkin yaşam alanlarına 
yönlendirmelerine yardımcı olur.

00:02:35.747 --> 00:02:40.179
Birçoğu, doğum yerlerinden kilometrelerce 
uzakta olan uzak bölgelere gidecek.

00:02:40.179 --> 00:02:42.748
Bazıları aylarca 
larva aşamasında kalsalar bile

00:02:42.748 --> 00:02:45.374
doğdukları resiflere geri dönmek için

00:02:45.374 --> 00:02:48.612
koku ve diğer 
duyusal ipuçlarını kullanacaklar.

00:02:48.612 --> 00:02:52.079
Peki, larvalar uygun bir 
mercan kayalığı bulduğunda ne olur?

00:02:52.079 --> 00:02:54.563
Su sütunundan tek bir sıçramada,

00:02:54.563 --> 00:02:57.616
yerleşmek ve yetişkinliğe dönüşmek için

00:02:57.616 --> 00:02:59.842
tam olarak doğru yere inmeyi mi umuyorlar?

00:02:59.842 --> 00:03:01.272
Tam olarak değil.

00:03:01.272 --> 00:03:04.467
Larvaların daha elastik 
bir sistemi var gibi görünüyor.

00:03:04.467 --> 00:03:08.331
Larva, aşağıdaki resifleri 
kontrol etmek için su sütununa düşecek.

00:03:08.331 --> 00:03:10.955
Koşullar uygun değilse, 
buldukları bir sonraki resifin

00:03:10.955 --> 00:03:13.358
daha iyi bir uyum sağlaması için

00:03:13.358 --> 00:03:16.536
daha yüksek su kütlelerine atlayabilirler.

00:03:16.536 --> 00:03:19.200
Ancak bu, bilgimizin bittiği nokta.

00:03:19.200 --> 00:03:23.525
Çoğu tür için bireysel larvaların 
coğrafi hareketlerini bilmiyoruz.

00:03:23.525 --> 00:03:27.449
Ayrıca evleri bildikleri resiflere gitmek 
için hangi çevresel ipuçları

00:03:27.449 --> 00:03:30.383
ve davranışları 
kullandıklarını da bilmiyoruz.

00:03:30.383 --> 00:03:32.193
Fakat biliyoruz ki bu minik yüzücüler,

00:03:32.193 --> 00:03:34.500
bilimin bir zamanlar inandığı gibi

00:03:34.500 --> 00:03:36.984
kırılgan ve çaresiz yaratıklardan 
daha fazlası.

00:03:36.984 --> 00:03:40.364
Bebek balıkların bilinmeyen 
maceralar anlatan gizli yaşamları

00:03:40.364 --> 00:03:43.202
bizim için büyük ölçüde gizemli kalıyor.