Jak wprowadzać pokój? Poczuj gniew

Jak młody mężczyzna urodzony w Indiach w wysokiej kaście uwolnił 83 000 dzieci od niewolnictwa? Laureat Pokojowej Nagrody Nobla Kailash Satyarthi przekazuje bardzo zaskakującą radę dla każdego, kto chciałby zmienić świat na lepsze: poczuj gniew na niesprawiedliwość. W tej prelekcji pokazuje, jak twórca pokoju może czerpać inspirację z gniewu.

Dzisiaj chcę opowiedzieć wam o gniewie.

W wieku 11 lat widziałem,

jak koledzy odchodzili ze szkoły,

ponieważ ich rodziców
nie było stać na podręczniki.

To mnie rozgniewało.

Kiedy miałem 27 lat,

poznałem losy zdesperowanego ojca,

którego córkę sprzedano do burdelu.

To mnie rozgniewało.

W wieku 50 lat

leżałem na ulicy w kałuży krwi

obok mojego własnego syna.

To mnie rozgniewało.

Drodzy przyjaciele, od zawsze
wpajano nam, że gniew jest zły.

Nasi rodzice, nauczyciele, księża,

każdy uczył nas,
jak kontrolować i tłumić gniew.

Pytam jednak - dlaczego?

Czemu nie zamienić gniewu
w większe dobro dla ludzi?

Czemu nie użyć gniewu
w walce ze złem tego świata?

To próbowałem zrobić.

Przyjaciele,

większość moich najlepszych pomysłów
wzięła się z gniewu.

Jak wtedy, kiedy miałem 35 lat
i siedziałem zamknięty w więzieniu.

Byłem wściekły całą noc.

Ten gniew zrodził jednak nowy pomysł.

Wrócę jednak do tego później.

Pozwólcie mi zacząć od opowieści
o tym, jak zdobyłem imię.

Od dzieciństwa byłem
zwolennikiem Mahatmy Gandhiego.

Gandhi walczył i przewodził
indyjskiemu ruchowi niepodległościowemu.

Co jednak ważniejsze

nauczył nas, jak traktować
najbardziej narażonych ludzi,

osoby najbardziej poszkodowane,
z godnością i szacunkiem.

Kiedy więc Indie świętowały

rocznicę urodzin Gandhiego w 1969 roku,

miałem wtedy piętnaście lat,

wpadłem na pewien pomysł.

A może świętować to inaczej?

Wiedziałem, tak jak pewnie i część z was,

że w Indiach mnóstwo ludzi
rodzi się w niższych kastach.

Są traktowani jak niedotykalni.

Tym ludzion

nie wolno wchodzić do świątyń,

a nawet wchodzić do domów
i sklepów ludzi z wyższej kasty.

Byłem zafascynowany
liderami mojego miasta,

którzy ostro przeciwstawiali się
nietykalności i kastom,

opowiadali o pomysłach Gandhiego.

Zainspirowany tym chciałem dać przykład,

zapraszając tych ludzi na jedzenie
ugotowane i serwowane

przez kastę nietykalnych.

Poszedłem do ludzi z niskiej kasty,
tak zwanych "niedotykalnych",

chciałem ich przekonać,
ale dla nich było to nie do pomyślenia.

Mówili mi: "To niemożliwe.
To się nigdy nie stanie".

Tłumaczyłem: "Popatrzcie na liderów,

są wspaniali, występują
przeciwko niedotykalności.

Przyjdą. Jeśli nikt nie przyjdzie,
możemy dać im przykład".

Uznali, że jestem zbyt naiwny.

Ostatecznie się przekonali.

Wraz z przyjaciółmi wsiedliśmy na rowery
i zaprosiliśmy przywódców politycznych.

Byliśmy zachwyceni,
poczuliśmy swoją moc,

kiedy widzieliśmy,
że każdy z nich się zgodził.

Pomyślałem: "Świetny pomysł.
Możemy dać przykład.

Możemy doprowadzić
do zmian w społeczeństwie".

Nadszedł ten dzień.

Wszyscy niedotykalni,
trzy kobiety i dwoje mężczyzn,

zgodziło się przyjść.

Założyli swoje najlepsze ubrania.

Kupili nowe naczynia.

Brali kąpiel setki razy,

ponieważ sytuacja
była dla nich niewyobrażalna.

To był moment zmiany.

Zebraliśmy się. Jedzenie było gotowe.

Była dziewiętnasta.

Czekaliśmy do dwudziestej,

bo politycy często się spóźniają

o godzinę czy coś.

Po 20:00 wsiedliśmy na rowery
i ruszyliśmy do domów tych liderów,

aby im o nas przypomnieć.

Żona jednego z nich powiedziała mi:

"Przepraszam, ale męża boli głowa,
chyba nie będzie mógł przyjść".

Pojechałem do drugiego lidera

i jego żona powiedziała mi:
"Wracajcie, on na pewno przyjdzie".

Pomyślałem, że kolacja dojdzie do skutku,

nawet jeśli będzie w mniejszej skali.

Wróciłem na miejsce spotkania,
do nowo wybudowanego Parku Gandhiego.

Była dwudziesta druga.

Żaden z liderów się nie pokazał.

To mnie rozgniewało.

Stałem oparty o pomnik Gandhiego.

Byłem emocjonalnie
wyczerpany, wycieńczony.

Usiadłem przy jedzeniu.

Trzymałem swoje uczucia na wodzy.

Jednak po pierwszym kęsie

wybuchnąłem płaczem.

Nagle poczułem czyjąś rękę na ramieniu.

To było jak uzdrowienie,
matczyny dotyk nietykalnej kobiety.

Zapytała mnie: "Kailash, czemu płaczesz?

Zrobiłeś swoje.

Zjadłeś jedzenie
przygotowane przez niedotykalnych.

Coś takiego nie miało miejsca
nigdy wcześniej".

Mówiła: "Dzisiaj to ty zwyciężyłeś".

Moi przyjaciele przyznali jej rację.

Wróciłem do domu chwilę po północy.

Wstrząsnął mną widok
kilku starszych ludzi z wysokiej kasty

siedzących na moim podwórku.

Zobaczyłem zapłakaną matkę i inne kobiety.

Błagały tych starców,

którzy grozili, że usuną nas z kasty.

Usunięcie rodziny z kasty
jest największą karą,

jaką można sobie wyobrazić.

Jakoś zgodzili się, by ukarać tylko mnie,
moją karą miała być puryfikacja.

Miałem wyjechać o 1000 kilometrów od domu

i dotrzeć do rzeki Ganges,
aby wziąć świętą kąpiel.

Następnie miałem wydać
ucztę dla 101 kapłanów,

umyć im stopy i wypić zużytą wodę.

To była całkowita bzdura.

Nie zgodziłem się na przyjęcie kary.

Jak mnie ukarali?

Nie mogłem wchodzić do własnej kuchni,
do własnej jadalni.

Moje naczynia zostały oddzielone.

Tej nocy, kiedy byłem zły,
chcieli wyrzucić mnie z kasty.

Ja zaś zdecydowałem,
że wyrzucę cały system kast.

(Brawa)

Było to możliwe, bo na początek
musiałem zmienić nazwisko,

jako że w Indiach większość
nazwisk pochodzi od kast.

Zdecydowałem się porzucić nazwisko.

Później nadałem sobie nowe: Satyarthi.

To oznacza "poszukiwacz prawdy".

(Brawa)

To był początek
transformacji mojego gniewu.

Czy ktoś z was mógłby mi powiedzieć,

kim byłem, zanim zostałem
działaczem na rzecz praw dzieci?

Czy ktoś wie?

Nikt.

Byłem inżynierem. Inżynierem energetykiem.

Dowiedziałem się, jak energia

pochodząca z ognia i węgla,

paliwo atomowe wewnątrz reaktora,

szalejące prądy rzeczne

i gwałtowne wiatry

można zmienić w światło
i życie dla milionów ludzi.

Dowiedziałem się też,

jak wykorzystać najbardziej
nieokiełznaną formę energii

dla dobra całego społeczeństwa.

Wrócę do historii o tym,
jak mnie uwięziono.

Byłem bardzo szczęśliwy,
uwalniając setki dzieci z niewoli,

przekazując je rodzicom.

Nie mogę opisać szczęścia,
które czuję, uwalniając dziecko.

Byłem taki szczęśliwy.

Kiedy jednak czekałem na pociąg,
aby wrócić do rodzinnego Delhi,

zobaczyłem przyjazd dziesiątek dzieci,

które były przedmiotem handlu.

Zatrzymałem tych ludzi.

Zawiadomiłem policję.

Policjanci, zamiast mi pomóc,

wrzucili mnie do tej
maleńkiej celi, jak zwierzę.

Była to noc gniewu,

podczas której narodził się
jeden z moich najlepszych pomysłów.

Jeśli uwolnię 10 dzieci,
a na ich miejsce przyjdzie pięćdziesiąt,

to nic nie zrobiłem.

Uwierzyłem w siłę odbiorców.

Wydaje mi się, że wtedy po raz pierwszy

zrobiono na świecie kampanię,

aby edukować i uwrażliwiać konsumentów,

aby stworzyć popyt
na świat bez pracy dzieci.

W Europie i Ameryce odnieśliśmy sukces.

To spowodowało ograniczenie pracy dzieci

w krajach południowej Azji o 80%.

(Brawa)

Co więcej pierwszy raz
energia klientów, kampania konsumencka,

zadziałała w innych krajach
i gałęziach przemysłu,

czekoladzie, odzieży, butach i tak dalej.

Mój gniew w wieku 11 lat,

kiedy zrozumiałem znaczenie
edukacji dla każdego dziecka,

wymyśliłem, aby zebrać używane książki
i pomóc najbiedniejszym dzieciom.

Założyłem bank książek w wieku 11 lat.

Ale nie zatrzymałem się.

Później współtworzyłem

największą akcję środowiska obywatelskiego
na rzecz edukacji na świecie.

Global Campaign for Education.

Ta organizacja pomogła
w zmianie całego myślenia o edukacji

z modelu charytatywnego
do modelu praw człowieka

i pomogła w zmniejszeniu
liczby dzieci nie chodzących do szkoły

o połowę w ciągu ostatnich 15 lat.

(Brawa)

Mój gniew w wieku 27 lat,

chęć uwolnienia dziewczynki,
która miała trafić do burdelu,

dała mi pomysł

przejścia do nowej strategii
działania i ratowania,

uwalniania dzieci z niewolnictwa.

Jestem dumny i szczęśliwy,
bo mogę stwierdzić,

że razem z kolegami uwolniliśmy
83 000 młodocianych niewolników

i oddaliśmy je matkom i rodzinom.

(Brawa)

Wiem, że potrzebujemy
globalnych standardów.

Zorganizowaliśmy międzynarodowe
protesty przeciwko pracy dzieci,

których efektem była
nowa międzynarodowa konwencja

mająca na celu ochronę
dzieci w najgorszej sytuacji.

Twarde dowody pokazują,
że liczba pracujących dzieci na świecie

zmniejszyła się o jedną trzecią
w ciągu ostatnich 15 lat.

(Brawa)

Każdy z tych przypadków

zaczyna się od gniewu,

który zmienia w pomysł

i działanie.

Więc gniew, a co dalej?

Pomysł i...

Widownia: Działanie.

KS: Gniew, pomysł, działanie.
To właśnie próbowałem zrobić.

Gniew to moc, gniew to energia,

a według praw natury

energii nie da się stworzyć
ani jej unicestwić.

Czemu więc nie wykorzystać energi gniewu

do stworzenia lepszego świata,
bardziej sprawiedliwego i słusznego?

Gniew jest w każdym z was.

Podzielę się z wami pewną tajemnicą:

jeśli ogranicza nas własne ego,

jeśli tkwimy w egoizmie,

nasz gniew zamieni się w nienawiść,
przemoc, zemstę i niszczenie.

Jeśli jednak wyzwolimy się z tego,

będzie można zamienić
tę samą energię w wielką siłę.

Będzie można przerwać błędne koło,
używając wrodzonego współczucia

i przez współczucie
połączyć się i ulepszyć świat.

Ten sam gniew można zmienić w siłę.

Drodzy przyjaciele, jeszcze raz,
jako laureat nagrody Nobla,

wzywam was do gniewu.

Wzywam was do gniewu.

A najbardziej rozgniewany wśród nas

to ten, który może przekształcić
swój gniew w pomysł i działanie.

Dziękuję bardzo.

(Brawa)

Chris Anderson: Przez wiele lat
byłeś inspiracją dla innych.

Kto lub co inspiruje ciebie i dlaczego?

KS: Dobre pytanie.

Prawda jest taka,

że przy każde uwolnione dziecko,

które straciło nadzieję
na powrót do matki,

jego pierwszy uśmiech wolności,

i matka, która straciła nadzieję,

że jej kiedykolwiek
weźmie to dziecko na kolana,

oboje tak mocno to przeżywają,

że kiedy pierwsza
łza szczęścia spływa jej po policzku,

to widzę w niej obraz Boga;
to moja największa inspiracja.

Jestem szczęściarzem,
że nie raz, ale tysiące razy

widziałem mojego Boga
na twarzach tych dzieci.

To moja największa inspiracja.

Dziękuję.

(Brawa)