Độ co giãn của cung

Khi nào đường cung được coi là co giãn? Các yếu tố quyết định độ co giãn của cung là gì? Hãy so sánh tranh Picasso và tăm xỉa răng. Loại hàng hóa nào có cung co giãn và không co giãn? Bạn có thể tăng sản lượng loại nào với chi phí thấp? Chúng tôi cũng sẽ giới thiệu cách tính độ co giãn của cung và cách sử dụng công thức trung điểm.

Khóa học kinh tế vi mô: http://mruniversity.com/cifts/principles-economics-microeconomics

Đặt câu hỏi về video: http://mruniversity.com/cifts/principles-economics-microeconomics/elasticity-supply-midpoint-formula#QandA

♪ [âm nhạc] ♪

- [Alex] Trong các bài học trước,

chúng ta đã tìm hiểu
về độ co giãn của cầu.

Hôm nay, chúng ta sẽ học về
độ co giãn của cung.

Độ co giãn của cung đo lường

độ nhạy của lượng cung
đối với một sự thay đổi về giá.

Độ co giãn của cung khá giống
độ co giãn của cầu,

chỉ khác là thay vì
độ nhạy của

lượng cầu,

ở đây ta có độ nhạy
của lượng cung

khi giá thay đổi.

Đường cung được coi
là co giãn

khi một mức giá tăng
sẽ khiến lượng cung tăng rất nhiều.

Ngược lại,

khi một mức giá giảm

cũng khiến
lượng cung giảm rất nhiều.

Khi đó ta nói
đường cung co giãn.

Vậy là khi lượng cung
rất nhạy với giá cả,

chúng ta nói đường cung co giãn.

Nếu với cùng một mức tăng giá

mà lượng cung
chỉ tăng chút xíu

thì đường cung được coi là
không co giãn.

Vì vậy, nếu lượng cung

không thay đổi nhiều
khi giá cả thay đổi,

thì đường cung không co giãn.

Nào, ta cùng thể hiện
trên biểu đồ nhé!

Trước hết, hãy xét đường cung.

Mức tăng 10 đô la
trên đường cung

chính là mức giá tăng 10 đô la

khiến lượng cung
tăng từ 80 lên 85 đơn vị,

như vậy cũng không nhiều.

Mặt khác, trên đường cung
co giãn nhiều hơn này,

với cùng mức giá tăng 10 đô la

thì lượng cung tăng vọt

từ 80 lên 170 đơn vị.

Bạn thấy có sự thay đổi lớn hơn nhiều
trong lượng cung

với cùng mức tăng giá,
khi đường cung co giãn,

so với đường cung không co giãn.

Một lần nữa,
cũng giống như với đường cầu,

độ co giãn cũng
không phải đường dốc.

Tuy nhiên,
khi bạn có hai đường

cùng đi qua một điểm,
thì đường phẳng hơn

co giãn nhiều hơn
với một lượng bất kỳ.

Đường cung càng dốc
thì càng ít co giãn.

Vậy ta xét hai đường cung

và nhận thấy đường này
co giãn nhiều hơn đường cung dốc.

Điều này áp dụng cho tất cả các phần
trong bài học này.

Vậy đâu là yếu tố quyết định
độ co giãn của cung?

Yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất,

chi phí trên mỗi đơn vị thay đổi
như thế nào khi sản lượng tăng?

Thứ hai, lượng thời gian.

Thứ ba, thị phần đầu vào.

Thứ tư, phạm vi địa lý.

Tôi sẽ lần lượt
giải thích từng yếu tố.

Yếu tố quyết định độ co giãn của cung

là chi phí trên mỗi
sản phẩm tăng nhanh thế nào

khi sản lượng gia tăng.

Cụ thể,

nếu sản lượng tăng
đòi hỏi chi phí cao hơn,

thì đường cung
sẽ không co giãn.

Khi so sánh,
bạn sẽ thấy đường này dốc hơn.

Mặt khác,

nếu sản lượng có thể tăng
với chi phí không đổi

hoặc chi phí trên mỗi sản phẩm
không tăng nhiều,

thì đường cung
sẽ co giãn.

Cùng xem hai ví dụ
để làm rõ vấn đề này nhé.

Hãy so sánh hai mặt hàng:
tranh của Picasso và tăm.

Mặt hàng nào có cung không co giãn
và mặt hàng nào có cung co giãn?

Được rồi, hãy xét trong trường hợp
có một mức tăng giá,

thì mặt hàng nào
dễ mở rộng sản xuất hơn?

Mặt hàng nào bạn có thể
tăng sản lượng

với chi phí thấp
mà không cần đẩy chi phí lên cao?

Rõ ràng là tăm.

Vậy khi giá tăm tăng lên,

bạn có thể sản xuất
nhiều tăm hơn

bằng cách đưa thêm
một khúc gỗ nữa vào máy xẻ.

Sẽ có rất nhiều tăm được làm ra
mà không cần tăng chi phí.

Mặt khác,
ta lại không thể nào

làm tăng số lượng
tranh của Picasso.

Đơn giản là vì ông đã không còn
vẽ tranh nữa.

Có lẽ số lượng tranh

của Picasso trên thị trường
vẫn có thể tăng.

Ai đó từng treo tranh của ông
ở nhà

có thể đem bán chúng.

Nhưng về căn bản,
cung của tranh do Picasso vẽ

cực kỳ ít co giãn.

Giá cả có thể liên tục tăng mãi

và bạn sẽ chẳng thể
mua thêm tranh của Picasso nữa.

Mặt khác,

nếu giá tăm
chỉ nhích lên một chút,

thì bạn sẽ có rất nhiều tăm.

Vậy cung của tăm
co giãn,

còn cung của tranh do Picasso vẽ
không co giãn.

Khoảng thời gian ảnh hưởng
đến độ co giãn của cung hàng hóa

và đây thực sự
là hệ quả mang tính logic

của thực tế là độ co giãn
phụ thuộc vào chi phí

và mức độ dễ dàng
mở rộng sản xuất.

Ngay sau khi
giá cả tăng lên,

nhà sản xuất có thể mở rộng
sản xuất (tăng sản lượng)

chỉ bằng
công suất hiện tại;

điều này có xu hướng khiến
cung càng không co giãn.

Ví dụ, xét về
việc sản xuất ngũ cốc.

Nếu giá ngũ cốc tăng lên,
nông dân có thể

kiếm thêm ngũ cốc
bằng cách đập lúa,

lượm lúa trên cánh đồng
kỹ càng hơn;

nhưng họ chẳng thể kiếm được nhiều,

mà phải đợi 1, 2 năm nữa

cho đến khi có cơ hội
trồng thêm nhiều hecta ngũ cốc nữa.

Mặt khác, như tôi đã nói,

dần dần nhà sản xuất
có thể nâng cao năng suất.

Vậy trong tương lai gần,
độ co giãn của cung

có xu hướng
không co giãn nhiều nữa,

bởi việc nâng cao sản lượng
với cùng chi phí sẽ càng khó hơn.

Tuy nhiên, dần dần,

do nhà sản xuất có thể
nâng cao năng suất,

đường cung
có xu hướng co giãn nhiều hơn.

Vậy đường cung
càng có xu hướng co giãn,

thì nhà sản xuất càng cần nhiều thời gian
để phản ứng với giá cả.

Độ co giãn của cung
còn phụ thuộc vào

liệu hàng hóa đó
chiếm cầu cao hay thấp

trên thị trường đầu vào.

Đây chính là thị phần
của cầu nguyên liệu đầu vào.

Tôi sẽ giải thích.

Cung có xu hướng co giãn hơn

khi ngành công nghiệp
có cầu thấp

trên thị trường nguyên liệu đầu vào.

Bởi khi đó cung có thể tăng
mà không gây ra một mức tăng lớn

về cầu
cho nguyên liệu đầu vào.

Hãy quay lại ví dụ về tăm nhé!

Một trong những lý do khiến tăm
có cung co giãn

là bởi chúng ta có thể
dễ dàng tăng gấp đôi cung của tăm

mà chỉ tác động chút ít
tới cầu về gỗ -

đầu vào để sản xuất tăm.

Chúng ta có thể tăng gấp đôi
cung của tăm

và do việc sản xuất tăm
chỉ sử dụng một phần gỗ nhỏ,

nên đâu cần quá nhiều gỗ.

Vậy là chúng ta sẽ không làm tăng
cầu gỗ lên quá nhiều

khi tăng cầu về tăm lên.

Bởi thế giá gỗ
sẽ không bị đẩy lên cao

khi cầu về tăm tăng lên.

Vì vậy lượng
cung của tăm

có thể dễ dàng tăng
với cùng mức giá

mà không làm tăng
chi phí của việc sản xuất tăm.

Mặt khác, cung
có xu hướng không co giãn

khi ngành công nghiệp đó có cầu lớn
về nguyên liệu đầu vào.

Vậy một lần nữa, giả sử
cầu về ô tô tăng lên.

Để có thể tăng
cung của ô tô,

chúng ta cần nhiều thép hơn,

nhưng ô tô
vốn có cầu sử dụng thép lớn.

Khi muốn tăng
cung của ô tô,

ta sẽ phải dùng nhiều thép hơn;

điều này sẽ đẩy
giá thép lên cao,

vì vậy sẽ làm tăng
giá nguyên liệu đầu vào

của ngành sản xuất ô tô,

đồng nghĩa với việc
đẩy giá ô tô lên cao.

Vì vậy cung của ô tô
có xu hướng không co giãn nhiều,

bởi khi cố tăng
cung của ô tô,

chúng ta sẽ khiến giá thép tăng,

từ đó tăng chi phí
sản xuất ô tô.

Phạm vi địa lý của thị trường
cũng là một yếu tố quyết định

độ co giãn của cung.

Cụ thể, phạm vi thị trường
càng hẹp,

thì cung càng co giãn.

Phạm vi thị trường càng rộng,
thì cung càng ít co giãn.

Ví dụ, giả sử
cầu về xăng tăng lên

ở Thủ đô Washington,

do nhiều người
chuyển tới sinh sống ở khu vực này.

Ồ, có thể dễ dàng
đáp ứng nhu cầu đó

bằng cách nhập thêm xăng
từ một vùng nào đó,

như vậy chúng ta có thể tăng
cung của xăng

ở Thủ đô Washington một cách dễ dàng

mà không đẩy giá xăng
tăng lên chút nào.

Mặt khác,

nếu cầu về xăng
trên thế giới tăng lên

giả sử do Trung Quốc
giàu lên,

Ấn Độ giàu lên.
Họ có nhiều ô tô hơn.

Ồ, trong trường hợp đó, chúng ta buộc
phải khai thác nhiều dầu hơn.

Chúng ta sẽ phải tìm
ra nhiều dầu hơn.

Kết quả là
việc tăng cung cho xăng

trên toàn thế giới
sẽ đắt đỏ hơn,

so với việc chỉ tăng
cung của xăng

ở Thủ đô Washington.

Một lần nữa, cả hai trường hợp này
đều phản ánh

một điều căn bản:

Liệu mức tăng
cung của một mặt hàng

có gây ra mức tăng lớn
trong chi phí sản xuất mặt hàng đó không?

Ta có thể dễ dàng làm tăng
cung ở Thủ đô Washington,

hay một bang nào đó...

Nhưng việc tăng cung tổng thể
sẽ khó hơn nhiều.

Thế đấy. Tổng kết lại nhé!

Điều gì khiến đường cung
co giãn nhiều hơn?

Về căn bản,
đường cung sẽ co giãn

khi nó dễ dàng tăng
năng suất

với chi phí đơn vị không đổi
hay khi ta dễ dàng tăng năng suất

mà không khiến chi phí đơn vị
tăng lên nhiều.

Đường cung trong dài hạn
có xu hướng co giãn nhiều hơn

so với trong ngắn hạn.

Đường cung có xu hướng
co giãn nhiều hơn

khi cầu nguyên liệu đầu vào của hàng hóa
chiếm thị phần nhỏ

nên không làm tăng
giá của đầu vào

khi thị trường mở rộng.

Và hàng hóa có xu hướng co giãn nhiều hơn

khi ta chỉ xét đến
cung của mặt hàng đó trong một vùng,

còn cung trên toàn cầu
thường có xu hướng ít co giãn hơn.

Độ co giãn của cung được định nghĩa

bằng phần trăm thay đổi
về lượng cung

chia cho phần trăm thay đổi về giá cả.

Điều đó hoàn toàn giống với
độ co giãn của cầu,

chỉ khác là thay vì

lượng cầu,

thì ta xét đến lượng cung.

Trong toán học,
ký hiệu cung co giãn

là phần trăm,
sự thay đổi là delta,

phần trăm thay đổi
về lượng cung

chia cho phần trăm thay đổi
về giá cả.

Sau đây là một ví dụ.

Nếu giá ca cao tăng 10%

và lượng cung tăng 3%,

thì độ co giãn của cung
cho ca cao là:

Phần trăm thay đổi
trong lượng cung là 3%,

chia cho phần trăm thay đổi
trong giá cả là 10%.

Vậy độ co giãn là 0.3.

Đây là công thức trung điểm.

Cũng giống như
độ co giãn của cầu,

chỉ có điều là ta đang xét đến
lượng cung

thay vì lượng cầu.

Vì thế, phần trăm thay đổi
về lượng cung

bằng thay đổi về lượng cung

chia cho lượng trung bình nhân 100.

Phần trăm thay đổi về giá cả
là mức độ thay đổi về giá cả

chia cho giá trung bình nhân 100.

Triệt tiêu 100 ở tử số và mẫu số,
vậy ta có công thức

sự thay đổi về lượng

bằng lượng sau
trừ đi lượng trước

chia cho lượng trung bình.

Giá sau trừ giá trước
chia cho giá trung bình.

Hãy cùng xét một ví dụ.

Với giá ban đầu là 10 đô la,
lượng cung là 100.

Khi giá tăng lên 20 đô la,
lượng cung là 110.

Vậy ta nhớ lại công thức:

thay đổi về lượng
chia cho lượng trung bình,

thay đổi về giá
chia cho giá trung bình.

Với lượng sau là 110,

lượng trước là 100,

mức thay đổi về lượng
bằng 110 - 100.

Đây là lượng trung bình.

Mức thay đổi về giá bằng 20 - 10.

Bởi chúng ta bắt đầu ở đây,

với lượng sau là 110,

có liên quan
tới mức giá sau là 20 đô la

nên hãy viết 20 trước.

20 - 10 = 10
chia cho giá trung bình,

v.v...

Bạn có thể thực hiện phép tính
và tìm ra

độ co giãn là 0.143.

Cũng như độ co giãn của cầu,

nếu độ co giãn của cung
< 1,

thì đường cung
được coi là không co giãn.

Nếu độ co giãn của cung >1,

thì đường cung được gọi
là co giãn.

Nếu độ co giãn của cung =1,
thì ta nói đường cầu co giãn đơn vị.

Vậy đây chính là cơ chế về
độ co giãn của cung.

Tiếp theo
ta sẽ tìm hiểu

ứng dụng về
độ co giãn của cung.

Đây là một phần cực kỳ quan trọng
trong khóa học này,

nên bạn hãy bám sát
các ứng dụng

học cách ứng dụng
kiến thức này vào cuộc sống,

chứng minh tầm quan trọng

của hệ quả thực tế phát sinh từ
các độ co giãn khác nhau.

Tới đây, hãy cùng quay lại câu hỏi

đã được đặt ra ở
phần đầu bài học:

Làm sao ta có thể phân tích
để biết việc chuộc nô lệ

là chính sách tốt
hay không tốt?

Độ co giãn của cung
chính là yếu tố quan trọng

để giải đáp câu hỏi này.

Đây sẽ là điều ta tìm hiểu ở phần sau.

Cảm ơn các bạn.

- [Lời dẫn] Nếu muốn
tự kiểm tra,

hãy nhấn "Practice Questions".

Còn nếu đã sẵn sàng học tiếp,
hãy nhấn "Next Video".

♪ [âm nhạc] ♪