Dijital çocuk istismarı hakkında yapmadığımız konuşma

Veri Güvenlik Uzmanı Sebastian Bortnik, çocukların internette karşılaştığı tehlikelerden bahsetmemiz gerektiğini söylüyor. Bu konuşmasında Bortnik, "grooming," yani yetişkinlerin internet üzerinden çocukları istismar edip kandırmasından ve çocuklarımızın güvenliğini sağlamak için onlar ile yapmamız gereken nasihatlerden bahsediyor.

[Bu video grafik görüntüler içerir.
İzleyicinin dikkatine sunulur.]

Bu, Nina Rodriguez'in Facebook profili.

Bu kişiye ait üç farklı hesap bulunmakta.

Arkadaş listesinde yaşları

8 ila 13 arasında değişen 890 çocuk var.

Bu, o çocuklardan biri ile
yaptığı bir sohbetten bir kesit.

Bu, o konuşmanın birebir kopyası;

aynı zamanda da
soruşturmanın bir parçası.

Bu çocuk, mahrem fotoğraflar
yollamaya başlıyor

ta ki ailesi olayı fark edene karar.

Polise yapılan ihbar ve açılan
soruşturma sonucunda bir ev basılıyor.

Bu, o ''kızın'' odası.

Nina Rodriguez aslında
24 yaşında bir erkekti

ve bunu daha önce de
birçok çocuğa yapmıştı.

Michael Ortega yeni Facebook arkadaşı ile

tanışmaya gittiğinde 12 yaşındaydı.

Arkadaşının adı 'Rochi de River'dı.

Ama aslında buluştuğu kişi

26 yaşındaki Jonathan Luna idi.

Yakalandığında ise

kızı kendisi ile cinsel ilişkiye
girmek istemediği için

öldürdüğünü itiraf etti.

Dört tane Facebook hesabı vardı

ve listesinde 1700'den
fazla kadın ekliydi.

Bunların yüzde doksanı da
13 yaşından küçüktü.

Bunlar iki farklı "grooming" örneği.

Yani bir yetişkin bir çocuk ile
internet üzerinden iletişime geçiyor,

binbir yalanla ve kandırmacalayla
çocuğu cinsel içeriğe yönlendiriyor.

Bu cinsel ilişki hakkında konuşmaktan

mahrem fotoğraflar yollamaya kadar,

çocuğu bir webcam ile kaydetmekten

dışarıda buluşmaya kadar varabiliyor.

İşte bu "grooming."

Bunlar yaşanıyor

ve gün geçtikçe de sayısı artıyor.

Kendimize şunu sormalıyız:

"Ne yapmalıyız?"

Çünkü çocuklarımız yalnız.

Akşam yemeklerini alıp
odalarına kapanıyorlar,

kapıyı kapatıp

bilgisayar veya telefona dalıyorlar

ve adeta bir bara,

bir gece kulübüne giriyorlar.

Bir saniyeliğine dediklerimi
gözünüzün önüne getirin.

Yabancılar ile dolu,

sınır tanımayan bir yerdeler.

İnternet fiziksel sınırları kaldırdı.

Artık odamızda tek başımıza
internete girdiğimizde

aslında hiç de tek başımıza değiliz.

Bu sorunu kulak ardı etmemizin
en az iki sebebi var.

En azından doğru şeklide
yapmamamızın diyelim.

Birincisi, internette yaptığmız her şeyin
sanal olduğundan eminiz.

Hatta buna "sanal dünya" diyoruz.

Eğer sözlükten bakarsanız

"sanal" gerçekte
var olmayan anlamına geliyor

ve bu kelimeyi internetten
bahsederken kullanıyoruz --

gerçek olmayan bir şeyden --

ve grooming sorunu da tam olarak bu:

Grooming bir gerçek.

Sapıklar interneti çocukları
suistimal etmek için kullanıyor.

Çocuklar ve aileler internette olanların
gerçek olmadığını düşünüyorlar,

bu sapıklar da bundan
nemalanıp suistimal ediyor.

Birkaç sene evvel
birkaç meslektaşımla

insanları sanal güvenlik
hakkında bilinçlendirmek için

"Argentina Cibersegura"
adında bir STK kurduk.

2013'de Meclis'in "grooming"
yasa tasarısının görüşüldüğü

oturumlarına katıldık.

Birçok kişi '"grooming"i

çocuklarla fiziksel temas
veya onlarla cinsel ilişki yaşamak için

atılan ilk adım sanıyordu

ama yetişkinlerle
mahrem şeyler konuşan çocukların

farkında olmadan ne tarz şeylerle
başbaşa kaldıklarından haberleri yoktu.

Mahrem fotoğraflarını

başka bir çocuğun gördüğünü
düşünerek paylaşıyor çocuklar,

daha da kötüsü

bu çocuklar kendilerini
webcamleriyle ifşa ediyordu.

Hiç kimse bunu tecavüz olarak görmüyordu.

Eminim ki çoğunuz da
ortada bir temas yokken

buna tecavüz denmesini garipsemişsinizdir.

Böyle düşünmeye programlanmışız.

Biliyorum çünkü ben de öyle düşünüyordum.

Kendi halinde
bir bilişim güvenliği uzmanıydım

ta ki başıma anlatacaklarım gelene kadar.

2011'in sonlarında

Buenos Aires'in küçük bir kasabasında

ilk defa bir vaka ile karşılaştım.

Bir konuşma yaptıktan sonra,

11 yaşındaki "grooming" mağduru

bir kız ve ailesi ile tanıştım.

Bir adam, kızı tatmin ederken

kameraya çekmesi için kandırmış

ve bunu kaydetmiş

ve bu videoyu yaymadığı site kalmamış.

O gün ailesi göz yaşları içinde bize gelip

o videoyu internetten kaldırmak için
yardımımızı istedi.

Çok geç kaldıklarını söylemek
beni hem çok üzdü

hem de o günden sonra
değişmeme neden oldu.

Bir içerik internete yüklendiği zaman

kontrolü çoktan kaybedilmiştir.

O gün bugündür o kız aklımdan çıkmıyor.

Sabah uyanıp videoyu izlemiş olan

ailesi ile kahvaltıda yaparken

okulda yürürken onu çıplak görmüş
insanlarla karşılaştığında

veya onu çıplak görmüş
arkadaşları ile oyun oynarken

kim bilir nasıl hissediyordu.

İşte bu onun hayatı.

İfşa edilmiş.

Doğru, kimse onun tecavüz etmemişti

ama bu cinsel istismara uğramadı mı demek?

Fiziksel ve dijital şeyleri ölçerken
farklı ölçüler kullanırız.

Sosyal medyaya kızıyoruz

çünkü kendimize kızmak
hem daha acı verici

hem daha gerçekçi.

Bu da bizi bu konunun üzerine

neden yeterince düşmüyoruzun
ikinci sebebine getiriyor.

Çocuklarımızın bizim yardımımıza
ihtiyacı olmadığını

ve teknoloji hakkında
güya her şeyi bildiklerine sanıyoruz.

Ben çocukken

bir süre sonra ailem
okula tek başıma gitmeme izin verdi.

Yıllarca elimden tuttuktan sonra,

bir gün beni otturtular,

ev anahtarlarını verdiler,

"Bunlara çok dikkat et, kimseye verme,

sana gösterdiğimiz yoldan gel,

dediğimiz saatte evde ol,

karşıdan karşıya geçerken dikkat et

ve sakın ama sakın
yabancılarla konuşma" dediler.

Yürümeyi çok iyi biliyordum

ama yine de benden sorumlu
bir yetişkin bana göz kulak oluyordu.

Bir şeyi yapmak başka bir şey,

kendi başına yapabilmek başka bir şey.

Hep beraber şöyle bir düşünelim:

10 veya 11 yaşındayım,
sabah uyanıyorum,

ailem bana anahtarları verip

"Seba, artık okula
yalnız gidebilirsin" diyor.

Eve geç geldiğimde ise

"'Dediğimiz saatte evde
olman gerekiyor" diyorlar.

İki hafta sonra,

laf arasında ne diyorlar biliyor musunuz?

"Karşıdan karşıya geçerken dikkat et,

önce sağa, sonra sola bak."

İki yıl sonra da

"Bu arada yabancılarla konuşma" deseler.

Kulağa garip geliyor, değil mi?

Teknolojiye karşı da
aynı şekilde garipçe davranıyoruz.

Çocuklara sınırsız yetki verip

er ya da geç kendi başlarının çaresine
bakabiliyorlar mı diye izliyoruz.

Bir şeyi yapabilmek
ve kendi başının çaresine bakabilmek

farklı şeylerdir.

Aynı şekilde ailelerle konuştuğumuzda

çoğu zaman teknolojiyi ve sosyal medyayı
umursamadıklarını söylüyorlar.

Ben de her zaman

''Peki çocuklarınız umrunuzda mı?''
diye soruyorum.

Yetişkinler olarak teknolojiyi
umursamamak demek

çocuklarımızı umursamamak demektir.

İnternet onların hayatlarının bir parçası.

Teknoloji, biz yetişkinler
ve çocuklar arasındaki ilişkiyi

gözden geçirmemize zorluyor.

Eğitim her zaman
şu iki temelin üzerinde durmuştur:

Deneyim ve bilgi.

Bunların ikisi de yoksa

çocuklarımızı internette
güvende olmaları için nasıl eğiteceğiz?

Bu günlerde yetişkinler olarak bize

çocuklarımızı yabancı ortamlardan
korumak kollamak

ve onlara yol göstermek düşüyor.

Bu, yeni ve alışık olmadığımız

aynı zamanda da
bizleri rahatsız da eden

bu durumun üzerine gitmedikçe

bir sonuç alabilmek imkansız.

Çoğunuz genç olduğum için
içinizden bana

"Söylemesi kolay tabii" diyebilirsiniz.

Zamanında hakikaten de öyleydi.

Kolaydı

ta ki geçen seneye kadar.

Yaşımın yükünü omuzlarımda ilk kez

ilk kez Snapchat açtığımda hissettim.

(Kahkaha sesleri)

(Alkış)

Hiçbir şey anlamadım.

Bayağı gereksiz ve işlevsiz buldum.

Anlamakta epey güçlük çektim.

Bir kameraya benziyordu.

Menü seçenekleri bile yoktu.

Kendimi ilk defa yetişkinler ve çocuklar
arasındaki bir boşlukta hissettim.

Ama bu aynı zamanda doğru şeyi yapmak
ve kendimi zorlamak için bir fırsattı.

Hiç Snapchat kullanacağımı düşünmemiştim

ama sonra genç kuzenimden

bana onu kullanmayı öğretmesini istedim.

Kendisine de "Neden Snapchat
kullanıyorsun?" diye sordum.

Nesi eğlenceliydi bu kadar?

Güzelce sohbet ettik.

Bana Snapchatini gösterdi, öğretti,

güldük, eğlendik.

Artık Snapchat kullanıyorum.

(Kahkaha)

İyi mi ediyorum bilmiyorum

ama en önemlisi, biliyorum ve anlıyorum.

Burada işin kilit noktası,
ilk şoku atlatmak

ve yeni şeyler yapmak.

Yeni şeyler.

Bugün, yeni yeni kişilere yazabiliyoruz.

En son indirdiğiniz uygulama neydi?

Arkadaşlarınızla hangi sosyal medya
platformuyla iletişim kuruyorsunuz?

Ne tür bilgilerinizi paylaşıyorsunuz?

Hiçbir yabancı sizinle
konuşmaya çalıştı mı?

Bu konuları yetişkinler ve çocuklar,
birbirlerimizle konuşamaz mıyız?

Kendimizi buna zorlamalıyız.

Hepimiz.

Bugün bir sürü çocuk bizi dinliyor.

Bazen okullara seminerlere gittiğimizde

veya sosyal medya üzerinden

çocuklar bize ne ailelerine
ne de hocalarına

anlatamadıkları şeyleri anlatıyorlar

ve bizi tanımıyorlar bile.

Bu çocuklar, internetteki riskleri

ve kendilerine dikkat etmeyi bilmeliler

ama hepsinden de önemlisi

bunları onlara bütün yetişkinlerin
öğretebileceğini bilmeliler.

İnternet güvenliği; her bir sınıfta,

ülkenin her bir hanesinde
konuşulması gereken bir konu.

Bu yıl yaptığımız bir ankette

okulların yüzde 15'i

okullarında "grooming" vakasının
yaşandığını belirtti

ve bu oran gittikçe de yükseliyor.

Teknoloji hayatımızı
her açıdan değiştirdi.

Karşılaştığımız risklerden,

kendimize nasıl
dikkat ettiğimize kadar.

Grooming bunu bize
en acı verici şekilde gösteriyor:

İşin içine çocuklarımızı da katarak.

Bunu engellemek için
bir şey yapacak mıyız?

Çözüm ise artık bunu konuşmaya başlamak.

Bu kadar basit.

Çok teşekkürler.

(Alkış)