1
00:00:00,000 --> 00:00:04,301
[Bu video grafik görüntüler içerir.
İzleyicinin dikkatine sunulur.]

2
00:00:04,301 --> 00:00:07,666
Bu, Nina Rodriguez'in Facebook profili.

3
00:00:09,055 --> 00:00:11,496
Bu kişiye ait üç farklı hesap bulunmakta.

4
00:00:11,496 --> 00:00:13,036
Arkadaş listesinde yaşları

5
00:00:13,036 --> 00:00:16,506
8 ila 13 arasında değişen 890 çocuk var.

6
00:00:18,839 --> 00:00:22,551
Bu, o çocuklardan biri ile
yaptığı bir sohbetten bir kesit.

7
00:00:25,415 --> 00:00:28,685
Bu, o konuşmanın birebir kopyası;

8
00:00:28,685 --> 00:00:30,815
aynı zamanda da
soruşturmanın bir parçası.

9
00:00:32,843 --> 00:00:36,365
Bu çocuk, mahrem fotoğraflar 
yollamaya başlıyor

10
00:00:36,365 --> 00:00:38,335
ta ki ailesi olayı fark edene karar.

11
00:00:39,859 --> 00:00:45,414
Polise yapılan ihbar ve açılan
soruşturma sonucunda bir ev basılıyor.

12
00:00:45,414 --> 00:00:47,793
Bu, o ''kızın'' odası.

13
00:00:50,424 --> 00:00:55,408
Nina Rodriguez aslında 
24 yaşında bir erkekti

14
00:00:55,408 --> 00:00:58,172
ve bunu daha önce de
birçok çocuğa yapmıştı.

15
00:01:01,444 --> 00:01:05,034
Michael Ortega yeni Facebook arkadaşı ile

16
00:01:05,034 --> 00:01:08,282
tanışmaya gittiğinde 12 yaşındaydı.

17
00:01:09,586 --> 00:01:12,782
Arkadaşının adı 'Rochi de River'dı.

18
00:01:14,152 --> 00:01:16,416
Ama aslında buluştuğu kişi

19
00:01:16,416 --> 00:01:17,893
26 yaşındaki Jonathan Luna idi.

20
00:01:18,501 --> 00:01:20,326
Yakalandığında ise

21
00:01:20,326 --> 00:01:23,012
kızı kendisi ile cinsel ilişkiye
girmek istemediği için

22
00:01:23,012 --> 00:01:24,722
öldürdüğünü itiraf etti.

23
00:01:26,662 --> 00:01:29,696
Dört tane Facebook hesabı vardı

24
00:01:29,696 --> 00:01:32,750
ve listesinde 1700'den
fazla kadın ekliydi.

25
00:01:35,064 --> 00:01:37,514
Bunların yüzde doksanı da
13 yaşından küçüktü.

26
00:01:40,543 --> 00:01:43,299
Bunlar iki farklı "grooming" örneği.

27
00:01:44,200 --> 00:01:48,233
Yani bir yetişkin bir çocuk ile
internet üzerinden iletişime geçiyor,

28
00:01:48,233 --> 00:01:52,000
binbir yalanla ve kandırmacalayla
çocuğu cinsel içeriğe yönlendiriyor.

29
00:01:52,636 --> 00:01:54,576
Bu cinsel ilişki hakkında konuşmaktan

30
00:01:54,576 --> 00:01:56,634
mahrem fotoğraflar yollamaya kadar,

31
00:01:56,634 --> 00:01:58,947
çocuğu bir webcam ile kaydetmekten

32
00:01:58,947 --> 00:02:00,877
dışarıda buluşmaya kadar varabiliyor.

33
00:02:02,567 --> 00:02:04,470
İşte bu "grooming."

34
00:02:04,548 --> 00:02:05,825
Bunlar yaşanıyor

35
00:02:05,825 --> 00:02:07,465
ve gün geçtikçe de sayısı artıyor.

36
00:02:09,735 --> 00:02:11,917
Kendimize şunu sormalıyız:

37
00:02:11,917 --> 00:02:13,627
"Ne yapmalıyız?"

38
00:02:13,627 --> 00:02:14,997
Çünkü çocuklarımız yalnız.

39
00:02:16,634 --> 00:02:18,794
Akşam yemeklerini alıp
odalarına kapanıyorlar,

40
00:02:18,794 --> 00:02:20,524
kapıyı kapatıp

41
00:02:21,084 --> 00:02:23,511
bilgisayar veya telefona dalıyorlar

42
00:02:23,511 --> 00:02:25,721
ve adeta bir bara,

43
00:02:26,774 --> 00:02:28,324
bir gece kulübüne giriyorlar.

44
00:02:30,300 --> 00:02:32,960
Bir saniyeliğine dediklerimi 
gözünüzün önüne getirin.

45
00:02:34,747 --> 00:02:37,590
Yabancılar ile dolu,

46
00:02:37,590 --> 00:02:39,633
sınır tanımayan bir yerdeler.

47
00:02:41,891 --> 00:02:43,981
İnternet fiziksel sınırları kaldırdı.

48
00:02:44,735 --> 00:02:48,248
Artık odamızda tek başımıza
internete girdiğimizde

49
00:02:48,248 --> 00:02:50,498
aslında hiç de tek başımıza değiliz.

50
00:02:53,431 --> 00:02:58,124
Bu sorunu kulak ardı etmemizin
en az iki sebebi var.

51
00:02:58,124 --> 00:03:01,757
En azından doğru şeklide 
yapmamamızın diyelim.

52
00:03:01,757 --> 00:03:05,885
Birincisi, internette yaptığmız her şeyin
sanal olduğundan eminiz.

53
00:03:06,150 --> 00:03:09,530
Hatta buna "sanal dünya" diyoruz.

54
00:03:11,058 --> 00:03:12,868
Eğer sözlükten bakarsanız

55
00:03:13,854 --> 00:03:17,434
"sanal" gerçekte 
var olmayan anlamına geliyor

56
00:03:19,003 --> 00:03:23,184
ve bu kelimeyi internetten
bahsederken kullanıyoruz --

57
00:03:23,184 --> 00:03:25,034
gerçek olmayan bir şeyden --

58
00:03:26,797 --> 00:03:28,537
ve grooming sorunu da tam olarak bu:

59
00:03:29,208 --> 00:03:31,688
Grooming bir gerçek.

60
00:03:31,688 --> 00:03:37,617
Sapıklar interneti çocukları 
suistimal etmek için kullanıyor.

61
00:03:37,617 --> 00:03:41,592
Çocuklar ve aileler internette olanların 
gerçek olmadığını düşünüyorlar,

62
00:03:41,592 --> 00:03:44,371
bu sapıklar da bundan
nemalanıp suistimal ediyor.

63
00:03:47,591 --> 00:03:49,732
Birkaç sene evvel 
birkaç meslektaşımla

64
00:03:49,732 --> 00:03:53,417
insanları sanal güvenlik
hakkında bilinçlendirmek için

65
00:03:53,417 --> 00:03:56,699
"Argentina Cibersegura" 
adında bir STK kurduk.

66
00:03:58,809 --> 00:04:02,494
2013'de Meclis'in "grooming" 
yasa tasarısının görüşüldüğü

67
00:04:02,494 --> 00:04:05,422
oturumlarına katıldık.

68
00:04:07,724 --> 00:04:10,919
Birçok kişi '"grooming"i

69
00:04:10,919 --> 00:04:14,817
çocuklarla fiziksel temas
veya onlarla cinsel ilişki yaşamak için

70
00:04:14,817 --> 00:04:16,987
atılan ilk adım sanıyordu

71
00:04:18,147 --> 00:04:21,496
ama yetişkinlerle
mahrem şeyler konuşan çocukların

72
00:04:21,496 --> 00:04:25,024
farkında olmadan ne tarz şeylerle
başbaşa kaldıklarından haberleri yoktu.

73
00:04:25,864 --> 00:04:26,963
Mahrem fotoğraflarını

74
00:04:26,963 --> 00:04:29,710
başka bir çocuğun gördüğünü
düşünerek paylaşıyor çocuklar,

75
00:04:29,710 --> 00:04:31,140
daha da kötüsü

76
00:04:31,720 --> 00:04:34,364
bu çocuklar kendilerini
webcamleriyle ifşa ediyordu.

77
00:04:34,745 --> 00:04:36,965
Hiç kimse bunu tecavüz olarak görmüyordu.

78
00:04:39,186 --> 00:04:41,566
Eminim ki çoğunuz da
ortada bir temas yokken

79
00:04:41,566 --> 00:04:44,693
buna tecavüz denmesini garipsemişsinizdir.

80
00:04:45,765 --> 00:04:47,945
Böyle düşünmeye programlanmışız.

81
00:04:49,230 --> 00:04:51,232
Biliyorum çünkü ben de öyle düşünüyordum.

82
00:04:51,232 --> 00:04:53,911
Kendi halinde 
bir bilişim güvenliği uzmanıydım

83
00:04:55,213 --> 00:04:57,393
ta ki başıma anlatacaklarım gelene kadar.

84
00:04:59,423 --> 00:05:01,063
2011'in sonlarında

85
00:05:02,161 --> 00:05:04,748
Buenos Aires'in küçük bir kasabasında

86
00:05:04,748 --> 00:05:06,782
ilk defa bir vaka ile karşılaştım.

87
00:05:08,740 --> 00:05:10,170
Bir konuşma yaptıktan sonra,

88
00:05:11,343 --> 00:05:13,503
11 yaşındaki "grooming" mağduru

89
00:05:13,503 --> 00:05:16,086
bir kız ve ailesi ile tanıştım.

90
00:05:18,142 --> 00:05:20,188
Bir adam, kızı tatmin ederken

91
00:05:20,188 --> 00:05:22,044
kameraya çekmesi için kandırmış

92
00:05:22,044 --> 00:05:23,410
ve bunu kaydetmiş

93
00:05:24,314 --> 00:05:27,294
ve bu videoyu yaymadığı site kalmamış.

94
00:05:28,941 --> 00:05:31,693
O gün ailesi göz yaşları içinde bize gelip

95
00:05:31,693 --> 00:05:35,176
o videoyu internetten kaldırmak için
yardımımızı istedi.

96
00:05:38,115 --> 00:05:41,724
Çok geç kaldıklarını söylemek
beni hem çok üzdü

97
00:05:41,724 --> 00:05:44,941
hem de o günden sonra
değişmeme neden oldu.

98
00:05:45,631 --> 00:05:48,122
Bir içerik internete yüklendiği zaman

99
00:05:48,122 --> 00:05:49,976
kontrolü çoktan kaybedilmiştir.

100
00:05:52,723 --> 00:05:54,831
O gün bugündür o kız aklımdan çıkmıyor.

101
00:05:57,070 --> 00:05:59,725
Sabah uyanıp videoyu izlemiş olan

102
00:05:59,725 --> 00:06:02,265
ailesi ile kahvaltıda yaparken

103
00:06:03,171 --> 00:06:07,836
okulda yürürken onu çıplak görmüş
insanlarla karşılaştığında

104
00:06:08,624 --> 00:06:11,494
veya onu çıplak görmüş
arkadaşları ile oyun oynarken

105
00:06:11,494 --> 00:06:13,904
kim bilir nasıl hissediyordu.

106
00:06:14,774 --> 00:06:16,112
İşte bu onun hayatı.

107
00:06:17,462 --> 00:06:18,872
İfşa edilmiş.

108
00:06:21,768 --> 00:06:23,927
Doğru, kimse onun tecavüz etmemişti

109
00:06:25,363 --> 00:06:27,789
ama bu cinsel istismara uğramadı mı demek?

110
00:06:30,778 --> 00:06:34,793
Fiziksel ve dijital şeyleri ölçerken
farklı ölçüler kullanırız.

111
00:06:37,323 --> 00:06:39,194
Sosyal medyaya kızıyoruz

112
00:06:39,194 --> 00:06:42,395
çünkü kendimize kızmak 
hem daha acı verici

113
00:06:42,395 --> 00:06:44,025
hem daha gerçekçi.

114
00:06:44,745 --> 00:06:46,762
Bu da bizi bu konunun üzerine

115
00:06:46,762 --> 00:06:49,332
neden yeterince düşmüyoruzun
ikinci sebebine getiriyor.

116
00:06:50,128 --> 00:06:52,952
Çocuklarımızın bizim yardımımıza
ihtiyacı olmadığını

117
00:06:52,952 --> 00:06:56,784
ve teknoloji hakkında 
güya her şeyi bildiklerine sanıyoruz.

118
00:07:00,108 --> 00:07:01,398
Ben çocukken

119
00:07:02,605 --> 00:07:05,819
bir süre sonra ailem
okula tek başıma gitmeme izin verdi.

120
00:07:07,289 --> 00:07:11,169
Yıllarca elimden tuttuktan sonra,

121
00:07:12,460 --> 00:07:14,046
bir gün beni otturtular,

122
00:07:14,046 --> 00:07:15,970
ev anahtarlarını verdiler,

123
00:07:15,970 --> 00:07:19,971
"Bunlara çok dikkat et, kimseye verme,

124
00:07:19,971 --> 00:07:22,366
sana gösterdiğimiz yoldan gel,

125
00:07:22,366 --> 00:07:24,251
dediğimiz saatte evde ol,

126
00:07:24,251 --> 00:07:27,198
karşıdan karşıya geçerken dikkat et

127
00:07:27,198 --> 00:07:31,301
ve sakın ama sakın 
yabancılarla konuşma" dediler.

128
00:07:33,014 --> 00:07:34,864
Yürümeyi çok iyi biliyordum

129
00:07:35,859 --> 00:07:39,805
ama yine de benden sorumlu 
bir yetişkin bana göz kulak oluyordu.

130
00:07:40,995 --> 00:07:42,761
Bir şeyi yapmak başka bir şey,

131
00:07:42,761 --> 00:07:44,781
kendi başına yapabilmek başka bir şey.

132
00:07:46,669 --> 00:07:48,584
Hep beraber şöyle bir düşünelim:

133
00:07:48,584 --> 00:07:51,166
10 veya 11 yaşındayım,
sabah uyanıyorum,

134
00:07:51,166 --> 00:07:52,724
ailem bana anahtarları verip

135
00:07:52,724 --> 00:07:55,134
"Seba, artık okula 
yalnız gidebilirsin" diyor.

136
00:07:56,519 --> 00:07:58,409
Eve geç geldiğimde ise

137
00:07:59,539 --> 00:08:02,841
"'Dediğimiz saatte evde
olman gerekiyor" diyorlar.

138
00:08:04,856 --> 00:08:06,722
İki hafta sonra,

139
00:08:06,722 --> 00:08:09,368
laf arasında ne diyorlar biliyor musunuz?

140
00:08:09,619 --> 00:08:11,412
"Karşıdan karşıya geçerken dikkat et,

141
00:08:11,412 --> 00:08:13,145
önce sağa, sonra sola bak."

142
00:08:14,822 --> 00:08:16,422
İki yıl sonra da

143
00:08:17,497 --> 00:08:20,757
"Bu arada yabancılarla konuşma" deseler.

144
00:08:22,898 --> 00:08:24,485
Kulağa garip geliyor, değil mi?

145
00:08:26,218 --> 00:08:29,497
Teknolojiye karşı da
aynı şekilde garipçe davranıyoruz.

146
00:08:30,147 --> 00:08:32,344
Çocuklara sınırsız yetki verip

147
00:08:32,344 --> 00:08:36,862
er ya da geç kendi başlarının çaresine
bakabiliyorlar mı diye izliyoruz.

148
00:08:38,902 --> 00:08:41,895
Bir şeyi yapabilmek 
ve kendi başının çaresine bakabilmek

149
00:08:41,895 --> 00:08:43,752
farklı şeylerdir.

150
00:08:44,672 --> 00:08:47,251
Aynı şekilde ailelerle konuştuğumuzda

151
00:08:47,251 --> 00:08:52,758
çoğu zaman teknolojiyi ve sosyal medyayı 
umursamadıklarını söylüyorlar.

152
00:08:53,731 --> 00:08:54,871
Ben de her zaman

153
00:08:54,871 --> 00:08:57,600
''Peki çocuklarınız umrunuzda mı?''
diye soruyorum.

154
00:08:57,960 --> 00:09:00,524
Yetişkinler olarak teknolojiyi 
umursamamak demek

155
00:09:00,524 --> 00:09:02,660
çocuklarımızı umursamamak demektir.

156
00:09:03,208 --> 00:09:05,933
İnternet onların hayatlarının bir parçası.

157
00:09:06,713 --> 00:09:10,720
Teknoloji, biz yetişkinler 
ve çocuklar arasındaki ilişkiyi

158
00:09:10,720 --> 00:09:12,567
gözden geçirmemize zorluyor.

159
00:09:13,037 --> 00:09:16,144
Eğitim her zaman
şu iki temelin üzerinde durmuştur:

160
00:09:16,168 --> 00:09:18,908
Deneyim ve bilgi.

161
00:09:20,653 --> 00:09:22,504
Bunların ikisi de yoksa

162
00:09:22,504 --> 00:09:26,961
çocuklarımızı internette 
güvende olmaları için nasıl eğiteceğiz?

163
00:09:28,013 --> 00:09:29,753
Bu günlerde yetişkinler olarak bize

164
00:09:29,753 --> 00:09:33,389
çocuklarımızı yabancı ortamlardan 
korumak kollamak

165
00:09:33,389 --> 00:09:35,613
ve onlara yol göstermek düşüyor.

166
00:09:37,210 --> 00:09:38,915
Bu, yeni ve alışık olmadığımız

167
00:09:38,915 --> 00:09:41,521
aynı zamanda da
bizleri rahatsız da eden

168
00:09:41,521 --> 00:09:43,688
bu durumun üzerine gitmedikçe

169
00:09:43,688 --> 00:09:45,323
bir sonuç alabilmek imkansız.

170
00:09:47,613 --> 00:09:50,232
Çoğunuz genç olduğum için
içinizden bana

171
00:09:50,232 --> 00:09:52,283
"Söylemesi kolay tabii" diyebilirsiniz.

172
00:09:52,719 --> 00:09:54,551
Zamanında hakikaten de öyleydi.

173
00:09:55,490 --> 00:09:56,650
Kolaydı

174
00:09:58,225 --> 00:10:00,149
ta ki geçen seneye kadar.

175
00:10:00,149 --> 00:10:04,562
Yaşımın yükünü omuzlarımda ilk kez

176
00:10:05,672 --> 00:10:10,326
ilk kez Snapchat açtığımda hissettim.

177
00:10:10,950 --> 00:10:12,908
(Kahkaha sesleri)

178
00:10:13,925 --> 00:10:19,315
(Alkış)

179
00:10:19,545 --> 00:10:22,385
Hiçbir şey anlamadım.

180
00:10:23,281 --> 00:10:25,782
Bayağı gereksiz ve işlevsiz buldum.

181
00:10:25,782 --> 00:10:28,805
Anlamakta epey güçlük çektim.

182
00:10:28,805 --> 00:10:30,558
Bir kameraya benziyordu.

183
00:10:30,558 --> 00:10:32,810
Menü seçenekleri bile yoktu.

184
00:10:34,746 --> 00:10:40,060
Kendimi ilk defa yetişkinler ve çocuklar
arasındaki bir boşlukta hissettim.

185
00:10:41,768 --> 00:10:47,577
Ama bu aynı zamanda doğru şeyi yapmak
ve kendimi zorlamak için bir fırsattı.

186
00:10:48,908 --> 00:10:52,348
Hiç Snapchat kullanacağımı düşünmemiştim

187
00:10:52,348 --> 00:10:54,498
ama sonra genç kuzenimden

188
00:10:54,498 --> 00:10:57,191
bana onu kullanmayı öğretmesini istedim.

189
00:10:57,941 --> 00:11:00,748
Kendisine de "Neden Snapchat 
kullanıyorsun?" diye sordum.

190
00:11:00,748 --> 00:11:02,108
Nesi eğlenceliydi bu kadar?

191
00:11:03,706 --> 00:11:05,266
Güzelce sohbet ettik.

192
00:11:05,889 --> 00:11:08,351
Bana Snapchatini gösterdi, öğretti,

193
00:11:08,351 --> 00:11:10,961
güldük, eğlendik.

194
00:11:12,972 --> 00:11:14,353
Artık Snapchat kullanıyorum.

195
00:11:14,377 --> 00:11:16,723
(Kahkaha)

196
00:11:16,747 --> 00:11:18,353
İyi mi ediyorum bilmiyorum

197
00:11:18,353 --> 00:11:23,219
ama en önemlisi, biliyorum ve anlıyorum.

198
00:11:24,407 --> 00:11:28,607
Burada işin kilit noktası, 
ilk şoku atlatmak

199
00:11:28,607 --> 00:11:30,481
ve yeni şeyler yapmak.

200
00:11:32,004 --> 00:11:33,420
Yeni şeyler.

201
00:11:33,420 --> 00:11:36,364
Bugün, yeni yeni kişilere yazabiliyoruz.

202
00:11:37,272 --> 00:11:39,604
En son indirdiğiniz uygulama neydi?

203
00:11:39,604 --> 00:11:43,126
Arkadaşlarınızla hangi sosyal medya
platformuyla iletişim kuruyorsunuz?

204
00:11:43,126 --> 00:11:45,256
Ne tür bilgilerinizi paylaşıyorsunuz?

205
00:11:46,519 --> 00:11:49,037
Hiçbir yabancı sizinle
konuşmaya çalıştı mı?

206
00:11:50,885 --> 00:11:54,281
Bu konuları yetişkinler ve çocuklar,
birbirlerimizle konuşamaz mıyız?

207
00:11:55,441 --> 00:11:56,791
Kendimizi buna zorlamalıyız.

208
00:11:56,791 --> 00:11:58,203
Hepimiz.

209
00:11:58,203 --> 00:12:02,773
Bugün bir sürü çocuk bizi dinliyor.

210
00:12:04,692 --> 00:12:07,452
Bazen okullara seminerlere gittiğimizde

211
00:12:07,452 --> 00:12:09,103
veya sosyal medya üzerinden

212
00:12:09,103 --> 00:12:12,769
çocuklar bize ne ailelerine
ne de hocalarına

213
00:12:12,769 --> 00:12:15,749
anlatamadıkları şeyleri anlatıyorlar

214
00:12:15,773 --> 00:12:17,853
ve bizi tanımıyorlar bile.

215
00:12:20,926 --> 00:12:22,866
Bu çocuklar, internetteki riskleri

216
00:12:24,167 --> 00:12:29,369
ve kendilerine dikkat etmeyi bilmeliler

217
00:12:29,369 --> 00:12:32,489
ama hepsinden de önemlisi

218
00:12:32,489 --> 00:12:36,364
bunları onlara bütün yetişkinlerin 
öğretebileceğini bilmeliler.

219
00:12:39,590 --> 00:12:42,311
İnternet güvenliği; her bir sınıfta,

220
00:12:42,311 --> 00:12:45,758
ülkenin her bir hanesinde 
konuşulması gereken bir konu.

221
00:12:47,873 --> 00:12:49,492
Bu yıl yaptığımız bir ankette

222
00:12:49,492 --> 00:12:51,387
okulların yüzde 15'i

223
00:12:51,387 --> 00:12:54,280
okullarında "grooming" vakasının 
yaşandığını belirtti

224
00:12:55,386 --> 00:12:57,296
ve bu oran gittikçe de yükseliyor.

225
00:12:59,804 --> 00:13:03,145
Teknoloji hayatımızı 
her açıdan değiştirdi.

226
00:13:03,325 --> 00:13:05,948
Karşılaştığımız risklerden,

227
00:13:05,948 --> 00:13:07,815
kendimize nasıl
dikkat ettiğimize kadar.

228
00:13:08,519 --> 00:13:12,903
Grooming bunu bize 
en acı verici şekilde gösteriyor:

229
00:13:12,903 --> 00:13:14,735
İşin içine çocuklarımızı da katarak.

230
00:13:16,810 --> 00:13:19,540
Bunu engellemek için 
bir şey yapacak mıyız?

231
00:13:20,164 --> 00:13:24,403
Çözüm ise artık bunu konuşmaya başlamak.

232
00:13:24,403 --> 00:13:25,668
Bu kadar basit.

233
00:13:25,692 --> 00:13:26,845
Çok teşekkürler.

234
00:13:26,869 --> 00:13:29,957
(Alkış)