WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:04.301
[Bu video grafik görüntüler içerir.
İzleyicinin dikkatine sunulur.]

00:00:04.301 --> 00:00:07.666
Bu, Nina Rodriguez'in Facebook profili.

00:00:09.055 --> 00:00:11.496
Bu kişiye ait üç farklı hesap bulunmakta.

00:00:11.496 --> 00:00:13.036
Arkadaş listesinde yaşları

00:00:13.036 --> 00:00:16.506
8 ila 13 arasında değişen 890 çocuk var.

00:00:18.839 --> 00:00:22.551
Bu, o çocuklardan biri ile
yaptığı bir sohbetten bir kesit.

00:00:25.415 --> 00:00:28.685
Bu, o konuşmanın birebir kopyası;

00:00:28.685 --> 00:00:30.815
aynı zamanda da
soruşturmanın bir parçası.

00:00:32.843 --> 00:00:36.365
Bu çocuk, mahrem fotoğraflar 
yollamaya başlıyor

00:00:36.365 --> 00:00:38.335
ta ki ailesi olayı fark edene karar.

00:00:39.859 --> 00:00:45.414
Polise yapılan ihbar ve açılan
soruşturma sonucunda bir ev basılıyor.

00:00:45.414 --> 00:00:47.793
Bu, o ''kızın'' odası.

00:00:50.424 --> 00:00:55.408
Nina Rodriguez aslında 
24 yaşında bir erkekti

00:00:55.408 --> 00:00:58.172
ve bunu daha önce de
birçok çocuğa yapmıştı.

00:01:01.444 --> 00:01:05.034
Michael Ortega yeni Facebook arkadaşı ile

00:01:05.034 --> 00:01:08.282
tanışmaya gittiğinde 12 yaşındaydı.

00:01:09.586 --> 00:01:12.782
Arkadaşının adı 'Rochi de River'dı.

00:01:14.152 --> 00:01:16.416
Ama aslında buluştuğu kişi

00:01:16.416 --> 00:01:17.893
26 yaşındaki Jonathan Luna idi.

00:01:18.501 --> 00:01:20.326
Yakalandığında ise

00:01:20.326 --> 00:01:23.012
kızı kendisi ile cinsel ilişkiye
girmek istemediği için

00:01:23.012 --> 00:01:24.722
öldürdüğünü itiraf etti.

00:01:26.662 --> 00:01:29.696
Dört tane Facebook hesabı vardı

00:01:29.696 --> 00:01:32.750
ve listesinde 1700'den
fazla kadın ekliydi.

00:01:35.064 --> 00:01:37.514
Bunların yüzde doksanı da
13 yaşından küçüktü.

00:01:40.543 --> 00:01:43.299
Bunlar iki farklı "grooming" örneği.

00:01:44.200 --> 00:01:48.233
Yani bir yetişkin bir çocuk ile
internet üzerinden iletişime geçiyor,

00:01:48.233 --> 00:01:52.000
binbir yalanla ve kandırmacalayla
çocuğu cinsel içeriğe yönlendiriyor.

00:01:52.636 --> 00:01:54.576
Bu cinsel ilişki hakkında konuşmaktan

00:01:54.576 --> 00:01:56.634
mahrem fotoğraflar yollamaya kadar,

00:01:56.634 --> 00:01:58.947
çocuğu bir webcam ile kaydetmekten

00:01:58.947 --> 00:02:00.877
dışarıda buluşmaya kadar varabiliyor.

00:02:02.567 --> 00:02:04.470
İşte bu "grooming."

00:02:04.548 --> 00:02:05.825
Bunlar yaşanıyor

00:02:05.825 --> 00:02:07.465
ve gün geçtikçe de sayısı artıyor.

00:02:09.735 --> 00:02:11.917
Kendimize şunu sormalıyız:

00:02:11.917 --> 00:02:13.627
"Ne yapmalıyız?"

00:02:13.627 --> 00:02:14.997
Çünkü çocuklarımız yalnız.

00:02:16.634 --> 00:02:18.794
Akşam yemeklerini alıp
odalarına kapanıyorlar,

00:02:18.794 --> 00:02:20.524
kapıyı kapatıp

00:02:21.084 --> 00:02:23.511
bilgisayar veya telefona dalıyorlar

00:02:23.511 --> 00:02:25.721
ve adeta bir bara,

00:02:26.774 --> 00:02:28.324
bir gece kulübüne giriyorlar.

00:02:30.300 --> 00:02:32.960
Bir saniyeliğine dediklerimi 
gözünüzün önüne getirin.

00:02:34.747 --> 00:02:37.590
Yabancılar ile dolu,

00:02:37.590 --> 00:02:39.633
sınır tanımayan bir yerdeler.

00:02:41.891 --> 00:02:43.981
İnternet fiziksel sınırları kaldırdı.

00:02:44.735 --> 00:02:48.248
Artık odamızda tek başımıza
internete girdiğimizde

00:02:48.248 --> 00:02:50.498
aslında hiç de tek başımıza değiliz.

00:02:53.431 --> 00:02:58.124
Bu sorunu kulak ardı etmemizin
en az iki sebebi var.

00:02:58.124 --> 00:03:01.757
En azından doğru şeklide 
yapmamamızın diyelim.

00:03:01.757 --> 00:03:05.885
Birincisi, internette yaptığmız her şeyin
sanal olduğundan eminiz.

00:03:06.150 --> 00:03:09.530
Hatta buna "sanal dünya" diyoruz.

00:03:11.058 --> 00:03:12.868
Eğer sözlükten bakarsanız

00:03:13.854 --> 00:03:17.434
"sanal" gerçekte 
var olmayan anlamına geliyor

00:03:19.003 --> 00:03:23.184
ve bu kelimeyi internetten
bahsederken kullanıyoruz --

00:03:23.184 --> 00:03:25.034
gerçek olmayan bir şeyden --

00:03:26.797 --> 00:03:28.537
ve grooming sorunu da tam olarak bu:

00:03:29.208 --> 00:03:31.688
Grooming bir gerçek.

00:03:31.688 --> 00:03:37.617
Sapıklar interneti çocukları 
suistimal etmek için kullanıyor.

00:03:37.617 --> 00:03:41.592
Çocuklar ve aileler internette olanların 
gerçek olmadığını düşünüyorlar,

00:03:41.592 --> 00:03:44.371
bu sapıklar da bundan
nemalanıp suistimal ediyor.

00:03:47.591 --> 00:03:49.732
Birkaç sene evvel 
birkaç meslektaşımla

00:03:49.732 --> 00:03:53.417
insanları sanal güvenlik
hakkında bilinçlendirmek için

00:03:53.417 --> 00:03:56.699
"Argentina Cibersegura" 
adında bir STK kurduk.

00:03:58.809 --> 00:04:02.494
2013'de Meclis'in "grooming" 
yasa tasarısının görüşüldüğü

00:04:02.494 --> 00:04:05.422
oturumlarına katıldık.

00:04:07.724 --> 00:04:10.919
Birçok kişi '"grooming"i

00:04:10.919 --> 00:04:14.817
çocuklarla fiziksel temas
veya onlarla cinsel ilişki yaşamak için

00:04:14.817 --> 00:04:16.987
atılan ilk adım sanıyordu

00:04:18.147 --> 00:04:21.496
ama yetişkinlerle
mahrem şeyler konuşan çocukların

00:04:21.496 --> 00:04:25.024
farkında olmadan ne tarz şeylerle
başbaşa kaldıklarından haberleri yoktu.

00:04:25.864 --> 00:04:26.963
Mahrem fotoğraflarını

00:04:26.963 --> 00:04:29.710
başka bir çocuğun gördüğünü
düşünerek paylaşıyor çocuklar,

00:04:29.710 --> 00:04:31.140
daha da kötüsü

00:04:31.720 --> 00:04:34.364
bu çocuklar kendilerini
webcamleriyle ifşa ediyordu.

00:04:34.745 --> 00:04:36.965
Hiç kimse bunu tecavüz olarak görmüyordu.

00:04:39.186 --> 00:04:41.566
Eminim ki çoğunuz da
ortada bir temas yokken

00:04:41.566 --> 00:04:44.693
buna tecavüz denmesini garipsemişsinizdir.

00:04:45.765 --> 00:04:47.945
Böyle düşünmeye programlanmışız.

00:04:49.230 --> 00:04:51.232
Biliyorum çünkü ben de öyle düşünüyordum.

00:04:51.232 --> 00:04:53.911
Kendi halinde 
bir bilişim güvenliği uzmanıydım

00:04:55.213 --> 00:04:57.393
ta ki başıma anlatacaklarım gelene kadar.

00:04:59.423 --> 00:05:01.063
2011'in sonlarında

00:05:02.161 --> 00:05:04.748
Buenos Aires'in küçük bir kasabasında

00:05:04.748 --> 00:05:06.782
ilk defa bir vaka ile karşılaştım.

00:05:08.740 --> 00:05:10.170
Bir konuşma yaptıktan sonra,

00:05:11.343 --> 00:05:13.503
11 yaşındaki "grooming" mağduru

00:05:13.503 --> 00:05:16.086
bir kız ve ailesi ile tanıştım.

00:05:18.142 --> 00:05:20.188
Bir adam, kızı tatmin ederken

00:05:20.188 --> 00:05:22.044
kameraya çekmesi için kandırmış

00:05:22.044 --> 00:05:23.410
ve bunu kaydetmiş

00:05:24.314 --> 00:05:27.294
ve bu videoyu yaymadığı site kalmamış.

00:05:28.941 --> 00:05:31.693
O gün ailesi göz yaşları içinde bize gelip

00:05:31.693 --> 00:05:35.176
o videoyu internetten kaldırmak için
yardımımızı istedi.

00:05:38.115 --> 00:05:41.724
Çok geç kaldıklarını söylemek
beni hem çok üzdü

00:05:41.724 --> 00:05:44.941
hem de o günden sonra
değişmeme neden oldu.

00:05:45.631 --> 00:05:48.122
Bir içerik internete yüklendiği zaman

00:05:48.122 --> 00:05:49.976
kontrolü çoktan kaybedilmiştir.

00:05:52.723 --> 00:05:54.831
O gün bugündür o kız aklımdan çıkmıyor.

00:05:57.070 --> 00:05:59.725
Sabah uyanıp videoyu izlemiş olan

00:05:59.725 --> 00:06:02.265
ailesi ile kahvaltıda yaparken

00:06:03.171 --> 00:06:07.836
okulda yürürken onu çıplak görmüş
insanlarla karşılaştığında

00:06:08.624 --> 00:06:11.494
veya onu çıplak görmüş
arkadaşları ile oyun oynarken

00:06:11.494 --> 00:06:13.904
kim bilir nasıl hissediyordu.

00:06:14.774 --> 00:06:16.112
İşte bu onun hayatı.

00:06:17.462 --> 00:06:18.872
İfşa edilmiş.

00:06:21.768 --> 00:06:23.927
Doğru, kimse onun tecavüz etmemişti

00:06:25.363 --> 00:06:27.789
ama bu cinsel istismara uğramadı mı demek?

00:06:30.778 --> 00:06:34.793
Fiziksel ve dijital şeyleri ölçerken
farklı ölçüler kullanırız.

00:06:37.323 --> 00:06:39.194
Sosyal medyaya kızıyoruz

00:06:39.194 --> 00:06:42.395
çünkü kendimize kızmak 
hem daha acı verici

00:06:42.395 --> 00:06:44.025
hem daha gerçekçi.

00:06:44.745 --> 00:06:46.762
Bu da bizi bu konunun üzerine

00:06:46.762 --> 00:06:49.332
neden yeterince düşmüyoruzun
ikinci sebebine getiriyor.

00:06:50.128 --> 00:06:52.952
Çocuklarımızın bizim yardımımıza
ihtiyacı olmadığını

00:06:52.952 --> 00:06:56.784
ve teknoloji hakkında 
güya her şeyi bildiklerine sanıyoruz.

00:07:00.108 --> 00:07:01.398
Ben çocukken

00:07:02.605 --> 00:07:05.819
bir süre sonra ailem
okula tek başıma gitmeme izin verdi.

00:07:07.289 --> 00:07:11.169
Yıllarca elimden tuttuktan sonra,

00:07:12.460 --> 00:07:14.046
bir gün beni otturtular,

00:07:14.046 --> 00:07:15.970
ev anahtarlarını verdiler,

00:07:15.970 --> 00:07:19.971
"Bunlara çok dikkat et, kimseye verme,

00:07:19.971 --> 00:07:22.366
sana gösterdiğimiz yoldan gel,

00:07:22.366 --> 00:07:24.251
dediğimiz saatte evde ol,

00:07:24.251 --> 00:07:27.198
karşıdan karşıya geçerken dikkat et

00:07:27.198 --> 00:07:31.301
ve sakın ama sakın 
yabancılarla konuşma" dediler.

00:07:33.014 --> 00:07:34.864
Yürümeyi çok iyi biliyordum

00:07:35.859 --> 00:07:39.805
ama yine de benden sorumlu 
bir yetişkin bana göz kulak oluyordu.

00:07:40.995 --> 00:07:42.761
Bir şeyi yapmak başka bir şey,

00:07:42.761 --> 00:07:44.781
kendi başına yapabilmek başka bir şey.

00:07:46.669 --> 00:07:48.584
Hep beraber şöyle bir düşünelim:

00:07:48.584 --> 00:07:51.166
10 veya 11 yaşındayım,
sabah uyanıyorum,

00:07:51.166 --> 00:07:52.724
ailem bana anahtarları verip

00:07:52.724 --> 00:07:55.134
"Seba, artık okula 
yalnız gidebilirsin" diyor.

00:07:56.519 --> 00:07:58.409
Eve geç geldiğimde ise

00:07:59.539 --> 00:08:02.841
"'Dediğimiz saatte evde
olman gerekiyor" diyorlar.

00:08:04.856 --> 00:08:06.722
İki hafta sonra,

00:08:06.722 --> 00:08:09.368
laf arasında ne diyorlar biliyor musunuz?

00:08:09.619 --> 00:08:11.412
"Karşıdan karşıya geçerken dikkat et,

00:08:11.412 --> 00:08:13.145
önce sağa, sonra sola bak."

00:08:14.822 --> 00:08:16.422
İki yıl sonra da

00:08:17.497 --> 00:08:20.757
"Bu arada yabancılarla konuşma" deseler.

00:08:22.898 --> 00:08:24.485
Kulağa garip geliyor, değil mi?

00:08:26.218 --> 00:08:29.497
Teknolojiye karşı da
aynı şekilde garipçe davranıyoruz.

00:08:30.147 --> 00:08:32.344
Çocuklara sınırsız yetki verip

00:08:32.344 --> 00:08:36.862
er ya da geç kendi başlarının çaresine
bakabiliyorlar mı diye izliyoruz.

00:08:38.902 --> 00:08:41.895
Bir şeyi yapabilmek 
ve kendi başının çaresine bakabilmek

00:08:41.895 --> 00:08:43.752
farklı şeylerdir.

00:08:44.672 --> 00:08:47.251
Aynı şekilde ailelerle konuştuğumuzda

00:08:47.251 --> 00:08:52.758
çoğu zaman teknolojiyi ve sosyal medyayı 
umursamadıklarını söylüyorlar.

00:08:53.731 --> 00:08:54.871
Ben de her zaman

00:08:54.871 --> 00:08:57.600
''Peki çocuklarınız umrunuzda mı?''
diye soruyorum.

00:08:57.960 --> 00:09:00.524
Yetişkinler olarak teknolojiyi 
umursamamak demek

00:09:00.524 --> 00:09:02.660
çocuklarımızı umursamamak demektir.

00:09:03.208 --> 00:09:05.933
İnternet onların hayatlarının bir parçası.

00:09:06.713 --> 00:09:10.720
Teknoloji, biz yetişkinler 
ve çocuklar arasındaki ilişkiyi

00:09:10.720 --> 00:09:12.567
gözden geçirmemize zorluyor.

00:09:13.037 --> 00:09:16.144
Eğitim her zaman
şu iki temelin üzerinde durmuştur:

00:09:16.168 --> 00:09:18.908
Deneyim ve bilgi.

00:09:20.653 --> 00:09:22.504
Bunların ikisi de yoksa

00:09:22.504 --> 00:09:26.961
çocuklarımızı internette 
güvende olmaları için nasıl eğiteceğiz?

00:09:28.013 --> 00:09:29.753
Bu günlerde yetişkinler olarak bize

00:09:29.753 --> 00:09:33.389
çocuklarımızı yabancı ortamlardan 
korumak kollamak

00:09:33.389 --> 00:09:35.613
ve onlara yol göstermek düşüyor.

00:09:37.210 --> 00:09:38.915
Bu, yeni ve alışık olmadığımız

00:09:38.915 --> 00:09:41.521
aynı zamanda da
bizleri rahatsız da eden

00:09:41.521 --> 00:09:43.688
bu durumun üzerine gitmedikçe

00:09:43.688 --> 00:09:45.323
bir sonuç alabilmek imkansız.

00:09:47.613 --> 00:09:50.232
Çoğunuz genç olduğum için
içinizden bana

00:09:50.232 --> 00:09:52.283
"Söylemesi kolay tabii" diyebilirsiniz.

00:09:52.719 --> 00:09:54.551
Zamanında hakikaten de öyleydi.

00:09:55.490 --> 00:09:56.650
Kolaydı

00:09:58.225 --> 00:10:00.149
ta ki geçen seneye kadar.

00:10:00.149 --> 00:10:04.562
Yaşımın yükünü omuzlarımda ilk kez

00:10:05.672 --> 00:10:10.326
ilk kez Snapchat açtığımda hissettim.

NOTE Paragraph

00:10:10.950 --> 00:10:12.908
(Kahkaha sesleri)

NOTE Paragraph

00:10:13.925 --> 00:10:19.315
(Alkış)

NOTE Paragraph

00:10:19.545 --> 00:10:22.385
Hiçbir şey anlamadım.

00:10:23.281 --> 00:10:25.782
Bayağı gereksiz ve işlevsiz buldum.

00:10:25.782 --> 00:10:28.805
Anlamakta epey güçlük çektim.

00:10:28.805 --> 00:10:30.558
Bir kameraya benziyordu.

00:10:30.558 --> 00:10:32.810
Menü seçenekleri bile yoktu.

00:10:34.746 --> 00:10:40.060
Kendimi ilk defa yetişkinler ve çocuklar
arasındaki bir boşlukta hissettim.

00:10:41.768 --> 00:10:47.577
Ama bu aynı zamanda doğru şeyi yapmak
ve kendimi zorlamak için bir fırsattı.

00:10:48.908 --> 00:10:52.348
Hiç Snapchat kullanacağımı düşünmemiştim

00:10:52.348 --> 00:10:54.498
ama sonra genç kuzenimden

00:10:54.498 --> 00:10:57.191
bana onu kullanmayı öğretmesini istedim.

00:10:57.941 --> 00:11:00.748
Kendisine de "Neden Snapchat 
kullanıyorsun?" diye sordum.

00:11:00.748 --> 00:11:02.108
Nesi eğlenceliydi bu kadar?

00:11:03.706 --> 00:11:05.266
Güzelce sohbet ettik.

00:11:05.889 --> 00:11:08.351
Bana Snapchatini gösterdi, öğretti,

00:11:08.351 --> 00:11:10.961
güldük, eğlendik.

00:11:12.972 --> 00:11:14.353
Artık Snapchat kullanıyorum.

NOTE Paragraph

00:11:14.377 --> 00:11:16.723
(Kahkaha)

NOTE Paragraph

00:11:16.747 --> 00:11:18.353
İyi mi ediyorum bilmiyorum

00:11:18.353 --> 00:11:23.219
ama en önemlisi, biliyorum ve anlıyorum.

00:11:24.407 --> 00:11:28.607
Burada işin kilit noktası, 
ilk şoku atlatmak

00:11:28.607 --> 00:11:30.481
ve yeni şeyler yapmak.

00:11:32.004 --> 00:11:33.420
Yeni şeyler.

00:11:33.420 --> 00:11:36.364
Bugün, yeni yeni kişilere yazabiliyoruz.

00:11:37.272 --> 00:11:39.604
En son indirdiğiniz uygulama neydi?

00:11:39.604 --> 00:11:43.126
Arkadaşlarınızla hangi sosyal medya
platformuyla iletişim kuruyorsunuz?

00:11:43.126 --> 00:11:45.256
Ne tür bilgilerinizi paylaşıyorsunuz?

00:11:46.519 --> 00:11:49.037
Hiçbir yabancı sizinle
konuşmaya çalıştı mı?

00:11:50.885 --> 00:11:54.281
Bu konuları yetişkinler ve çocuklar,
birbirlerimizle konuşamaz mıyız?

00:11:55.441 --> 00:11:56.791
Kendimizi buna zorlamalıyız.

00:11:56.791 --> 00:11:58.203
Hepimiz.

00:11:58.203 --> 00:12:02.773
Bugün bir sürü çocuk bizi dinliyor.

00:12:04.692 --> 00:12:07.452
Bazen okullara seminerlere gittiğimizde

00:12:07.452 --> 00:12:09.103
veya sosyal medya üzerinden

00:12:09.103 --> 00:12:12.769
çocuklar bize ne ailelerine
ne de hocalarına

00:12:12.769 --> 00:12:15.749
anlatamadıkları şeyleri anlatıyorlar

00:12:15.773 --> 00:12:17.853
ve bizi tanımıyorlar bile.

00:12:20.926 --> 00:12:22.866
Bu çocuklar, internetteki riskleri

00:12:24.167 --> 00:12:29.369
ve kendilerine dikkat etmeyi bilmeliler

00:12:29.369 --> 00:12:32.489
ama hepsinden de önemlisi

00:12:32.489 --> 00:12:36.364
bunları onlara bütün yetişkinlerin 
öğretebileceğini bilmeliler.

00:12:39.590 --> 00:12:42.311
İnternet güvenliği; her bir sınıfta,

00:12:42.311 --> 00:12:45.758
ülkenin her bir hanesinde 
konuşulması gereken bir konu.

00:12:47.873 --> 00:12:49.492
Bu yıl yaptığımız bir ankette

00:12:49.492 --> 00:12:51.387
okulların yüzde 15'i

00:12:51.387 --> 00:12:54.280
okullarında "grooming" vakasının 
yaşandığını belirtti

00:12:55.386 --> 00:12:57.296
ve bu oran gittikçe de yükseliyor.

00:12:59.804 --> 00:13:03.145
Teknoloji hayatımızı 
her açıdan değiştirdi.

00:13:03.325 --> 00:13:05.948
Karşılaştığımız risklerden,

00:13:05.948 --> 00:13:07.815
kendimize nasıl
dikkat ettiğimize kadar.

00:13:08.519 --> 00:13:12.903
Grooming bunu bize 
en acı verici şekilde gösteriyor:

00:13:12.903 --> 00:13:14.735
İşin içine çocuklarımızı da katarak.

00:13:16.810 --> 00:13:19.540
Bunu engellemek için 
bir şey yapacak mıyız?

00:13:20.164 --> 00:13:24.403
Çözüm ise artık bunu konuşmaya başlamak.

00:13:24.403 --> 00:13:25.668
Bu kadar basit.

00:13:25.692 --> 00:13:26.845
Çok teşekkürler.

00:13:26.869 --> 00:13:29.957
(Alkış)