Zakazany sekret lepszego zdrowia
-
0:01 - 0:03Podczas każdej delegacji
-
0:03 - 0:05próbuję sprawdzić,
skąd jest woda, którą piję, -
0:05 - 0:07oraz dokąd trafiają moje odchody.
-
0:07 - 0:09(Śmiech)
-
0:09 - 0:12Dlatego zyskałam w rodzinie
tytuł "księżniczki kupy". -
0:12 - 0:16Zrujnowało to wiele rodzinnych wczasów,
bo to nienormalne. -
0:17 - 0:22Za to myślenie o tym, gdzie to trafia,
jest pierwszym krokiem do odkrycia, -
0:22 - 0:25jakie supermoce tkwią w kupie i sikach.
-
0:25 - 0:26(Śmiech)
-
0:26 - 0:27Właśnie tak.
-
0:27 - 0:28A jeśli ich dobrze użyjemy,
-
0:28 - 0:30będziemy mogli żyć zdrowiej i piękniej.
-
0:30 - 0:34Popatrzcie na ten krajobraz
w Santa Fe, w Nowym Meksyku. -
0:35 - 0:38Zauważcie, jakie słowa i uczucia
przychodzą wam do głowy. -
0:40 - 0:43Te miejsca nawodniono
oczyszczonymi ściekami. -
0:44 - 0:46Czy to coś zmienia?
-
0:46 - 0:49Może tak.
-
0:50 - 0:51I to jest OK.
-
0:53 - 0:55To, jak o tym myślimy,
-
0:55 - 0:59określi dokładnie, na ile nas stać.
-
0:59 - 1:02Chciałabym wyjaśnić, jak to działa,
-
1:03 - 1:05ale jakich słów użyć?
-
1:05 - 1:09Mogę użyć nieprzyzwoitych słów,
jak "gówno" i "szczyny", -
1:09 - 1:11i wtedy moja babcia nie obejrzałaby tego.
-
1:11 - 1:15Mogę też użyć dziecinnych słów,
jak "kupa" i "siki". -
1:15 - 1:20Mogę także użyć naukowych słów,
jak "ekskrementy" i "kał". Hmm. -
1:20 - 1:21Połączę to wszystko.
-
1:21 - 1:23(Śmiech)
-
1:23 - 1:26To wszystko, co mam. (Śmiech)
-
1:26 - 1:27Na tych przedmieściach
-
1:27 - 1:31kupa, siki i mydliny
zmierzają do oczyszczalni -
1:31 - 1:33w samym centrum.
-
1:33 - 1:36To wygląda bardziej jak park
niż oczyszczalnia ścieków. -
1:36 - 1:39Kupa na samym dole,
pod wieloma warstwami żwiru, -
1:39 - 1:41nikogo nie dotyka,
-
1:41 - 1:44zapewnia doskonał pożywienie
dla bagiennych roślin. -
1:44 - 1:48Czysta, przejrzysta woda,
która wychodzi z drugiego końca, -
1:48 - 1:51płynie pod ziemią,
by nawodnić wszystkie ogródki. -
1:51 - 1:53Choć są na pustyni,
-
1:53 - 1:55każdy ma własną oazę.
-
1:56 - 1:59Takie podejście jest zwane
Zintegrowanym Zarządzaniem Wodą, -
1:59 - 2:02całościowym lub w obiegu zamkniętym.
-
2:02 - 2:04Bez względu na nazwę
-
2:04 - 2:07jest w konflikcie ze statusem quo
tego, jak myślimy o oczyszczaniu, -
2:07 - 2:11czyli zbieraniu, obrabianiu i wyrzucaniu.
-
2:11 - 2:14Ale z takim podejściem,
robimy krok naprzód. -
2:14 - 2:16od początku planujemy ponowne użycie,
-
2:16 - 2:19bo wszystko da się wykorzystać ponownie,
-
2:19 - 2:21z tym, że teraz to planujemy.
-
2:21 - 2:23Często dzięki temu
uzyskuje się piękne miejsca. -
2:25 - 2:29Najważniejszą rzeczą w tym systemie
-
2:29 - 2:31nie jest strona techniczna,
-
2:32 - 2:33tylko jakie budzi uczucia.
-
2:34 - 2:36Czy chcesz mieć to w ogródku?
-
2:37 - 2:38Dlaczego nie?
-
2:38 - 2:41Bardzo zaciekawiło mnie to pytanie.
-
2:41 - 2:44Czemu nie widać więcej innowacji
w oczyszczaniu? -
2:44 - 2:47Dlaczego nie jest to nową normą?
-
2:48 - 2:50Tak mi zależy na tym zagadnieniu,
-
2:50 - 2:52że pracuję dla organizacji
non-profit Recode. -
2:52 - 2:54Chcemy przyspieszać oswajanie
-
2:54 - 2:57z samowystarczalnym budownictwem
i praktykami rozwoju. -
2:57 - 2:58Chcemy więcej innowacji.
-
3:00 - 3:03Ale bardzo często
całe kategorie innowacji, -
3:03 - 3:06takie, które mogą
pomóc nam żyć piękniej, -
3:06 - 3:08okazują się nielegalne.
-
3:09 - 3:12Dzisiejsze regulacje i kodeksy
pisano przy założeniu, -
3:12 - 3:16że najlepsze rozwiązania już istnieją,
-
3:16 - 3:18z miejscem na stopniowe ulepszenia.
-
3:19 - 3:22Ale innowacja
nie zawsze wzrasta stopniowo. -
3:22 - 3:26Okazuje się, że odczucia,
jakie budzi dowolna nowa technika, -
3:26 - 3:28mają wpływ na wszystko, co robimy:
-
3:28 - 3:29jak o tym mówimy,
-
3:29 - 3:31jak zachęcamy ludzi do nauki,
-
3:31 - 3:33na nasze żarty, nasze zasady...
-
3:33 - 3:36Właśnie to określa limity innowacji.
-
3:37 - 3:41Oto pierwszy powód braku
innowacji w oczyszczaniu. -
3:41 - 3:44Czujemy się niezręcznie,
rozmawiając o oczyszczaniu, -
3:44 - 3:47dlatego byłam nazywana
"księżniczką kupy" tak często. -
3:47 - 3:49Oto drugi powód:
-
3:49 - 3:51myślimy, że tu, w USA,
problem jest rozwiązany. -
3:52 - 3:53To nieprawda.
-
3:53 - 3:58Nadal chorujemy
przez picie gówna ze ścieków. -
3:59 - 4:01Siedem milionów osób rocznie się zatruwa,
-
4:01 - 4:03900 z nich umiera.
-
4:03 - 4:06Mimo to brak całościowego
podejścia do poprawy sytuacji. -
4:07 - 4:09Problem zostaje bez rozwiązania.
-
4:09 - 4:11Mieszkam w Portland, w stanie Oregon.
-
4:11 - 4:14Nie mogę dać Echo popływać
w trakcie sezonu deszczowego, -
4:14 - 4:17bo czasem ścieki trafiają tu do rzeki.
-
4:18 - 4:21Nasza deszczówka i nasze ścieki
idę do tej samej oczyszczalni. -
4:22 - 4:25Przy dużych opadach
nadwyżki trafiają do rzeki. -
4:26 - 4:28A Portland nie jest odosobnione.
-
4:28 - 4:3140% miast donosi o zrzucaniu do wód
-
4:31 - 4:35surowych lub częściowo
oczyszczonych ścieków. -
4:35 - 4:39Kolejną porażką statusu quo jest to,
-
4:39 - 4:43że połowa z twojej kupy i sików
będzie użyźniać pola uprawne. -
4:44 - 4:46Druga połowa zostanie spalona
-
4:46 - 4:47lub zakopana.
-
4:47 - 4:49A to porażka według mnie,
-
4:49 - 4:52bo w kupie są wspaniałe
substancje odżywcze. -
4:52 - 4:54Można ją porównać do świńskiego gnoju;
-
4:54 - 4:56my jesteśmy wszystkożerni, one także.
-
4:57 - 5:01Pomyśl o swojej kupie i sikach
jak o zdrowym smoothie dla drzewa. -
5:01 - 5:04(Śmiech)
-
5:05 - 5:07Następną porażką jest to,
-
5:07 - 5:11że szybko wydalamy brane leki,
a te wpadają do wód. -
5:12 - 5:16Przeciętna oczyszczalnia ścieków potrafi
usunąć może połowę leków, -
5:16 - 5:17które do niej trafiają.
-
5:18 - 5:21Druga połowa przechodzi
od razu na drugą stronę. -
5:21 - 5:24Pomyśl, co taki farmaceutyczny koktajl,
-
5:24 - 5:26hormony, sterydy, Vicodin,
-
5:26 - 5:28robi rybie,
-
5:28 - 5:29psu,
-
5:29 - 5:30dziecku.
-
5:32 - 5:36Ale to nie jest tylko
jakiś problem do ogarnięcia. -
5:36 - 5:39Odwracając go, można stworzyć zasoby,
-
5:39 - 5:41które mogą rozwiązać
wiele innych problemów. -
5:42 - 5:44Chciałabym was oswoić z tym pomysłem,
-
5:44 - 5:48więc potraktujcie technologie,
jakie zobaczycie, -
5:48 - 5:50oraz postawę mówiącą:
-
5:50 - 5:52"Użyjemy tego ponownie.
-
5:52 - 5:54Projektujmy, by było to piękne"
-
5:54 - 5:56za kurs dla zaawansowanych
użytkowników toalet. -
5:56 - 5:57(Śmiech)
-
5:57 - 5:58Myślę, że jesteście gotowi.
-
5:58 - 6:02Nasza kultura jest gotowa na taki kurs.
-
6:03 - 6:05Mamy trzy wielkie powody,
by zapisać się już dziś. -
6:05 - 6:06Po pierwsze:
-
6:07 - 6:09możemy użyźniać jedzenie.
-
6:09 - 6:12Każdy z nas wydala coś,
-
6:12 - 6:14co może użyźnić pół,
a nawet całą naszą żywność -
6:14 - 6:16w zależności od diety.
-
6:17 - 6:20Dlaczego ciemnobrązowa kupa
ma taki kolor? -
6:20 - 6:22Martwa materia, bakterie.
-
6:22 - 6:23To węgiel.
-
6:23 - 6:26Wprowadzony do gleby węgiel
-
6:26 - 6:29zwiąże się z innymi minerałami
i składnikami odżywczymi. -
6:29 - 6:31Bum! Zdrowsze jedzenie.
-
6:31 - 6:33Voilà! Zdrowsi ludzie.
-
6:34 - 6:38Chemiczne nawozy z definicji
nie zawierają węgla. -
6:39 - 6:45Gdyby dało się odprowadzić
zwierzęce i ludzkie odchody do ziemi, -
6:45 - 6:48może nie trzeba by polegać
na nawozach z paliw kopalnych, -
6:48 - 6:50wydobywanych daleko stąd.
-
6:51 - 6:54Pomyślcie, jak wiele energii
moglibyśmy oszczędzić. -
6:55 - 6:58Obecnie wiele osób się niepokoi
-
6:58 - 7:02przemysłowymi zanieczyszczeniami,
które skażają ten cykl ponownego użycia. -
7:03 - 7:05To można rozwiązać.
-
7:05 - 7:10Ale trzeba pozbyć się dyskomfortu
w rozmawianiu o kupce i sikach, -
7:10 - 7:15żeby spokojnie rozmawiać o tym,
jak to wykorzystać -
7:15 - 7:17i czego nie chcemy wykorzystywać.
-
7:17 - 7:19I zrozumcie to:
-
7:20 - 7:22zmiana podejścia do oczyszczania
-
7:22 - 7:25może spowolnić zmiany klimatu.
-
7:26 - 7:28Pamiętacie ten węgiel w kupie?
-
7:29 - 7:31Gdyby trafił do gleby,
-
7:31 - 7:36zacząłby absorbować dwutlenek węgla,
który my wypuszczamy do powietrza. -
7:36 - 7:38A to mogłoby spowolnić
globalne ocieplenie. -
7:39 - 7:42Chcę pokazać wam kilka odważnych dusz,
-
7:42 - 7:46które miały odwagę rozpocząć
kursy toaletowe dla zaawansowanych. -
7:47 - 7:49Dlaczego ludzie w Nowym Meksyku
-
7:49 - 7:50to zrobili?
-
7:51 - 7:53"Bo żyją na pustyni?"
"Bo oszczędzają pieniądze?" Tak. -
7:54 - 7:57Ale co ważniejsze, oni się oswoili
-
7:58 - 8:01z postrzeganiem tego,
co spłukują w toalecie jako zasobu. -
8:02 - 8:04Oto przeciętny dom w Portland, Oregon.
-
8:04 - 8:07Ten dom jest wyjątkowy,
bo posiada bio-toaletę, -
8:07 - 8:11która z czasem zmienia
kupę i siki w nawóz. -
8:12 - 8:14Mydliny spływają pod ziemię
-
8:14 - 8:16do szeregu systemów ściółkowych,
-
8:17 - 8:19a potem nawadnia sad.
-
8:20 - 8:22Gdy właściciele poszli po zezwolenia,
-
8:23 - 8:25Oregon na to nie pozwalał.
-
8:25 - 8:28Ale w pięciu pobliskich stanach
- jak najbardziej. -
8:28 - 8:32Recode, moja organizacja, po raz pierwszy
walczyła o zmianę przepisów. -
8:34 - 8:37To świetny przykład
miejsca, gdzie podejście -
8:37 - 8:40Zintegrowanego Zarządzania Wodą
było najtańsze. -
8:40 - 8:45To są trzy wieżowce mieszkalne
w centrum Portland, -
8:45 - 8:47które nie łączą się z systemem ścieków.
-
8:47 - 8:48Jak?
-
8:49 - 8:52Mydlinami spłukuje się toalety,
-
8:52 - 8:54chłodzi systemy mechaniczne,
-
8:54 - 8:55nawadnia zieleń.
-
8:56 - 8:59A gdy budynek całkowicie zużył wszystko,
-
8:59 - 9:00wtedy gówno jest uzdatniane
-
9:00 - 9:05według najwyższych standardów
przez rośliny i bakterie na miejscu, -
9:05 - 9:09potem przesączane przez grunt.
-
9:09 - 9:13A to wszystko wyszło taniej
-
9:13 - 9:16niż unowocześnianie okolicznej
infrastruktury ściekowej. -
9:17 - 9:19Oto ostatni powód,
który powinien nas zachęcić -
9:19 - 9:21do zmiany działania:
-
9:21 - 9:23możemy zaoszczędzić mnóstwo pieniędzy.
-
9:24 - 9:27To było pierwsze pozwolenie
tego rodzaju w Oregonie. -
9:28 - 9:32Odważni ludzie z otwartym umysłem
usiedli i nie wahali się powiedzieć: -
9:32 - 9:34"Faktycznie, to gówno ma sens".
-
9:34 - 9:36(Śmiech)
-
9:36 - 9:38"Zróbmy to".
-
9:38 - 9:39(Brawa)
-
9:39 - 9:40No wiecie.
-
9:40 - 9:42Ciągle pokazuję przykłady,
-
9:42 - 9:44gdzie każdy wykorzystuje
wszystko na miejscu. -
9:44 - 9:45Dlaczego?
-
9:45 - 9:49Nasza infrastruktura jest okropnie stara
-
9:49 - 9:51i koszty jej modernizowania,
-
9:51 - 9:55trzy czwarte kosztów to rury
ciągnące się przez miasto. -
9:56 - 9:58Kiedy budujemy na nowo, odnawiamy,
-
9:58 - 10:03to uzdatnianie i wykorzystywanie
na miejscu ma większy sens. -
10:03 - 10:06San Francisco uświadomiło sobie, że warto
-
10:06 - 10:09inwestować w zniżki
dla gospodarstw domowych, -
10:09 - 10:11które wykorzystują mydliny i deszczówkę
-
10:11 - 10:13do nawadniania ogrodów,
-
10:13 - 10:17bo w skali lokalnej
zaoszczędzą mnóstwo wody. -
10:18 - 10:21Ale czemu te wszystkie
projekty są tak innowacyjne? -
10:21 - 10:23Pieniądze, oczywiście.
-
10:24 - 10:26Ale co ważniejsze
-
10:26 - 10:29ludzie zaakceptowali kursy
dla zaawansowanych użytkowników toalet. -
10:30 - 10:35Gdyby tak zająć się innowacją oczyszczania
-
10:35 - 10:38jak robimy w przypadku energii słonecznej.
-
10:39 - 10:42Kiedyś energia słoneczna
była rzadka i droga. -
10:42 - 10:46Obecnie to coraz częściej
część produkcji mocy. -
10:46 - 10:48To daje wytrzymałość.
-
10:48 - 10:51Takie źródła energii jak słońce,
-
10:51 - 10:53nie zmieniają się przez ziemskie dramaty.
-
10:54 - 10:56Co kieruje całą tą innowacją?
-
10:57 - 10:58My.
-
10:58 - 11:00Mówimy o energii.
-
11:00 - 11:03Fajnie jest mówić o energii.
-
11:04 - 11:06Część ludzi rozmawia nawet o problemach
-
11:06 - 11:09z ograniczonymi surowcami,
z których bierze się obecna energia. -
11:09 - 11:13Zachęcamy do pracy najlepszych
i najbardziej światłych -
11:13 - 11:17- lepsze panele solarne,
lepsze baterie, wszystko. -
11:18 - 11:21Pomówmy więc o tym,
skąd pochodzi woda pitna, -
11:21 - 11:24dokąd trafiają nasze siki i kupa.
-
11:24 - 11:29Jeśli pozbędziemy się dyskomfortu
związanego z tym tematem, -
11:29 - 11:32będziemy mogli stworzyć coś,
co stworzy przyszłą kopalnię złota. -
11:33 - 11:35Przy każdym spłukaniu toalety
-
11:35 - 11:36chcę, żebyście pomyśleli,
-
11:36 - 11:38"Dokąd trafiają moje odchody?
-
11:38 - 11:40Czy zaczną na siebie zarabiać?".
-
11:40 - 11:42(Śmiech)
-
11:42 - 11:45"Czy też będą siać zniszczenie w rzekach?"
-
11:45 - 11:47Jeśli nie macie pojęcia, dowiedzcie się.
-
11:47 - 11:49A jeśli nie spodoba wam się odpowiedź,
-
11:49 - 11:52wykombinujcie, jak oznajmić tym,
którzy mogą pokierować zmianą, -
11:52 - 11:54że ukończyliście wyższą szkołę sikania,
-
11:54 - 11:57i że jesteście gotowi
na ponowne wykorzystywanie. -
11:57 - 11:59To, jak się wszyscy czujecie,
-
11:59 - 12:02będzie mieć wpływ na to,
na jakie nas stać innowacje. -
12:02 - 12:03Dziękuję wam bardzo.
-
12:03 - 12:09(Brawa)
- Title:
- Zakazany sekret lepszego zdrowia
- Speaker:
- Molly Writer
- Description:
-
Kupa i siusiu mają supermoce, ale praktycznie ich nie wykorzystujemy. Molly Writer zmierza się z naszą wrażliwością i chce, byśmy spojrzeli na to, co spłukujemy, jak na surowiec, który może pomóc w walce ze zmianą klimatu, zainicjować innowacje, a nawet zaoszczędzić nam pieniądze.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 12:21
Rysia Wand approved Polish subtitles for The taboo secret to healthier plants and people | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for The taboo secret to healthier plants and people | ||
Rysia Wand accepted Polish subtitles for The taboo secret to healthier plants and people | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for The taboo secret to healthier plants and people | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for The taboo secret to healthier plants and people | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for The taboo secret to healthier plants and people | ||
Małgosia Makowska edited Polish subtitles for The taboo secret to healthier plants and people | ||
Jakub Kowalczyk edited Polish subtitles for The taboo secret to healthier plants and people |