Return to Video

Zakazany sekret lepszego zdrowia

  • 0:01 - 0:03
    Podczas każdej delegacji
  • 0:03 - 0:05
    próbuję sprawdzić,
    skąd jest woda, którą piję,
  • 0:05 - 0:07
    oraz dokąd trafiają moje odchody.
  • 0:07 - 0:09
    (Śmiech)
  • 0:09 - 0:12
    Dlatego zyskałam w rodzinie
    tytuł "księżniczki kupy".
  • 0:12 - 0:16
    Zrujnowało to wiele rodzinnych wczasów,
    bo to nienormalne.
  • 0:17 - 0:22
    Za to myślenie o tym, gdzie to trafia,
    jest pierwszym krokiem do odkrycia,
  • 0:22 - 0:25
    jakie supermoce tkwią w kupie i sikach.
  • 0:25 - 0:26
    (Śmiech)
  • 0:26 - 0:27
    Właśnie tak.
  • 0:27 - 0:28
    A jeśli ich dobrze użyjemy,
  • 0:28 - 0:30
    będziemy mogli żyć zdrowiej i piękniej.
  • 0:30 - 0:34
    Popatrzcie na ten krajobraz
    w Santa Fe, w Nowym Meksyku.
  • 0:35 - 0:38
    Zauważcie, jakie słowa i uczucia
    przychodzą wam do głowy.
  • 0:40 - 0:43
    Te miejsca nawodniono
    oczyszczonymi ściekami.
  • 0:44 - 0:46
    Czy to coś zmienia?
  • 0:46 - 0:49
    Może tak.
  • 0:50 - 0:51
    I to jest OK.
  • 0:53 - 0:55
    To, jak o tym myślimy,
  • 0:55 - 0:59
    określi dokładnie, na ile nas stać.
  • 0:59 - 1:02
    Chciałabym wyjaśnić, jak to działa,
  • 1:03 - 1:05
    ale jakich słów użyć?
  • 1:05 - 1:09
    Mogę użyć nieprzyzwoitych słów,
    jak "gówno" i "szczyny",
  • 1:09 - 1:11
    i wtedy moja babcia nie obejrzałaby tego.
  • 1:11 - 1:15
    Mogę też użyć dziecinnych słów,
    jak "kupa" i "siki".
  • 1:15 - 1:20
    Mogę także użyć naukowych słów,
    jak "ekskrementy" i "kał". Hmm.
  • 1:20 - 1:21
    Połączę to wszystko.
  • 1:21 - 1:23
    (Śmiech)
  • 1:23 - 1:26
    To wszystko, co mam. (Śmiech)
  • 1:26 - 1:27
    Na tych przedmieściach
  • 1:27 - 1:31
    kupa, siki i mydliny
    zmierzają do oczyszczalni
  • 1:31 - 1:33
    w samym centrum.
  • 1:33 - 1:36
    To wygląda bardziej jak park
    niż oczyszczalnia ścieków.
  • 1:36 - 1:39
    Kupa na samym dole,
    pod wieloma warstwami żwiru,
  • 1:39 - 1:41
    nikogo nie dotyka,
  • 1:41 - 1:44
    zapewnia doskonał pożywienie
    dla bagiennych roślin.
  • 1:44 - 1:48
    Czysta, przejrzysta woda,
    która wychodzi z drugiego końca,
  • 1:48 - 1:51
    płynie pod ziemią,
    by nawodnić wszystkie ogródki.
  • 1:51 - 1:53
    Choć są na pustyni,
  • 1:53 - 1:55
    każdy ma własną oazę.
  • 1:56 - 1:59
    Takie podejście jest zwane
    Zintegrowanym Zarządzaniem Wodą,
  • 1:59 - 2:02
    całościowym lub w obiegu zamkniętym.
  • 2:02 - 2:04
    Bez względu na nazwę
  • 2:04 - 2:07
    jest w konflikcie ze statusem quo
    tego, jak myślimy o oczyszczaniu,
  • 2:07 - 2:11
    czyli zbieraniu, obrabianiu i wyrzucaniu.
  • 2:11 - 2:14
    Ale z takim podejściem,
    robimy krok naprzód.
  • 2:14 - 2:16
    od początku planujemy ponowne użycie,
  • 2:16 - 2:19
    bo wszystko da się wykorzystać ponownie,
  • 2:19 - 2:21
    z tym, że teraz to planujemy.
  • 2:21 - 2:23
    Często dzięki temu
    uzyskuje się piękne miejsca.
  • 2:25 - 2:29
    Najważniejszą rzeczą w tym systemie
  • 2:29 - 2:31
    nie jest strona techniczna,
  • 2:32 - 2:33
    tylko jakie budzi uczucia.
  • 2:34 - 2:36
    Czy chcesz mieć to w ogródku?
  • 2:37 - 2:38
    Dlaczego nie?
  • 2:38 - 2:41
    Bardzo zaciekawiło mnie to pytanie.
  • 2:41 - 2:44
    Czemu nie widać więcej innowacji
    w oczyszczaniu?
  • 2:44 - 2:47
    Dlaczego nie jest to nową normą?
  • 2:48 - 2:50
    Tak mi zależy na tym zagadnieniu,
  • 2:50 - 2:52
    że pracuję dla organizacji
    non-profit Recode.
  • 2:52 - 2:54
    Chcemy przyspieszać oswajanie
  • 2:54 - 2:57
    z samowystarczalnym budownictwem
    i praktykami rozwoju.
  • 2:57 - 2:58
    Chcemy więcej innowacji.
  • 3:00 - 3:03
    Ale bardzo często
    całe kategorie innowacji,
  • 3:03 - 3:06
    takie, które mogą
    pomóc nam żyć piękniej,
  • 3:06 - 3:08
    okazują się nielegalne.
  • 3:09 - 3:12
    Dzisiejsze regulacje i kodeksy
    pisano przy założeniu,
  • 3:12 - 3:16
    że najlepsze rozwiązania już istnieją,
  • 3:16 - 3:18
    z miejscem na stopniowe ulepszenia.
  • 3:19 - 3:22
    Ale innowacja
    nie zawsze wzrasta stopniowo.
  • 3:22 - 3:26
    Okazuje się, że odczucia,
    jakie budzi dowolna nowa technika,
  • 3:26 - 3:28
    mają wpływ na wszystko, co robimy:
  • 3:28 - 3:29
    jak o tym mówimy,
  • 3:29 - 3:31
    jak zachęcamy ludzi do nauki,
  • 3:31 - 3:33
    na nasze żarty, nasze zasady...
  • 3:33 - 3:36
    Właśnie to określa limity innowacji.
  • 3:37 - 3:41
    Oto pierwszy powód braku
    innowacji w oczyszczaniu.
  • 3:41 - 3:44
    Czujemy się niezręcznie,
    rozmawiając o oczyszczaniu,
  • 3:44 - 3:47
    dlatego byłam nazywana
    "księżniczką kupy" tak często.
  • 3:47 - 3:49
    Oto drugi powód:
  • 3:49 - 3:51
    myślimy, że tu, w USA,
    problem jest rozwiązany.
  • 3:52 - 3:53
    To nieprawda.
  • 3:53 - 3:58
    Nadal chorujemy
    przez picie gówna ze ścieków.
  • 3:59 - 4:01
    Siedem milionów osób rocznie się zatruwa,
  • 4:01 - 4:03
    900 z nich umiera.
  • 4:03 - 4:06
    Mimo to brak całościowego
    podejścia do poprawy sytuacji.
  • 4:07 - 4:09
    Problem zostaje bez rozwiązania.
  • 4:09 - 4:11
    Mieszkam w Portland, w stanie Oregon.
  • 4:11 - 4:14
    Nie mogę dać Echo popływać
    w trakcie sezonu deszczowego,
  • 4:14 - 4:17
    bo czasem ścieki trafiają tu do rzeki.
  • 4:18 - 4:21
    Nasza deszczówka i nasze ścieki
    idę do tej samej oczyszczalni.
  • 4:22 - 4:25
    Przy dużych opadach
    nadwyżki trafiają do rzeki.
  • 4:26 - 4:28
    A Portland nie jest odosobnione.
  • 4:28 - 4:31
    40% miast donosi o zrzucaniu do wód
  • 4:31 - 4:35
    surowych lub częściowo
    oczyszczonych ścieków.
  • 4:35 - 4:39
    Kolejną porażką statusu quo jest to,
  • 4:39 - 4:43
    że połowa z twojej kupy i sików
    będzie użyźniać pola uprawne.
  • 4:44 - 4:46
    Druga połowa zostanie spalona
  • 4:46 - 4:47
    lub zakopana.
  • 4:47 - 4:49
    A to porażka według mnie,
  • 4:49 - 4:52
    bo w kupie są wspaniałe
    substancje odżywcze.
  • 4:52 - 4:54
    Można ją porównać do świńskiego gnoju;
  • 4:54 - 4:56
    my jesteśmy wszystkożerni, one także.
  • 4:57 - 5:01
    Pomyśl o swojej kupie i sikach
    jak o zdrowym smoothie dla drzewa.
  • 5:01 - 5:04
    (Śmiech)
  • 5:05 - 5:07
    Następną porażką jest to,
  • 5:07 - 5:11
    że szybko wydalamy brane leki,
    a te wpadają do wód.
  • 5:12 - 5:16
    Przeciętna oczyszczalnia ścieków potrafi
    usunąć może połowę leków,
  • 5:16 - 5:17
    które do niej trafiają.
  • 5:18 - 5:21
    Druga połowa przechodzi
    od razu na drugą stronę.
  • 5:21 - 5:24
    Pomyśl, co taki farmaceutyczny koktajl,
  • 5:24 - 5:26
    hormony, sterydy, Vicodin,
  • 5:26 - 5:28
    robi rybie,
  • 5:28 - 5:29
    psu,
  • 5:29 - 5:30
    dziecku.
  • 5:32 - 5:36
    Ale to nie jest tylko
    jakiś problem do ogarnięcia.
  • 5:36 - 5:39
    Odwracając go, można stworzyć zasoby,
  • 5:39 - 5:41
    które mogą rozwiązać
    wiele innych problemów.
  • 5:42 - 5:44
    Chciałabym was oswoić z tym pomysłem,
  • 5:44 - 5:48
    więc potraktujcie technologie,
    jakie zobaczycie,
  • 5:48 - 5:50
    oraz postawę mówiącą:
  • 5:50 - 5:52
    "Użyjemy tego ponownie.
  • 5:52 - 5:54
    Projektujmy, by było to piękne"
  • 5:54 - 5:56
    za kurs dla zaawansowanych
    użytkowników toalet.
  • 5:56 - 5:57
    (Śmiech)
  • 5:57 - 5:58
    Myślę, że jesteście gotowi.
  • 5:58 - 6:02
    Nasza kultura jest gotowa na taki kurs.
  • 6:03 - 6:05
    Mamy trzy wielkie powody,
    by zapisać się już dziś.
  • 6:05 - 6:06
    Po pierwsze:
  • 6:07 - 6:09
    możemy użyźniać jedzenie.
  • 6:09 - 6:12
    Każdy z nas wydala coś,
  • 6:12 - 6:14
    co może użyźnić pół,
    a nawet całą naszą żywność
  • 6:14 - 6:16
    w zależności od diety.
  • 6:17 - 6:20
    Dlaczego ciemnobrązowa kupa
    ma taki kolor?
  • 6:20 - 6:22
    Martwa materia, bakterie.
  • 6:22 - 6:23
    To węgiel.
  • 6:23 - 6:26
    Wprowadzony do gleby węgiel
  • 6:26 - 6:29
    zwiąże się z innymi minerałami
    i składnikami odżywczymi.
  • 6:29 - 6:31
    Bum! Zdrowsze jedzenie.
  • 6:31 - 6:33
    Voilà! Zdrowsi ludzie.
  • 6:34 - 6:38
    Chemiczne nawozy z definicji
    nie zawierają węgla.
  • 6:39 - 6:45
    Gdyby dało się odprowadzić
    zwierzęce i ludzkie odchody do ziemi,
  • 6:45 - 6:48
    może nie trzeba by polegać
    na nawozach z paliw kopalnych,
  • 6:48 - 6:50
    wydobywanych daleko stąd.
  • 6:51 - 6:54
    Pomyślcie, jak wiele energii
    moglibyśmy oszczędzić.
  • 6:55 - 6:58
    Obecnie wiele osób się niepokoi
  • 6:58 - 7:02
    przemysłowymi zanieczyszczeniami,
    które skażają ten cykl ponownego użycia.
  • 7:03 - 7:05
    To można rozwiązać.
  • 7:05 - 7:10
    Ale trzeba pozbyć się dyskomfortu
    w rozmawianiu o kupce i sikach,
  • 7:10 - 7:15
    żeby spokojnie rozmawiać o tym,
    jak to wykorzystać
  • 7:15 - 7:17
    i czego nie chcemy wykorzystywać.
  • 7:17 - 7:19
    I zrozumcie to:
  • 7:20 - 7:22
    zmiana podejścia do oczyszczania
  • 7:22 - 7:25
    może spowolnić zmiany klimatu.
  • 7:26 - 7:28
    Pamiętacie ten węgiel w kupie?
  • 7:29 - 7:31
    Gdyby trafił do gleby,
  • 7:31 - 7:36
    zacząłby absorbować dwutlenek węgla,
    który my wypuszczamy do powietrza.
  • 7:36 - 7:38
    A to mogłoby spowolnić
    globalne ocieplenie.
  • 7:39 - 7:42
    Chcę pokazać wam kilka odważnych dusz,
  • 7:42 - 7:46
    które miały odwagę rozpocząć
    kursy toaletowe dla zaawansowanych.
  • 7:47 - 7:49
    Dlaczego ludzie w Nowym Meksyku
  • 7:49 - 7:50
    to zrobili?
  • 7:51 - 7:53
    "Bo żyją na pustyni?"
    "Bo oszczędzają pieniądze?" Tak.
  • 7:54 - 7:57
    Ale co ważniejsze, oni się oswoili
  • 7:58 - 8:01
    z postrzeganiem tego,
    co spłukują w toalecie jako zasobu.
  • 8:02 - 8:04
    Oto przeciętny dom w Portland, Oregon.
  • 8:04 - 8:07
    Ten dom jest wyjątkowy,
    bo posiada bio-toaletę,
  • 8:07 - 8:11
    która z czasem zmienia
    kupę i siki w nawóz.
  • 8:12 - 8:14
    Mydliny spływają pod ziemię
  • 8:14 - 8:16
    do szeregu systemów ściółkowych,
  • 8:17 - 8:19
    a potem nawadnia sad.
  • 8:20 - 8:22
    Gdy właściciele poszli po zezwolenia,
  • 8:23 - 8:25
    Oregon na to nie pozwalał.
  • 8:25 - 8:28
    Ale w pięciu pobliskich stanach
    - jak najbardziej.
  • 8:28 - 8:32
    Recode, moja organizacja, po raz pierwszy
    walczyła o zmianę przepisów.
  • 8:34 - 8:37
    To świetny przykład
    miejsca, gdzie podejście
  • 8:37 - 8:40
    Zintegrowanego Zarządzania Wodą
    było najtańsze.
  • 8:40 - 8:45
    To są trzy wieżowce mieszkalne
    w centrum Portland,
  • 8:45 - 8:47
    które nie łączą się z systemem ścieków.
  • 8:47 - 8:48
    Jak?
  • 8:49 - 8:52
    Mydlinami spłukuje się toalety,
  • 8:52 - 8:54
    chłodzi systemy mechaniczne,
  • 8:54 - 8:55
    nawadnia zieleń.
  • 8:56 - 8:59
    A gdy budynek całkowicie zużył wszystko,
  • 8:59 - 9:00
    wtedy gówno jest uzdatniane
  • 9:00 - 9:05
    według najwyższych standardów
    przez rośliny i bakterie na miejscu,
  • 9:05 - 9:09
    potem przesączane przez grunt.
  • 9:09 - 9:13
    A to wszystko wyszło taniej
  • 9:13 - 9:16
    niż unowocześnianie okolicznej
    infrastruktury ściekowej.
  • 9:17 - 9:19
    Oto ostatni powód,
    który powinien nas zachęcić
  • 9:19 - 9:21
    do zmiany działania:
  • 9:21 - 9:23
    możemy zaoszczędzić mnóstwo pieniędzy.
  • 9:24 - 9:27
    To było pierwsze pozwolenie
    tego rodzaju w Oregonie.
  • 9:28 - 9:32
    Odważni ludzie z otwartym umysłem
    usiedli i nie wahali się powiedzieć:
  • 9:32 - 9:34
    "Faktycznie, to gówno ma sens".
  • 9:34 - 9:36
    (Śmiech)
  • 9:36 - 9:38
    "Zróbmy to".
  • 9:38 - 9:39
    (Brawa)
  • 9:39 - 9:40
    No wiecie.
  • 9:40 - 9:42
    Ciągle pokazuję przykłady,
  • 9:42 - 9:44
    gdzie każdy wykorzystuje
    wszystko na miejscu.
  • 9:44 - 9:45
    Dlaczego?
  • 9:45 - 9:49
    Nasza infrastruktura jest okropnie stara
  • 9:49 - 9:51
    i koszty jej modernizowania,
  • 9:51 - 9:55
    trzy czwarte kosztów to rury
    ciągnące się przez miasto.
  • 9:56 - 9:58
    Kiedy budujemy na nowo, odnawiamy,
  • 9:58 - 10:03
    to uzdatnianie i wykorzystywanie
    na miejscu ma większy sens.
  • 10:03 - 10:06
    San Francisco uświadomiło sobie, że warto
  • 10:06 - 10:09
    inwestować w zniżki
    dla gospodarstw domowych,
  • 10:09 - 10:11
    które wykorzystują mydliny i deszczówkę
  • 10:11 - 10:13
    do nawadniania ogrodów,
  • 10:13 - 10:17
    bo w skali lokalnej
    zaoszczędzą mnóstwo wody.
  • 10:18 - 10:21
    Ale czemu te wszystkie
    projekty są tak innowacyjne?
  • 10:21 - 10:23
    Pieniądze, oczywiście.
  • 10:24 - 10:26
    Ale co ważniejsze
  • 10:26 - 10:29
    ludzie zaakceptowali kursy
    dla zaawansowanych użytkowników toalet.
  • 10:30 - 10:35
    Gdyby tak zająć się innowacją oczyszczania
  • 10:35 - 10:38
    jak robimy w przypadku energii słonecznej.
  • 10:39 - 10:42
    Kiedyś energia słoneczna
    była rzadka i droga.
  • 10:42 - 10:46
    Obecnie to coraz częściej
    część produkcji mocy.
  • 10:46 - 10:48
    To daje wytrzymałość.
  • 10:48 - 10:51
    Takie źródła energii jak słońce,
  • 10:51 - 10:53
    nie zmieniają się przez ziemskie dramaty.
  • 10:54 - 10:56
    Co kieruje całą tą innowacją?
  • 10:57 - 10:58
    My.
  • 10:58 - 11:00
    Mówimy o energii.
  • 11:00 - 11:03
    Fajnie jest mówić o energii.
  • 11:04 - 11:06
    Część ludzi rozmawia nawet o problemach
  • 11:06 - 11:09
    z ograniczonymi surowcami,
    z których bierze się obecna energia.
  • 11:09 - 11:13
    Zachęcamy do pracy najlepszych
    i najbardziej światłych
  • 11:13 - 11:17
    - lepsze panele solarne,
    lepsze baterie, wszystko.
  • 11:18 - 11:21
    Pomówmy więc o tym,
    skąd pochodzi woda pitna,
  • 11:21 - 11:24
    dokąd trafiają nasze siki i kupa.
  • 11:24 - 11:29
    Jeśli pozbędziemy się dyskomfortu
    związanego z tym tematem,
  • 11:29 - 11:32
    będziemy mogli stworzyć coś,
    co stworzy przyszłą kopalnię złota.
  • 11:33 - 11:35
    Przy każdym spłukaniu toalety
  • 11:35 - 11:36
    chcę, żebyście pomyśleli,
  • 11:36 - 11:38
    "Dokąd trafiają moje odchody?
  • 11:38 - 11:40
    Czy zaczną na siebie zarabiać?".
  • 11:40 - 11:42
    (Śmiech)
  • 11:42 - 11:45
    "Czy też będą siać zniszczenie w rzekach?"
  • 11:45 - 11:47
    Jeśli nie macie pojęcia, dowiedzcie się.
  • 11:47 - 11:49
    A jeśli nie spodoba wam się odpowiedź,
  • 11:49 - 11:52
    wykombinujcie, jak oznajmić tym,
    którzy mogą pokierować zmianą,
  • 11:52 - 11:54
    że ukończyliście wyższą szkołę sikania,
  • 11:54 - 11:57
    i że jesteście gotowi
    na ponowne wykorzystywanie.
  • 11:57 - 11:59
    To, jak się wszyscy czujecie,
  • 11:59 - 12:02
    będzie mieć wpływ na to,
    na jakie nas stać innowacje.
  • 12:02 - 12:03
    Dziękuję wam bardzo.
  • 12:03 - 12:09
    (Brawa)
Title:
Zakazany sekret lepszego zdrowia
Speaker:
Molly Writer
Description:

Kupa i siusiu mają supermoce, ale praktycznie ich nie wykorzystujemy. Molly Writer zmierza się z naszą wrażliwością i chce, byśmy spojrzeli na to, co spłukujemy, jak na surowiec, który może pomóc w walce ze zmianą klimatu, zainicjować innowacje, a nawet zaoszczędzić nam pieniądze.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:21

Polish subtitles

Revisions