0:00:00.691,0:00:02.770
Podczas każdej delegacji

0:00:02.794,0:00:05.302
próbuję sprawdzić,[br]skąd jest woda, którą piję,

0:00:05.326,0:00:06.993
oraz dokąd trafiają moje odchody.

0:00:07.017,0:00:08.861
(Śmiech)

0:00:08.885,0:00:11.912
Dlatego zyskałam w rodzinie[br]tytuł "księżniczki kupy".

0:00:11.936,0:00:15.913
Zrujnowało to wiele rodzinnych wczasów,[br]bo to nienormalne.

0:00:16.612,0:00:21.873
Za to myślenie o tym, gdzie to trafia,[br]jest pierwszym krokiem do odkrycia,

0:00:21.873,0:00:24.712
jakie supermoce tkwią w kupie i sikach.

0:00:24.712,0:00:25.812
(Śmiech)

0:00:25.812,0:00:26.990
Właśnie tak.

0:00:27.014,0:00:28.486
A jeśli ich dobrze użyjemy,

0:00:28.486,0:00:30.371
będziemy mogli żyć zdrowiej i piękniej.

0:00:30.371,0:00:33.992
Popatrzcie na ten krajobraz[br]w Santa Fe, w Nowym Meksyku.

0:00:34.771,0:00:37.913
Zauważcie, jakie słowa i uczucia[br]przychodzą wam do głowy.

0:00:39.588,0:00:43.271
Te miejsca nawodniono[br]oczyszczonymi ściekami.

0:00:43.892,0:00:45.652
Czy to coś zmienia?

0:00:46.458,0:00:48.716
Może tak.

0:00:50.191,0:00:51.482
I to jest OK.

0:00:52.897,0:00:55.094
To, jak o tym myślimy,

0:00:55.118,0:00:58.565
określi dokładnie, na ile nas stać.

0:00:58.589,0:01:02.169
Chciałabym wyjaśnić, jak to działa,

0:01:02.675,0:01:04.638
ale jakich słów użyć?

0:01:05.471,0:01:09.123
Mogę użyć nieprzyzwoitych słów,[br]jak "gówno" i "szczyny",

0:01:09.147,0:01:11.427
i wtedy moja babcia nie obejrzałaby tego.

0:01:11.451,0:01:14.831
Mogę też użyć dziecinnych słów,[br]jak "kupa" i "siki".

0:01:15.252,0:01:19.970
Mogę także użyć naukowych słów,[br]jak "ekskrementy" i "kał". Hmm.

0:01:19.994,0:01:21.261
Połączę to wszystko.

0:01:21.285,0:01:22.625
(Śmiech)

0:01:22.649,0:01:25.654
To wszystko, co mam. (Śmiech)

0:01:25.678,0:01:27.171
Na tych przedmieściach

0:01:27.195,0:01:31.120
kupa, siki i mydliny [br]zmierzają do oczyszczalni

0:01:31.144,0:01:33.261
w samym centrum.

0:01:33.285,0:01:35.946
To wygląda bardziej jak park[br]niż oczyszczalnia ścieków.

0:01:35.970,0:01:39.356
Kupa na samym dole,[br]pod wieloma warstwami żwiru,

0:01:39.380,0:01:40.896
nikogo nie dotyka,

0:01:40.920,0:01:43.661
zapewnia doskonał pożywienie[br]dla bagiennych roślin.

0:01:44.238,0:01:47.519
Czysta, przejrzysta woda,[br]która wychodzi z drugiego końca,

0:01:47.543,0:01:51.304
płynie pod ziemią,[br]by nawodnić wszystkie ogródki.

0:01:51.328,0:01:53.023
Choć są na pustyni,

0:01:53.047,0:01:54.904
każdy ma własną oazę.

0:01:55.963,0:01:59.175
Takie podejście jest zwane[br]Zintegrowanym Zarządzaniem Wodą,

0:01:59.199,0:02:01.579
całościowym lub w obiegu zamkniętym.

0:02:02.071,0:02:03.588
Bez względu na nazwę

0:02:03.612,0:02:07.247
jest w konflikcie ze statusem quo[br]tego, jak myślimy o oczyszczaniu,

0:02:07.271,0:02:10.599
czyli zbieraniu, obrabianiu i wyrzucaniu.

0:02:11.239,0:02:13.585
Ale z takim podejściem,[br]robimy krok naprzód.

0:02:13.609,0:02:15.971
od początku planujemy ponowne użycie,

0:02:15.995,0:02:18.563
bo wszystko da się wykorzystać ponownie,

0:02:18.587,0:02:20.741
z tym, że teraz to planujemy.

0:02:20.765,0:02:23.397
Często dzięki temu[br]uzyskuje się piękne miejsca.

0:02:25.042,0:02:29.107
Najważniejszą rzeczą w tym systemie

0:02:29.131,0:02:31.130
nie jest strona techniczna,

0:02:31.812,0:02:33.440
tylko jakie budzi uczucia.

0:02:34.002,0:02:35.995
Czy chcesz mieć to w ogródku?

0:02:36.507,0:02:37.705
Dlaczego nie?

0:02:38.368,0:02:41.087
Bardzo zaciekawiło mnie to pytanie.

0:02:41.111,0:02:44.451
Czemu nie widać więcej innowacji[br]w oczyszczaniu?

0:02:44.475,0:02:46.974
Dlaczego nie jest to nową normą?

0:02:47.610,0:02:49.790
Tak mi zależy na tym zagadnieniu,

0:02:49.790,0:02:51.973
że pracuję dla organizacji[br]non-profit Recode.

0:02:51.973,0:02:53.901
Chcemy przyspieszać oswajanie

0:02:53.901,0:02:56.697
z samowystarczalnym budownictwem[br]i praktykami rozwoju.

0:02:56.697,0:02:58.465
Chcemy więcej innowacji.

0:03:00.274,0:03:03.351
Ale bardzo często[br]całe kategorie innowacji,

0:03:03.351,0:03:06.197
takie, które mogą[br]pomóc nam żyć piękniej,

0:03:06.197,0:03:07.568
okazują się nielegalne.

0:03:08.728,0:03:12.204
Dzisiejsze regulacje i kodeksy[br]pisano przy założeniu,

0:03:12.204,0:03:16.242
że najlepsze rozwiązania już istnieją,

0:03:16.242,0:03:18.498
z miejscem na stopniowe ulepszenia.

0:03:19.387,0:03:21.736
Ale innowacja[br]nie zawsze wzrasta stopniowo.

0:03:22.285,0:03:25.766
Okazuje się, że odczucia,[br]jakie budzi dowolna nowa technika,

0:03:25.766,0:03:27.639
mają wpływ na wszystko, co robimy:

0:03:27.639,0:03:28.957
jak o tym mówimy,

0:03:28.957,0:03:30.783
jak zachęcamy ludzi do nauki,

0:03:30.783,0:03:32.754
na nasze żarty, nasze zasady...

0:03:32.754,0:03:35.701
Właśnie to określa limity innowacji.

0:03:36.503,0:03:40.510
Oto pierwszy powód braku[br]innowacji w oczyszczaniu.

0:03:41.079,0:03:44.392
Czujemy się niezręcznie,[br]rozmawiając o oczyszczaniu,

0:03:44.416,0:03:47.118
dlatego byłam nazywana[br]"księżniczką kupy" tak często.

0:03:47.142,0:03:48.833
Oto drugi powód:

0:03:48.857,0:03:51.387
myślimy, że tu, w USA,[br]problem jest rozwiązany.

0:03:51.833,0:03:53.063
To nieprawda.

0:03:53.087,0:03:58.129
Nadal chorujemy[br]przez picie gówna ze ścieków.

0:03:58.699,0:04:00.844
Siedem milionów osób rocznie się zatruwa,

0:04:00.844,0:04:02.663
900 z nich umiera.

0:04:02.663,0:04:05.853
Mimo to brak całościowego[br]podejścia do poprawy sytuacji.

0:04:07.125,0:04:08.782
Problem zostaje bez rozwiązania.

0:04:09.449,0:04:11.424
Mieszkam w Portland, w stanie Oregon.

0:04:11.424,0:04:14.275
Nie mogę dać Echo popływać[br]w trakcie sezonu deszczowego,

0:04:14.275,0:04:17.383
bo czasem ścieki trafiają tu do rzeki.

0:04:17.905,0:04:21.130
Nasza deszczówka i nasze ścieki[br]idę do tej samej oczyszczalni.

0:04:21.904,0:04:24.896
Przy dużych opadach[br]nadwyżki trafiają do rzeki.

0:04:25.530,0:04:27.545
A Portland nie jest odosobnione.

0:04:27.569,0:04:30.659
40% miast donosi o zrzucaniu do wód

0:04:30.683,0:04:34.512
surowych lub częściowo[br]oczyszczonych ścieków.

0:04:35.442,0:04:38.600
Kolejną porażką statusu quo jest to,

0:04:38.624,0:04:43.181
że połowa z twojej kupy i sików [br]będzie użyźniać pola uprawne.

0:04:43.819,0:04:46.185
Druga połowa zostanie spalona

0:04:46.209,0:04:47.423
lub zakopana.

0:04:47.447,0:04:48.955
A to porażka według mnie,

0:04:48.979,0:04:51.941
bo w kupie są wspaniałe[br]substancje odżywcze.

0:04:51.965,0:04:54.131
Można ją porównać do świńskiego gnoju;

0:04:54.155,0:04:56.432
my jesteśmy wszystkożerni, one także.

0:04:57.240,0:05:00.623
Pomyśl o swojej kupie i sikach[br]jak o zdrowym smoothie dla drzewa.

0:05:00.647,0:05:04.470
(Śmiech)

0:05:05.357,0:05:07.166
Następną porażką jest to,

0:05:07.190,0:05:11.205
że szybko wydalamy brane leki,[br]a te wpadają do wód.

0:05:11.971,0:05:16.202
Przeciętna oczyszczalnia ścieków potrafi[br]usunąć może połowę leków,

0:05:16.226,0:05:17.439
które do niej trafiają.

0:05:17.910,0:05:20.540
Druga połowa przechodzi[br]od razu na drugą stronę.

0:05:20.564,0:05:24.020
Pomyśl, co taki farmaceutyczny koktajl,

0:05:24.020,0:05:26.089
hormony, sterydy, Vicodin,

0:05:26.089,0:05:27.872
robi rybie,

0:05:27.872,0:05:29.142
psu,

0:05:29.142,0:05:30.342
dziecku.

0:05:32.322,0:05:35.802
Ale to nie jest tylko[br]jakiś problem do ogarnięcia.

0:05:36.215,0:05:38.613
Odwracając go, można stworzyć zasoby,

0:05:38.637,0:05:41.313
które mogą rozwiązać[br]wiele innych problemów.

0:05:41.758,0:05:44.138
Chciałabym was oswoić z tym pomysłem,

0:05:44.162,0:05:48.311
więc potraktujcie technologie,[br]jakie zobaczycie,

0:05:48.335,0:05:50.324
oraz postawę mówiącą:

0:05:50.348,0:05:51.696
"Użyjemy tego ponownie.

0:05:51.720,0:05:53.534
Projektujmy, by było to piękne"

0:05:53.534,0:05:55.805
za kurs dla zaawansowanych[br]użytkowników toalet.

0:05:55.805,0:05:56.538
(Śmiech)

0:05:56.562,0:05:58.288
Myślę, że jesteście gotowi.

0:05:58.312,0:06:01.684
Nasza kultura jest gotowa na taki kurs.

0:06:02.527,0:06:05.006
Mamy trzy wielkie powody,[br]by zapisać się już dziś.

0:06:05.030,0:06:06.310
Po pierwsze:

0:06:07.094,0:06:08.992
możemy użyźniać jedzenie.

0:06:09.016,0:06:11.528
Każdy z nas wydala coś,

0:06:11.552,0:06:14.291
co może użyźnić pół,[br]a nawet całą naszą żywność

0:06:14.315,0:06:15.758
w zależności od diety.

0:06:17.060,0:06:20.335
Dlaczego ciemnobrązowa kupa[br]ma taki kolor?

0:06:20.359,0:06:21.747
Martwa materia, bakterie.

0:06:22.249,0:06:23.400
To węgiel.

0:06:23.424,0:06:25.730
Wprowadzony do gleby węgiel

0:06:25.754,0:06:28.785
zwiąże się z innymi minerałami[br]i składnikami odżywczymi.

0:06:29.187,0:06:31.112
Bum! Zdrowsze jedzenie.

0:06:31.443,0:06:33.323
Voilà! Zdrowsi ludzie.

0:06:34.325,0:06:37.866
Chemiczne nawozy z definicji[br]nie zawierają węgla.

0:06:39.221,0:06:44.584
Gdyby dało się odprowadzić[br]zwierzęce i ludzkie odchody do ziemi,

0:06:44.608,0:06:48.414
może nie trzeba by polegać[br]na nawozach z paliw kopalnych,

0:06:48.438,0:06:50.409
wydobywanych daleko stąd.

0:06:51.395,0:06:53.863
Pomyślcie, jak wiele energii [br]moglibyśmy oszczędzić.

0:06:55.230,0:06:58.290
Obecnie wiele osób się niepokoi

0:06:58.314,0:07:02.255
przemysłowymi zanieczyszczeniami,[br]które skażają ten cykl ponownego użycia.

0:07:03.322,0:07:04.975
To można rozwiązać.

0:07:05.445,0:07:10.379
Ale trzeba pozbyć się dyskomfortu[br]w rozmawianiu o kupce i sikach,

0:07:10.403,0:07:14.767
żeby spokojnie rozmawiać o tym,[br]jak to wykorzystać

0:07:14.791,0:07:17.432
i czego nie chcemy wykorzystywać.

0:07:17.456,0:07:18.612
I zrozumcie to:

0:07:19.598,0:07:22.393
zmiana podejścia do oczyszczania

0:07:22.417,0:07:25.072
może spowolnić zmiany klimatu.

0:07:26.234,0:07:28.136
Pamiętacie ten węgiel w kupie?

0:07:28.800,0:07:30.850
Gdyby trafił do gleby,

0:07:31.489,0:07:35.687
zacząłby absorbować dwutlenek węgla, [br]który my wypuszczamy do powietrza.

0:07:36.154,0:07:38.464
A to mogłoby spowolnić[br]globalne ocieplenie.

0:07:39.397,0:07:41.904
Chcę pokazać wam kilka odważnych dusz,

0:07:41.928,0:07:46.234
które miały odwagę rozpocząć[br]kursy toaletowe dla zaawansowanych.

0:07:47.028,0:07:48.719
Dlaczego ludzie w Nowym Meksyku

0:07:48.743,0:07:50.123
to zrobili?

0:07:50.735,0:07:53.414
"Bo żyją na pustyni?"[br]"Bo oszczędzają pieniądze?" Tak.

0:07:53.842,0:07:56.833
Ale co ważniejsze, oni się oswoili

0:07:58.217,0:08:01.060
z postrzeganiem tego,[br]co spłukują w toalecie jako zasobu.

0:08:01.642,0:08:03.738
Oto przeciętny dom w Portland, Oregon.

0:08:03.762,0:08:06.699
Ten dom jest wyjątkowy,[br]bo posiada bio-toaletę,

0:08:06.723,0:08:10.840
która z czasem zmienia[br]kupę i siki w nawóz.

0:08:11.547,0:08:14.441
Mydliny spływają pod ziemię

0:08:14.465,0:08:16.353
do szeregu systemów ściółkowych,[br]

0:08:17.127,0:08:19.495
a potem nawadnia sad.

0:08:20.392,0:08:22.247
Gdy właściciele poszli po zezwolenia,

0:08:22.901,0:08:24.564
Oregon na to nie pozwalał.

0:08:25.222,0:08:27.728
Ale w pięciu pobliskich stanach [br]- jak najbardziej.

0:08:28.322,0:08:32.394
Recode, moja organizacja, po raz pierwszy[br]walczyła o zmianę przepisów.

0:08:34.158,0:08:37.270
To świetny przykład[br]miejsca, gdzie podejście

0:08:37.270,0:08:40.084
Zintegrowanego Zarządzania Wodą[br]było najtańsze.

0:08:40.084,0:08:44.728
To są trzy wieżowce mieszkalne [br]w centrum Portland,

0:08:44.728,0:08:47.308
które nie łączą się z systemem ścieków.

0:08:47.308,0:08:48.491
Jak?

0:08:48.515,0:08:52.437
Mydlinami spłukuje się toalety,

0:08:52.461,0:08:54.128
chłodzi systemy mechaniczne,

0:08:54.152,0:08:55.460
nawadnia zieleń.

0:08:56.028,0:08:58.882
A gdy budynek całkowicie zużył wszystko,

0:08:58.906,0:09:00.429
wtedy gówno jest uzdatniane

0:09:00.453,0:09:05.075
według najwyższych standardów[br]przez rośliny i bakterie na miejscu,

0:09:05.099,0:09:08.544
potem przesączane przez grunt.

0:09:09.371,0:09:12.874
A to wszystko wyszło taniej

0:09:12.898,0:09:15.801
niż unowocześnianie okolicznej[br]infrastruktury ściekowej.

0:09:16.553,0:09:19.091
Oto ostatni powód, [br]który powinien nas zachęcić

0:09:19.115,0:09:20.607
do zmiany działania:

0:09:20.631,0:09:22.826
możemy zaoszczędzić mnóstwo pieniędzy.

0:09:24.085,0:09:26.968
To było pierwsze pozwolenie[br]tego rodzaju w Oregonie.

0:09:27.597,0:09:31.758
Odważni ludzie z otwartym umysłem[br]usiedli i nie wahali się powiedzieć:

0:09:32.410,0:09:33.910
"Faktycznie, to gówno ma sens".

0:09:33.934,0:09:36.402
(Śmiech)

0:09:36.426,0:09:37.667
"Zróbmy to".

0:09:37.691,0:09:38.692
(Brawa)

0:09:38.716,0:09:39.867
No wiecie.

0:09:39.891,0:09:42.040
Ciągle pokazuję przykłady,

0:09:42.064,0:09:44.222
gdzie każdy wykorzystuje[br]wszystko na miejscu.

0:09:44.246,0:09:45.397
Dlaczego?

0:09:45.421,0:09:48.695
Nasza infrastruktura jest okropnie stara

0:09:48.719,0:09:50.622
i koszty jej modernizowania,

0:09:50.646,0:09:55.253
trzy czwarte kosztów to rury[br]ciągnące się przez miasto.

0:09:55.666,0:09:57.845
Kiedy budujemy na nowo, odnawiamy,

0:09:57.869,0:10:02.741
to uzdatnianie i wykorzystywanie [br]na miejscu ma większy sens.

0:10:03.499,0:10:06.070
San Francisco uświadomiło sobie, że warto

0:10:06.094,0:10:08.768
inwestować w zniżki[br]dla gospodarstw domowych,

0:10:08.792,0:10:11.325
które wykorzystują mydliny i deszczówkę

0:10:11.349,0:10:12.982
do nawadniania ogrodów,

0:10:13.006,0:10:17.073
bo w skali lokalnej[br]zaoszczędzą mnóstwo wody.

0:10:18.261,0:10:20.748
Ale czemu te wszystkie [br]projekty są tak innowacyjne?

0:10:21.434,0:10:23.026
Pieniądze, oczywiście.

0:10:23.963,0:10:25.614
Ale co ważniejsze

0:10:25.638,0:10:28.970
ludzie zaakceptowali kursy[br]dla zaawansowanych użytkowników toalet.

0:10:29.572,0:10:34.600
Gdyby tak zająć się innowacją oczyszczania

0:10:34.624,0:10:37.922
jak robimy w przypadku energii słonecznej.

0:10:38.565,0:10:42.120
Kiedyś energia słoneczna[br]była rzadka i droga.

0:10:42.144,0:10:45.697
Obecnie to coraz częściej[br]część produkcji mocy.

0:10:45.721,0:10:47.704
To daje wytrzymałość.

0:10:48.130,0:10:50.964
Takie źródła energii jak słońce,

0:10:50.988,0:10:53.444
nie zmieniają się przez ziemskie dramaty.

0:10:54.282,0:10:56.443
Co kieruje całą tą innowacją?

0:10:57.002,0:10:58.376
My.

0:10:58.400,0:11:00.423
Mówimy o energii.

0:11:00.447,0:11:02.818
Fajnie jest mówić o energii.

0:11:04.032,0:11:06.183
Część ludzi rozmawia nawet o problemach

0:11:06.207,0:11:09.373
z ograniczonymi surowcami,[br]z których bierze się obecna energia.

0:11:09.397,0:11:13.461
Zachęcamy do pracy najlepszych [br]i najbardziej światłych

0:11:13.485,0:11:16.677
- lepsze panele solarne,[br]lepsze baterie, wszystko.

0:11:18.099,0:11:21.209
Pomówmy więc o tym,[br]skąd pochodzi woda pitna,

0:11:21.233,0:11:23.824
dokąd trafiają nasze siki i kupa.

0:11:24.344,0:11:29.284
Jeśli pozbędziemy się dyskomfortu[br]związanego z tym tematem,

0:11:29.308,0:11:32.364
będziemy mogli stworzyć coś,[br]co stworzy przyszłą kopalnię złota.

0:11:33.158,0:11:34.779
Przy każdym spłukaniu toalety

0:11:34.803,0:11:36.422
chcę, żebyście pomyśleli,

0:11:36.446,0:11:38.470
"Dokąd trafiają moje odchody?

0:11:38.494,0:11:40.397
Czy zaczną na siebie zarabiać?".

0:11:40.421,0:11:41.673
(Śmiech)

0:11:41.697,0:11:44.875
"Czy też będą siać zniszczenie w rzekach?"

0:11:44.899,0:11:46.802
Jeśli nie macie pojęcia, dowiedzcie się.

0:11:46.802,0:11:48.628
A jeśli nie spodoba wam się odpowiedź,

0:11:48.628,0:11:52.355
wykombinujcie, jak oznajmić tym,[br]którzy mogą pokierować zmianą,

0:11:52.379,0:11:54.305
że ukończyliście wyższą szkołę sikania,

0:11:54.305,0:11:56.781
i że jesteście gotowi[br]na ponowne wykorzystywanie.

0:11:56.781,0:11:58.842
To, jak się wszyscy czujecie,

0:11:58.866,0:12:02.167
będzie mieć wpływ na to, [br]na jakie nas stać innowacje.

0:12:02.191,0:12:03.350
Dziękuję wam bardzo.

0:12:03.374,0:12:08.851
(Brawa)