Odkrycie, które wywróci fizykę do góry nogami

17 marca 2014 r. grupa fizyków ujawniła sensacyjne odkrycie: niezbite dowody na inflacyjną teorię wszechświata, argument za teorią Wielkiego Wybuchu. Co to oznacza dla laików? Allan Adams, specjalnie dla TED, krótko wyjaśnia konsekwencje odkrycia. Improwizację Allana dopełniają rysunki Randalla Munroe z xkcd.

Gdy spojrzycie w nocy na niebo,

zobaczycie gwiazdy.

Gdy spojrzycie dalej,
zobaczycie więcej gwiazd.

Potem galaktyki i jeszcze więcej galaktyk.

Patrząc coraz dalej,

przez pewien czas
nie będziecie widzieć nic,

a potem ukaże się wam

poświata Wielkiego Wybuchu.

Wielki Wybuch
to czas w dziejach wszechświata,

gdy wszystko, co widzimy na niebie,

skumulowało się
w bardzo małą, niezwykle gorącą

i stłoczoną masę.

Z masy tej zrodziło się wszystko.

Zmierzyliśmy poświatę z wielką precyzją.

Mówiąc "my", mam na myśli innych.

Zmierzyliśmy poświatę
nad wyraz precyzyjnie

i zdziwiła nas

jej prawie zupełna jednorodność.

14 miliardów lat świetlnych w tę stronę,

14 miliardów lat świetlnych
w tamtą stronę,

a temperatura ta sama.

Minęło 14 miliardów lat

od Wielkiego Wybuchu,

więc blask osłabł, a temperatura spadła.

Wynosi obecnie 2,7 Kelwina,

lecz nie dokładnie 2,7 Kelwina.

2,7 Kelwina mamy tylko

w dziecięciu przypadkach na milion.

Tu jest trochę cieplej,

a tam trochę chłodniej.

To niezwykle ważne
dla wszystkich tu obecnych,

bo w miejscach,
gdzie jest trochę cieplej,

jest trochę więcej materii,

A tam, gdzie jest trochę więcej materii,

powstają galaktyki i gromady galaktyk,

supergromady

i wszelkie struktury w kosmosie.

Te małe niejednorodności

w 20 przypadkach na milion

powstały dzięki
kwantowym, mechanicznym drganiom,

z okresu młodego Wszechświata,

które rozciągnęły się
do rozmiarów całego kosmosu.

To niesamowite,

ale w poniedziałek odkryto coś innego,

znacznie ciekawszego.

Oto co odkryto:

wyobraźcie sobie, że trzymacie dzwonek.

Uderzacie w niego młotkiem

i co się dzieje? Dzwoni.

Ale po chwili dzwoni coraz słabiej

i słabiej

i w końcu przestaje.

Młody wszechświat
był niesamowicie gęsty,

jak metal albo nawet bardziej.

Gdyby się w niego uderzyło,
to by dzwonił.

Dzwoniłaby struktura czasoprzestrzeni,

a młotkiem byłaby mechanika kwantowa.

W poniedziałek znaleziono dowody

na dzwonienie czasoprzestrzeni
na początku wszechświata,

pod postacią tego,
co określamy falami grawitacyjnymi,

z czasów ery fundamentalnej.

Oto jak dokonano odkrycia.

Tych fal grawitacyjnych już dawno nie ma.

Gdy idziesz się przejść,

nie wpadasz w drgania.

Fal grawitacyjnych na ziemi

nie widać z przyczyn praktycznych.

Ale dawno temu,

gdy powstawała poświata,

fale grawitacyjne

tworzyły zakrzywienia

światła widzialnego.

Patrząc uważnie na nocne niebo,

naukowcy spędzili trzy lata
na biegunie południowym.

Obserwowali niebo przez zimne

i możliwie najczystsze powietrze.

Patrzyli na nocne niebo
i badali poświatę,

szukali najdrobniejszych drgań,

które świadczą

o występowaniu fal grawitacyjnych,

czyli dzwonieniu początków wszechświata.

W poniedziałek naukowcy ogłosili,

że znaleźli te drgania.

Zadziwia mnie nie tylko dzwonienie,

choć to też jest super.

Najbardziej niesamowita rzecz,
powód dla którego tu jestem,

to fakt, jak wiele dowiadujemy się
o początkach wszechświata.

Dowiadujemy się, że my

i wszystko co nas otacza

znajdujemy się w wielkim bąblu,

zgodnie z teorią inflacji kosmologicznej,

wielkim bąblu otoczonym czymś innym.

To nie jest niezbity dowód na inflację,

ale inne wyjaśnienia tego zjawiska

są bardzo podobne.

Ta teoria, idea,

nie jest czymś nowym.

Myśleliśmy, że nigdy nie znajdziemy drgań,

że nie znajdziemy niezbitych dowodów.

A to jest niezbity dowód.

Zwariowanym pomysłem jest to,

że nasz bąbel to tylko jeden bąbel

w wielkim,
zmąconym kotle uniwersalnej esencji.

Nigdy nie zobaczymy treści spoza bąbla,

ale dzięki wyprawie na biegun południowy

i spędzeniu trzech lat
na wnikliwej obserwacji struktury nieba,

możemy dojść do wniosku,

że nasz wszechświat
wygląda mniej więcej tak.

I to mnie zadziwia.

Dziękuje bardzo.

(Oklaski)