Đất nước của tôi sẽ sớm bị chìm trong nước -- trừ khi chúng ta hành động cùng nhau
-
0:01 - 0:04Chris Anderson: Có lẽ ta nên bắt đầu với
việc kể chúng tôi nghe về đất nước ông. -
0:04 - 0:08Nó là ba chấm ở kia trên địa cầu.
Ba chấm đó khá lớn. -
0:08 - 0:11Tôi nghĩ mỗi chấm tương đương với
diện tích California. -
0:11 - 0:13Hãy kể chúng tôi nghe về Kiribati.
-
0:13 - 0:17Anote Tong: Ừm, hãy để tôi bắt đầu bằng
nói rằng tôi biết ơn sâu sắc thế nào -
0:17 - 0:22vì cơ hội được chia sẻ câu chuyện của tôi
với những người thực sự quan tâm. -
0:22 - 0:27Tôi nghĩ tôi đã chia sẻ câu chuyện của tôi
với rất nhiều người không quá quan tâm. -
0:27 - 0:31Nhưng Kiribati bao gồm ba nhóm đảo:
-
0:31 - 0:34Quần đảo Gilbert ở phía Tây,
-
0:34 - 0:37chúng tôi có Quần đảo Phoenix ở giữa,
-
0:37 - 0:42và Quần đảo Line ở phía Đông.
-
0:42 - 0:45Và thẳng thắn mà nói, Kiribati có lẽ là
quốc gia duy nhất -
0:45 - 0:47mà thực sự ở bốn góc của thế giới,
-
0:47 - 0:50bới vì chúng tôi ở Bắc Bán Cầu,
ở Nam Bán Cầu, -
0:50 - 0:54và cũng ở phía đông và phía tây
của Đường Đổi Ngày Quốc Tế. -
0:54 - 1:00Những đảo này được tạo nên toàn bộ bởi
những rạn san hô vòng, -
1:00 - 1:05và trung bình thì ở trên khoảng hai mét
so với mực nước biển. -
1:05 - 1:08Và đây là cái chúng tôi có.
-
1:08 - 1:13Thường thì không rộng quá hai ki-lô-mét.
-
1:13 - 1:16Và vì thế, trong rất nhiều trường hợp,
tôi được mọi người hỏi, -
1:16 - 1:19"Ông biết đấy, các ông đang phải
chịu đựng, tại sao không lùi vào trong?" -
1:19 - 1:20Họ không hiểu.
-
1:20 - 1:24Họ không có bất cứ khái niệm nào về
cái gì bao hàm trong đó. -
1:24 - 1:27Với nước biển dâng, họ nói rằng,
"Ừm, các ông có thể lùi sâu vào đất liền." -
1:27 - 1:29Và đây là điều tôi nói với họ.
-
1:29 - 1:33Nếu chúng tôi lùi lại, chúng tôi sẽ ngã
ở phía bên kia đại dương. Được chưa? -
1:33 - 1:38Nhưng đây là những kiểu vấn đề
mà mọi người không hiểu. -
1:38 - 1:42CA: Vậy chắc hẳn đây chỉ là một hình ảnh
của sự mong manh ở đó. -
1:42 - 1:45Lúc nào tự bản thân ông
đã nhận ra -
1:45 - 1:48rằng sẽ có thể có mối nguy sắp xảy đến
với đất nước ông? -
1:48 - 1:52AT: Ừm, câu chuyện của biến đổi khí hậu
là một vấn đề đã diễn ra -
1:52 - 1:53qua khá nhiều thập kỉ.
-
1:53 - 1:58Và khi tôi bắt đầu làm việc tại văn phòng
hồi năm 2003, -
1:58 - 2:02tôi bắt đầu nói về biến đổi khí hậu
ở Hội Nghị Thượng Đỉnh Liên Hợp Quốc, -
2:02 - 2:05nhưng không với quá nhiều nhiệt huyết,
-
2:05 - 2:09bởi vì khi đó vẫn có sự bất đồng này
giữa những nhà khoa học -
2:09 - 2:14rằng nó do con người gây ra,
hay nó có thật hay không. -
2:14 - 2:20Nhưng tôi nghĩ rằng cuộc tranh luận đó
đã tương đối kết thúc hồi năm 2007 -
2:20 - 2:26với Bản Báo Cáo Đánh Giá Lần Thứ Tư
của IPCC, -
2:26 - 2:33đưa ra lời tuyên bố vô điều kiện rằng
nó có thực, nó do con người gây ra. -
2:33 - 2:37và nó dự đoán một số kịch bản
vô cùng nghiêm trọng -
2:37 - 2:39cho các quốc gia như của tôi.
-
2:39 - 2:43Và đó là khi tôi trở nên nghiêm túc hơn
rất nhiều. -
2:43 - 2:47Trong quá khứ, tôi nói về nó.
-
2:47 - 2:48Chúng tôi lo lắng.
-
2:48 - 2:52Nhưng khi kịch bản, những dự đoán
được đưa ra vào năm 2007, -
2:52 - 2:54nó trở thành một vấn đề thực sự với
chúng tôi. -
2:54 - 3:00CA: Giờ thì, những dự đoán,
theo tôi nghĩ, rằng đến năm 2100, -
3:00 - 3:02mực nước biển được dự đoán sẽ dâng
có lẽ ba feet. -
3:02 - 3:05Có những kịch bản mà ở đó
nó cao hơn mức đó, chắc chắn, -
3:05 - 3:07nhưng ông sẽ nói gì
với người hoài nghi nói, -
3:07 - 3:08"Ba feet là thế nào?
-
3:08 - 3:11Chúng ta ở trung bình
sáu feet trên mực nước biển. -
3:11 - 3:12Vấn đề là gì?"
-
3:12 - 3:14AT: Ừm, tôi nghĩ
nó phải được hiểu -
3:14 - 3:16rằng một sự tăng mực nước biển
gần rìa -
3:16 - 3:19sẽ có nghĩa là
mất rất nhiều đất liền, -
3:19 - 3:22bởi vì
rất nhiều phần đất liền là thấp. -
3:22 - 3:27Và ngoài điều đó ra, hiện nay
chúng tôi đang gặp những cơn sóng cồn. -
3:27 - 3:30Nên nó không phải là về
dâng lên hai feet. -
3:30 - 3:33Tôi nghĩ
điều rất nhiều người không hiểu -
3:33 - 3:39là họ nghĩ biến đổi khí hậu là thứ gì đó
sẽ xảy ra trong tương lai. -
3:39 - 3:42Ừm, chúng tôi đang ở điểm tận cùng
của quang phổ. -
3:42 - 3:43Nó đã xảy đến với chúng tôi rồi.
-
3:43 - 3:47Chúng tôi có những cộng đồng
những người đã bị sơ tán. -
3:47 - 3:51Họ phải chuyển đi,
và trong mỗi phiên họp quốc hội, -
3:51 - 3:53tôi nhận những lời phàn nàn
từ nhiều cộng đồng khác nhau -
3:53 - 3:56yêu cầu về sự hỗ trợ
để xây dựng đê biển, -
3:56 - 3:59để xem chúng tôi có thể làm gì
cho các vùng nước ngọt nổi -
3:59 - 4:01vì nó đang bị hủy hoại,
-
4:01 - 4:03và vì thế trong những chuyến đi của tôi
tới những đảo khác nhau, -
4:03 - 4:06tôi thấy chứng cứ
của những cộng đồng -
4:06 - 4:10mà giờ đang phải đối phó
với sự mất mát của vụ thu hoạch, -
4:10 - 4:13sự ô nhiễm vùng nổi nước sạch,
-
4:13 - 4:18và tôi thấy những cộng đồng đó, có lẽ
rời đi, phải sơ tán, -
4:18 - 4:20trong vòng năm đến mười năm.
-
4:20 - 4:24CA: Và sau đó, tôi nghĩ đất nước ông
đã phải trải qua gió xoáy tụ đầu tiên của nó, -
4:24 - 4:27điều này liên quan tới nhau, phải không?
Điều gì đã xảy ra ở đây? -
4:28 - 4:30AT: Ừm, chúng tôi nằm trên xích đạo,
-
4:30 - 4:35và tôi chắc chắn rất nhiều bạn hiểu rằng
khi bạn nằm trên đường xích đạo, -
4:35 - 4:38nó đáng lẽ ở vùng lặng gió.
Chúng tôi đáng lẽ không trải qua bão xoáy tụ. -
4:38 - 4:41Chúng ta tạo ra chúng, và rồi ta gửi chúng đi
theo hướng hoặc bắc hoặc nam. -
4:41 - 4:42(Tiếng cười)
-
4:43 - 4:44Nhưng chúng đáng lẽ
không quay lại. -
4:44 - 4:47Nhưng lần đầu tiên,
vào đầu năm nay, -
4:47 - 4:51cơn Bão xoáy tụ Pam,
phá hủy Vanuatu, -
4:51 - 4:54và trong quá trình,
những rìa của nó thực sự đã chạm vào -
4:54 - 4:56những hòn đảo xa nhất
về phía nam của chúng tôi, -
4:57 - 5:02và toàn bộ Tuvalu chìm dưới nước
khi Bão Pam đổ bộ. -
5:02 - 5:06Nhưng đối với hai đảo xa nhất
về phía Nam của chúng tôi, -
5:06 - 5:09sóng đã đánh đến nửa hòn đảo,
-
5:09 - 5:11và vậy điều này chưa từng xảy ra
trước đây. -
5:11 - 5:13Đây là một trải nghiệm mới.
-
5:13 - 5:18Và tôi vừa mới trở về
từ khu vực bầu cử của riêng tôi, -
5:18 - 5:22và tôi đã trông thấy những cái cây
tuyệt đẹp này mà đã ở đó hàng thập kỉ, -
5:22 - 5:24chúng đã bị hủy hoại hoàn toàn.
-
5:24 - 5:25Vậy đây là điều đã xảy ra,
-
5:26 - 5:29nhưng khi ta nói về
mực nước biển dâng, -
5:29 - 5:32ta nghĩ nó là thứ gì đó
xảy ra từ từ, -
5:33 - 5:36nó đến cùng những cơn gió,
nó đến cùng những cơn sóng cồn, -
5:36 - 5:38và vì vậy chúng có thể bị phóng đại,
-
5:38 - 5:44nhưng điều chúng tôi đang bắt đầu chứng kiến
là sự thay đổi trong mô hình thời tiết -
5:44 - 5:46thứ mà có lẽ là thử thách cấp thiết hơn
-
5:47 - 5:51mà có lẽ chúng tôi sẽ phải đối mặt
sớm hơn mức nước biển dâng. -
5:51 - 5:54CA: Vậy đất nước hiện giờ
đã đang chứng kiến những tác động. -
5:54 - 5:57Khi ông nhìn về phía trước,
-
5:57 - 6:00ý kiến của ông là gì
với tư cách là một quốc gia, một dân tộc? -
6:01 - 6:03AT: Ừm, tôi đã kể câu chuyện này mọi năm.
-
6:03 - 6:05Tôi nghĩ tôi ghé thăm một số của --
-
6:05 - 6:10tôi đã đến nhiều nơi trên thế giới
để cố gắng và khiến mọi người hiểu -
6:10 - 6:12Chúng tôi có một kế hoạch,
chúng tôi nghĩ chúng tôi có một kế hoạch. -
6:12 - 6:16Và trong một dịp,
tôi nghĩ tôi đã trò chuyện ở Geneva -
6:16 - 6:20và có một quý ông,
người đã phỏng vấn tôi -
6:20 - 6:21về một vấn đề như thế này,
-
6:22 - 6:24và tôi nói, "Chúng ta đang nhìn thấy
những hòn đảo nổi," -
6:24 - 6:26và anh ta nghĩ nó thật buồn cười
nhưng ai đó nói, -
6:26 - 6:30"Không, điều này không buồn cười.
Những con người này đang tìm kiếm những giải pháp" -
6:30 - 6:34Và rồi tôi đã nhìn vào
những hòn đào nổi. -
6:34 - 6:37Người Nhật có hứng thú
xây dựng những hòn đảo nổi. -
6:37 - 6:40Nhưng, là một đất nưóc,
chúng tôi đã có một lời cam kết -
6:40 - 6:44rằng dù có bất cứ chuyện gì xảy ra,
chúng tôi sẽ cố gắng hết sức có thể -
6:44 - 6:48để ở lại và tiếp tục tồn tại
với tư cách là một dân tộc. -
6:48 - 6:50Thứ mà điều đó đòi hỏi,
-
6:50 - 6:53nó sẽ là một điều gì đó
khá đáng chú ý, -
6:53 - 6:55rất, rất đáng kể.
-
6:55 - 6:57Hoặc chúng tôi sống trên
những đảo nổi, -
6:57 - 7:01hay chúng tôi phải xây dựng các đảo
để tiếp tục sống xa khỏi nước -
7:01 - 7:06khi mực nước biển dâng lên và
khi những cơn bão trở nên khắc nghiệt hơn. -
7:06 - 7:08Nhưng thậm chí khi đó,
nó vẫn sẽ rất, rất khó -
7:08 - 7:11để có được loại tài nguyên
mà chúng tôi sẽ cần. -
7:11 - 7:15CA: Và rồi sự cầu cứu duy nhất là
hình thức nào đó của sự di trú ép buộc. -
7:15 - 7:17AT: Ừm, chúng tôi cũng đang xem xét
đến điều đó -
7:17 - 7:20bởi vì trong trường hợp
không gì được tiến hành tự giác -
7:20 - 7:22từ cộng đồng toàn cầu,
-
7:22 - 7:23chúng tôi đang chuẩn bị,
-
7:23 - 7:27chúng tôi không muốn mắc kẹt
như điều đang xảy ra ở châu Âu. -
7:27 - 7:29OK? Chúng tôi không muốn di cư ồ ạt
vào một thời khắc nào đó. -
7:29 - 7:33Chúng tôi muốn có thể đưa đến
cho người dân sự lựa chọn hôm nay, -
7:33 - 7:36những người lựa chọn
và muốn làm điều đó, muốn di cư. -
7:36 - 7:41Chúng tôi không muốn thứ gì đó xảy ra
khi họ bị bắt ép phải di cư -
7:42 - 7:44mà chưa hề chuẩn bị làm điều đó.
-
7:44 - 7:47Đương nhiên, văn hóa của chúng tôi rất khác,
xã hội của chúng tôi rất khác, -
7:47 - 7:50và một khi chúng tôi di cư
tới một môi trường khác, -
7:50 - 7:51một nền văn hóa khác,
-
7:51 - 7:54sẽ có yêu cầu vô cùng nhiều
những sự điều chỉnh. -
7:54 - 7:57CA: Ừm, đã từng có sự di cư ép buộc
trong quá khứ của đất nước ông, -
7:57 - 7:59và tôi nghĩ chỉ tuần này thôi,
-
7:59 - 8:02chỉ hôm qua,
hay hôm kia, -
8:02 - 8:04ông thăm những con người này.
-
8:04 - 8:07Điều gì đã xảy ra ở đây?
Câu chuyện ở đây là gì? -
8:07 - 8:09AT: Vâng, và tôi xin thứ lỗi,
tôi nghĩ một ai đó đã hỏi -
8:09 - 8:12tại sao chúng tôi lại lẻn đi
để đến thăm nơi đó. -
8:12 - 8:16Tôi có lý do rất hợp lý, bởi chúng tôi có
một cộng đồng người Kiribati -
8:16 - 8:20sống tại phần đó
của Quần đảo Solomon, -
8:20 - 8:24nhưng đây là những người được di chuyển
từ Quần Đảo Phoenix, thực ra, -
8:24 - 8:25trong những năm 1960.
-
8:25 - 8:30Đã có hạn hán trầm trọng, và người dân
không thể tiếp tục sống trên hòn đáo, -
8:30 - 8:33và rồi họ được di chuyển tới
sống ở đây, trên Quần Đảo Solomon. -
8:33 - 8:37Và rồi ngày hôm qua đã rất thú vị
khi gặp gỡ những người này. -
8:37 - 8:39Họ không biết tôi là ai.
Họ chưa từng nghe nói về tôi. -
8:39 - 8:42Một số sau đó nhận ra tôi,
-
8:42 - 8:45nhưng tôi nghĩ
họ đang rất hạnh phúc. -
8:45 - 8:50Sau đó họ rất muốn có cơ hội
chào đón tôi theo nghi thức. -
8:50 - 8:53Nhưng tôi nghĩ điều tôi đã thấy hôm qua
rất thú vị -
8:53 - 8:55bởi vì ở đây tôi nhìn thấy
người dân của chúng tôi. -
8:55 - 9:01Tôi nói bằng ngôn ngữ của chúng tôi,
và tất nhiên, họ đáp lại, họ trả lời, -
9:01 - 9:05nhưng giọng họ, họ bắt đầu
không thể nói tiếng Kiribati chuẩn xác. -
9:05 - 9:08Tôi trông thấy họ,
có một người phụ nữ với răng đỏ. -
9:08 - 9:10Cô ấy đang nhai trầu,
-
9:10 - 9:12và đó không phải
điều chúng tôi làm ở Kiribati. -
9:12 - 9:15Chúng tôi không nhai trầu.
-
9:15 - 9:21Tôi cũng gặp một gia đình mà đã kết hôn
với dân địa phương ở đây, -
9:21 - 9:25và vậy đây là điều đang diễn ra.
-
9:25 - 9:29Khi bạn hòa nhập vào một cộng đồng khác,
chắc chắn có những thay đổi -
9:29 - 9:33Chắc chắn xuất hiện
sự mất bản sắc nhất định, -
9:33 - 9:37và đây là điều mà chúng tôi sẽ
chờ đợi trong tương lai -
9:37 - 9:39nếu và khi chúng tôi có di cư.
-
9:39 - 9:42CA: Nó chắc hẳn là
một ngày đầy cảm xúc lạ thường -
9:42 - 9:45bởi vì những câu hỏi về bản sắc này
-
9:45 - 9:50niềm vui được nhìn thấy ông và có lẽ
một ý nghĩa được nhấn mạnh về điều họ đã mất. -
9:50 - 9:54và rất truyền cảm hứng khi nghe ông nói
ông sẽ đấu tranh đến cùng -
9:54 - 9:58để cố gắng duy trì
quốc gia ở một vị trí. -
9:58 - 9:59AT: Đây là mong ước của chúng tôi.
-
9:59 - 10:02Không ai bao giờ muốn
rời khỏi nhà mình, -
10:02 - 10:06và vậy nó đang là một quyết định
rất khó khăn với tôi. -
10:06 - 10:11Là một lãnh đạo, bạn không lập những kế hoạch
để rời hòn đảo của bạn, quê hương bạn, -
10:11 - 10:13và vậy tôi đã được hỏi
trong một số dịp, -
10:13 - 10:14"Vậy ông cảm thấy thế nào?"
-
10:14 - 10:18Và tôi không cảm thấy tốt chút nào.
-
10:18 - 10:21Đó là một điều cảm xúc,
và tôi đang cố gắng để sống với nó, -
10:21 - 10:26và anh biết trong một số trường hợp,
tôi bị buộc tội không cố gắng giải quyết vấn đề -
10:26 - 10:28bởi tôi không thể giải quyết được vấn đề.
-
10:28 - 10:31Nó là điều gì đó
phải được thực hiện tập thể. -
10:31 - 10:37Biến đổi khí hậu là một hiện tượng toàn cầu,
và như tôi vẫn thường tranh luận, -
10:37 - 10:41không may, các quốc gia,
khi chúng tôi tới Liên Hợp Quốc -- -
10:41 - 10:46tôi đang trong một cuộc họp với
các nước thuộc Diễn đàn Đảo Thái Bình Dương -
10:46 - 10:49mà Úc và Niu Di-lân
cũng là thành viên, -
10:49 - 10:51và chúng tôi đã có
một cuộc tranh luận -
10:51 - 10:53Đã có một phần câu chuyện
trên tin tức -
10:53 - 10:58bởi họ tranh luận
rằng để giảm thiểu khí thải, -
10:58 - 11:00nó sẽ là điều
họ không thể làm -
11:00 - 11:03bởi nó sẽ ảnh hưởng tới
các ngành công nghiệp. -
11:03 - 11:05Và vậy ở đây tôi nói,
-
11:05 - 11:07OK, tôi nghe thấy các anh,
-
11:07 - 11:08tôi hiểu điều anh đang nói
-
11:09 - 11:11nhưng cũng hãy cố gắng
để hiểu điều tôi đang nói -
11:11 - 11:13bởi nếu anh không giảm thiểu
lượng khí thải của anh, -
11:13 - 11:16thì sự tồn tại của chúng tôi
vô cùng bấp bênh. -
11:16 - 11:20Và vậy nó là một vấn đề để bạn
cân nhắc, những vấn đề đạo đức này. -
11:20 - 11:24Nó là về công nghiệp đối chọi với
sự tồn tại của một dân tộc -
11:24 - 11:27CA: Ông biết đấy, tôi hỏi ông hôm qua
điều gì làm ông tức giận, -
11:27 - 11:30và ông nói, "Tôi không tức giận."
Nhưng rồi ông ngừng lại. -
11:30 - 11:32Tôi nghĩ điều này làm ông giận dữ.
-
11:32 - 11:37AT: Tôi sẽ nói anh nghe
tuyên bố trước đó của tôi ở Liên Hợp Quốc. -
11:37 - 11:42Tôi đã rất giận dữ, rất nản
và rồi thất vọng. -
11:42 - 11:44Có một cảm giác của sự vô ích
-
11:44 - 11:49rằng chúng tôi đang đấu một trận chiến mà
không có chút hy vọng giành chiến thắng. -
11:49 - 11:52Tôi phải thay đổi cách tiếp cận của mình.
-
11:52 - 11:54Tôi phải trở nên có lý hơn
-
11:54 - 11:57vì tôi nghĩ mọi người sẽ lắng nghe
một ai đó có lý, -
11:57 - 11:59nhưng tôi giữ lý trí một cách căn bản,
cho dù nó là gì đi nữa. -
12:00 - 12:01(Tiếng cười)
-
12:01 - 12:05CA: Giờ thì, phần cốt lõi của
bản sắc quốc gia ông là nghề đánh cá. -
12:05 - 12:08Tôi nghĩ ông nói gần như tất cả mọi người đều
liên quan đến nghề cá theo phương diện nào đó. -
12:08 - 12:11AT: Ừm, chúng tôi ăn cá
mỗi ngày, mỗi ngày, -
12:11 - 12:16và tôi nghĩ không nghi ngờ gì
rằng tỉ lệ tiêu thụ cá của chúng tôi -
12:16 - 12:18có lẽ là cao nhất trên thế giới.
-
12:18 - 12:20Chúng tôi không có nhiều
động vật nuôi trang trại, -
12:20 - 12:23vậy nên chính cá
là thứ chúng tôi dựa vào. -
12:23 - 12:26CA: Vậy các ông phụ thuộc vào cá,
cả về mức độ địa phương -
12:26 - 12:29và đối với những thu nhập
mà đất nước thu được -
12:29 - 12:32từ ngành thương mại
đánh cá ngừ toàn cầu, -
12:32 - 12:37mặc dù vậy, một vài năm trước
các ông đã có một bước tiến rất căn bản -
12:37 - 12:38Ông có thể nói với chúng tôi
về điều đó? -
12:38 - 12:41Tôi nghĩ điều gì đó đã xảy ra ngay tại đây
trong Quần Đảo Phoenix. -
12:41 - 12:47AT: Để tôi cho anh biết một số kiến thức nền tảng
về ý nghĩa của cá với chúng tôi. -
12:47 - 12:51Chúng tôi có một trong những khu đánh cá ngừ
lớn nhất còn lại trên thế giới. -
12:51 - 12:54Ở Thái Bình Dương, tôi nghĩ
chúng tôi sở hữu khoảng 60% -
12:54 - 12:55của những khu đánh bắt cá ngừ
còn tồn tại, -
12:55 - 13:00và nó vẫn tương đối khỏe mạnh cho
một số loài, nhưng không phải tất cả. -
13:00 - 13:05Và Kiribati là một trong ba
chủ sở hữu tài nguyên chính, -
13:06 - 13:08những chủ sở hữu tài nguyên cá ngừ.
-
13:08 - 13:11Và hiện tại,
chúng tôi đang có được -
13:11 - 13:14tầm khoảng 80 đến 90%
thu nhập của mình -
13:14 - 13:17từ các phí truy cập, phí giấy phép.
-
13:17 - 13:18CA: Của doanh thu quốc gia ông.
-
13:19 - 13:20AT: Doanh thu quốc gia,
-
13:20 - 13:23thứ mà định hướng mọi việc ta làm
-
13:23 - 13:27trong các chính phủ, các bệnh viện,
trường học và những thứ có bạn. -
13:27 - 13:32Nhưng chúng tôi đã quyết định chấm dứt điều này,
và nó là một quyết định vô vùng khó khăn. -
13:32 - 13:38Tôi có thể đảm bảo với anh, về mặt chính trị,
với tính chất cục bộ, điều đó không dễ dàng, -
13:38 - 13:42nhưng tôi đã bị thuyết phục rằng
chúng tôi phải làm điều này -
13:42 - 13:47để đảm bảo
nghề cá tiếp tục bền vững. -
13:47 - 13:49Đã có một số dấu hiệu rằng
một số loài, -
13:49 - 13:54đặc biệt là cá ngừ mắt-to,
gặp mối nguy nghiêm trọng. -
13:54 - 13:57Loài cá ngừ vây-vàng
cũng đã bị đánh bắt nặng nề. -
13:57 - 13:59Cá ngừ vằn vẫn khỏe mạnh.
-
13:59 - 14:03Và vậy chúng tôi phải làm điều gì đó như vậy,
và đó là lý do vì sao tôi làm vậy. -
14:04 - 14:07Một lý do khác vì sao tôi làm vậy
-
14:07 - 14:12là bởi tôi đã không ngừng hỏi
cộng đồng toàn cầu -
14:12 - 14:17rằng để ứng phó với biến đổi khí hậu,
để đấu tranh với biến đổi khí hậu, -
14:17 - 14:21sẽ phải có hy sinh,
sẽ phải có sự cam kết. -
14:21 - 14:26Vậy trong việc yêu cầu cộng đồng toàn cầu
phải hy sinh, -
14:26 - 14:29tôi nghĩ bản thân chúng tôi
cần thực hiện sự hy sinh đó. -
14:29 - 14:31và vậy chúng tôi đã hy sinh.
-
14:31 - 14:36Và việc ngừng đánh bắt cá
phục vụ thương mại -
14:36 - 14:38trong khu vực được bảo vệ
thuộc quần đảo Phoenix -
14:38 - 14:40sẽ đồng nghĩa với sự mất đi doanh thu.
-
14:40 - 14:43Chúng tôi vẫn đang cố gắng định giá
sự mất mát đó sẽ là bao nhiêu -
14:43 - 14:48vì chúng tôi thực sự đã đóng cửa nó
vào đầu năm nay, -
14:48 - 14:50và vậy chúng tôi sẽ theo dõi
đến cuối năm nay -
14:50 - 14:54có nghĩa là thế nào
xét về mặt doanh thu mất đi. -
14:54 - 14:56CA: Vậy có rất nhiều thứ
tương trợ vào việc này. -
14:56 - 15:03Mặt khác, nó có thể sẽ đem lại
những vùng đánh bắt cá khỏe mạnh hơn. -
15:03 - 15:05Ý tôi là, ông có khả năng nâng giá
lên đến mức bao nhiêu -
15:05 - 15:08mức chi phí mà ông đặt ra
cho những khu vực còn lại? -
15:08 - 15:13AT: Những cuộc đàm phán đã rất khó khăn
-
15:13 - 15:16nhưng chúng tôi đã xoay sở
để nâng giá một ngày đánh bắt cá của tàu. -
15:16 - 15:19Với mỗi một tàu cá
đến đánh bắt cá trong một ngày. -
15:19 - 15:23chúng tôi đã nâng phí từ --
trước đây là 6000 và 8000 đô-la, -
15:23 - 15:27hiện nay là đến 10,000, 12,000 đô-la
một ngày tàu cá. -
15:27 - 15:31Và vậy đã có mức tăng đáng kể đó.
-
15:31 - 15:35Nhưng cùng lúc đó,
điều quan trọng cần chú ý là, -
15:35 - 15:40trong khi trong quá khứ
những thuyền đánh cá này -
15:40 - 15:43có thể đánh bắt cá trong một ngày
và có lẽ bắt được 10 tấn, -
15:44 - 15:47giờ đánh bắt được có lẽ 100 tấn,
vì họ đã trở nên thật năng suất. -
15:47 - 15:50Và vậy chúng tôi phải phản hồi tương tự.
-
15:50 - 15:54Chúng tôi phải rất, rất cẩn thận
vì công nghệ đã rất phát triển. -
15:54 - 15:59Đã từng có thời điểm khi hạm đội Brazil
chuyển từ Đại Tây Dương tới Thái Bình Dương. -
15:59 - 16:01Họ đã không thể.
-
16:01 - 16:04Họ đã bắt đầu thử nghiệm nếu họ có thể,
chính họ. -
16:04 - 16:08Nhưng giờ họ có nhiều cách làm việc đó,
và họ đã trở nên rất năng suất. -
16:09 - 16:12CA: Ông có thể cho chúng tôi biết một chút
những cuộc đàm phán này như thế nào không? -
16:12 - 16:14Vì ông đang gặp khó khăn với những công ty
-
16:14 - 16:18mà có hàng trăm của hàng triệu đô-la
đang bị đe dọa, về bản chất. -
16:18 - 16:21Ông duy trì tình trạng như thế nào?
-
16:21 - 16:23Có lời khuyên nào ông có thể đem đến
-
16:23 - 16:26cho những nhà lãnh đạo khác đang đối phó
với cùng những công ty như vậy -
16:26 - 16:30về làm thế nào để giành được quyền lợi
nhiều nhất cho đất nước ông, -
16:30 - 16:34giành được nhiều nhất cho bầy cá?
-
16:34 - 16:36Lời khuyên nào ông sẽ đưa ra?
-
16:36 - 16:42AT: Ừm, tôi nghĩ chúng ta tập trung
quá thường xuyên vào việc cấp giấy phép -
16:42 - 16:44để có được tỉ suất sinh lợi,
-
16:44 - 16:47vì thứ chúng tôi có được
từ phí cấp giấy phép -
16:47 - 16:49là khoảng 10% giá trị phí xếp-dỡ hàng hóa
của cuộc đánh bắt -
16:49 - 16:53phía bên cạnh cầu tàu,
chứ không trong các cửa hàng bán lẻ. -
16:53 - 16:57Và chúng tôi chỉ có được khoảng 10%.
-
16:57 - 16:59Điều chúng tôi đang cố gắng thực hiện
qua nhiều năm -
16:59 - 17:03thực chất là tăng sự tham gia của chúng tôi
trong công nghiệp, -
17:03 - 17:06trong vụ thu hoạch, trong quá trình xử lý,
-
17:06 - 17:08và cuối cùng, hy vọng rằng, tiếp thị.
-
17:08 - 17:11Chúng không dễ dàng thâm nhập được.
-
17:11 - 17:14nhưng chúng tôi đang hoạt động để
dần đạt được mục tiêu đó, -
17:14 - 17:16và vâng, câu trả lời sẽ là
làm nâng cao. -
17:16 - 17:21Để tăng tỉ suất sinh lợi của chúng tôi,
chúng tôi phải tham gia nhiều hơn. -
17:21 - 17:24Và vậy chúng tôi đã bắt đầu làm điều đó,
-
17:24 - 17:28và chúng tôi phải
tái cấu trúc ngành công nghiệp. -
17:28 - 17:31Chúng tôi phải nói với những người này
rằng thế giới đã thay đổi. -
17:31 - 17:34Giờ chúng tôi muốn tự mình
sản xuất cá. -
17:34 - 17:36CA: Và trong lúc đó,
đối với ngư dân địa phương ở đất nước ông -
17:36 - 17:39họ vẫn có thể đánh bắt cá,
-
17:39 - 17:42nhưng sự kinh doanh là thế nào với họ?
-
17:42 - 17:44Nó sẽ trở nên khó hơn?
Vùng hải phận bị khai thác cạn kiệt? -
17:44 - 17:47Hay nó đang được vận hành
trên một nền tảng bền bỉ? -
17:47 - 17:49AT: Đối với nghề cá thủ công,
-
17:49 - 17:52chúng tôi không tham gia vào hoạt động
đánh bắt cá phục vụ thương mại -
17:52 - 17:55ngoại trừ việc duy nhất là
cung cấp thị trường nội địa. -
17:55 - 17:59Nghề cá hồi thực sự là phục vụ toàn bộ
cho thị trường ngoại địa, -
17:59 - 18:05chủ yếu tại đây ở Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản.
-
18:05 - 18:09Vậy tôi là một ngư dân, rất đúng nghĩa,
-
18:09 - 18:13và tôi từng có khả năng bắt cá ngừ vây-vàng
-
18:13 - 18:15Giờ thì rất, rất hiếm khi
có thể bắt được cá vây-vàng -
18:15 - 18:19vì chúng đang bị thu hoạch với
con số hàng trăm tấn -
18:19 - 18:21bởi dân chài dùng lưới kéo.
-
18:22 - 18:27CA: Vậy đây là hai cô bé rất xinh đẹp
từ đất nước ông. -
18:27 - 18:31Ý tôi là, khi ông nghĩ tới tương lai
của chúng, -
18:31 - 18:33thông điệp nào ông sẽ gửi tới chúng
-
18:33 - 18:36và thông điệp nào ông sẽ gửi tới thế giới?
-
18:36 - 18:40AT: Ừm, tôi đã không ngừng nới với cả thế giới
rằng chúng ta thực sự phải làm điều gì đó -
18:40 - 18:42về điều đang xáy ra với khí hậu
-
18:42 - 18:44vì với chúng tôi, tất cả là vì tương lai
của những đứa trẻ này. -
18:44 - 18:46Tôi có 12 đứa cháu, ít nhất.
-
18:46 - 18:48Tôi nghĩ tôi có 12, vợ tôi biết.
-
18:48 - 18:51(Tiếng cười)
-
18:51 - 18:54Và tôi nghĩ tôi có tám đứa con.
-
18:54 - 18:55Đó là vì tương lai của chúng.
-
18:55 - 18:59Mỗi ngày tôi nhìn những đứa cháu của tôi,
chúng khoảng bằng tuổi với những cô bé này, -
18:59 - 19:01và tôi có tự hỏi,
-
19:01 - 19:03và tôi đôi khi giận dữ,
vâng, tôi có giận dữ. -
19:03 - 19:05tôi tự hỏi là điều gì sẽ xảy đến với chúng.
-
19:05 - 19:09Và vậy nó là về chúng
-
19:09 - 19:11rằng chúng tôi nên nói
với tất cả mọi người, -
19:11 - 19:13rằng nó không phải là về
mục tiêu quốc gia của riêng họ, -
19:13 - 19:17bởi vì biến đổi khí hậụ,
thật đáng tiếc, thật không may, -
19:17 - 19:21được nhiều nước coi như một vấn đề quốc gia.
Nó không như vậy. -
19:21 - 19:24Và đây là lời tranh luận
tôi thường có gần đây với các đối tác của mình, -
19:24 - 19:26những người Úc và Niu Di-lân,
-
19:26 - 19:29bởi họ nói,
"Chúng tôi không thể cắt giảm thêm được nữa." -
19:29 - 19:33Đây là điều một trong những nhà lãnh đạo,
nhà lãnh đạo Úc, đã nói, -
19:33 - 19:37chúng tôi đã làm xong phần phận sự của mình,
chúng tôi sẽ giảm đi. -
19:37 - 19:41Tôi nói, Vậy còn những phần còn lại?
Vì sao các anh lại không giữ nó? -
19:41 - 19:43Nếu các anh có thể giữ phần khí thải
còn lại -
19:43 - 19:46trong ranh giới của mình,
trong biên giới của mình, -
19:46 - 19:47chúng tôi sẽ không có câu hỏi nào.
-
19:48 - 19:49Các anh có thể tiếp tục bao nhiêu
các anh muốn -
19:49 - 19:51Nhưng đáng tiếc,
các anh đang gửi chúng qua chúng tôi, -
19:52 - 19:54và nó đang ảnh hưởng đến tương lai
những đứa trẻ ở đất nước tôi. -
19:54 - 19:59Và vậy chắc chắn tôi nghĩ nó là cốt lõi vấn đề
của biến đổi khí hậu ngày nay. -
19:59 - 20:02Chúng tôi sẽ họp mặt ở Paris
cuối năm nay, -
20:02 - 20:06nhưng cho tới khi chúng ta có thể nghĩ đến nó
như là một hiện tượng toàn cầu, -
20:06 - 20:09bởi chúng ta đã tạo ra nó,
bởi cá nhân, hay với tư cách quốc gia, -
20:09 - 20:11nhưng nó ảnh hưởng
tất cả những người khác, -
20:11 - 20:15và ấy vậy mà, chúng ta từ chối
làm điều gì đó về vấn đề này, -
20:15 - 20:17và chúng ta ứng phó với nó
như là một vấn đề quốc gia. -
20:17 - 20:19mà không phải như vậy --
nó là một vấn đề toàn cầu, -
20:19 - 20:22và nó phải được ứng phó một cách tập thể.
-
20:23 - 20:27CA: Mọi người rất tệ
trong việc phản hồi với đồ thị và những con số, -
20:27 - 20:31và chúng ta không muốn suy nghĩ về nó.
-
20:31 - 20:38Bằng cách nào đó, với con người, ta đôi khi
tốt hơn chút ít trong việc phản hồi với điều đó. -
20:38 - 20:40Và có vẻ như rất khả thi rằng
quốc gia của ông, -
20:41 - 20:45mặc dù vậy, thực sự vì các vấn đề căng thẳng
các ông đối mặt. -
20:45 - 20:50các ông có thể chưa là đèn báo động
với thế giới mà chiếu sáng rõ ràng nhất, -
20:50 - 20:52mạnh mẽ nhất.
-
20:52 - 20:55Tôi chỉ muốn nói cảm ơn ông,
tôi chắc chắn rằng, thay mặt cho tất cả chúng tôi, -
20:55 - 20:57vì sự lãnh đạo phi thường của ông
và vì đã xuất hiện tại đây -
20:57 - 20:59Ngài Chủ Tịch nước, cảm ơn ngài rất nhiều.
-
20:59 - 21:00AT: Cảm ơn anh.
-
21:00 - 21:02(Tiếng vỗ tay)
- Title:
- Đất nước của tôi sẽ sớm bị chìm trong nước -- trừ khi chúng ta hành động cùng nhau
- Speaker:
- Anote Tong
- Description:
-
Đối với người dân nước Kiribati, biến đổi khí hậu không phải thứ gì đó để tranh luận, chối bỏ hay lập pháp chống lại -- đó là thực tại mỗi ngày. Đảo quốc Thái Bình Dương nằm vị trí thấp có thể sẽ sớm chìm trong nước, vì mực nước biển dâng. Trong một cuộc trò chuyện riêng với người quản trị TED - Chris Anderson, Chủ Tịch Nước Kiribati Anote Tong nói về tai ương khí hậu hiện tại của đất nước và tương lai lâm nguy. "Để ứng phó với biến đổi khí hậu, sẽ phải có sự hy sinh. Sẽ phải có sự cam kết," ông nói. "Chúng ta phải nói với mọi người rằng thế giới đã thay đổi."
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 21:15
Dimitra Papageorgiou approved Vietnamese subtitles for My country will be underwater soon -- unless we work together | ||
Minh Phương Nguyễn accepted Vietnamese subtitles for My country will be underwater soon -- unless we work together | ||
Minh Phương Nguyễn edited Vietnamese subtitles for My country will be underwater soon -- unless we work together | ||
Minh Phương Nguyễn edited Vietnamese subtitles for My country will be underwater soon -- unless we work together | ||
Minh Phương Nguyễn edited Vietnamese subtitles for My country will be underwater soon -- unless we work together | ||
Linndy V edited Vietnamese subtitles for My country will be underwater soon -- unless we work together | ||
Linndy V edited Vietnamese subtitles for My country will be underwater soon -- unless we work together | ||
Linndy V edited Vietnamese subtitles for My country will be underwater soon -- unless we work together |