Mitch Resnick: Nauczmy dzieciaki kodować

Kodowanie nie jest tylko dla informatycznych geniuszy, uważa Mitch Resnick z MIT Media Lab. Jest dla każdego. W tym zabawnym, pełnym przykładów wykładzie Resnick przedstawia korzyści płynące z uczenia dzieci kodowania, by mogły on nie tylko "odczytywać" nowe technologie, lecz również samodzielnie je tworzyć. (Sfilmowano w TEDxBeaconStreet)

W pewne sobotnie, majowe popołudnie

nagle do mnie dotarło,

że następnego dnia jest Dzień Matki,

a ja nie mam niczego dla mamy.

Zacząłem myśleć,

co mógłbym jej podarować.

Może zrobić dla niej

interaktywną kartkę,

używając programu Scratch,
nad którym wtedy pracowałem

wraz z grupą badaczy
z MIT Media Lab?

Celem programu
jest ułatwienie tworzenia

interaktywnych historyjek,
gier i animacji,

a następnie dzielenia się
nimi z innymi.

Pomyślałem, by użyć Scratcha

do stworzenia
interaktywnej kartki dla mamy.

Postanowiłem najpierw

zerknąć na zasoby

strony Scratch.

Dzieci w wieku powyżej 8 lat

dzielą się tam swoimi projektami.

Byłem ciekaw, czy wśród 3 mln projektów

znajdę jakąś kartkę na Dzień Matki.

W polu wyszukiwania wpisałem

"Dzień Matki”.

Z zaskoczeniem i zachwytem zobaczyłem

listę dziesiątek kartek na Dzień Matki,

które pojawiły się na stronie Scratch,

wiele w ciągu ostatniej doby,

bo nie tylko ja odkładam
wszystko na ostatnią chwilę.

Zacząłem je przeglądać. (Muzyka)

Na jednej był kotek z mamą,

życzył jej
szczęśliwego Dnia Matki.

Twórczyni była tak miła,

że dała mamie opcję replay.

W kolejnym interaktywnym projekcie

po przesunięciu myszą nad literami
"Szczęśliwego Dnia Mamy”

ukazuje się specjalne hasło.

Ta twórczyni opowiedziała,

jak znalazła w Internecie,

kiedy wypada Dzień Matki.

(Wpisywanie)
I jak tylko się dowiedziała,

wysłała mamie życzenia

i napisała, jak bardzo ją kocha.

Naprawdę cieszyłem się,
oglądając te projekty

i włączając się do nich.

Spodobało mi się to aż tak,
że zamiast zrobić własny projekt,

wysłałem mamie linki
do tych kilkunastu kartek. (Śmiech)

Zareagowała tak, jak oczekiwałem.

Odpisała mi:

„Jestem taka dumna, że mam syna,
który stworzył oprogramowanie,

które pozwala tym dzieciom robić
dla swoich matek kartki na Dzień Matki”.

Mama była więc szczęśliwa i to mnie cieszyło,

ale tak naprawdę byłem
jeszcze szczęśliwszy z innego powodu.

Byłem szczęśliwy,
bo te dzieci używały Scratch

właśnie w ten sposób, jak oczekiwaliśmy.

Widać, że tworząc swoje interaktywne
kartki na Dzień Matki,

naprawdę stawały się biegłe

w używaniu nowych technologii.

Co mam na myśli mówiąc „biegłe”?

Były w stanie uzewnętrznić się,

wyrazić swoje pomysły.

Kiedy stajesz się biegły w języku,

oznacza to, że możesz wpisać coś
w swoim dzienniku,

opowiedzieć komuś dowcip
lub napisać list do przyjaciela.

Podobnie jest z nowymi technologiami.

Tworząc te interaktywne kartki na Dzień Matki,

te dzieci pokazały, że są naprawdę biegłe

w nowych technologiach.

Być może nie będziecie tym tak zaskoczeni,

ponieważ bardzo często uważa się,

że młodzi dzisiaj są w stanie
zrobić z technologią wszystko.

Każdy z nas słyszał określenie,
że młodzi ludzie, to „cyfrowi tubylcy”.

Jestem dość sceptycznie nastawiony
do tej nazwy.

Nie jestem pewien, czy możemy myśleć
o młodych ludziach jako o cyfrowych tubylcach.

Jak zazwyczaj młodzi ludzie

używają nowych technologii?

Często można dostrzec sytuację jak ta,

lub ta,

i nie ma wątpliwości, że młodzi ludzie

są bardzo swobodni i obeznani w Internecie,

w rozmowach, SMS-ach i grach.

Ale to wcale nie czyni ich biegłymi.

Młodzi ludzie mają wiele doświadczenia

i mnóstwo obeznania
w interakcji z nowymi technologiami,

ale o wiele mniej kreatywności

i zdolności wyrażania siebie w nowych technologiach.

To prawie tak, jakby byli w stanie przeczytać,

ale nie pisać z pomocą nowych technologii.

I jestem bardzo ciekaw, jak możemy pomóc
młodym ludziom stać się biegłymi

tak, by mogli pisać w nowych technologiach?

Oni muszą być w stanie

pisać własne programy komputerowe.

Coraz częściej dostrzega się,

jak ważna jest nauka kodowania.

W ostatnich latach powstały setki

nowych organizacji i stron internetowych,

które pomagają młodym ludziom
nauczyć się programowania.

Możecie sprawdzić w Internecie,
miejsca jak Codecademy

i wydarzenia takie jak CoderDojo,

i strony takie jak Girls Who Code

lub Black Girls Code.

Wydaje się, że wszyscy zabierają się
do działania.

Na początku roku,

zaraz na przełomie,

Burmistrz Nowego Jorku Michael Bloomberg

powziął noworoczne postanowienie,
że w roku 2012

zamierza nauczyć się kodowania.

Kilka miesięcy później rząd Estonii zdecydował,

że pierwszoklasiści powinni uczyć się kodować.

To wywołało debatę w Wielkiej Brytanii,

czy wszystkie dzieci
nie powinny uczyć się kodować.

Niektórym z was

może wydawać się dziwne,
że wszyscy mieliby uczyć się kodować.

Wielu ludziom kodowanie
kojarzy się jako coś,

co jest dostępne tylko bardzo wąskiej
sub-społeczności

osób, które będą kodować,

i myślą, że kodowanie jest właśnie takie.

Jeśli kodowanie takie będzie,

to rzeczywiście będzie służyć tylko
wąskiej sub-społeczności osób

ze specjalnymi umiejętnościami
matematycznymi i wykształceniem technicznym,

które potrafią kodować.

Ale kodowanie nie musi tak wyglądać.

Pozwólcie, że pokażę wam,
jak wygląda kodowanie w Scratch.

W Scratch po prostu zestawiasz bloki.

W tym przypadku przesuwasz blok,

przekładasz go na stos,

stos bloków kontroluje zachowania

różnych postaci w twojej grze lub historyjce,

w tym przypadku kontroluje dużą rybę.

Po utworzeniu programu możesz kliknąć
na „udostępnij”

i pokazać swój projekt innym ludziom,

żeby mogli z niego korzystać

i również coś stworzyć.

Oczywiście tworzenie gry z rybą to nie jedyne,

co można zrobić ze Scratch.

Na stronie są miliony projektów,

wszystko - od animowanych historyjek

do szkolnych projektów naukowych,

animowanych oper mydlanych,

wirtualnych zestawów budowlanych,

klasycznych gier wideo,

sondażów politycznych,

samouczków trygonometrii,

interaktywnej grafiki, a także

interaktywnych kartek na Dzień Matki.

Istnieje wiele różnych sposobów,

poprzez które ludzie
mogą wyrażać siebie używając tej strony,

aby móc realizować swoje pomysły
i dzielić się nimi ze światem.

A one nie pozostają jedynie na ekranie.

Można również używać kodu
do interakcji ze światem fizycznym wokół nas.

Oto przykład z Hong Kongu,

gdzie dzieci stworzyly grę,

a następnie zbudowaly własne fizyczne urządzenie.

Miało ono czujnik światła,

który wykrywał dziury w płycie.

Kiedy porusza się fizyczną piłą,

czujnik światła wykrywa dziury

i kontroluje wirtualną piłę na ekranie

i ścina drzewo.

Mamy zamiar nadal szukać nowych sposobów

połączenia świata fizycznego ze światem wirtualnym

i łączenia się z otaczającym nas światem.

To jest przykład z nowej wersji Scratch,

którą udostępnimy w ciągu
kilku najbliższych miesięcy.

Znów poszukujemy sposobu,

by popchnąć was w nowym kierunku.

Oto przykład.

Używa kamery.

Ruchem ręki
mogę przebijać balony

lub przenieść robaka.

Trochę jak z Microsoft Kinect,

z którym komunikujesz się
za pomocą gestów.

Ale zamiast grać w cudzą grę,

możesz tworzyć własne.

Widząc czyjąś grę,

można powiedzieć "zajrzyjmy do środka”,

i zobaczyć, z jakich bloków się składa.

Ten blok mówi,
ile jest ruchu wideo

Jeśli jest go dosyć,

balon pęknie.

Za pomocą kamery

można wprowadzić informacje do Scratcha,

można też użyć mikrofonu.

To przykład użycia mikrofonu.

Dam wam kontrolować grę

przez użycie głosów.

(Odgłosy świerszczy) (Okrzyki) (Żucie)

(Śmiech)

(Oklaski)

Tworząc takie projekty,

dzieci uczą się kodować,

ale co ważniejsze,
kodują, by się uczyć.

Gdy uczą się kodować,

dowiadują się wielu innych rzeczy,

otwiera się wiele nowych możliwości.

Warto posłużyć się analogią
do czytania i pisania.

Kiedy uczysz się czytać i pisać,
otwierają się możliwości

uczenia się też wielu innych rzeczy.

Gdy nauczysz się czytać,
możesz czytać, żeby się uczyć.

Tak samo jest z kodowaniem.

Jeśli nauczysz się kodować, kodujesz, by się uczyć.

Pewne z tych rzeczy są oczywiste.

Można dowiedzieć się więcej
o działaniu komputerów.

Ale to dopiero początek.

Gdy nauczysz się kodowania, otwiera się

wiele innych możliwości.

Pozwócie mi pokazać przykład.

Oto inny projekt,

który zobaczyłem podczas wizyty

w pewnym klubie komputerowym.

To pozaszkolne ośrodki kształcenia,
które pomogliśmy założyć,

by młodzież ze społecznych nizin

mogła się uczyć wyrażać się twórczo
w nowych technologiach.

W jednym z takich klubów, kilka lat temu,

zobaczyłem 13-letniego chłopca,
który używał Scratch

do tworzenia gry nieco podobnej do tej,

i był z niej bardzo zadowolony i dumny,

ale też chciał zrobić więcej.

Chciał utrzymać się na czele.

To była gra, w której duża ryba zjada małe ryby.

A on chciał, by za każdym razem,

gdy duża ryba zjada małą rybę,

wynik szedł w górę i był rejestrowany.

Nie wiedział, jak to zrobić.

Więc pokazałem mu,

że w Scratch można stworzyć zmienną.

Nazwijmy to wynikiem.

Tworzy kilka nowych bloków dla ciebie,

a także małą tablicę wyników.

Za każdym razem, gdy klikam na „zmień wynik”,
wynik się zwiększa.

Pokazałem to członkowi klubu,

nazwijmy go Victor.

Gdy zobaczył, że ten blok pozwala mu
zwiększyć wynik,

wiedział dokładnie, co zrobić.

Wziął blok

i włożył go do programu

dokładnie tam, gdzie duża ryba zjada małe rybki.

Teraz za każdym razem,
gdy duża ryba zjada małą,

on zwiększy wynik i wynik pójdzie w górę o jeden.

I to rzeczywiście działa.

Gdy to zobaczył, był tak podekscytowany,

że wyciągnął do mnie rękę

i powiedział: „Dziękuję, dziękuję, dziękuję”.

I zapytałem wtedy samego siebie,

jak często uczniowie dziękują nauczycielom

za nauczenie ich zmiennych? (Śmiech)

Nie zdarza się to w większości sal lekcyjnych,

ale to dlatego, że w większości sal lekcyjnych,
kiedy dzieci uczą się o zmiennych,

nie wiedzą, po co się uczą.

Nie jest to dla nich coś, z czego
mogliby skorzystać.

Kiedy uczysz się takich rzeczy w Scratch,

robisz to w sposób naprawdę
znaczący i motywujący.

Możesz zrozumieć, po co uczyć się o zmiennych.

Widzimy również, że dzieci uczą się

dogłębniej i lepiej.

Jestem pewien, że Victor uczył się
o zmiennych w szkole,

ale nie zwrócił na to uwagi.

Teraz zyskał powód, by uczyć się o zmiennych.

Kiedy więc uczysz się kodując
i kodujesz, aby uczyć się,

to uczysz się w kontekście, który coś znaczy
i to jest najlepszy sposób uczenia się.

Podczas gdy dzieci jak Victor
tworzą takie projekty,

uczą się ważnych pojęć jak zmienne,

ale to dopiero początek.

Gdy Victor pracował nad tym projektem
i tworzył skrypty,

uczył się również o procesie projektowania.

Jak iskierkę pomysłu

przekształcić w pełnowartościowy,
funkcjonujący projekt

jak ten, który tu widać.

Uczył się różnych podstawowych
zasad projektowania,

eksperymentowania z nowymi pomysłami,

dzielenia złożonych pomysłów na prostsze części,

współpracy z innymi ludźmi,

znajdowania i naprawiania błędów,
gdy coś pójdzie nie tak,

konsekwencji i wytrwałości

w obliczu frustracji, gdy praca nie odnosi
oczekiwanych skutków.

To ważne umiejętności,

które są istotne nie tylko w kodowaniu.

Są istotne dla wszelkich innych działań.

Może Victor zostanie programistą

lub informatykiem?

Pewnie nie,

ale niezależnie od tego, co będzie robić,

będzie mógł korzystać z umiejętności, które nabył.

Niezależnie od tego, czy zostanie
kierownikiem działu marketingu

czy mechanikiem lub koordynatorem środowiskowym.

To umiejętności przydatne dla każdego.

Znów warto przywołać tę analogię z językiem.

Kiedy uczysz się czytać i pisać,

to nie po to, żeby zostać

zawodowym pisarzem.

Niewiele osób zostaje pisarzami.

Ale umiejętność czytania i pisania
jest przydatna dla wszystkich.

Tak samo jest z kodowaniem.

Większość ludzi nie wykonuje zawodu

informatyka czy programisty,

ale umiejętność twórczego myślenia,

wnioskowania, pracy zespołowej -

zdolności wykształcane podczas
kodowania w Scratch -

to umiejętności, z których można korzystać
bez względu na wybrany zawód.

I nie chodzi tu tylko o życie zawodowe.

Kodowanie pozwala również

wyrażać swoje pomysły i uczucia
w codziennym życiu.

Pozwólcie mi zakończyć jeszcze jednym przykładem,

który narodził się z tego wysyłania kartek

mojej mamie na Dzień Matki.

Mama zdecydowała, że chce nauczyć się
kodować w Scratch.

Ten projekt zrobiła na moje urodziny.

Wysłała mi kartkę zrobioną w Scratch.

Ten projekt nie wygra może żadnej nagrody

i możecie mieć pewność,
że moja 83-letnia mama

nie zamierza zostać programistką
lub informatykiem.

Ale praca nad tym projektem umożliwiła jej

nawiązanie kontaktu z kimś, kogo kocha

oraz umożliwiła jej naukę nowych rzeczy,

wykorzystania swojej kreatywności

oraz rozwijanie nowych sposobów
na wyrażanie siebie.

Widząc zatem

Michaela Bloomberga uczącego się kodować,

wszystkie dzieci w Estonii uczące się kodować,

nawet moją mamę uczącą się kodować,

czy nie czas, żebyście i wy

zaczęli myśleć o nauce kodowania?

Jeśli macie ochotę spróbować,

zachęcam was do wejścia na stronę Scratch.

www.scratch.mit.edu,

i spróbować kodowania.

Dziękuję bardzo. (Oklaski)