Bir insan kaçakçısıyla umutsuz yolculuğum

Belgesel fotoğrafçısı Barat Ali Batoor, Afganistan'da yaşıyordu -riskli çalışması nedeniyle ülkeyi terketmeye zorlanana kadar. O, yerinden edilen bir halkın üyesi. Bir Hazarlı. Etnik kökeni nedeniyle Batur için Pakistan'a taşınmak da oldukça tehlikeliydi. Güvenli bir yere öylece uçak bileti alarak gidemezdi. Bir Hazarlı için bu hiç de kolay değil. Bunun yerine onun, insan kaçakçılarına para ödemesi, tekneyle sığınak arayan mülteci medcezirine katılması gerekiyordu. Batoor, güçlü fotoğraflarıyla yürek burkan okyanus yolculuğunu belgeledi.

Ben bir Hazarlıyım,

ve halkımın anavatanı Afganistan.

Tıpkı diğer yüzlerce ve binlerce Hazarlı
çocuk gibi

ben de sürgünde doğdum.

Hazarlılara karşı devam eden zulüm
ve uygulamalar

ailemi Afganistan'ı
terk etmeye mecbur etti.

1800lerin sonlarında, Kral Abdur Rahman saltanatı

ile başlayan bir zulüm bu.

Kral, Hazar nüfusunun yüzde 63'ünü
yok etti.

Kesilen başlarıyla minareler inşa ettirdi.

Bir çok sayıda Hazarlı, köle olarak satıldı

ve birçoğu da ülkeden kaçıp komşumuz
İran ve Pakistan'a sığındı.

Benim ailemse Pakistan'a kaçanlardan...

Doğduğum şehir Quetta'ya yerleşmişler.

11 Eylül ikiz kuleler saldırısının ardından,

yabancı gazetecilerle birlikte ilk kez

Afganistan'a gitme şansı yakaladım.

Yalnızca 18 yaşındaydım ve
ardıl tercüman olarak çalışıyordum.

Dört yıl sonra

temelli olarak Afganistan'a yerleşmenin
güvenli olduğunu hissettim.

Belgesel fotoğrafçısı olarak

bir çok hikaye üzerinde çalıştım.

Üzerinde çalıştığım
en önemli konulardan biri

dans eden Afgan çocuklarıydı.

Dehşet verici bir gelenek hakkında
trajik bir hikaye bu.

Gelenek; uygulamada küçük çocukların
aşiret ağaları ve toplumdaki

diğer güçlü erkeklerin önünde
dans etmesini içeriyor.

Bu oğlanlar genellikle fakir ailelerden
satın alınıyor ya da alıkonuluyorlar

ve seks köleleri olarak çalıştırılıyorlar.

Bu gördüğünüz Shukur.

Bir aşiret ağası tarafından
Kabul'de kaçırılmış.

Aşiret ağası ve arkadaşları için

seks kölesi olarak çalışmaya zorlandığı
başka bir vilayete götürülmüş.

Bu hikaye
Washington Post'da yayınlandığında

ölüm tehditleri almaya başladım

ve Afganistan'ı terk etmeye zorlandım;

tıpkı daha önce ailemin
zorlandığı gibi.

Ailemle beraber Quetta'ya döndüm.

2005'te bıraktığım şehir öyle değişmişti ki!

Bir zamanlar Hazarlar için huzurlu
bir cennet olan yer

şimdi Pakistan'ın en tehlikeli şehrine
dönüşmüştü.

Hazarlar iki küçük bölgeye hapsolmuş,

eğitim hakkından mahrum edilmiş,ötekileştirilmişlerdi.

Bu Nadir.

Onu çocukluğumdan beri tanırım.

Kamyoneti Quetta'da teröristlerce
pusuya düşürüldüğünde yaralandı.

Daha sonra aldığı yaralar nedeniyle öldü.

1600 civarında Hazarlı

çeşitli saldırılarda öldürüldü.

3.000 kadarı yaralandı,

bir çoğu da kalıcı olarak sakat kaldı.

Hazar toplumuna yapılan saldırılar
hep daha kötüye gitti,

o yüzden bir çoğunun ülkeden
kaçmak istemesi sürpriz değildi.

Afganistan, İran ve Pakistan'dan sonra

En fazla Hazar nüfusuna sahip dördüncü ülke, Avustralya.

Pakistan'ı terk etmek gerektiğinde,

Avustralya en mantıklı seçenek
olarak göründü.

Maddi olarak aileden yalnızca bir kişi
ülkeyi terk edebilirdi

ve benim gitmeme karar verildi.

Sağ salim Avustralya'ya varıp ailemin geri kalanını

ileride yanıma almak için çalışacaktım.

Hepimiz risklerin ve

yolculuğun ne denli korkutucu
olduğunun farkındaydık, üstelik

deniz yolculuğu sırasında sevdiklerini
kaybetmiş bir sürü insanla tanıştım.

Herşeyi ardında bırakıp gitmek
çok ciddi bir karardı

ve kimse bu kararı kolay almıyor.

Avustralya'ya öylesine uçuverecek olsaydım

bu 24 saatten az zamanımı alırdı.

Ancak vize almak mümkün değildi.

Benim yolculuğum çok daha uzun,

ve çok daha zorlayıcı ve bir o kadar da tehlikeliydi.

Uçakla Tayland'a,

sonra karayolu ve tekneyle Malezya ve
oradan Endonezya'ya gitmek

yol boyunca, bir sürü insan ve kaçakçılara
para ödemek,

zamanının büyük kısmını saklanarak ve

yakalanma korkusu içinde geçirmek

kesinlikle çok daha tehlikeliydi.

Endonezya'da 7 kişilik bir
sığınmacı grubuna katıldım.

Jakarta'nın dışında bulunan Bogor kentinde

hepimiz aynı odayı paylaştık.

Bogor'da bir hafta geçirdikten sonra,

üç oda arkadaşımız tehlikeli olduğu için yolculuktan vazgeçti.

İki gün sonra eski bir teknenin

Christmas Adası'na giderken battığı
haberini aldık.

Giden üç oda arkadaşımız; Nawroz, Jaffar
ve Shabbir'in de

o teknede olduğunu öğrendik.

Yalnızca Jaffar kurtulmuştu.

Shabbir ve Nawroz'u bir daha gören olmadı.

Bu beni düşündürdü:

"Doğru şeyi mi yapıyordum?"

Devam etmekten başka çarem olmadığı
sonucuna vardım.

Bir kaç hafta sonra, insan kaçakçıları bizi arayıp

yolculuğa başlamak için botun hazır olduğunu bildirdi .

Gece yarısı ana tekneye gitmek üzere

deniz motoruna bindik

Halihazırda aşırı yüklü olan tekneye bindik.

Tam 93 kişiydik.

Ve hepimiz güvertenin altındaydık

Kimsenin dışarı çıkmaması gerekiyordu.

Yolculuğun bu kısmı için

her birimiz 6000 dolar ödemiştik.

İlk gece ve gündüz sorunsuz geçti

ancak ikinci gece, hava değişti.

Dalgalar tekneye vuruyor, tekne resmen inliyordu.

Aşağıdakiler ise ağlıyor, dua ediyor, sevdiklerini anıyordu.

Herkes çığlık çığlığa.

Korkunç bir an.

Sanki kıyamet kopuyordu

ya da Hollywood filmlerindeki

dünyanın sonunu tasvir eden

felaket sahnelerinden birinde gibiydik.

Ama bu bizim filmimiz değil gerçeğimizdi.

Hiç bir umudumuz kalmamıştı.

Teknemiz suyun üzerinde

yaprak gibi savruluyordu

Dalgalar teknemizden çok daha büyüktü

ve su o kadar hızlı akıyordu ki pompalar başedemedi.

Hepimiz umudumuzu yitirmiştik.

Artık herşey bitmişti.

Kendi ölümümüzü izliyorduk

ve ben de bunu belgeliyordum.

Kaptan bize

başaramayacağımızı,

geri dönmemiz gerektiğini söyledi.

Güverteye çıkıp kimimiz el fenerlerimizi,

can yeleklerimizi sallayarak

kimimiz ise ıslık çalarak

geçen teknelerin dikkatini çekmeye çalıştık.

Sonunda küçük bir adaya rastladık.

Teknemiz kayalıklara vurdu.

Ben suya düştüm

ve kameramı, belgelediklerimi kaybettim.

En azından hafıza kartı kurtardığım için şanslıyım.

Kesif bir ormana gelmiştik.

Ne yapacağımızı tartışırken gruplara ayrıldık.

Hepimiz korkmuş ve şaşkındık.

Geceyi kumsalda geçirdikten sonra

hindistan cevizleri ve bir iskele gördük..

Hepimiz bulunduğumuz yerden tekneye doğru koştuk ve

doğruca Endonezya Deniz polisine teslim edildik.

Serang Gözaltı Merkezinde,

bir göçmen bürosu memuru geldi ve üzerimizi aradı

Cep telefonumu, 300$ paramı,

ve kaçamayalım diye ayakkabılarımızı aldı.

Ancak biz nöbetçileri gözleyip

sabah 4 sularında ateşin başına oturduklarında

dışarıya bakan pencerelerin camını kaldırıp

kaçıp gittik.

Dış duvarın yanındaki bir ağaca tırmandık

Cam kırıklarının üzerine yastık koyduk,

yatak örtüsünü kolumuza sardık.

Duvarı bu şekilde tırmandık.

Ve çıplak ayakla kaçtık.

Artık özgürdüm.

Önümde belirsiz bir gelecekle...

Tek kuruşum olmadan...

Sahip olduğum tek şey içinde fotoğrafların ve görüntülerin olduğu hafıza kartımdı.

Belgeselim SBS Dateline'da yayınlandığında

arkadaşlarımın çoğu durumumu öğrenmek

ve bana yardım etmek için geldi.

Hayatımı bir kez daha riske atamazdım.

Endonezya'da kalmaya karar verdim

ama diğer mülteciler gibi yıllarca

çalışamadan, hiçbir şey üretmeden

yaşamak en büyük korkumdu.

Ama benim açımdan işler biraz farklı gelişti.

Şanslıydım.

Bağlantılarım işe yaramıştı. UNCHR yoluyla süreci hızlandırıp

Mayıs 2013'te Avustralya'ya yerleştim.

Her mülteci benim kadar şanslı değil.

Belirsiz bir gelecekle yaşamak gerçekten zor.

Avustralya'daki mülteci sorunu

öyle politikleştirildi ki

insaniyetini yitirdi.

Mülteciler insanlara şeytan gibi gösteriliyor.

Umarım benim ve diğer Hazarlıların hikayesi

diğer insanların anavatanlarında

nasıl zorluk çektiği ve neden mülteci olmak için

böylesine büyük riske girdiği konusunda

insanlara fikir vermiştir.

Teşekkürler.

(Alkış)