Làm thế nào để làm chủ khứu giác của bạn? - Alexandra Horowitz

Vào đây để xem bài học đầy đủ: http://ed.ted.com/lessons/how-to-master-your-sense-of-smell-alexandra-horowitz

Một số nhà sản xuất nước hoa có thể phân biệt các mùi hương riêng biệt trong một loại hương thơm được làm từ hàng trăm loại mùi hương khác nhau; các chuyên gia về trà luôn được biết đến với khả năng ngửi một loại trà nhất định và nói được chính xác xuất xứ của lá trà; và Sở Giao thông Vận tải thành phố New York đã từng có một nhân viên chuyên phụ trách việc ngửi và phát hiện chỗ khí ga bị rò rỉ. Nhưng có phải ai cũng có thể học cách nhận biết mùi hương một cách rất nhạy cảm như những chuyên gia ấy không? Alexandra Horowitz chia sẻ ba bước đơn giản để có một chiếc mũi thính hơn.

Bài học bởi Alexandra Horowitz, minh hoạ bởi Black Powder Design.

Những nhà sản xuất nước hoa

có thể học được cách phân biệt
các mùi hương riêng biệt

trong một mùi hương được tạo bởi
hàng trăm hương thơm khác nhau.

Những chuyên gia về trà được biết đến
với việc họ chỉ cần ngửi trà để chỉ ra được

không chỉ xuất xứ của lá trà
mà còn cả về mùa thu hoạch

và việc trà có được trồng
cạnh một cây mận hay không.

Sở giao thông vận tải thành phổ New York

đã từng thuê một nhân viên chỉ phụ trách

việc ngửi và nhận biết khí ga
bị rò rỉ ở hệ thống tàu điện ngầm.

Có phải ai cũng có thể
học cách nhận biết mùi hương

giống như những chuyên gia ấy không?

Phần lớn chúng ta đều ngửi thấy
mùi hương một cách tình cờ

chẳng hạn như mùi đống rác
ở phía sau một nhà hàng

mùi dầu gội của người phụ nữ
vừa bước ra khỏi thang máy

hay mùi bánh mì mới ra lò.

Chúng ta không thiếu
khả năng nhận biết mùi tốt

nhờ hàng triệu thụ thể khứu giác
ở trong mũi chúng ta.

Chúng ta chỉ không đủ tập trung.

Đó thực sự là một điều đáng tiếc
vì chúng ta có thể bỏ lỡ

những cơ hội để tạo ra
những liên kết cảm xúc mạnh mẽ.

Mùi hương được liên kết
chặt chẽ với cảm xúc

và chúng có thể đánh thức kí ức
về nơi chúng ta đã lãng quên

và những người chúng ta yêu quý.

Thật may mắn khi chúng ta có thể luyện tập
để não có khả năng nhận biết mùi tốt hơn.

Ví dụ Helen Keller đã có thể nhận ra
công việc mà một người đang làm

mà như bà đã từng nói,

phân biệt thợ mộc với thợ rèn sắt,

hoạ sĩ với thợ hồ hoặc nhà hoá học,

chỉ bằng một cái hít thở đơn giản.

Làm theo những bước sau và bạn có thể thay
đổi cách nhận biết mùi hương xung quanh mình.

Đầu tiên hãy đặt mũi mình gần vào đó.

Một số động vật được biết đến
với việc đánh hơi giỏi,

như chó có thể đánh hơi được các chất nổ

hay lợn có thể tìm thấy
nấm mọc dưới lòng đất,

để mũi của chúng rất gần chỗ
chúng muốn ngửi.

Trong khi đó mũi của con người
lại nằm giữa không gian

Điều này là một bất lợi
cho chúng ta về mặt giải phẫu.

Vì thế hãy để mũi của bạn đến gần
với cuộc sống xung quanh mình.

Mặt đất,

các bề mặt,

các đồ vật,

thức ăn ở trong tay bạn.

Gần gũi với chú chó của bạn,

bạn đời của bạn,

cuốn sách mà bạn đang đọc.

Mũi bạn không chỉ đến gần hơn
với nơi mùi hương toả ra,

mà hơi ấm từ hơi thở của bạn cũng giúp
mùi hương ấy trở nên dễ nhận biết hơn.

Điều thứ hai, hãy thật sự ngửi!

Việc nhận biết mùi hương diễn ra ở
tận phía trên sống mũi của chúng ta

trong một mô có hình vuông như một chiếc
tem gửi thư có tên là biểu mô khứu giác.

Khi chúng ta ngửi, các phân tử hương được
hút lên phía trên thông qua lỗ mũi

đến khi chúng chạm tới mô này

nơi chúng sẽ hoà lẫn vào
các thụ thể khứu giác.

Khi chúng ta hít thở bình thường,
chỉ có một lượng khí nhỏ bay được đến đây.

Nhưng một đến hai lần hít thở sâu

sẽ đảm bảo việc nhiều khí hơn sẽ đến
được tới các thụ thể khứu giác của bạn.

Chỉ sau một vài lần ngửi,

các thụ thể, nơi tiếp nhận
mùi hương mới tốt nhất

tạm thời đóng lại.

Vì thế bạn có thể để cho mũi nghỉ ngơi
và sau đó ngửi lại.

Cuối cùng, hãy tập trung vào mùi hương ấy.

Phần lớn bạn đi qua các mùi hương
mà không hề để ý đến chúng,

nhưng chỉ đơn giản chú ý vào
mùi hương mà bạn đang ngửi

và cố gắng miêu tả nó, đặt tên cho nó,
và định vị nơi nó toả ra,

bạn có thể tăng vốn từ vựng
về mùi hương của mình.

Khi một phân tử hương hoà quyện
với một thụ thể khứu giác

nó phát đi một tín hiệu chạy từ
các tế bào thần kinh cảm giác

đến bộ phận khứu giác ở não của chúng ta.

Tín hiệu sau đó được truyền đi
khắp các khu khác của não

nơi chúng được tổng hợp với mùi vị,

kí ức,

hoặc những thông tin cảm xúc

trước khi được báo đến chúng ta
như một mùi hương.

Nghiên cứu về chức năng của não
từ hình ảnh cộng hưởng đa chỉ ra rằng

thời gian tập trung vào mùi hương
đã thay đổi não của những chuyên gia.

Họ tự động nhận thức và
mường tượng mùi hương tốt hơn

những người không chuyên.

Để tự mình luyện tập,
hãy lấy nguyên liệu từ căn bếp của bạn:

các gia vị,

va-ni,

hoặc hoa quả,

nhưng không phải thứ gì đó độc hại.

Nhắm mắt lại và nhờ ai đó
mang chúng lại gần mũi bạn.

Ngửi và thử đoán tên nguyên liệu đó.

Qua thời gian, bạn sẽ bắt đầu nắm rõ
sắc thái của mùi hương quen thuộc

và nhận ra những đặc điểm của
mùi hương mới và không quen thuộc.

Những nhà sản xuất nước hoa đã
luyện tập đủ lâu để trở thành nghệ nhân,

nhưng nếu bạn không cần nhận
biết mùi hương đến mức độ ấy

thì một kết quả lớn lao có được
từ những hành động tưởng như nhỏ bé

sẽ thay đổi cách bạn cảm nhận
và trải nghiệm cuộc sống.