Mars'ta gerçekten yaşayabilir miyiz? - Mari Foroutan

Dersin tamamı için: https://ed.ted.com/lessons/could-we-actually-live-on-mars-mari-foroutan#watch

Bugünlerde, hep birlikte Mars'a ne zaman ve nasıl gidebileceğimiz konusu gündemde. Fakat orada yaşamak gerçekte nasıl olurdu? Mari Foroutan, Mars'ın Dünya ile benzerlik gösteren özelliklerini - ve yalnızca kızıl gezegende bulunabilecek özellikleri - anlatıyor.

Ders: Mari Foroutan
Animasyon: Nick Hilditch

Mars'a taşınmayı düşünüyorsunuz.

Yeni eviniz için bir yer belirlediniz mi?

Hayır mı? Pekala, size yardım etmek için
buradayım.

Öncelikle,

Kızıl Gezegen'e götürmeniz gereken
bazı şeyler:

soğuğa, yalnızlığa ve radyasyona
karşı yüksek tolerans,

ömür boyu yetecek miktarda
solunabilir hava ve yiyecek,

milyar dolarlık bir uzay gemisi,

her şeyden uzaklaşma isteği

ve su.

Suya kesinlikle ihtiyacınız olacak.

Şimdi, ne tür bir ev istiyorsunuz?

Labirentimsi Noctis Labyrinthus bölgesinde
bir köşke ne dersiniz?

Happy Face kraterinde bir kır evine?

Face Mesa'da bir kaleye?

Okyanus manzarası mı?

Ah, sonuncusuyla ilgili kötü haberlerim
var.

Neredeyse 4 milyar yıl geç kaldınız.

Oldukça eminiz ki Mars'ta önceden
okyanuslar, göller ve nehirler,

hepsi vardı.

Fakat zamanla, neredeyse hepsi
yüzeyin altında dondular

veya uzaya doğru buharlaştılar.

Gerçi birazı hala, sezonluk olarak

genişleyen ve daralan karbondioksit buz
tabakasın altında duruyor olabilir.

Peki Mars'ın yüzeyinde su olsaydı Mars
bugün neye benzerdi?

Bu tabii ki bahsettiğimiz su miktarına
göre değişebilir,

ama muhtemelen böyle bir şeye benzerdi.

Kısmen düz olan kuzey yarımküre
ortalama yüksekliğin altındadır,

yani, kraterle dolu olan güney yarımküre
çoğunlukla

yüksek ve kuru kalacakken, o dev bir

okyanus haline gelecektir.

Yarımküreler arasındaki farklılıklar biraz
tuhaftır ve

bunun neden böyle olduğunu bilmiyoruz.

Güney yarımküre, krater sayılarına ve
kuzeydeki

volkanik aktivitelere dayanarak baktığımız
zaman,

muhtemelen kuzeyden daha yaşlıdır.

Kim bilir?

Belki bir gün Mars'ta yine okyanuslar
oluşur,

ama şimdilik elimizde dev ve tozlu bir
çöl var.

Aslında bu, dünya üzerindeki çöllere
oldukça benzer ve

bu sayede Mars ile ilgili oldukça bilgi
edinebildik.

Örneğin; Marslı kum tepeleri
bizim kum tepelerimiz gibi

şekil alır ve hareket ederler;

yalnızca, bizdekinden üç kat fazla olan
yerçekimi kuvvetinden dolayı

Marslı kum tepeleri bizimkilerden
genelde üç kat daha güçlü olur.

Ayrıca, Mars'ta dünyada göremeyeceğiniz
bazı şeyler vardır;

tıpkı oluşumlarının nasıl olduğunu henüz
anlayamadığımız ve

boyları onbeş metreye uzanan,
taraksız katranlar gibi.

Herhalde merak
ediyorsunuz;

"Bizdeki gibi, rüzgar üreten basınç
farklılıklarına ve

kum fırtınalarına maruz kalan bir atmosfer
ile

gezegeninin tamamı çöl olan bir yeri
birleştirsek ne olur?"

Bunlar Kızıl Gezegen'deki ana hava
tehlikeleriniz olacak.

Onlar, paslı demir parçalarını yüzeye ve
havaya yayarak,

gezegenin kırmızı olmasında büyük
rol oynarlar.

Düşük yerçekimi ve nem eksikliği
sayesinde de,

bu kum fırtınaları aylarca sürebiliyor ve
gezegeni kaplayabiliyor.

Yani, evinizi olabildiğince yüksek bir
yere inşa etmek isteyebilirsiniz.

Başka bir yere bakmanıza gerek yok.

Bu Olympus Mons, güneş sistemindeki en
büyük yanardağ.

Eğer Mars'ta solunabilen bir atmosfer
olsaydı

25 kilometre zirveden görünen görüntüler
nefes kesici olurdu.

Yanardağlar sizi
ilgilendirmez mi?

Peki, güneş sistemindeki en büyük kanyon
olan Valles Marineris'e ne dersiniz?

Kendisi o kadar geniş ki, bir taraftan
bakınca

diğer kenarı ufkun kıvrımının altında
kalacaktır.

Fakat; rengini mavi rengin çoğunluğunu
emen kumdan ve

güneş ışığının atmosfer tarafından
dağıtılma şeklinden alan

normal kırmızı gökyüzünde hala
bazı mavi güneş batışı yakalayabilirsiniz.

İlginizi çekti ve meraklandınız mı?
Yoksa sadece bir fırsat mı arıyorsunuz?

Öyleyse ağırdan almayı bırakın ve bugün
Mars'a doğru hareket edin.

Mars: Eskisinden daha Kızıl.