1 00:00:09,367 --> 00:00:12,197 Mars'a taşınmayı düşünüyorsunuz. 2 00:00:12,197 --> 00:00:15,978 Yeni eviniz için bir yer belirlediniz mi? 3 00:00:15,978 --> 00:00:19,164 Hayır mı? Pekala, size yardım etmek için buradayım. 4 00:00:19,164 --> 00:00:20,488 Öncelikle, 5 00:00:20,488 --> 00:00:23,883 Kızıl Gezegen'e götürmeniz gereken bazı şeyler: 6 00:00:23,883 --> 00:00:29,320 soğuğa, yalnızlığa ve radyasyona karşı yüksek tolerans, 7 00:00:29,320 --> 00:00:32,938 ömür boyu yetecek miktarda solunabilir hava ve yiyecek, 8 00:00:32,938 --> 00:00:35,321 milyar dolarlık bir uzay gemisi, 9 00:00:35,321 --> 00:00:37,927 her şeyden uzaklaşma isteği 10 00:00:37,927 --> 00:00:39,367 ve su. 11 00:00:39,367 --> 00:00:43,642 Suya kesinlikle ihtiyacınız olacak. 12 00:00:43,642 --> 00:00:46,182 Şimdi, ne tür bir ev istiyorsunuz? 13 00:00:46,182 --> 00:00:50,051 Labirentimsi Noctis Labyrinthus bölgesinde bir köşke ne dersiniz? 14 00:00:50,051 --> 00:00:52,687 Happy Face kraterinde bir kır evine? 15 00:00:52,687 --> 00:00:56,225 Face Mesa'da bir kaleye? 16 00:00:56,225 --> 00:00:57,958 Okyanus manzarası mı? 17 00:00:57,958 --> 00:01:00,788 Ah, sonuncusuyla ilgili kötü haberlerim var. 18 00:01:00,788 --> 00:01:04,311 Neredeyse 4 milyar yıl geç kaldınız. 19 00:01:04,311 --> 00:01:07,948 Oldukça eminiz ki Mars'ta önceden okyanuslar, göller ve nehirler, 20 00:01:07,948 --> 00:01:09,970 hepsi vardı. 21 00:01:09,970 --> 00:01:13,695 Fakat zamanla, neredeyse hepsi yüzeyin altında dondular 22 00:01:13,695 --> 00:01:16,582 veya uzaya doğru buharlaştılar. 23 00:01:16,582 --> 00:01:19,182 Gerçi birazı hala, sezonluk olarak 24 00:01:19,182 --> 00:01:25,062 genişleyen ve daralan karbondioksit buz tabakasın altında duruyor olabilir. 25 00:01:25,062 --> 00:01:29,337 Peki Mars'ın yüzeyinde su olsaydı Mars bugün neye benzerdi? 26 00:01:29,337 --> 00:01:32,131 Bu tabii ki bahsettiğimiz su miktarına göre değişebilir, 27 00:01:32,131 --> 00:01:34,573 ama muhtemelen böyle bir şeye benzerdi. 28 00:01:34,573 --> 00:01:39,064 Kısmen düz olan kuzey yarımküre ortalama yüksekliğin altındadır, 29 00:01:39,064 --> 00:01:41,666 yani, kraterle dolu olan güney yarımküre çoğunlukla 30 00:01:41,666 --> 00:01:43,562 yüksek ve kuru kalacakken, o dev bir 31 00:01:43,562 --> 00:01:47,089 okyanus haline gelecektir. 32 00:01:47,089 --> 00:01:50,497 Yarımküreler arasındaki farklılıklar biraz tuhaftır ve 33 00:01:50,497 --> 00:01:52,650 bunun neden böyle olduğunu bilmiyoruz. 34 00:01:52,650 --> 00:01:55,101 Güney yarımküre, krater sayılarına ve kuzeydeki 35 00:01:55,101 --> 00:01:57,432 volkanik aktivitelere dayanarak baktığımız zaman, 36 00:01:57,432 --> 00:02:02,756 muhtemelen kuzeyden daha yaşlıdır. 37 00:02:02,756 --> 00:02:04,140 Kim bilir? 38 00:02:04,140 --> 00:02:06,842 Belki bir gün Mars'ta yine okyanuslar oluşur, 39 00:02:06,842 --> 00:02:11,749 ama şimdilik elimizde dev ve tozlu bir çöl var. 40 00:02:11,749 --> 00:02:14,611 Aslında bu, dünya üzerindeki çöllere oldukça benzer ve 41 00:02:14,611 --> 00:02:19,239 bu sayede Mars ile ilgili oldukça bilgi edinebildik. 42 00:02:19,239 --> 00:02:22,321 Örneğin; Marslı kum tepeleri bizim kum tepelerimiz gibi 43 00:02:22,321 --> 00:02:24,663 şekil alır ve hareket ederler; 44 00:02:24,663 --> 00:02:28,007 yalnızca, bizdekinden üç kat fazla olan yerçekimi kuvvetinden dolayı 45 00:02:28,007 --> 00:02:33,306 Marslı kum tepeleri bizimkilerden genelde üç kat daha güçlü olur. 46 00:02:33,306 --> 00:02:36,227 Ayrıca, Mars'ta dünyada göremeyeceğiniz bazı şeyler vardır; 47 00:02:36,227 --> 00:02:41,363 tıpkı oluşumlarının nasıl olduğunu henüz anlayamadığımız ve 48 00:02:41,363 --> 00:02:44,803 boyları onbeş metreye uzanan, taraksız katranlar gibi. 49 00:02:44,803 --> 00:02:46,057 Herhalde merak ediyorsunuz; 50 00:02:46,057 --> 00:02:48,819 "Bizdeki gibi, rüzgar üreten basınç farklılıklarına ve 51 00:02:48,819 --> 00:02:51,064 kum fırtınalarına maruz kalan bir atmosfer ile 52 00:02:51,064 --> 00:02:56,493 gezegeninin tamamı çöl olan bir yeri birleştirsek ne olur?" 53 00:02:56,493 --> 00:02:59,422 Bunlar Kızıl Gezegen'deki ana hava tehlikeleriniz olacak. 54 00:02:59,422 --> 00:03:02,240 Onlar, paslı demir parçalarını yüzeye ve havaya yayarak, 55 00:03:02,240 --> 00:03:07,644 gezegenin kırmızı olmasında büyük rol oynarlar. 56 00:03:07,644 --> 00:03:09,920 Düşük yerçekimi ve nem eksikliği sayesinde de, 57 00:03:09,920 --> 00:03:14,964 bu kum fırtınaları aylarca sürebiliyor ve gezegeni kaplayabiliyor. 58 00:03:14,964 --> 00:03:19,779 Yani, evinizi olabildiğince yüksek bir yere inşa etmek isteyebilirsiniz. 59 00:03:19,779 --> 00:03:21,481 Başka bir yere bakmanıza gerek yok. 60 00:03:21,481 --> 00:03:27,195 Bu Olympus Mons, güneş sistemindeki en büyük yanardağ. 61 00:03:27,195 --> 00:03:29,323 Eğer Mars'ta solunabilen bir atmosfer olsaydı 62 00:03:29,323 --> 00:03:34,556 25 kilometre zirveden görünen görüntüler nefes kesici olurdu. 63 00:03:34,556 --> 00:03:36,163 Yanardağlar sizi ilgilendirmez mi? 64 00:03:36,163 --> 00:03:41,919 Peki, güneş sistemindeki en büyük kanyon olan Valles Marineris'e ne dersiniz? 65 00:03:41,919 --> 00:03:44,061 Kendisi o kadar geniş ki, bir taraftan bakınca 66 00:03:44,061 --> 00:03:48,182 diğer kenarı ufkun kıvrımının altında kalacaktır. 67 00:03:48,182 --> 00:03:53,694 Fakat; rengini mavi rengin çoğunluğunu emen kumdan ve 68 00:03:53,694 --> 00:03:57,136 güneş ışığının atmosfer tarafından dağıtılma şeklinden alan 69 00:03:57,136 --> 00:04:01,630 normal kırmızı gökyüzünde hala bazı mavi güneş batışı yakalayabilirsiniz. 70 00:04:01,630 --> 00:04:06,482 İlginizi çekti ve meraklandınız mı? Yoksa sadece bir fırsat mı arıyorsunuz? 71 00:04:06,482 --> 00:04:10,908 Öyleyse ağırdan almayı bırakın ve bugün Mars'a doğru hareket edin. 72 00:04:10,908 --> 00:04:14,215 Mars: Eskisinden daha Kızıl.