Sekret skutecznego pokojowego oporu
-
0:01 - 0:04Odkąd pamiętam wojna jest
częścią mojego życia. -
0:05 - 0:09Urodziłam się w Afganistanie,
sześć miesięcy po najeździe Sowietów, -
0:10 - 0:13i mimo że byłam zbyt młoda,
żeby rozumieć, co się dzieje, -
0:13 - 0:16głęboko odczuwałam strach i cierpienie.
-
0:17 - 0:22Te wczesne doświadczenia miały ogromny
wpływ na moje obecne postrzeganie wojen. -
0:23 - 0:26Nauczyłam się, że gdy w grę wchodzą
fundamentalne kwestie, -
0:27 - 0:28dla większości ludzi
-
0:28 - 0:29ustępstwo nie wchodzi w grę.
-
0:30 - 0:32W przypadku takich konfliktów,
-
0:32 - 0:33gdy prawa ludzi są łamane,
-
0:33 - 0:35gdy ich kraje są okupowane,
-
0:35 - 0:37a oni sami dręczenie i upokarzani,
-
0:37 - 0:41potrzeba skutecznej metody,
aby się przeciwstawić. -
0:41 - 0:46Co oznacza, że bez względu na to,
jak szkodliwa i straszna jest przemoc, -
0:46 - 0:48jeśli ludzie widzą ją jako jedyny wybór,
-
0:48 - 0:50użyją jej.
-
0:50 - 0:54Większość z nas jest zaniepokojona
poziomem przemocy na świecie. -
0:54 - 0:55Jednak nie zakończymy wojny,
-
0:56 - 0:58mówiąc ludziom,
że przemoc jest złem moralnym. -
0:59 - 1:01Zamiast tego musimy im
zaproponować narzędzie, -
1:01 - 1:05które jest co najmniej
tak skuteczne jak przemoc. -
1:06 - 1:07To moja praca.
-
1:08 - 1:09Przez ostatnie 13 lat
-
1:09 - 1:11uczę ludzi
-
1:11 - 1:14w niektórych z najtrudniejszych
sytuacji na świecie, -
1:14 - 1:17jak poprowadzić konflikt bez przemocy.
-
1:18 - 1:23Większość ludzi kojarzy ten rodzaj działań
z Gandhim lub Martinem Lutherem Kingiem. -
1:24 - 1:27Lecz ludzie korzystało
z pokojowego oporu przez tysiące lat. -
1:28 - 1:32Większość praw, jakie posiadamy dziś
-
1:32 - 1:33w tym kraju jako kobiety,
-
1:33 - 1:35jako mniejszości,
-
1:35 - 1:36jako robotnicy,
-
1:36 - 1:38jako osoby o odmiennej
orientacji seksualnej -
1:38 - 1:41oraz obywatele zainteresowani środowiskiem
-
1:41 - 1:43- te prawa nie zostały nam dane.
-
1:43 - 1:45Zostały zdobyte przez ludzi,
którzy o nie walczyli -
1:45 - 1:47i którzy się dla nich poświęcili.
-
1:47 - 1:50Ponieważ nie wyciągnęliśmy
lekcji z tej historii, -
1:50 - 1:54walka bez przemocy jako technika
jest często źle pojmowana. -
1:54 - 1:58Spotkałam się ostatnio z grupą
aktywistów z Etiopii, -
1:58 - 2:01którzy powiedzieli mi coś,
co słyszę bardzo często. -
2:01 - 2:03Powiedzieli, że próbowali już
pokojowego oporu, -
2:03 - 2:05co nie odniosło skutku.
-
2:05 - 2:07Lata temu zorganizowali protest.
-
2:07 - 2:11Rząd wszystkich aresztował
i na tym się skończyło. -
2:11 - 2:15Idea, że walka bez przemocy
to uliczny protest, -
2:15 - 2:17jest rzeczywistym problemem.
-
2:17 - 2:22Protest może świetnie pokazać,
że ludzie chcą zmiany, -
2:22 - 2:24ale sam nie powoduje żadnej,
-
2:24 - 2:26w każdym razie nie takiej,
która jest istotna. -
2:27 - 2:28(Śmiech)
-
2:28 - 2:31Potężny przeciwnik nie spełni żądań
-
2:31 - 2:33tylko dlatego, że go grzecznie poprosili,
-
2:34 - 2:35ani nawet niezbyt grzecznie.
-
2:35 - 2:37(Śmiech)
-
2:37 - 2:40Walka bez przemocy polega
na zniszczeniu wroga, -
2:40 - 2:41nie fizycznie,
-
2:41 - 2:46lecz przez rozpoznanie instytucji
potrzebnych przeciwnikowi do przetrwania -
2:46 - 2:48i odcięcie go od nich.
-
2:48 - 2:51Używając pokojowych metod,
ludzie mogą spacyfikować armię -
2:51 - 2:53przeciągając żołnierzy na swoją stronę.
-
2:54 - 2:57Mogą rozchwiać gospodarkę
przez strajki i bojkot. -
2:57 - 2:59Mogą także sprostać
rządowej propagandzie, -
3:00 - 3:01tworząc alternatywne media.
-
3:02 - 3:05Istnieje wiele metod, aby tego dokonać.
-
3:05 - 3:08Mój kolega oraz mentor, Gene Sharp,
-
3:08 - 3:13wyróżnił 198 metod walki bez przemocy.
-
3:14 - 3:16Protest jest tylko jedną z nich.
-
3:16 - 3:18Oto ostatni przykład:
-
3:19 - 3:20jeszcze kilka miesięcy temu
-
3:20 - 3:24Gwatemala była rządzona
przez skorumpowanych byłych wojskowych, -
3:24 - 3:25związanych ze światem przestępczym.
-
3:26 - 3:28Ludzie byli tego świadomi,
-
3:28 - 3:31lecz większość z nich czuła się bezradna,
-
3:32 - 3:36aż raz grupa 12 zwykłych obywateli
-
3:37 - 3:39zaprosiła znajomych na Facebooku
-
3:39 - 3:43na spotkanie na placu centralnym
z transparentami z napisem: -
3:43 - 3:44"Renuncia YA"
-
3:45 - 3:46- odejdź wreszcie.
-
3:47 - 3:49Ku ich zaskoczeniu
-
3:49 - 3:50pojawiło się 30 000 ludzi.
-
3:51 - 3:55Koczowali tam przez kilka miesięcy,
gdy protest rozprzestrzeniał się po kraju. -
3:55 - 3:56W pewnym momencie
-
3:56 - 4:00organizatorzy dostarczyli setki jaj
do różnych budynków rządowych -
4:00 - 4:01z wiadomością:
-
4:02 - 4:04"Jeśli nie macie huevos"
-
4:04 - 4:05- jaj,
-
4:05 - 4:08aby powstrzymać skorumpowanych kandydatów
przed ubieganiem się o urząd, -
4:08 - 4:10możecie pożyczyć od nas".
-
4:10 - 4:11(Śmiech)
-
4:11 - 4:15(Brawa)
-
4:16 - 4:19W odpowiedzi prezydent Molina poprzysiągł,
-
4:19 - 4:20że nigdy nie ustąpi.
-
4:21 - 4:24Aktywiści zdali sobie wtedy sprawę,
że nie mogą zwyczajnie dalej protestować -
4:24 - 4:26i prosić prezydenta o dymisję.
-
4:26 - 4:28Muszą odebrać mu wybór.
-
4:29 - 4:31Więc zorganizowali strajk generalny,
-
4:31 - 4:33podczas którego ludzie
w całym kraju odmówili pracy. -
4:33 - 4:35W samym mieście Gwatemali
-
4:35 - 4:38zamknięto ponad 400 firm i szkół.
-
4:38 - 4:40Jednocześnie
-
4:40 - 4:42rolnicy zablokowali główne drogi.
-
4:42 - 4:44W ciągu pięciu dni
-
4:44 - 4:45prezydent
-
4:45 - 4:48wraz z wieloma innymi urzędnikami
-
4:48 - 4:49odeszli.
-
4:49 - 4:53(Brawa)
-
4:53 - 4:55Jestem pod wrażeniem
-
4:55 - 4:59kreatywności oraz odwagi ludzi
stosujących pokojowy opór -
4:59 - 5:01w prawie każdym kraju na świecie
-
5:02 - 5:03Dla przykładu,
-
5:03 - 5:05niedawno grupa aktywistów w Ugandzie
-
5:05 - 5:08wypuściła na ulice świnie.
-
5:08 - 5:12Na zdjęciu widać policjantów,
którzy nie wiedzą, co z nimi zrobić. -
5:12 - 5:13(Śmiech)
-
5:13 - 5:15Świnie pomalowano
na kolor rządzącej partii. -
5:16 - 5:18Jedna z nich nosiła nawet kapelusz,
-
5:18 - 5:20który ludzie dobrze rozpoznawali.
-
5:20 - 5:21(Śmiech)
-
5:22 - 5:26Aktywiści na całym świecie
są coraz lepsi w przykuwaniu uwagi, -
5:26 - 5:28jednak te pojedyncze akcje
znaczą niewiele, -
5:28 - 5:31jeśli nie są częścią większego planu.
-
5:31 - 5:33Generał nie wyruszy na bitwę
-
5:33 - 5:35dopóki nie będzie miał planu
wygrania wojny. -
5:35 - 5:38Oto jak działa większość pokojowych
ruchów oporu na świecie. -
5:39 - 5:43Walka bez przemocy jest równie złożona
jak wojna konwencjonalna, -
5:43 - 5:44Jeśli nie bardziej.
-
5:44 - 5:49Jej uczestnicy muszą być dobrze wyszkoleni
oraz mieć jasne cele, -
5:49 - 5:53a dowodzący mieć plan działania.
-
5:53 - 5:57Sposoby prowadzenia wojny
rozwijano przez tysiące lat -
5:57 - 5:58ze świetnym zapleczem
-
5:58 - 6:01i najlepszymi umysłami
skupionymi na jej zrozumieniu -
6:01 - 6:03i udoskonaleniu.
-
6:04 - 6:08Walka bez przemocy jednak
rzadko bywa wnikliwie analizowana. -
6:08 - 6:10Choć zdarza się coraz częściej,
-
6:10 - 6:14wciąż mało kto jej uczy.
-
6:15 - 6:16To niebezpieczne,
-
6:16 - 6:20bo, jak wiadomo, stare metody
radzenia sobie z konfliktem -
6:20 - 6:24nie są dostosowane do wyzwań,
z jakimi trzeba się dziś zmierzyć. -
6:24 - 6:25Rząd USA przyznał niedawno,
-
6:25 - 6:29że walka przeciwko Państwu Islamskiemu
utknęła w martwym punkcie. -
6:29 - 6:31Jednak większość z nas nie wie,
-
6:31 - 6:35że walczono metodami pokojowego oporu.
-
6:35 - 6:39Państwo Islamskie (PI)
zdobyło Mosul w czerwcu 2014 -
6:39 - 6:43i ogłosiło wprowadzenie do szkół
nowego programu nauczania -
6:43 - 6:45opartego o ich ekstremistyczną ideologię.
-
6:46 - 6:47Jednak pierwszego dnia zajęć
-
6:48 - 6:50ani jedno dziecko
nie zjawiło się w szkole. -
6:50 - 6:53Rodzice zwyczajnie odmówili.
-
6:53 - 6:56Powiedzieli dziennikarzom,
że wolą uczyć dzieci w domu -
6:56 - 6:58niż dać im wyprać mózgi.
-
6:59 - 7:02To tylko jeden z przykładów oporu,
-
7:02 - 7:03w jednym tylko mieście.
-
7:04 - 7:05A gdyby zgrać taką akcję
-
7:05 - 7:08z wieloma innymi aktami pokojowego oporu
-
7:08 - 7:10wymierzonymi przeciw PI?
-
7:10 - 7:13Gdyby bojkot rodziców
był częścią większego planu -
7:13 - 7:15rozpoznania oraz odcięcia surowców,
-
7:15 - 7:18których PI potrzebuje do funkcjonowania:
-
7:18 - 7:21wykwalifikowanej siły roboczej
do produkcji żywności; -
7:21 - 7:24inżynierów do wydobywania
i rafinowania ropy naftowej; -
7:24 - 7:27infrastruktury medialnej
i sieci komunikacyjnych; -
7:27 - 7:29systemu transportu
-
7:29 - 7:31oraz lokalnych przedsiębiorstw,
na których polega PI? -
7:32 - 7:35Może trudno wyobrazić sobie pokonania PI
-
7:35 - 7:37bez użycia przemocy.
-
7:38 - 7:41Jednak czas ocenić sposób,
w jaki pojmujemy konflikt -
7:41 - 7:43oraz wybory jakie przed nami stawia.
-
7:44 - 7:46Oto idea warta szerzenia:
-
7:46 - 7:50dowiedzmy się, w jakich sytuacjach
pokojowy opór był skuteczny -
7:50 - 7:52i jak go usprawnić,
-
7:52 - 7:55tak jak to zrobiliśmy z innymi
systemami oraz technologiami, -
7:55 - 7:59które są ciągle udoskonalane,
by lepiej sprostać ludzkim potrzebom. -
7:59 - 8:03Być może uda nam się udoskonalić
metody pokojowego oporu tak bardzo, -
8:03 - 8:06że coraz bardziej będą zastępować wojnę,
-
8:07 - 8:11Przemoc jako narzędzie konfliktu
będzie można wtedy porzucić, -
8:11 - 8:13tak samo jak łuki i strzały,
-
8:13 - 8:17ponieważ zastąpiła je skuteczniejsza broń.
-
8:17 - 8:22Kreatywności może nadać
takiej walce więcej mocy, -
8:22 - 8:25niż najnowsze zdobycze techniki wojskowej.
-
8:26 - 8:30Największą nadzieją ludzkości
nie jest potępianie przemocy, -
8:30 - 8:33lecz zrobienie z niej przeżytku.
-
8:34 - 8:36Dziękuję.
-
8:36 - 8:44(Brawa)
- Title:
- Sekret skutecznego pokojowego oporu
- Speaker:
- Jamila Raqib
- Description:
-
„Przemocy nie zakończy mówienie ludziom, że jest ona moralnym złem -mówi Jamila Raqib, dyrektor wykonawczy Albert Einstein Institution. Trzeba znaleźć alternatywne sposoby prowadzenia konfliktu, które są równie potężne i efektywne. Raqib propaguje ideę pokojowego oporu wśród ludzi żyjących pod rządami tyranii -- i chodzi tu o coś więcej niż zwykły protest. Jamila Raqib prezentuje motywujące przykłady śmiałych działań, które doprowadziły do zmian na świecie oraz daje nadzieję na przyszłość pozbawioną konfliktów zbrojnych. „Największą nadzieją ludzkości nie jest potępianie przemocy, lecz zrobienie z niej przeżytku" - mówi Raqib.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 08:57
Rysia Wand approved Polish subtitles for How nonviolence can win a war | ||
Rysia Wand accepted Polish subtitles for How nonviolence can win a war | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for How nonviolence can win a war | ||
Krzysztof Gorysz edited Polish subtitles for How nonviolence can win a war | ||
Krzysztof Gorysz edited Polish subtitles for How nonviolence can win a war | ||
Krzysztof Gorysz edited Polish subtitles for How nonviolence can win a war | ||
Krzysztof Gorysz edited Polish subtitles for How nonviolence can win a war | ||
Krzysztof Gorysz edited Polish subtitles for How nonviolence can win a war |