Làm thế nào để tạo ra em bé (trong phòng thí nghiệm) - Nassim Assefi và Brian A. Levine
-
0:07 - 0:10Năm 1978, Louise Brown trở thành
người đầu tiên trên thế giới -
0:10 - 0:14được sinh ra bằng phương pháp
thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). -
0:14 - 0:18Sự kiện này là cuộc cách mạng
trong ngành sản khoa. -
0:18 - 0:21Trung bình, cứ tám đôi nam nữ
thì lại có một đôi -
0:21 - 0:23bị hiếm muộn,
-
0:23 - 0:25hay như các đôi đồng tính,
cha mẹ đơn thân -
0:25 - 0:28đều phải nhờ y học giúp đỡ
để có con, -
0:28 - 0:31nên nhu cầu về IVF ngày càng tăng.
-
0:31 - 0:37IVF khá phổ biến, và có hơn 5 triệu
trẻ em được sinh ra bằng phương pháp này. -
0:37 - 0:43IVF hoạt động dựa trên mô phỏng
quá trình sinh sản đặc biệt ở người. -
0:43 - 0:45Để hiểu rõ IVF,
-
0:45 - 0:50trước tiên cần nắm được quy trình
"sản xuất em bé" theo tự nhiên. -
0:50 - 0:54Tin hay không tùy bạn,
toàn bộ quy trình này đều do não chỉ định. -
0:54 - 0:57Khoảng mười lăm ngày
trước khi thụ tinh diễn ra, -
0:57 - 1:03thùy trước tuyến yên tiết ra
hooc-môn kích thích nang trứng (FSH), -
1:03 - 1:05làm chín nang trứng trong buồng trứng,
-
1:05 - 1:08nơi tạo ra
hoóc-môn sinh dục nữ (estrogen). -
1:08 - 1:10Mỗi nang trứng chứa một trứng,
-
1:10 - 1:14và trung bình, chỉ có một
nang trứng chín hoàn toàn. -
1:14 - 1:17Nang trứng phát triển và tạo ra estrogen,
-
1:17 - 1:22không chỉ giúp tổ chức cho sự phát triển
và chuẩn bị của tử cung, -
1:22 - 1:27mà còn thông báo với não
sự phát triển của nang trứng. -
1:27 - 1:29Khi lượng estrogen đã đạt nồng độ phù hợp,
-
1:29 - 1:35tuyến yên sẽ giải phóng
hooc-môn hoàng thể hóa (LH), -
1:35 - 1:37giúp kích thích rụng trứng
-
1:37 - 1:42và buộc nang trứng cắt đứt,
giải phóng trứng. -
1:42 - 1:44Khi trứng đã rời tử cung,
-
1:44 - 1:49nó được đưa vào ống Phalop
bằng tua buồng trứng có dạng như ngón tay. -
1:49 - 1:53Nếu trứng không được thụ tinh
trong vòng 24 giờ, -
1:53 - 1:55nó sẽ chấm dứt vòng đời,
-
1:55 - 1:57và một chu kỳ mới lại bắt đầu,
-
1:57 - 2:02chuẩn bị tạo ra trứng mới
và niêm mạc tử cung ở tháng tiếp theo. -
2:02 - 2:05Trứng là tế bào lớn nhất trong cơ thể,
-
2:05 - 2:08được bảo vệ bởi một lớp vỏ ngoài
dày chứa đường -
2:08 - 2:12và đạm, gọi là màng zona.
-
2:12 - 2:17Zona ngăn chặn sự xâm nhập và hợp nhất
của nhiều hơn một tinh trùng, -
2:17 - 2:20tế bào nhỏ nhất trong cơ thể.
-
2:20 - 2:23Phải mất từ hai tới ba tháng để
tái tạo tinh trùng, -
2:23 - 2:26và bắt đầu chu kỳ mới.
-
2:26 - 2:32Mỗi lần xuất tinh, có hơn 100 triệu
tinh trùng được giải phóng. -
2:32 - 2:37Nhưng chỉ khoảng 100 tinh trùng
tiếp cận được với trứng, -
2:37 - 2:43và chỉ một tinh trùng duy nhất có thể
xuyên qua tấm chắn của màng zona. -
2:43 - 2:46Khi thụ tinh thành công,
-
2:46 - 2:49hợp tử ngay lập tức bắt đầu
phát triển thành phôi thai, -
2:49 - 2:52và mất khoảng ba ngày để
di chuyển tới tử cung. -
2:52 - 2:54Ở tử cung, phôi cần
khoảng ba ngày -
2:54 - 3:00để bám chặt vào niêm mạc tử cung,
(lớp lót bên trong tử cung). -
3:00 - 3:03Một khi đã gắn sâu, các tế bào
sắp trở thành nhau thai -
3:03 - 3:06sẽ tiết ra hooc-môn báo hiệu
cho nang noãn -
3:06 - 3:09rằng cơ thể đang mang thai.
-
3:09 - 3:12Việc này sẽ giúp cho nang trứng,
với tên gọi bây giờ là hoàng thể, -
3:12 - 3:18tránh khỏi việc bị thoái hóa
như thường lệ trong chu kỳ kinh nguyệt. -
3:18 - 3:21Hoàng thể có nhiệm vụ
sản xuất hooc-môn progesterone -
3:21 - 3:26giúp duy trì thai khỏe mạnh trong vòng
6 đến 7 tuần của thai kỳ, -
3:26 - 3:28giai đoạn mà nhau thai phát triển
và lớn dần, -
3:28 - 3:32tới khi em bé được sinh ra
khoảng 40 tuần sau đó. -
3:32 - 3:36Vậy, làm thế nào để tạo ra em bé
trong phòng thí nghiệm? -
3:36 - 3:38Với những bệnh nhân được điều trị IVF,
-
3:38 - 3:42nồng độ FSH sẽ được tiêm vào cơ thể
cao hơn mức tự nhiên -
3:42 - 3:46với mục đích kích thích buồng trứng
có kiểm soát -
3:46 - 3:50nhằm tạo ra nhiều trứng.
-
3:50 - 3:53Trứng sẽ được thu hoạch
trước khi quá trình rụng trứng diễn ra, -
3:53 - 3:56ngay khi người phụ nữ đang được gây mê
-
3:56 - 4:00bằng một kim hút hoạt động
nhờ siêu âm. -
4:00 - 4:05Đa phần các mẫu tinh trùng thu được là
nhờ phương pháp thủ dâm. -
4:05 - 4:10Trong phòng thí nghiệm, trứng được chọn
sẽ được tách khỏi các tế bào xung quanh -
4:10 - 4:14và chuẩn bị cho quá trình thụ tinh
trong đĩa Petri. -
4:14 - 4:17Có thể tiến hành thụ tinh bằng một
trong hai phương pháp. -
4:17 - 4:20Với cách thứ nhất, trứng sẽ được ấp với
hàng ngàn tinh trùng -
4:20 - 4:25và thụ tinh diễn ra tự nhiên
trong vài giờ. -
4:25 - 4:28Kỹ thuật thứ hai sẽ tối đa hóa
khả năng thụ tinh -
4:28 - 4:32bằng việc bơm duy nhất một tinh trùng
vào trong trứng. -
4:32 - 4:37Kỹ thuật này đặc biệt hữu ích với
các trường hợp tinh trùng chất lượng kém. -
4:37 - 4:42Sau thụ tinh, phôi có thể được kiểm tra
về sự thích hợp di truyền, -
4:42 - 4:44hay đông lạnh để dùng trong tương lai,
-
4:44 - 4:49hoặc chuyển vào tử cung thông qua
ống thông đường tiểu. -
4:49 - 4:54Thông thường, phôi sẽ được chuyển đi
sau ba ngày kể từ khi thụ tinh, -
4:54 - 4:57khi phôi đã có tám tế bào,
-
4:57 - 5:01hoặc vào ngày thứ năm, khi
phôi trở thành phôi nang, -
5:01 - 5:04và có hàng trăm tế bào.
-
5:04 - 5:09Nếu trứng có chất lượng kém
do tuổi tác hay tác hại của hóa chất, -
5:09 - 5:11hay bị cắt bỏ bởi bệnh ung thư,
-
5:11 - 5:14ta có thể dùng trứng được hiến tặng.
-
5:14 - 5:19Trong trường hợp người phụ nữ
mắc bệnh lý, hoặc không có tử cung, -
5:19 - 5:23một người phụ nữ khác, gọi là
người mang thai hộ hay mẹ thay thế, -
5:23 - 5:26có thể mang thai giúp cho người kia.
-
5:26 - 5:28Để tăng tỉ lệ thành công,
-
5:28 - 5:32vào khoảng 40%
cho phụ nữ dưới 35 tuổi, -
5:32 - 5:37bác sĩ thường chuyển nhiều phôi
cùng một lúc, -
5:37 - 5:40đó là lý do những ai điều trị IVF
mang thai đôi hay thai ba -
5:40 - 5:43hơn là thai đơn như bình thường.
-
5:43 - 5:48Tuy nhiên, các bệnh viện thường tìm cách
tối thiểu hóa cơ hội mang đa thai, -
5:48 - 5:52vì các trường hợp này đều nguy hiểm
cho cả mẹ và con. -
5:52 - 5:56Hàng triệu trẻ em, như Louise Brown,
đã được sinh ra nhờ IVF -
5:56 - 6:00vẫn có cuộc sống bình thường, khỏe mạnh.
-
6:00 - 6:03Ảnh hưởng lâu dài của việc
kích thích buồng trứng -
6:03 - 6:06với các dược phẩm dùng trong IVF
thì không mấy rõ ràng, -
6:06 - 6:10nhưng tới nay, IVF được xem là an toàn
với phụ nữ. -
6:10 - 6:12Vì lý do kiểm tra di truyền tốt hơn,
-
6:12 - 6:14ngừa thai,
-
6:14 - 6:17tăng khả năng thụ tinh
và giảm thiểu chi phí -
6:17 - 6:23nên cũng dễ hiểu là việc sinh con
nhân tạo nhờ IVF hay các kỹ thuật khác -
6:23 - 6:28có thể vượt mặt sinh sản tự nhiên
trong vài năm tới.
- Title:
- Làm thế nào để tạo ra em bé (trong phòng thí nghiệm) - Nassim Assefi và Brian A. Levine
- Speaker:
- Nassim Assefi và Brian A. Levine
- Description:
-
Xem chi tiết bài học tại: http://ed.ted.com/lessons/how-to-make-a-baby-in-a-lab-nassim-assefi-and-brian-a-levine
Trên thế giới, cứ 8 cặp đôi thì lại có 1 cặp bị hiếm muộn. Nhưng trong 40 năm qua, có hơn 5 triệu trẻ em đã chào đời nhờ phương pháp thụ tinh ống nghiệm (IVF). Phương pháp này là như thế nào? Nassim Assefi và Brian A. Levine sẽ cung cấp cơ sở khoa học cho việc làm thế nào để tạo ra em bé trong phòng thí nghiệm.
Bài học được thực hiện bởi Nassim Assefi và Brian A. Levine, minh họa thực hiện bởi Kozmonot Animation Studio.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 06:43
Michelle Mehrtens edited Vietnamese subtitles for How in vitro fertilization (IVF) works | ||
Dimitra Papageorgiou approved Vietnamese subtitles for How in vitro fertilization (IVF) works | ||
Thai Thao Ton accepted Vietnamese subtitles for How in vitro fertilization (IVF) works | ||
Thai Thao Ton edited Vietnamese subtitles for How in vitro fertilization (IVF) works | ||
Thai Thao Ton edited Vietnamese subtitles for How in vitro fertilization (IVF) works | ||
Thai Thao Ton edited Vietnamese subtitles for How in vitro fertilization (IVF) works | ||
Ngoc-Anh Nguyen edited Vietnamese subtitles for How in vitro fertilization (IVF) works | ||
Ngoc-Anh Nguyen edited Vietnamese subtitles for How in vitro fertilization (IVF) works |