Return to Video

Գրքի էվոլյուցիան - Ջուլի Դրեյֆուս

  • 0:07 - 0:09
    Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում գիրքը:
  • 0:09 - 0:10
    Արդյո՞ք դա
    այն ամենն է,
  • 0:10 - 0:13
    ինչ տեղեկատվություն
    է պարունակում և համակարգում:
  • 0:13 - 0:15
    Գուցե բանը թղթի՞ մեջ է,
  • 0:15 - 0:15
    կազմի՞,
  • 0:15 - 0:16
    տառատեսակի՞,
  • 0:16 - 0:17
    թանաքի՞ մեջ,
  • 0:17 - 0:18
    արդյո՞ք այն ձեռքերիդ մեջ
  • 0:18 - 0:19
    տեղավորված ծանրությունն է,
  • 0:19 - 0:20
    թե էջերի հոտը:
  • 0:20 - 0:21
    Սա՞ է գիրքը:
  • 0:21 - 0:22
    Երևի ոչ:
  • 0:22 - 0:23
    Այնուամենայնիվ,
    գուցե սա է՞:
  • 0:23 - 0:25
    Այս հարցերին
    պատասխանելու համար,
  • 0:25 - 0:26
    պետք է հաշվի առնենք
  • 0:26 - 0:28
    գրքի ծագումը հենց այդպիսին
  • 0:28 - 0:29
    ու հասկանանք՝
    ինչպես այս բոլոր տարրերը
  • 0:29 - 0:31
    միանում են՝ ստեղծելու մի բան,
  • 0:31 - 0:33
    որը ավելին է, քան դրանք միասին վերցրած:
  • 0:33 - 0:37
    Գրքի առաջին նախատիպը օրինագիրքն է՝
  • 0:37 - 0:40
    էջերի տրցակ՝ մի կողմից իրար կարված:
  • 0:40 - 0:42
    Սակայն գրքի պատմության մեջ
    շրջադարձային եղավ
  • 0:42 - 0:44
    Յոհաննես Գուտենբերգի տպագրատունը՝
  • 0:44 - 0:47
    15-րդ դարի կեսերին կառուցված:
  • 0:47 - 0:49
    Շարժական տպարանի գաղափարը
  • 0:49 - 0:52
    դեռ շուտ էր առաջացել Արևելյան մշակույթում,
  • 0:52 - 0:54
    սակայն, Գուտենբերգի տպարանը
  • 0:54 - 0:56
    հեղափոխական բնույթ ուներ:
  • 0:56 - 0:57
    Մի ակնթարթում բարձրաստիճան
  • 0:57 - 1:00
    հոգևորականների և իշխանավորների դասը
  • 1:00 - 1:02
    զրկվեց տեքստեր տպագրելու
    իր արտոնությունից:
  • 1:02 - 1:04
    Հաղորդագրությունները ավելի հեշտ
    կտարածվեին
  • 1:04 - 1:06
    և հնարավոր էր դրանք
  • 1:06 - 1:07
    անմիջապես կրկնօրինակել,
  • 1:07 - 1:09
    այսպիսով, ամբողջ Եվրոպայում
  • 1:09 - 1:10
    տպագրատներ բացվեցին:
  • 1:10 - 1:12
    Գրքային իրարանցման
  • 1:12 - 1:15
    արդյունքի հետ մենք ծանոթ ենք,
  • 1:15 - 1:18
    այսպես թե այնպես:
  • 1:18 - 1:23
    Գրքի հիմքը թուղթն է, տպվածքը, կազմը:
  • 1:23 - 1:27
    2000 տարի առաջ Չինաստանում
    ստեղծվել է թուղթը,
  • 1:27 - 1:28
    սակայն դրա ակունքները`
  • 1:28 - 1:31
    պապիրուսների տեսքով, Հին Եգիպտոսում են:
  • 1:31 - 1:32
    Մինչ 16-րդ դարը,
  • 1:32 - 1:35
    եվրոպացիները գրում էին փայտի բարակ շերտերի
  • 1:35 - 1:37
    և անասունի կաշիից պատրաստված
  • 1:37 - 1:39
    դիմացկուն մագաղաթների վրա:
  • 1:39 - 1:42
    Հետագայում, թղթի համբավը
    տարածվեց Եվրապայով մեկ,
  • 1:42 - 1:45
    և այն տպագրության մեջ փոխարինեց մագաղաթին,
  • 1:45 - 1:47
    քանի որ այն տեղափոխելը ավելի էժան էր:
  • 1:47 - 1:49
    Թանաքը ստանում էին բույսերի
  • 1:49 - 1:52
    կամ կենդանիների օրգանական ներկանյութերը
  • 1:52 - 1:53
    ջրի կամ գինու հետ խառնելիս,
  • 1:53 - 1:54
    սակայն, քանի որ ջուրը
  • 1:54 - 1:56
    մետաղական տպատառերին չի կպչում,
  • 1:56 - 1:57
    տպագրությունը նախընտրում էր
  • 1:57 - 2:00
    յուղային հիմքով թանաքը:
  • 2:00 - 2:04
    Տպագրատներում օգտագործում էին
    լամպերի կերոսինից
  • 2:04 - 2:04
    բլեկնախեժից,
  • 2:04 - 2:06
    ընկույզի յուղից պատրաստված սև ներկ:
  • 2:06 - 2:08
    Իսկ տառատեսակների չափը և ձև՞ը:
  • 2:08 - 2:10
    Ամենավաղ նմուշները իրենցից
  • 2:10 - 2:13
    ներկայացնում էին շրջված տառատեսակներ,
  • 2:13 - 2:15
    ռելիեֆով փորագրված կապարե
  • 2:15 - 2:17
    կամ ալյումինե աղյուսների վրա:
  • 2:17 - 2:19
    Դրանք ձեռքի աշխատանք էին և բավականին թանկ,
  • 2:19 - 2:21
    իսկ ոճերը տարբեր էին,
  • 2:21 - 2:23
    քանի որ դրանք տարբեր
    մարդիկ էին պատրաստում:
  • 2:23 - 2:24
    Սրանց միաօրինակությունը
  • 2:24 - 2:27
    միայն ապահովվեց զանգվածային արտադրության և
  • 2:27 - 2:29
    տպատառերի ընդհանուր համակարգի
  • 2:29 - 2:31
    ստեղծման ժամանակ:
  • 2:31 - 2:33
    Իսկ ոճի համար պետք է երախտապարտ լինենք Նիկոլաս Ջենսոնին,
  • 2:33 - 2:36
    որի մշակած երկու Roman տառատեսակները
  • 2:36 - 2:39
    հիմք դարձան մի շարք այլ տառատեսակների,
  • 2:39 - 2:41
    այդ թվում քաջ հայտնի Times Roman-ի:
  • 2:41 - 2:44
    Այս ամենը համատեղող մի լուծում էր պետք,
  • 2:44 - 2:46
    և մինչ 15-րդ դարը,
  • 2:46 - 2:49
    գրքերի կազմերը պատրասվում էին կա՛մ փայտից
  • 2:49 - 2:51
    կա՛մ թղթի հաստ տրցակներից:
  • 2:51 - 2:53
    Սրանց հետագայում կփոխարինեն
  • 2:53 - 2:55
    մանրաթելային հաստ ստվարաթղթերը,
  • 2:55 - 2:57
    որոնք 17-րդ դարում նախատեսված էին
  • 2:57 - 2:59
    բարձրորակ կազմերի համար,
  • 2:59 - 3:01
    հետագայում նաև գերադասելի
  • 3:01 - 3:03
    իրենց էժան լինելու պատճառով:
  • 3:03 - 3:05
    Այսօր գրքերի կազմերի զանգվածային
  • 3:05 - 3:07
    արտադրությունը տնտեսական գործիք է,
  • 3:07 - 3:10
    սակայն վաղ գրքերի կազմերը
    պատվերով էին հյուսվում:
  • 3:10 - 3:13
    Անգամ գրքերի կռնակները
    երկար պատմություն ունեն:
  • 3:13 - 3:14
    Սկզբում, դրանք համարվում էին
  • 3:14 - 3:16
    գեղագիտական ավելորդություն,
  • 3:16 - 3:19
    և առաջին կռնակները ուղիղ էին և ոչ թե կուռ:
  • 3:19 - 3:21
    Ուղիղ կռնակը հնարավորություն է տալիս
  • 3:21 - 3:23
    ավելի հեշտ գիրք կարդալ՝
  • 3:23 - 3:26
    թույլ տալով այն հանգիստ սեղանին դնել:
  • 3:26 - 3:27
    Սակայն գրքերի կռնակները հեշտությամբ
  • 3:27 - 3:30
    ջարդվում էին ամենօրյան օգտագործումից:
  • 3:30 - 3:33
    Կուռ կազմերը լուծեցին այս խնդիրը, և
  • 3:33 - 3:35
    ավելին, մեկ այլ խնդիր ստեղծեցին`
  • 3:35 - 3:37
    գիրքը անընդհատ փակվում էր:
  • 3:37 - 3:39
    Սակայն ճկունությունը ավելի կարևոր էր,
  • 3:39 - 3:42
    մանավանդ ակտիվ գրաքասերների համար:
  • 3:42 - 3:43
    Գրքի և հրատարակությունների
  • 3:43 - 3:45
    էվոլյուցիայի արդյունքում, իսկական գրքերը
  • 3:45 - 3:46
    փոխարինվում են տափակ էկրաններով
  • 3:46 - 3:48
    և թվային տառերով,
  • 3:48 - 3:49
    բայց արդյո՞ք այս առարկաները
  • 3:49 - 3:51
    կփոխարինեն իսկական գրքերը:
  • 3:51 - 3:52
    Արդյո՞ք շոշափելի էջերը
    կամ թղթի բույրը
  • 3:52 - 3:53
    ընթերցանության ժամանակ
  • 3:53 - 3:56
    առանձնահատուկ հաճույք են պատճառում:
  • 3:56 - 3:57
    Գուցե՞ գրքի կախարդանքը
  • 3:57 - 3:59
    միայն բովանդակության մեջ է
  • 3:59 - 4:00
    և բացարձակապես կապ չունի
  • 4:00 - 4:02
    դրա արտաքին ձևի հետ:
Title:
Գրքի էվոլյուցիան - Ջուլի Դրեյֆուս
Description:

Ամբեղջական դասը՝ http://ed.ted.com/lessons/the-evolution-of-the-book-julie-dreyfuss
Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում գիրքը: Արդյո՞ք դա այն ամենն է, ինչ տեղեկատվություն է պարունակում և համակարգում: Գուցե բանը թղթի՞ մեջ է, կազմի՞, տառատեսակի՞, թանաքի՞ մեջ, արդյո՞ք այն ձեռքերիդ մեջ տեղավորված ծանրությունն է, թե էջերի հոտը: Այս հարցերին պատասխանելու համար Ջուլի Դրեյֆուսը մեզ ներկայացնում է գրքի ծագումը հենց այդպիսին և բացահայտում՝ ինչպես այս բոլոր տարրերը
միանում են՝ ստեղծելու մի բան, որը ավելին է, քան դրանք միասին վերցրած:
Դասը պատրաստեց Ջուլի Դեյֆուսը, անիմացիան՝ Պատրիկ Սմիթը:
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:18

Armenian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.