Return to Video

Hoe tolken met twee talen tegelijk jongleren - Ewandro Magalhaes

  • 0:06 - 0:11
    In 1956, tijdens een
    diplomatieke ontmoeting in Moskou,
  • 0:11 - 0:15
    zei Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov
    tegen Westerse afgezanten:
  • 0:15 - 0:17
    "My vas pokhoronim!"
  • 0:17 - 0:21
    Zijn tolk maakte daar in het Engels van:
  • 0:21 - 0:23
    "We gaan je begraven!"
  • 0:23 - 0:27
    De Westerse wereld was geschokt,
  • 0:27 - 0:30
    wat de spanning verhoogde
    tussen de Sovjet-Unie en de VS,
  • 0:30 - 0:32
    die in het heetst
    van de Koude Oorlog zaten.
  • 0:32 - 0:38
    Volgens sommigen wierp dit de relatie
    tussen Oost en West wel tien jaar terug.
  • 0:38 - 0:43
    Het bleek dat Chroesjtsjov's opmerking
    te letterlijk was vertaald.
  • 0:43 - 0:47
    In de context zouden de woorden
    vertaald moeten zijn als:
  • 0:47 - 0:50
    "We leven om jullie
    begraven te zien worden",
  • 0:50 - 0:53
    erop doelend dat het communisme
    het kapitalisme zou overleven,
  • 0:53 - 0:55
    een minder dreigend commentaar.
  • 0:55 - 0:58
    Hoewel de bedoelde betekenis
    uiteindelijk helder werd,
  • 0:58 - 1:01
    was het eerste gevolg
    van Chroesjtsjov's schijnbare woorden,
  • 1:01 - 1:03
    dat de wereld een pad insloeg
  • 1:03 - 1:06
    dat had kunnen leiden
    tot een nucleaire veldslag.
  • 1:06 - 1:10
    Als we kijken naar de complexiteit
    van taal en cultuur,
  • 1:10 - 1:14
    waarom gebeuren dit soort dingen
    dan eigenlijk niet voortdurend?
  • 1:14 - 1:18
    Dat zit hem grotendeels
    in de ervaring en training van de tolken
  • 1:18 - 1:21
    om taalbarrières te voorkomen.
  • 1:21 - 1:25
    Heel lang werd het tolken
    vooral achtereenvolgens gedaan,
  • 1:25 - 1:30
    met sprekers en tolken die even pauzeerden
    om de ander te laten praten.
  • 1:30 - 1:33
    Maar na de komst van de radio
  • 1:33 - 1:39
    werd het simultaantolken ontwikkeld
    in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog.
  • 1:39 - 1:41
    Bij deze simultaanmanier
  • 1:41 - 1:44
    vertalen tolken ogenblikkelijk
    de woorden van de spreker
  • 1:44 - 1:47
    in een microfoon terwijl hij spreekt.
  • 1:47 - 1:48
    Zonder pauzes.
  • 1:48 - 1:52
    De mensen in het publiek
    kunnen de taal kiezen die ze willen horen.
  • 1:52 - 1:55
    Aan de voorkant
    lijkt alles naadloos te gaan,
  • 1:55 - 1:56
    maar achter de schermen
  • 1:56 - 1:58
    werken de tolken er onophoudelijk aan
  • 1:58 - 2:02
    elk idee over te brengen
    zoals het bedoeld is.
  • 2:02 - 2:04
    Dat is niet gemakkelijk.
  • 2:04 - 2:10
    Het kost meer dan twee jaar opleiding
    voor professionals die al tweetalig zijn,
  • 2:10 - 2:13
    om hun woordenschat uit te breiden
    en de benodigde vaardigheid te krijgen
  • 2:13 - 2:17
    om tolk te worden voor conferenties.
  • 2:17 - 2:21
    Om te wennen aan de onnatuurlijke taak
    van het spreken terwijl je luistert,
  • 2:21 - 2:23
    schaduwen studenten sprekers
  • 2:23 - 2:27
    en herhalen elk woord dat ze horen
    in dezelfde taal.
  • 2:27 - 2:31
    Na een tijdje beginnen ze
    te omschrijven wat er gezegd wordt,
  • 2:31 - 2:33
    terwijl ze direct
    stilistische verbeteringen maken.
  • 2:33 - 2:37
    Op een gegeven moment
    wordt met een tweede taal begonnen.
  • 2:37 - 2:42
    Zo worden nieuwe neurale verbindingen
    gemaakt in het brein van de tolk
  • 2:42 - 2:46
    en wordt het continu herformuleren
    langzaam een tweede natuur.
  • 2:46 - 2:49
    Na een tijd hard zwoegen,
  • 2:49 - 2:54
    beheerst de tolk een breed scala aan trucs
    om gelijke tred te houden met de snelheid,
  • 2:54 - 2:56
    om met de terminologie om te gaan,
  • 2:56 - 2:59
    en een hoop accenten aan te kunnen.
  • 2:59 - 3:03
    Ze kunnen terugvallen
    op afkortingen voor lange namen,
  • 3:03 - 3:05
    algemene termen in plaats van specifieke,
  • 3:05 - 3:08
    of verwijzen naar dia's
    of andere visuele hulpmiddelen.
  • 3:08 - 3:11
    Ze kunnen zelfs een term
    in de brontaal laten staan
  • 3:11 - 3:15
    en ondertussen naar
    het beste equivalent zoeken.
  • 3:15 - 3:19
    Tolken zijn ook bedreven
    in het scheppen van orde in de chaos.
  • 3:19 - 3:24
    Bedenk dat ze niet weten
    wat er gezegd gaat worden,
  • 3:24 - 3:27
    of hoe duidelijk
    de uitspraak van de spreker is.
  • 3:27 - 3:29
    Ze kunnen altijd
    voor verrassingen komen te staan.
  • 3:29 - 3:32
    Ze moeten vaak presteren
    voor duizenden mensen
  • 3:32 - 3:34
    in erg imponerende situaties,
  • 3:34 - 3:37
    zoals de Algemene Vergadering van de VN.
  • 3:37 - 3:39
    Om hun emoties onder controle te houden,
  • 3:39 - 3:41
    bereiden ze hun sessie goed voor,
  • 3:41 - 3:43
    maken ze vooraf woordenlijsten,
  • 3:43 - 3:45
    lezen ze zich goed in het onderwerp in,
  • 3:45 - 3:48
    en kijken oude spreekbeurten
    over het onderwerp door.
  • 3:48 - 3:51
    En als laatste:
    tolken werken in tweetallen.
  • 3:51 - 3:56
    De ene colllega is druk bezig
    om de spreekbeurten te vertalen
  • 3:56 - 3:59
    en de ander geeft ondersteuning
    door documenten op te zoeken,
  • 3:59 - 4:00
    woorden op te zoeken
  • 4:00 - 4:03
    en relevante informatie na te pluizen.
  • 4:03 - 4:07
    Omdat simultaan tolken
    erg intensief werk is,
  • 4:07 - 4:11
    wisselen ze elke 30 minuten van rol.
  • 4:11 - 4:15
    Succes is erg afhankelijk
    van goede samenwerking.
  • 4:15 - 4:17
    Taal is ingewikkeld
  • 4:17 - 4:22
    en als een abstracte of genuanceerde term
    in de vertaling verloren gaat,
  • 4:22 - 4:25
    kan het gevolg desastreus zijn.
  • 4:25 - 4:28
    Zoals Margaret Atwood zei:
  • 4:28 - 4:31
    "Als de taal tekort schiet,
    krijg je oorlog."
  • 4:31 - 4:35
    Conferentietolken
    beseffen dat al helemaal.
  • 4:35 - 4:39
    Ze werken hard achter de schermen
    om dat te voorkomen.
Title:
Hoe tolken met twee talen tegelijk jongleren - Ewandro Magalhaes
Speaker:
Ewandro Magalhaes
Description:

Volledige les: https://ed.ted.com/lessons/how-interpreters-juggle-two-languages-at-once-ewandro-magalhaes

Taal is ingewikkeld en als abstracte of genuanceerde constructies verloren raken in de vertaling, kunnen de consequenties catastrofaal zijn. Gelet op de complexiteit van taal en cultuur is het eigenlijk een wonder dat dit niet al te vaak gebeurt. Ewandro Magalhaes legt uit dat het antwoord grotendeels ligt bij de vaardigheden en training van tolken die de taalbarrières overbruggen.

Les door Ewandro Magalhaes, animatie door Andrew Foerster.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:56

Dutch subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.