Следна епидемија? Не сме подготвени.

Во 2014 год. светот избегна страшна глобална епидемија на ебола, благодарение на илјадници несебични здравствени работници - но искрено, благодарение и на голема среќа. Од денешен аспект, знаеме што требаше да подобриме. Сега е време, предлага Бил Гејтс, практично да ги спроведеме сите добри идеи, од планирање на сценарио, истражувања за развој на вакцини, до обука на здравствени работници. Како што вели, „Нема потреба да паничиме... но треба да започнеме веднаш“.

Кога бев дете,

најмногу стравувавме
од нуклеарна војна.

Затоа, во подрумот
имавме вакво буре

полно со конзерви храна и вода.

Во случај на нуклеарен напад,

требаше да слеземе долу,
да се скриеме и да јадеме од бурето.

Денес, најголемиот ризик
од глобална катастрофа

не изгледа вака.

Сега, изгледа вака.

Ако нешто убие над 10 милиони луѓе
во наредните неколку децении,

најверојатно тоа ќе биде
високо заразен вирус,

а не војна.

Не проектили, туку микроби.

Делумно, причината за ова е

големата инвестиција во
одвикнување од нуклеарното оружје.

Но, немаме инвестирано доволно
во систем што би сопрел епидемија.

Не сме подготвени за следната епидемија.

Да го погледеме примерот
со еболата.

Сигурно сите читавте за неа
во весниците,

за многуте предизвици.

Јас ја следев внимателно
преку аналитички алатки

со кои го набљудувавме
искоренувањето на детската парализа.

И кога ќе видите што се случи,

сфаќате дека проблемот не беше
нефункционалниот систем,

туку неговото непостоење.

Всушност, имаше видливи недостатоци.

Немавме група на епидемиолози
подготвени да реагираат на терен,

да видат каква е болеста,
да видат колку се раширила.

Извештаите доаѓаа на хартија.

На интернет се поставуваа
со задоцнување,

и беа многу неверодостојни.

Немавме медицински тим
што е подготвен да дејствува.

Немавме начин
како да ги подготвиме луѓето.

"Лекари без граници" одлично
ги координираа доброволците.

Но сепак, бевме поспори
од што требаше

при носењето илјадници стручни лица
во овие земји.

За голема епидемија, потребни ни се
стотици илјади стручни лица.

Немаше кој да го надгледува
пристапот на лекување.

Никој да види како се дијагностицира.

Никој, кој може да одреди
кои средства треба да се користат.

На пример, можевме
да земеме крв од преживеаните,

да ја процесираме и искористиме плазмата
за да ги заштитиме луѓето.

Но, тоа никогаш не се испроба.

Имаше многу недостатоци.

А ваквите нешта
се глобален неуспех.

СЗО е финансирана да ги следи епидемиите,
но не и да ги прави останативе работи.

Во филмовите сè е поинаку.

Имате група од згодни епидемиолози
подготвени за акција.

Упаѓаат, ја спасуваат ситуацијата,
но сето тоа е само Холивуд.

Ако не се подготвиме соодветно,
следната епидемија

може да биде драстично
попогубна од еболата.

Да ја погледнеме прогресијата на ебола
во текот на годинава (2015).

Околу 10 000 луѓе починаа,

и речиси сите беа од три
западноафрички земји.

Има 3 причини зошто
не се рашири повеќе.

Првата е поради херојската работа
на здравствените работници.

Тие ги најдоа луѓето и
спречија понатамошни инфекции.

Втората е поради природата на вирусот.

Еболата не се пренсува преку воздух.

И додека се заразни,

повеќето луѓе се толку болни,
што не стануваат од кревет.

Третата е затоа што не стигна
до многу урбани места.

А тоа беше чиста среќа.

Да стигнеше до повеќе
урбани места,

бројот на случаи
ќе беше далеку поголем.

Следниот пат, можеби ќе немаме
ваквка среќа.

Може да имаме вирус каде заболените
се чувствуваат добро, иако се заразни

па се возат со авион
или одат во продавница.

Изворот на вирусот може да е
природна епидемија како еболата,

но може да биде и биотероризам.

Значи, постои можност
нештата да бидат далеку полоши.

Всушност, да погледнеме модел
на вирус кој се шири преку воздух,

како шпанскиот грип од 1918 г.

Еве што би се случило:

би се проширил низ светот
со огромна брзина.

Можете да видите дека над 30 милиони луѓе
починале од таа епидемија.

Ова е сериозен проблем.

И треба да нè загрижи.

Всушност, можеме да изградиме
солиден одбранбен систем.

Ги имаме научните и
технолошките придобивки.

Имаме мобилни телефони

за да добиваме и даваме информации
на јавноста.

Имаме сателитски мапи, со кои следиме
каде се луѓето и каде се движат.

Имаме предност во биологијата

која може драматично да го намали
времето за испитување на патогенот

и да создадеме соодветни
лекови и вакцини.

Ги имаме средствата,

но тие треба да се стават
во глобален здравствен систем.

И ни треба подготвеност за тоа.

Според мене, најдобри лекции
како да се подготвиме

добиваме од начинот на кој војуваме.

Имаме доволно време
додека војниците чекаат.

Имаме резерви во голем број.

НАТО има мобилна единица
што може да се распореди многу брзо.

НАТО спроведува воени вежби
за да провери дали луѓето се подготвени.

Проверува дали се разбираат
во гориво и логистика

и дали се разбираат
на исти радио фреквенции?

Значи, апсолутно се подготвени за акција.

Тоа се потребните нешта
за соочување со епидемија.

Кои се најважните работи?

Прво - цврсти здравствени системи
во сиромашните земји.

Таму каде мајките
можат да се породат безбедно,

и децата ќе ги примат сите вакцини.

Но исто така, и каде што
заразата ќе се открие многу брзо.

Потребни ни се
резервни медицински корпуси;

многу обучени и искусни луѓе,

подготвени да дејствуваат,
со нивната експертиза.

Потоа, треба да ги поврземе
медицинските лица со војската,

и да ја искористиме војската
за брзо движење, логистика

и за обезбедување на подрачјата.

Потребно е да направиме симулации,

"вирусни" вежби, наместо воени вежби,
за да видиме каде се пропустите.

Последниот пат кога спроведовме
"вирусна" вежба во САД

беше во 2001 г.,
и не помина добро.

До сега, вирусите водат 1:0.

На крај, потребно е истражување и развој
на вакцините и дијагностиката.

Постојат големи откритија,
како адено-асоцираниот вирус,

кои би можеле да делуваат многу брзо.

Немам точни пресметки
колку ова би чинело,

но, знам дека е многу поевтино
споредено со потенцијалната штета.

Светската банка проценува дека
при светска епидемија на грип,

светското богатство ќе се намали
за над 3 трилиони долари

и ќе имаме милиони
и милиони смртни случаи.

Овие инвестиции
нудат значајни придобивки

и значат повеќе
од подготвеност за епидемија.

Примарното здравство, истражувањето
и развојот,

ќе ги намалат трошоците
во светското здравство

и ќе го направат светот
поправичен и побезбеден.

Затоа, сметам дека ова треба
да ни биде приоритет.

Нема потерба од паника.

Не треба да складираме шпагети
или да се криеме во подрум.

Но, мора да почнеме веднаш,
бидејќи времето не е на наша страна.

Една позитивна работа
од епидемијата на ебола е

дека може да послужи како предупредување,
повик да се освестиме и подготвиме.

Ако почнеме сега, ќе бидеме подготвени
за следната епидемија.

Ви благодарам.

(Аплауз)