Return to Video

Những lựa chọn của bạn có thể ảnh hưởng đến gen của bạn như thế nào- Carlos Guerrero-Bosagna

  • 0:07 - 0:09
    Dưới đây là một câu hỏi hóc búa:
  • 0:09 - 0:12
    cặp song sinh giống hệt nhau
    có cùng 1 ADN
  • 0:12 - 0:14
    vậy làm thế nào họ có thể trở nên
    rất khác nhau
  • 0:14 - 0:18
    ngay cả trong những đặc điểm
    có cùng thành phần di truyền?
  • 0:18 - 0:22
    Ví dụ, tại sao một người
    lại mắc bệnh tim ở tuổi 55
  • 0:22 - 0:25
    trong khi chị gái sinh đôi của mình
    chạy marathon có sức khỏe tốt?
  • 0:25 - 0:28
    Tự nhiên và nuôi dưỡng
    có mối tương quan với nhau
  • 0:28 - 0:33
    nhưng câu trả lời liên quan sâu sắc hơn
    có thể lý giải với tên "epigenetics"
  • 0:33 - 0:36
    Nghiên cứu cách thức ADN
    tương tác
  • 0:36 - 0:39
    với vô số các phân tử nhỏ hơn
    tìm thấy trong các tế bào
  • 0:39 - 0:43
    mà có thể kích hoạt và vô hiệu hóa gen.
  • 0:43 - 0:46
    Tưởng tượng ADN là sách công thức nấu ăn
  • 0:46 - 0:50
    thì những phân tử này là phần lớn những gì
    xác định khi nào và cái gì được nấu.
  • 0:50 - 0:54
    Chúng không lựa chọn sáng suốt
    cho chính mình
  • 0:54 - 0:58
    chứ không phải sự hiện diện và nồng độ của
    chúng trong tế bào tạo nên sự khác biệt
  • 0:58 - 1:00
    Vậy nó thực hiện như thế nào?
  • 1:00 - 1:06
    Gen trong DNA được biểu diễn
    khi chúng đọc và sao chép thành RNA,
  • 1:06 - 1:11
    được chuyển thành các protein
    bởi các cấu trúc được gọi là ribosome.
  • 1:11 - 1:15
    Và protein là phần lớn những gì xác định
    tính chất và chức năng của tế bào.
  • 1:15 - 1:22
    Thay đổi "epigenetic" có thể thúc đẩy
    hoặc cản sự phiên mã của gen cụ thể.
  • 1:22 - 1:25
    Cách can thiệp phổ biến nhất xảy ra là DNA
  • 1:25 - 1:27
    hoặc những protein được bao quanh
  • 1:27 - 1:30
    được gắn nhãn với thẻ hóa chất nhỏ.
  • 1:30 - 1:34
    Các thiết lập của tất cả các thẻ hóa học
    được gắn vào hệ gen
  • 1:34 - 1:35
    của tế bào nhất định
  • 1:35 - 1:37
    được gọi là "epigenome".
  • 1:37 - 1:42
    Một số trong số này, giống như
    một nhóm methyl, ức chế biểu hiện gen
  • 1:42 - 1:44
    bằng cách làm chệch
    các máy phiên mã của tế bào
  • 1:44 - 1:48
    hoặc làm cho DNA cuộn chặt hơn,
  • 1:48 - 1:50
    làm nó dễ tiếp cận hơn.
  • 1:50 - 1:53
    Các gen vẫn còn đó, nhưng nó im lặng.
  • 1:53 - 1:56
    Tăng cường phiên mã cơ bản thì ngược lại.
  • 1:56 - 2:01
    Một số thẻ hóa học sẽ bung ra DNA,
    làm cho nó dễ dàng hơn để phiên mã,
  • 2:01 - 2:05
    mà dốc lên sản xuất các loại protein.
  • 2:05 - 2:08
    thay đổi epigenetic có thể tồn tại
    sự phân chia tế bào,
  • 2:08 - 2:12
    nghĩa là chúng có thể ảnh hưởng đến sinh
    vật đối với toàn bộ cuộc sống của mình
  • 2:12 - 2:14
    Đôi khi đó là một điều tốt.
  • 2:14 - 2:16
    Thay đổi epigenetic là một phần
    sự phát triển bình thường.
  • 2:16 - 2:20
    Các tế bào trong phôi
    bắt đầu với một gen chủ.
  • 2:20 - 2:22
    Khi các tế bào phân chia,
    một số gen được hoạt hóa
  • 2:22 - 2:24
    và một số khác bị ức chế.
  • 2:24 - 2:27
    Qua thời gian, thông qua việc
    tái lập trình epigenetic,
  • 2:27 - 2:29
    một số tế bào
    phát triển thành các tế bào tim,
  • 2:29 - 2:32
    và những tế bào khác vào các tế bào gan.
  • 2:32 - 2:35
    Mỗi một trong số khoảng 200 loại tế bào
    trong cơ thể của bạn
  • 2:35 - 2:37
    về cơ bản có bộ gen giống nhau
  • 2:37 - 2:40
    nhưng có epigenome riêng biệt.
  • 2:40 - 2:43
    Các epigenome cũng làm trung gian
    cho một cuộc đối thoại lâu dài
  • 2:43 - 2:46
    giữa gen và môi trường.
  • 2:46 - 2:49
    Các thẻ hóa học "bật" và "tắt" gen
  • 2:49 - 2:52
    có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố
    gồm chế độ ăn uống,
  • 2:52 - 2:53
    tiếp xúc với hóa chất,
  • 2:53 - 2:55
    và thuốc.
  • 2:55 - 2:59
    Kết quả là thay đổi epigenetic
    cuối cùng có thể dẫn đến bệnh tật,
  • 2:59 - 3:04
    nếu, ví dụ, họ tắt một gen
    mà tạo ra một khối u ức chế.
  • 3:04 - 3:08
    thay đổi epigenetic môi trường
    là một phần lý do
  • 3:08 - 3:13
    cặp song sinh giống nhau về di truyền
    có cuộc sống rất khác nhau khi lớn lên.
  • 3:13 - 3:16
    Khi cặp song sinh lớn lên,
    epigenomes của họ bất đồng,
  • 3:16 - 3:21
    ảnh hưởng đến cách họ già đi
    và sự nhạy cảm với bệnh tật.
  • 3:21 - 3:25
    Ngay cả kinh nghiệm xã hội có thể gây ra những thay đổi epigenetic
  • 3:25 - 3:26
    Trong một thí nghiệm nổi tiếng,
  • 3:26 - 3:30
    khi những con chuột mẹ
    không đủ chu đáo với con của chúng,
  • 3:30 - 3:34
    các gen trong chuột con, thứ đã giúp chúng
    quản lý căng thẳng, đã được methyl hóa
  • 3:34 - 3:36
    và vô hiệu hoá
  • 3:36 - 3:39
    Và nó có thể không dừng lại
    với thế hệ đó.
  • 3:39 - 3:43
    Hầu hết các điểm epigenetic bị xóa khi
    tế bào trứng và tinh trùng được hình thành
  • 3:43 - 3:48
    Nhưng giờ đây các nhà nghiên cứu nghĩ rằng
    một số những dấu ấn tồn tại,
  • 3:48 - 3:52
    qua những đặc điểm epigenetic
    đi vào các thế hệ tiếp theo.
  • 3:52 - 3:55
    kinh nghiệm của mẹ hoặc cha bạn
    như một đứa trẻ,
  • 3:55 - 3:57
    hoặc lựa chọn như người lớn,
  • 3:57 - 4:00
    thực sự có thể định hình epigenome của riêng bạn.
  • 4:00 - 4:03
    Nhưng mặc dù thay đổi biểu sinh là gắn vào
  • 4:03 - 4:05
    chúng không nhất thiết phải là vĩnh viễn.
  • 4:05 - 4:08
    Một lối sống cân bằng bao gồm
    một chế độ ăn uống lành mạnh
  • 4:08 - 4:09
    tập thể dục,
  • 4:09 - 4:11
    và tránh tiếp xúc với chất gây ô nhiễm
  • 4:11 - 4:15
    có thể trong thời gian dài
    tạo ra một epigenome khỏe mạnh.
  • 4:15 - 4:18
    Đây là một thời gian thú vị khi nghiên cứu
  • 4:18 - 4:20
    Các nhà khoa học chỉ đang bắt đầu hiểu
  • 4:20 - 4:25
    cách epigenetic có thể giải thíchcơ chế
    của sự phát triển con người và lão hóa,
  • 4:25 - 4:26
    cũng như nguồn gốc của ung thư,
  • 4:26 - 4:28
    bệnh tim,
  • 4:28 - 4:29
    bệnh tâm thần,
  • 4:29 - 4:30
    nghiện,
  • 4:30 - 4:32
    và nhiều điều kiện khác.
  • 4:32 - 4:36
    Trong khi đó,kỹ thuật chỉnh sửa bộ gen mới
    đang làm cho nó dễ dàng hơn nhiều
  • 4:36 - 4:41
    để xác định những thay đổi epigenetic thực
    sự quan trọng đối với sức khỏe và bệnh tật
  • 4:41 - 4:44
    Khi hiểu epigenome ảnh hưởng đến ta
    thế nào, ta cũng có thể tác động đến nó.
Title:
Những lựa chọn của bạn có thể ảnh hưởng đến gen của bạn như thế nào- Carlos Guerrero-Bosagna
Description:

Xem bài học đầy đủ: http://ed.ted.com/lessons/how-the-choices-you-make-can-affect-your-genes-carlos-guerrero-bosagna

Dưới đây là một câu hỏi hóc búa: cặp song sinh giống hệt nhau có cùng ADN ... vậy làm thế nào cặp song sinh lại quá khác nhau - thậm chí trong những đặc điểm đó có thành phần di truyền tương đương ? Carlos Guerrero-Bosagna giải thích rằng giữa tự nhiên và nuôi dưỡng có mối liên quan, để có câu trả lời sâu sát hơn liên quan đến câu hỏi này, bạn có thể tìm thấy trong bài học này với tên gọi là epigenetics

Bài học bởi Carlos Guerrero-Bosagna, hoạt hình Chris Bishop.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:03

Vietnamese subtitles

Revisions