Return to Video

อะไรทำให้เกิดนิ่วในไต - Arash Shadman

  • 0:08 - 0:13
    นิ่วในไตที่ใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์
    มีน้ำหนักมากกว่า 1 กิโลกรัม
  • 0:13 - 0:17
    และมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 17 เซนติเมตร
  • 0:17 - 0:21
    ผู้ป่วยไม่ได้กลืนหินขนาดเท่ามะพร้าวเข้าไป
  • 0:21 - 0:23
    นิ่วในไตเกิดขึ้นภายในร่างกาย
  • 0:23 - 0:29
    แต่โชคร้ายที่การนำมันออกจะปวดมาก
  • 0:29 - 0:33
    นิ่วในไตเป็นก้อนแข็งของผลึก
    ที่สามารถสร้างในไต
  • 0:33 - 0:34
    ท่อไต
  • 0:34 - 0:35
    กระเพาะปัสสาวะ
  • 0:35 - 0:37
    หรือท่อปัสสาวะ
  • 0:37 - 0:40
    ปัสสาวะมีสารประกอบที่ประกอบด้วยแคลเซียม
  • 0:40 - 0:40
    โซเดียม
  • 0:40 - 0:41
    โพแทสเซียม
  • 0:41 - 0:42
    ออกซาเลต
  • 0:42 - 0:43
    กรดยูริก
  • 0:43 - 0:45
    และฟอสเฟต
  • 0:45 - 0:48
    ถ้าระดับของอนุภาคเหล่านี้มีมากเกินไป
  • 0:48 - 0:51
    หรือถ้าปัสสาวะกลายเป็นกรดมากเกินไป
    หรือเป็นด่าง
  • 0:51 - 0:57
    อนุภาคสามารถกระจุกรวมกันและตกผลึกได้
  • 0:57 - 0:58
    หากปัญหาไม่ได้รับการแก้ไข
  • 0:58 - 1:04
    ผลึกจะค่อยๆโตขึ้น
    ในไม่กี่สัปดาห์ เดือน หรือปี
  • 1:04 - 1:08
    สร้างเป็นก้อนนิ่วที่สามารถตรวจจับได้
  • 1:08 - 1:12
    แคลเซียมออกซาเลตเป็นผลึก
    ชนิดที่พบมากที่สุดในรูปแบบนี้
  • 1:12 - 1:17
    และคิดเป็นประมาณ 80% ของนิ่วในไต
  • 1:17 - 1:22
    นิ่วในไตที่พบไม่บ่อยทำจาก
    แคลเซียมฟอสเฟตหรือกรดยูริก
  • 1:22 - 1:24
    ประเภทของนิ่วที่แตกต่างกันเล็กน้อย
  • 1:24 - 1:28
    ทำจากแร่ธาตุแมกนีเซียม แอมโมเนียม
    ฟอสเฟต หรือสตรูไวท์ (struvite)
  • 1:28 - 1:31
    อาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย
  • 1:31 - 1:35
    และแม้กระทั่งนิ่วที่หาได้ยากขึ้นก็อาจเป็น
    ผลมาจากความผิดปกติทางพันธุกรรม
  • 1:35 - 1:38
    หรือยาบางชนิด
  • 1:38 - 1:44
    นิ่วในไตไม่สามารถตรวจพบได้
    จนกว่ามันจะเริ่มเคลื่อนที่
  • 1:44 - 1:47
    เมื่อก้อนนิ่วผ่านไตและเข้าไปในท่อไต
  • 1:47 - 1:52
    ขอบคมของมันจะขูดผนังทางเดินปัสสาวะ
  • 1:52 - 1:57
    ปลายประสาทที่ฝังอยู่ในเนื้อเยื่อนี้จะ
    ส่งสัญญาณเจ็บปวดอย่างรุนแรง
  • 1:57 - 2:00
    ผ่านระบบประสาท
  • 2:00 - 2:04
    และรอยขีดข่วนสามารถส่งให้เลือด
    ไหลเข้าสู่ปัสสาวะได้
  • 2:04 - 2:07
    สิ่งนี้สามารถมาพร้อมกับอาการคลื่นไส้
  • 2:07 - 2:08
    อาเจียน
  • 2:08 - 2:11
    และความรู้สึกแสบร้อนขณะปัสสาวะ
  • 2:11 - 2:15
    ถ้านิ่วมีขนาดใหญ่พอที่จะสกัดกั้น
    การไหลเวียนของปัสสาวะ
  • 2:15 - 2:17
    มันสามารถติดเชื้อหรือไหลกลับ
  • 2:17 - 2:21
    และทำให้ไตเสียหาย
  • 2:21 - 2:24
    แต่นิ่วในไตส่วนใหญ่ไม่ได้เป็นเรื่องร้ายแรง
  • 2:24 - 2:27
    หรือต้องการการรักษาอย่างรวดเร็ว
  • 2:27 - 2:30
    ก้อนที่มีเส้นผ่าศูนย์กลาง
    ไม่ถึงห้ามิลลิเมตร
  • 2:30 - 2:34
    มักจะออกมาจากร่างกายได้ด้วยตัวเอง
  • 2:34 - 2:37
    แพทย์มักจะแนะนำให้ดื่มน้ำปริมาณในมาก
  • 2:37 - 2:40
    เพื่อช่วยเร่งกระบวนการให้พร้อม
  • 2:40 - 2:43
    และอาจจะใช้ยาแก้ปวดบ้าง
  • 2:43 - 2:47
    ถ้านิ่วมีขนาดใหญ่กว่าเล็กน้อย ยา
    เช่น แอลฟา บล็อกเกอร์
  • 2:47 - 2:50
    สามารถช่วยในการผ่อนคลายกล้ามเนื้อในท่อไต
  • 2:50 - 2:54
    และทำให้ก้อนนิ่วออกมาได้ง่ายขึ้น
  • 2:54 - 2:56
    ยาอีกชนิดหนึ่ง คือ โพแทสเซียมซิเทรท
  • 2:56 - 3:03
    สามารถช่วยละลายนิ่วโดยการ
    ทำให้ปัสสาวะเป็นกรดน้อยลง
  • 3:03 - 3:06
    สำหรับนิ่วขนาดกลางประมาณ 10 มิลลิเมตร
  • 3:06 - 3:11
    ทางเลือกหนึ่งคือการบดนิ่วโดยใช้คลื่นเสียง
  • 3:11 - 3:16
    การสลายนิ่วด้วยคลื่นกระแทก
    ใช้คลื่นความเข้มสูง
  • 3:16 - 3:22
    ของพลังงานอัลตราโซนิก
    ที่มุ่งเน้นโดยตรงที่นิ่ว
  • 3:22 - 3:25
    คลื่นจะสร้างแรงสั่นสะเทือนภายในตัวนิ่ว
  • 3:25 - 3:29
    และฟองอากาศเล็กๆจะกระแทกมัน
  • 3:29 - 3:33
    แรงบังคับผสมเหล่านี้
    จะบดนิ่วให้เป็นชิ้นเล็ก ๆ
  • 3:33 - 3:37
    ที่สามารถผ่านออกไปจากร่างกาย
    ได้ง่ายมากยิ่งขึ้น
  • 3:37 - 3:40
    แต่การสลายนิ่วด้วยเสียงไม่เป็นผลเช่นกัน
  • 3:40 - 3:43
    ถ้ามันมีขนาดใหญ่เกินไป
  • 3:43 - 3:47
    ดังนั้นบางครั้ง การรักษาที่รวดเร็ว
    มากขึ้นเป็นสิ่งที่จำเป็น
  • 3:47 - 3:53
    ท่อแข็งที่เรียกว่า สเต็นท์ (stent) สามารถ
    ใส่ในท่อไตเพื่อขยายได้
  • 3:53 - 3:58
    เส้นใยแก้วสามารถส่ง
    คลื่นเลเซอร์เพื่อทำลายนิ่ว
  • 3:58 - 4:01
    นิ่วยังสามารถผ่าตัดออกผ่านรอยผ่า
  • 4:01 - 4:04
    ที่ด้านหลังของผู้ป่วยหรือขาหนีบ
  • 4:04 - 4:08
    แล้วถ้าเราจะหลีกเลี่ยงนิ่วในไต
    ตั้งแต่แรกล่ะ
  • 4:08 - 4:10
    สำหรับคนที่มีแนวโน้มที่จะเป็น
  • 4:10 - 4:12
    แพทย์ของพวกเขาอาจแนะนำให้ดื่มน้ำปริมาณมาก
  • 4:12 - 4:16
    ซึ่งเจือจางแคลเซียมออกซาเลต
    และสารประกอบอื่นๆ
  • 4:16 - 4:21
    ที่ในที่สุดทำให้เกิดก้อนนิ่วที่เจ็บปวด
  • 4:21 - 4:22
    อาหารเช่น มันฝรั่งทอดแผ่น
  • 4:22 - 4:23
    ผักโขม
  • 4:23 - 4:24
    รูบาร์บ
  • 4:24 - 4:26
    และบีทรูท มีออกซาเลตสูง
  • 4:26 - 4:30
    ดังนั้นแพทย์อาจแนะนำให้จำกัดอาหารเหล่านี้
  • 4:30 - 4:32
    ถึงแม้ว่าแคลเซียมมักพบในนิ่ว
  • 4:32 - 4:36
    แคลเซียมในอาหารและเครื่องดื่มสามารถช่วยได้
  • 4:36 - 4:39
    โดยยึดติดกับออกซาเลตในทางเดินอาหาร
  • 4:39 - 4:43
    ก่อนที่มันจะถูกดูดซึมและไปถึงไต
  • 4:43 - 4:46
    ถ้าคุณเป็นโรคนิ่วในไต
    คุณไม่ได้โดดเดี่ยว
  • 4:46 - 4:49
    ข้อมูลแสดงให้เห็นว่ามีอัตราการเพิ่มขึ้น
  • 4:49 - 4:54
    แต่สถิติโลกอาจจะไม่ได้ถูกทำลายเร็วๆนี้
Title:
อะไรทำให้เกิดนิ่วในไต - Arash Shadman
Description:

View full lesson: http://ed.ted.com/lessons/what-causes-kidney-stones-arash-shadman
นิ่วในไตที่ใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์มีน้ำหนักมากกว่า 1 กิโลกรัม และมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 17 เซนติเมตร ผู้ป่วยไม่ได้กลืนหินขนาดของมะพร้าวจริงๆ นิ่วในไตเกิดขึ้นภายในร่างกาย ดังนั้นมันเริ่มเติบโตจากที่ไหน? แล้วทำไมถึงเจ็บปวดในการเอาออก?

Lesson by Arash Shadman, animation by TED-Ed.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:15

Thai subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.