Return to Video

Richard Nixon, Tarihe karşı - Alex Gendler

  • 0:07 - 0:09
    Amerika Birleşik Devletleri
    Başkanlığı'nın,
  • 0:09 - 0:14
    genelde dünyadaki en güçlü
    pozisyonlardan birisi olduğu söylenir.
  • 0:14 - 0:18
    Fakat tüm ABD başkanları, bu gücü
    suistimal etmekle suçlanmıştı ve sonucunda
  • 0:18 - 0:21
    yalnızca bir tanesi istifa etmişti.
  • 0:21 - 0:23
    Richard Nixon, başkanlığını sona erdiren
  • 0:23 - 0:27
    skandal haricinde bir şeylerle
    hatırlanmayı hak ediyor mu?
  • 0:27 - 0:32
    Richard Nixon tarihe karşı adlı
    yargılamada; gözden düşmüş
  • 0:32 - 0:35
    bu başkanı sorguluyoruz.
  • 0:35 - 0:36
    "Nizam, nizam.
  • 0:36 - 0:39
    Bugünün sanığı kim,
    bir çeşit sahtekâr mı?"
  • 0:39 - 0:42
    "(Öksürme) Hayır, sayın Yargıç.
  • 0:42 - 0:46
    Kendisi, Richard Milhous Nixon,
    ABD'nin, 1969'dan 1974'e kadar
  • 0:46 - 0:51
    görev yapan 37. başkanı."
  • 0:51 - 0:53
    "Durun.
  • 0:53 - 0:57
    Bu süre, bir başkanın hizmet etmesi için
    oldukça garip bir süre."
  • 0:57 - 1:00
    "Pekâlâ, gördüğünüz gibi, Başkan Nixon,
    ulusun iyiliği için istifa etti
  • 1:00 - 1:04
    ve ardından gelen
    Başkan Ford, onu affetti."
  • 1:04 - 1:06
    "İstifa etti,
    çünkü suçlu bulunmak üzereydi
  • 1:06 - 1:10
    ve suçlarının sonuna kadar açığa
    çıkmasını istememişti."
  • 1:10 - 1:13
    "Peki bu suçlar neydi?"
  • 1:13 - 1:16
    "Sayın Yargıç, Watergate skandalı,
    tarihteki en berbat başkanlık
  • 1:16 - 1:20
    gücü suistimallerinden birisi.
  • 1:20 - 1:24
    Nixon'ın adamları, ofisleri dinlemek ve
    yeniden seçim kampanyası için rakiplerinin
  • 1:24 - 1:28
    kirli çamaşırlarını ortaya dökmek için,
    Demokrat Milli Komite
  • 1:28 - 1:30
    genel merkezine girdiler."
  • 1:30 - 1:31
    "(Öksürme)
  • 1:31 - 1:35
    Başkanın bu soygunu
    emretmediği açığa çıktı."
  • 1:35 - 1:39
    "Fakat öğrenir öğrenmez, aylarca
    bu konuda yalan söylerken,
  • 1:39 - 1:41
    üstünü örtmek için elinden geleni yaptı."
  • 1:41 - 1:45
    "Ah, evet, fakat bu,
    ülkenin iyiliği içindi.
  • 1:45 - 1:49
    Vazife başındayken birçok şey yaptı ve
    onun başarılarını tehlikeye atan
  • 1:49 - 1:53
    bir skandal olmasaydı,
    daha fazlasını yapabilirdi."
  • 1:53 - 1:55
    "Ah, başarılar?"
  • 1:55 - 1:57
    "Evet, sayın Yargıç.
  • 1:57 - 1:58
    Çevre Koruma Örgütü'nün oluşturulması
  • 1:58 - 2:03
    için teklif sunan ve Ulusal Çevre
    Politikası Yasası'nı kanuna sokan
  • 2:03 - 2:07
    kişinin Başkan Nixon olduğunu
    biliyor muydunuz?
  • 2:07 - 2:09
    Buna ek olarak, Tehlike Altındaki
    Türler Yasası,
  • 2:09 - 2:11
    Deniz Memelilerini Koruma Yasası,
  • 2:11 - 2:13
    Temiz Hava Yasası'nın gelişimi de var."
  • 2:13 - 2:15
    "Oldukça ilericiymiş gibi gözüküyor."
  • 2:15 - 2:17
    "İlerici? Biraz zor.
  • 2:17 - 2:20
    Nixon'ın başkanlık kampanyası,
    Güneyli seçmenleri,
  • 2:20 - 2:23
    insan hakları hareketine duyulan
    kin ve korku aracılığıyla kazandı."
  • 2:23 - 2:25
    "İnsan hakları demişken;
  • 2:25 - 2:30
    eğitimde cinsiyet odaklı ayrımcılığı
    yasaklayan 9. yasayı imzaladığını
  • 2:30 - 2:34
    ve okullarda ırk ayrımının barış içinde
    sona erdiğinden emin olduğunu
  • 2:34 - 2:38
    ve öğrencilerin de oy verebilmesi için oy
    verme yaşını 18'e düşürdüğünü bilmek
  • 2:38 - 2:42
    davacıları şaşırtabilir."
  • 2:42 - 2:45
    "Dört öğrenci Kent State'deki
    Milli Muhafızlar
  • 2:45 - 2:49
    tarafından vurulduktan sonra,
    öğrencilere pek yakınlık göstermedi.
  • 2:49 - 2:53
    Bunun yerine onları, bitmesi için mücadele
    ettiği Vietnam Savaşı'nı protesto
  • 2:53 - 2:56
    eden serseriler olarak adlandırdı."
  • 2:56 - 2:58
    "Fakat savaşı bitirdi."
  • 2:58 - 3:01
    "Vazifeye başladıktan iki
    yıl sonra bitirdi.
  • 3:01 - 3:06
    Bu sırada, önceki başkanın barış
    konuşmalarını sabote etti
  • 3:06 - 3:11
    ve Güney Vietnam devletini, daha iyi
    şartlar önermeye teşvik etti
  • 3:11 - 3:15
    ve şunu eklemek isterim ki,
    bu gerçekleşmedi.
  • 3:15 - 3:17
    Dolayısıyla, savaşı dört yıl
    uzattı ve bu savaşta
  • 3:17 - 3:23
    20.000'den fazla ABD askeri ve
    bir milyon civarında Vietnamlı,
  • 3:23 - 3:25
    yok yere öldü."
  • 3:25 - 3:29
    "Bir başkan adayının dış
    müzakerelere müdahale etmesi --
  • 3:29 - 3:31
    bu vatan hainliği değil midir?"
  • 3:31 - 3:37
    "Öyledir, sayın Yargıç, 1799 Logan
    Yasasının açık bir ihlali."
  • 3:37 - 3:40
    "Sanırım Başkan Nixon'a ait
    birçok dış politika başarısını
  • 3:40 - 3:43
    unutuyoruz.
  • 3:43 - 3:49
    Çin ile, bugün de devam eden ekonomik
    bağlantıları normalleştiren oydu."
  • 3:49 - 3:51
    "Bunun iyi bir şey olduğundan emin misin?
  • 3:51 - 3:54
    Ayrıca, Şili'de, demokrasiyle seçilmiş
    Başkan Allende'nin
  • 3:54 - 3:57
    yerine vahşi, askeri bir diktatörün
    gelmesini sağlayan darbeyi de
  • 3:57 - 4:01
    desteklediğini unutmayın."
  • 4:01 - 4:03
    "Bu, komünizme karşı mücadelenin
    bir parçasıydı."
  • 4:03 - 4:07
    "Başlangıçta komünizme karşı gelmemizin
    nedenleri zorbalık ve şiddet değil miydi?
  • 4:07 - 4:12
    Yoksa yalnızca alt sınıfın, zengin sınıfa
    karşı ayaklanmasının korkusu muydu?"
  • 4:12 - 4:16
    "Başkan Nixon, Pinochet rejiminin
    şiddetini öngöremezdi ve
  • 4:16 - 4:20
    komünizme karşı olmak, fakirleri
    ihmal etmek anlamına gelmiyordu.
  • 4:20 - 4:23
    Tüm Amerikalı aileler için garantili,
    temel bir gelir önerdi,
  • 4:23 - 4:26
    bu günümüzde bile radikal bir durum.
  • 4:26 - 4:29
    Ayrıca, kapsamlı sağlık hizmeti
    reformu bile talep etti,
  • 4:29 - 4:33
    40 yıl sonra sona eren türden."
  • 4:33 - 4:35
    "Bu soygun işi konusunda
    hâlâ kafam karışık.
  • 4:35 - 4:37
    O, bir sahtekâr mıydı, değil miydi?"
  • 4:37 - 4:41
    "Sayın Yargıç, Başkan Nixon bir iki yasayı
    ihlal etmiş olabilir,
  • 4:41 - 4:47
    ancak vazife başındayken başardığı şeylere
    kıyasla, bunun gerçek zararı nedir?"
  • 4:47 - 4:50
    "Bizzat demokrasiye zarar verilmiştir.
  • 4:50 - 4:53
    Nixon'ın yurt dışında desteklediğini iddia
    ettiği fikirlerin meselesi,
  • 4:53 - 4:56
    liderlerin insanlardan sorumlu
    olmalarıdır ve herhangi bir
  • 4:56 - 5:00
    sebeple kendilerini yasadan
    üstün tuttukları zaman,
  • 5:00 - 5:02
    bu fikirler sarsılmış olur."
  • 5:02 - 5:07
    "Ayrıca, eğer insanları yasalardan mesul
    tutmazsak, ben işimden olurum."
  • 5:07 - 5:12
    Çoğu politikacı, bir şeyler başarmak için
    bazı ilkeleri tehlikeye atmıştır,
  • 5:12 - 5:17
    ancak yasaları çiğneme ve üstünü örtme
    eylemleri, ulusun temelini tehdit eder.
  • 5:17 - 5:21
    Bunu yapmış olanlar, tarih sorgulandığı
    zaman, miraslarının tamamen
  • 5:21 - 5:24
    lekeli olduğunu görebilirler.
Title:
Richard Nixon, Tarihe karşı - Alex Gendler
Description:

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/history-vs-richard-nixon-alex-gendler

Amerika Birleşik Devletleri'nde devlet başkanı olmanın, genelde, dünya üzerindeki en güçlü pozisyonlardan birisi olduğu söylenir. Fakat tüm ABD başkanları bu gücü suistimal etmekle suçlanmıştı ve sonucunda yalnızca bir tanesi ofisi terk etmişti. Richard Nixon, başkanlığını sona erdiren skandalın ötesinde, başka bir şekilde hatırlanmayı hak ediyor mu? Alex Gendler, gözden düşmüş olan bu başkanın mirasını sorguluyor.

Ders: Alex Gendler
Animasyon: Brett Underhill.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:40

Turkish subtitles

Revisions