Return to Video

De schoonheid van wat we nooit zullen weten

  • 0:01 - 0:05
    Op een hete morgen in oktober
  • 0:05 - 0:07
    stapte ik uit een nachttrein
  • 0:07 - 0:09
    in Mandalay,
  • 0:09 - 0:12
    de oude hoofdstad van Birma,
  • 0:12 - 0:13
    nu Myanmar.
  • 0:14 - 0:18
    Op straat kwam ik een groep
    stoere mannen tegen
  • 0:18 - 0:22
    die naast hun riksja's stonden.
  • 0:22 - 0:24
    Eén van die mannen stapte naar voren
  • 0:24 - 0:26
    en bood me een rondrit aan.
  • 0:27 - 0:29
    De prijs die hij berekende
    was belachelijk.
  • 0:30 - 0:34
    Die was minder dan waar ik thuis
    een reep chocola voor kon kopen.
  • 0:34 - 0:37
    Dus klom ik in zijn riksja
  • 0:37 - 0:43
    en hij begon langzaam rond te fietsen
    tussen de paleizen en pagoda's.
  • 0:44 - 0:45
    En terwijl hij fietste,
  • 0:45 - 0:49
    vertelde hij dat hij van een dorpje
    naar de stad was verhuisd.
  • 0:49 - 0:52
    Hij had wiskunde gestudeerd.
  • 0:52 - 0:54
    Hij droomde ervan om leraar te worden.
  • 0:54 - 0:59
    Maar natuurlijk is het leven zwaar
    onder militaire dictatuur
  • 0:59 - 1:03
    en dit was zo'n beetje
    de enige manier om rond te komen.
  • 1:05 - 1:09
    Hij vertelde dat hij veel nachten
    in zijn riksja sliep,
  • 1:09 - 1:13
    zodat hij de eerste bezoekers
    vanuit de nachttrein kon oppikken.
  • 1:16 - 1:18
    Al snel kwamen we erachter
  • 1:18 - 1:21
    dat we op bepaalde gebieden
    zoveel gemeen hadden --
  • 1:21 - 1:23
    we waren allebei in de twintig,
  • 1:23 - 1:26
    we waren allebei gefascineerd
    door andere culturen --
  • 1:27 - 1:29
    dat hij me bij hem thuis uitnodigde.
  • 1:30 - 1:34
    Dus nam hij een afslag
    vanaf een drukke straat
  • 1:34 - 1:38
    en we reden door onbestrate
    steegjes met diepe kuilen.
  • 1:38 - 1:40
    We zagen allerlei krotten om ons heen.
  • 1:40 - 1:43
    Ik wist echt even niet meer waar ik was
  • 1:44 - 1:48
    en ik besefte dat er nu van alles
    met me zou kunnen gebeuren.
  • 1:48 - 1:50
    Ik zou beroofd kunnen worden
    of gedrogeeerd
  • 1:50 - 1:52
    of erger.
  • 1:52 - 1:53
    Niemand zou het weten.
  • 1:54 - 1:58
    Eindelijk stopte hij
    en bracht me naar zijn hut
  • 1:58 - 2:01
    die bestond uit maar één kleine kamer.
  • 2:02 - 2:04
    Toen bukte hij
  • 2:04 - 2:06
    en zocht iets onder zijn bed.
  • 2:08 - 2:10
    Ik was als verlamd.
  • 2:12 - 2:15
    Ik wachtte en keek
    wat hij daaronder vandaan haalde.
  • 2:15 - 2:18
    Uiteindelijk haalde hij
    een doos tevoorschijn.
  • 2:19 - 2:23
    In die doos zaten alle brieven
  • 2:23 - 2:26
    die hij ooit van buitenlandse
    bezoekers had ontvangen
  • 2:27 - 2:29
    en op sommige brieven
  • 2:29 - 2:33
    had hij kleine beschadigde
    zwart-wit fotootjes geplakt
  • 2:33 - 2:35
    van zijn nieuwe buitenlandse vrienden.
  • 2:36 - 2:40
    Toen we elkaar gedag zeiden die avond,
  • 2:40 - 2:41
    realiseerde ik me
  • 2:41 - 2:45
    dat hij mij het geheim
    van reizen had laten zien,
  • 2:45 - 2:47
    wat zoiets is als een duik nemen,
  • 2:47 - 2:50
    zowel in je binnenste als naar buiten,
  • 2:50 - 2:52
    naar plekken waar je anders
    nooit zou komen,
  • 2:53 - 2:55
    om je te wagen aan onzekerheid,
  • 2:56 - 2:57
    dubbelzinnigheid,
  • 2:57 - 2:59
    zelfs angst.
  • 3:00 - 3:03
    Thuis is het gevaarlijk eenvoudig
  • 3:03 - 3:05
    om aan te nemen
    dat we alles in de hand hebben.
  • 3:06 - 3:08
    Als je je buiten in de wereld begeeft,
  • 3:08 - 3:10
    word je er ieder moment
    aan herinnerd dat je dat niet hebt
  • 3:10 - 3:14
    en dat je ook niet precies begrijpt
    waarom dingen zijn zoals ze zijn.
  • 3:14 - 3:17
    Overal "willen mensen zeker zijn,"
  • 3:17 - 3:19
    zei Ralph Waldo Emerson,
  • 3:19 - 3:22
    "maar slechts in zoverre we onzeker zijn,
  • 3:22 - 3:24
    is er hoop voor ons."
  • 3:25 - 3:27
    Op deze conferentie hebben we het geluk
  • 3:27 - 3:31
    om verfrissende nieuwe ideeën
    en ontdekkingen te horen
  • 3:31 - 3:33
    en over alle manieren
  • 3:33 - 3:36
    waarop enthousiast kennis wordt verbeterd.
  • 3:37 - 3:40
    Maar op sommige momenten
    geldt kennis niet.
  • 3:41 - 3:42
    En dat zijn de momenten
  • 3:42 - 3:45
    waarop je leven wezenlijk wordt bepaald:
  • 3:46 - 3:48
    je wordt verliefd;
  • 3:48 - 3:50
    je verliest een vriend;
  • 3:51 - 3:52
    het licht gaat uit.
  • 3:53 - 3:58
    En dan, wanneer je je verloren voelt
    of ongemakkelijk of je jezelf niet bent,
  • 3:58 - 4:00
    dan vind je uit wie je bent.
  • 4:02 - 4:06
    Ik geloof niet dat onwetendheid
    gelukzalig maakt.
  • 4:06 - 4:09
    De wetenschap heeft
    onze levens ongetwijfeld
  • 4:09 - 4:12
    helderder en langer en gezonder gemaakt.
  • 4:13 - 4:18
    En ik ben de leraren dankbaar
    die mij de wetten van de fysica leerden
  • 4:18 - 4:21
    en mij erop wezen
    dat drie maal drie negen is.
  • 4:22 - 4:25
    Ik kan dat op mijn vingers natellen
  • 4:25 - 4:27
    op elk moment van de dag.
  • 4:29 - 4:31
    Maar als een wiskundige mij vertelt
  • 4:31 - 4:34
    dat min drie keer min drie, negen is,
  • 4:34 - 4:39
    dan is dat de soort logica
    die bijna als vertrouwen voelt.
  • 4:41 - 4:44
    Het tegengestelde van kennis
    is dus niet altijd onwetendheid.
  • 4:45 - 4:46
    Het kan verwondering zijn.
  • 4:46 - 4:48
    Of mysterie.
  • 4:48 - 4:49
    Mogelijkheid.
  • 4:50 - 4:52
    Tijdens mijn leven
    ben ik erachter gekomen
  • 4:52 - 4:54
    dat het gaat om de dingen
    die ik niet weet.
  • 4:54 - 4:57
    Daar word ik blij van
    en die zorgen ervoor dat ik doorga,
  • 4:57 - 4:59
    veel meer dan de dingen die ik al ken.
  • 5:00 - 5:02
    Het onbekende
  • 5:02 - 5:05
    heeft me ook vaker dichterbij
    iedereen om mij heen gebracht.
  • 5:07 - 5:09
    De laatste acht novembermaanden
  • 5:09 - 5:13
    heb ik elk jaar door Japan gereisd
    met de Dalai Lama.
  • 5:14 - 5:17
    En elke dag weer zei hij die ene zin
  • 5:17 - 5:21
    waarmee hij de meeste mensen
    geruststelling en vertrouwen bood:
  • 5:22 - 5:24
    "Ik weet het niet."
  • 5:24 - 5:26
    "Wat gaat er met Tibet gebeuren?"
  • 5:27 - 5:30
    "Wanneer komt er eindelijk wereldvrede?"
  • 5:31 - 5:33
    "Wat is de beste manier
    om je kinderen op te voeden?"
  • 5:34 - 5:37
    Deze wijze man zegt ronduit:
  • 5:37 - 5:38
    "Ik weet het niet."
  • 5:40 - 5:44
    Econoom en Nobelprijswinnaar
    Daniel Kahneman
  • 5:44 - 5:48
    heeft langer dan 60 jaar
    het menselijk gedrag onderzocht
  • 5:48 - 5:50
    en zijn conclusie is
  • 5:50 - 5:55
    dat we altijd meer vertrouwen hebben
    in wat we denken dat we weten
  • 5:55 - 5:57
    dan gerechtvaardigd is.
  • 5:57 - 5:59
    We hebben, zoals hij
    op een memorabele manier zegt:
  • 5:59 - 6:04
    "een onbegrensd vermogen
    om onze onwetendheid te negeren."
  • 6:05 - 6:10
    We 'weten' dat ons team
    dit weekend gaat winnen
  • 6:10 - 6:12
    en we herinneren ons
    die kennis alleen maar
  • 6:12 - 6:15
    in de zeldzame gevallen
    dat we gelijk hadden.
  • 6:16 - 6:18
    Meestal dus niet.
  • 6:19 - 6:23
    En dat is waar het echte vertrouwen ligt.
  • 6:25 - 6:28
    Weet je wat je geliefde morgen gaat doen?
  • 6:29 - 6:30
    Wil je dat weten?
  • 6:32 - 6:34
    De ouders van ons allen,
    zoals sommige mensen hen noemen,
  • 6:34 - 6:36
    Adam en Eva,
  • 6:36 - 6:40
    konden niet doodgaan zolang ze
    van de boom des levens aten.
  • 6:41 - 6:42
    Maar vrijwel meteen
  • 6:42 - 6:45
    toen ze begonnen te eten van de boom
    van de kennis van goed en kwaad,
  • 6:45 - 6:47
    verloren ze hun onschuld.
  • 6:48 - 6:51
    Ze voelden zich beschaamd en ontdaan,
  • 6:51 - 6:52
    zelfbewust.
  • 6:53 - 6:55
    En ze leerden misschien net iets te laat
  • 6:55 - 6:58
    dat er zeker dingen zijn
    die we moeten weten,
  • 6:58 - 7:02
    maar dat we over veel meer dingen
    beter in het ongewisse blijven.
  • 7:04 - 7:06
    Toen ik nog een kind was,
  • 7:06 - 7:09
    wist ik het natuurlijk allemaal.
  • 7:09 - 7:14
    Ik heb 20 jaar op school feiten verzameld
  • 7:14 - 7:16
    en ik werkte in de informatiebranche;
  • 7:16 - 7:18
    ik schreef artikelen voor Time Magazine.
  • 7:19 - 7:24
    Mijn eerste reisje naar Japan
    duurde twee en een halve week;
  • 7:24 - 7:28
    ik kwam terug met een essay
    van 40 bladzijden
  • 7:28 - 7:31
    waarin ik zeer gedetailleerd
    alles over de Japanse tempels,
  • 7:31 - 7:34
    mode, honkbalwedstrijden
  • 7:34 - 7:36
    en de Japanse ziel schreef.
  • 7:37 - 7:40
    Maar buiten dat alles
  • 7:40 - 7:43
    was er iets dat mij zo raakte,
  • 7:43 - 7:47
    wat ik niet begreep
    en ik toen niet kon uitleggen,
  • 7:48 - 7:51
    waardoor ik besloot
    in Japan te gaan wonen.
  • 7:52 - 7:55
    En nu ik daar al 28 jaar woon,
  • 7:55 - 7:58
    kan ik jullie echt niet veel vertellen
  • 7:58 - 7:59
    over mijn nieuwe thuis.
  • 8:00 - 8:02
    Wat mooi is,
  • 8:02 - 8:04
    omdat het betekent dat ik elke dag
    nieuwe ontdekkingen doe
  • 8:04 - 8:06
    en in dat proces
  • 8:06 - 8:08
    kijk ik om de hoek
  • 8:08 - 8:11
    en zie honderdduizend dingen
    die ik nooit zal weten.
  • 8:13 - 8:15
    Kennis is een onbetaalbaar geschenk.
  • 8:16 - 8:21
    Maar de illusie van kennis
    kan gevaarlijker zijn dan onwetendheid.
  • 8:22 - 8:25
    Denken dat je je geliefde kent,
  • 8:25 - 8:26
    of je vijand,
  • 8:27 - 8:28
    kan verraderlijker zijn
  • 8:28 - 8:31
    dan toegeven dat je ze nooit zal kennen.
  • 8:32 - 8:36
    Elke ochtend in Japan, als de zonnestralen
    ons kleine appartement binnen schijnen,
  • 8:36 - 8:41
    kost het me grote moeite
    om niet naar het weerbericht te kijken,
  • 8:41 - 8:42
    want als ik dat doe,
  • 8:42 - 8:46
    zal mijn geest somber zijn, afgeleid,
  • 8:46 - 8:48
    zelfs als het een heldere dag is.
  • 8:50 - 8:54
    Ik ben al 34 jaar fulltime schrijver.
  • 8:55 - 8:58
    En het belangrijkste wat ik geleerd heb,
  • 8:58 - 9:01
    is dat transformatie gebeurt
    als je niet de leiding neemt,
  • 9:01 - 9:03
    als je niet weet wat er gaat komen,
  • 9:03 - 9:08
    als ik niet denk dat ik groter ben
    dan alles om me heen.
  • 9:09 - 9:11
    En hetzelfde geldt voor liefde,
  • 9:12 - 9:14
    of op momenten van crisis.
  • 9:15 - 9:18
    Plotseling zijn we
    weer terug in de riksjaw
  • 9:18 - 9:22
    en rijden we weg
    van de brede verlichte straten.
  • 9:22 - 9:26
    We worden herinnerd
    aan de belangrijkste wet van het reizen
  • 9:26 - 9:28
    en dus ook van het leven:
  • 9:29 - 9:34
    je bent maar zo sterk
    als je bereidheid tot overgave.
  • 9:36 - 9:39
    Tenslotte is mens zijn misschien
  • 9:39 - 9:41
    veel belangrijker
  • 9:41 - 9:44
    dan alles willen weten.
  • 9:45 - 9:46
    Dank jullie wel.
  • 9:46 - 9:53
    (Applaus)
Title:
De schoonheid van wat we nooit zullen weten
Speaker:
Pico Iyer
Description:

Bijna 30 jaar geleden ging Pico Iyer op reis naar Japan. Hij werd verliefd op het land en verhuisde ernaartoe. Als scherp waarnemer van de menselijke geest bekent Iyer dat hij eigenlijk veel minder van Japan af weet -- of eigenlijk van alles -- dan hij dertig jaar geleden dacht. In deze lyrische meditatie over wijsheid belicht Iyer zijn typische inzicht over kennis die je opdoet naar mate je ouder wordt: dat hoe meer we weten, des te meer we erachter komen hoe weinig we eigenlijk weten.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:05
Peter van de Ven approved Dutch subtitles for The beauty of what we'll never know
Peter van de Ven accepted Dutch subtitles for The beauty of what we'll never know
Peter van de Ven declined Dutch subtitles for The beauty of what we'll never know
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for The beauty of what we'll never know
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for The beauty of what we'll never know
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for The beauty of what we'll never know
Desiree Kramer edited Dutch subtitles for The beauty of what we'll never know
Desiree Kramer edited Dutch subtitles for The beauty of what we'll never know
Show all

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.