Return to Video

De farao die niet kon worden vergeten - Kate Narev

  • 0:07 - 0:10
    3.500 jaar geleden was in Egypte
  • 0:10 - 0:14
    een nobele farao het slachtoffer
    van een gewelddadige aanval.
  • 0:14 - 0:16
    Maar die aanval was niet fysiek.
  • 0:16 - 0:20
    Deze farao was al 20 jaar dood.
  • 0:20 - 0:22
    De aanval was historisch,
  • 0:22 - 0:27
    een daad van damnatio memoriae,
    de vervloeking van de nagedachtenis.
  • 0:27 - 0:30
    Iemand vernielde
    de standbeelden van de farao,
  • 0:30 - 0:36
    probeerde met een beitel diens naam
    en beeltenis voorgoed te verwijderen.
  • 0:36 - 0:39
    Wie was die farao
    en waarom die aanval?
  • 0:39 - 0:41
    Wel hierom:
  • 0:41 - 0:44
    farao Hatshepsut was een vrouw.
  • 0:44 - 0:48
    Normaal gesproken had ze
    nooit farao kunnen worden.
  • 0:48 - 0:51
    Hoewel een vrouw wettelijk gezien
    monarch kon worden,
  • 0:51 - 0:54
    ging dit in tegen enkele essentiële
    Egyptische overtuigingen.
  • 0:54 - 0:58
    Ten eerste werd de farao gezien
    als de levende verpersoonlijking
  • 0:58 - 1:00
    van de mannelijke god Horus.
  • 1:00 - 1:04
    Ten tweede was het verstoren
    van het traditioneel mannelijke bestuur
  • 1:04 - 1:07
    een ernstige aantasting van Maat,
  • 1:07 - 1:12
    een woord voor 'waarheid' dat het geloof
    in orde en gerechtigheid uitdrukt,
  • 1:12 - 1:14
    cruciaal voor Egyptenaren.
  • 1:14 - 1:16
    Mogelijk heeft ze geprobeerd om dit geloof
  • 1:16 - 1:21
    in de link tussen orde en patriarchaat
    te eerbiedigen via haar titels.
  • 1:21 - 1:22
    Zo nam ze de naam Maatkare aan
  • 1:22 - 1:25
    en verwees ze soms naar zichzelf
  • 1:25 - 1:28
    als Hatshepsu,
    met een mannelijk woordeinde.
  • 1:28 - 1:32
    Maar blijkbaar kon ze
    niet iedereen overtuigen
  • 1:32 - 1:34
    en misschien is
    het beeld van Hatshepsut vernietigd
  • 1:34 - 1:38
    opdat de wereld de verstoring
    van Maat zou vergeten
  • 1:38 - 1:41
    en Egypte zijn evenwicht zou terugvinden.
  • 1:41 - 1:45
    Hatshepsut was bovendien niet
    de rechtmatige troonopvolgster,
  • 1:45 - 1:48
    maar een regentes,
    een soort plaatsvervangend co-monarch.
  • 1:48 - 1:52
    Het Egyptische koningschap werd
    van oudsher doorgegeven van vader op zoon.
  • 1:52 - 1:56
    Dus van Thutmose I
    naar zijn zoon Thutmose II,
  • 1:56 - 1:58
    de man van Hatshepsut.
  • 1:58 - 2:03
    Thutmose II had het rechtstreeks moeten
    doorgeven aan zijn zoon Thutmose III,
  • 2:03 - 2:07
    maar Thutmose III was nog klein
    toen zijn vader overleed.
  • 2:07 - 2:10
    Hatshepsut, de hoogste koningsvrouw
    en weduwe van de dode farao,
  • 2:10 - 2:13
    schoot te hulp
    als de regentes van haar stiefzoon,
  • 2:13 - 2:18
    maar regeerde uiteindelijk aan zijn zijde
    als een volwaardige farao.
  • 2:18 - 2:21
    Misschien was Thutmose III daarom boos.
  • 2:21 - 2:24
    En heeft hij haar beelden vernietigd.
  • 2:24 - 2:27
    Misschien wilde iemand
    Hatshepsut onteren
  • 2:27 - 2:29
    omdat ze een slechte farao was.
  • 2:29 - 2:32
    Maar alles wijst erop dat
    ze eigenlijk wel goed was.
  • 2:32 - 2:36
    Ze voerde de traditionele taken
    van het ambt bekwaam uit.
  • 2:36 - 2:37
    Ze was een geweldige bouwer.
  • 2:37 - 2:40
    Haar dodentempel Djeser-Djeseru
  • 2:40 - 2:43
    was destijds een architecturaal wonder
  • 2:43 - 2:45
    en wordt vandaag nog steeds bewonderd.
  • 2:45 - 2:47
    Ze heeft de economie van Egypte versterkt
  • 2:47 - 2:52
    met een erg succesvolle handelsmissie
    naar het verre land Punt.
  • 2:52 - 2:54
    Ze had sterke religieuze banden.
  • 2:54 - 2:58
    Ze beweerde zelfs de dochter
    te zijn van de hoofdgod Amun.
  • 2:58 - 3:02
    Ze had een succesvolle militaire carrière
    met een Nubische veldtocht
  • 3:02 - 3:06
    en beweert dat ze samen
    met haar soldaten heeft gestreden.
  • 3:06 - 3:10
    Uiteraard moeten we voorzichtig zijn
    wanneer we het succes
  • 3:10 - 3:11
    van haar carrière beoordelen
  • 3:11 - 3:15
    omdat zij het meeste bewijsmateriaal
    zelf heeft geschreven.
  • 3:15 - 3:18
    Ze vertelt haar eigen verhaal
    in tekeningen en geschriften
  • 3:18 - 3:20
    op de muren van haar dodentempel
  • 3:20 - 3:23
    en de rode kapel voor Amun.
  • 3:23 - 3:27
    Dus wie schond
    de nagedachtenis van Hatshepsut?
  • 3:27 - 3:33
    De hoofdverdachte is
    haar stiefzoon, neef en co-heerser.
  • 3:33 - 3:36
    Handelde Thutmose III uit woede
    omdat zij zijn troon stal?
  • 3:36 - 3:39
    Waarschijnlijk niet omdat
    de schade pas
  • 3:39 - 3:42
    20 jaar na haar dood is aangericht.
  • 3:42 - 3:46
    Dat is lang boos blijven
    om dan nog in razernij te handelen.
  • 3:46 - 3:49
    Mogelijk wilde hij zijn eigen heerschappij
    sterker doen lijken.
  • 3:49 - 3:54
    Maar hoogstwaarschijnlijk heeft hij
    of iemand anders de beelden verwijderd
  • 3:54 - 3:59
    zodat iedereen zou vergeten dat er ooit
    een vrouw op de Egyptische troon zat.
  • 3:59 - 4:03
    De gender-anomalie was gewoon
    een te grote bedreiging voor Maat
  • 4:03 - 4:06
    en moest voorgoed worden gewist.
  • 4:06 - 4:10
    Gelukkig waren de oude censoren
    niet grondig genoeg.
  • 4:10 - 4:13
    Er bleef genoeg bewaard om
    de gebeurtenissen te reconstrueren.
  • 4:13 - 4:17
    En zo kunnen wij nu het verhaal vertellen
    van deze unieke sterke vrouw.
Title:
De farao die niet kon worden vergeten - Kate Narev
Description:

Hatshepsut was een vrouwelijke farao in het Nieuwe Koninkrijk in Egypte. Twintig jaar na haar dood vernietigde iemand haar standbeelden, nam een beitel en probeerde naam en beeltenis van de farao voorgoed te wissen. Maar wie deed dit? En waarom? Kate Narev gaat op onderzoek uit om dit oude raadsel op te lossen.

Les door Kate Narev, getekend door Steff Lee.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:34

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.