WEBVTT

00:00:06.728 --> 00:00:10.121
3.500 jaar geleden was in Egypte

00:00:10.121 --> 00:00:14.426
een nobele farao het slachtoffer 
van een gewelddadige aanval.

00:00:14.426 --> 00:00:16.453
Maar die aanval was niet fysiek.

00:00:16.453 --> 00:00:19.729
Deze farao was al 20 jaar dood.

00:00:19.729 --> 00:00:21.884
De aanval was historisch,

00:00:21.884 --> 00:00:26.834
een daad van damnatio memoriae,
de vervloeking van de nagedachtenis.

00:00:26.834 --> 00:00:29.559
Iemand vernielde
de standbeelden van de farao,

00:00:29.559 --> 00:00:35.501
probeerde met een beitel diens naam 
en beeltenis voorgoed te verwijderen.

00:00:35.501 --> 00:00:39.420
Wie was die farao
en waarom die aanval?

00:00:39.420 --> 00:00:40.831
Wel hierom:

00:00:40.831 --> 00:00:44.482
farao Hatshepsut was een vrouw.

00:00:44.482 --> 00:00:48.213
Normaal gesproken had ze
nooit farao kunnen worden.

00:00:48.213 --> 00:00:50.783
Hoewel een vrouw wettelijk gezien
monarch kon worden,

00:00:50.783 --> 00:00:54.249
ging dit in tegen enkele essentiële
Egyptische overtuigingen.

00:00:54.249 --> 00:00:57.525
Ten eerste werd de farao gezien
als de levende verpersoonlijking

00:00:57.525 --> 00:01:00.412
van de mannelijke god Horus.

00:01:00.412 --> 00:01:04.208
Ten tweede was het verstoren
van het traditioneel mannelijke bestuur

00:01:04.208 --> 00:01:07.323
een ernstige aantasting van Maat,

00:01:07.323 --> 00:01:11.788
een woord voor 'waarheid' dat het geloof
in orde en gerechtigheid uitdrukt,

00:01:11.788 --> 00:01:13.710
cruciaal voor Egyptenaren.

00:01:13.710 --> 00:01:16.056
Mogelijk heeft ze geprobeerd om dit geloof

00:01:16.056 --> 00:01:20.539
in de link tussen orde en patriarchaat 
te eerbiedigen via haar titels.

00:01:20.539 --> 00:01:22.446
Zo nam ze de naam Maatkare aan

00:01:22.446 --> 00:01:24.549
en verwees ze soms naar zichzelf

00:01:24.549 --> 00:01:28.132
als Hatshepsu,
met een mannelijk woordeinde.

00:01:28.132 --> 00:01:31.756
Maar blijkbaar kon ze
niet iedereen overtuigen

00:01:31.756 --> 00:01:34.329
en misschien is
het beeld van Hatshepsut vernietigd

00:01:34.329 --> 00:01:37.665
opdat de wereld de verstoring 
van Maat zou vergeten

00:01:37.665 --> 00:01:40.788
en Egypte zijn evenwicht zou terugvinden.

00:01:40.788 --> 00:01:44.573
Hatshepsut was bovendien niet
de rechtmatige troonopvolgster,

00:01:44.573 --> 00:01:48.229
maar een regentes, 
een soort plaatsvervangend co-monarch.

00:01:48.229 --> 00:01:51.989
Het Egyptische koningschap werd
van oudsher doorgegeven van vader op zoon.

00:01:51.989 --> 00:01:56.002
Dus van Thutmose I
naar zijn zoon Thutmose II,

00:01:56.002 --> 00:01:57.831
de man van Hatshepsut.

00:01:57.831 --> 00:02:02.709
Thutmose II had het rechtstreeks moeten
doorgeven aan zijn zoon Thutmose III,

00:02:02.709 --> 00:02:06.663
maar Thutmose III was nog klein
toen zijn vader overleed.

00:02:06.663 --> 00:02:10.061
Hatshepsut, de hoogste koningsvrouw
en weduwe van de dode farao,

00:02:10.061 --> 00:02:13.374
schoot te hulp
als de regentes van haar stiefzoon,

00:02:13.374 --> 00:02:18.027
maar regeerde uiteindelijk aan zijn zijde
als een volwaardige farao.

00:02:18.027 --> 00:02:20.722
Misschien was Thutmose III daarom boos.

00:02:20.722 --> 00:02:23.836
En heeft hij haar beelden vernietigd.

00:02:23.836 --> 00:02:26.887
Misschien wilde iemand
Hatshepsut onteren

00:02:26.887 --> 00:02:28.980
omdat ze een slechte farao was.

00:02:28.980 --> 00:02:32.413
Maar alles wijst erop dat
ze eigenlijk wel goed was.

00:02:32.413 --> 00:02:35.591
Ze voerde de traditionele taken
van het ambt bekwaam uit.

00:02:35.591 --> 00:02:37.100
Ze was een geweldige bouwer.

00:02:37.100 --> 00:02:39.959
Haar dodentempel Djeser-Djeseru

00:02:39.959 --> 00:02:42.600
was destijds een architecturaal wonder

00:02:42.600 --> 00:02:44.583
en wordt vandaag nog steeds bewonderd.

00:02:44.583 --> 00:02:46.772
Ze heeft de economie van Egypte versterkt

00:02:46.772 --> 00:02:51.745
met een erg succesvolle handelsmissie
naar het verre land Punt.

00:02:51.745 --> 00:02:53.765
Ze had sterke religieuze banden.

00:02:53.765 --> 00:02:57.657
Ze beweerde zelfs de dochter
te zijn van de hoofdgod Amun.

00:02:57.657 --> 00:03:02.055
Ze had een succesvolle militaire carrière
met een Nubische veldtocht

00:03:02.055 --> 00:03:06.136
en beweert dat ze samen
met haar soldaten heeft gestreden.

00:03:06.136 --> 00:03:09.794
Uiteraard moeten we voorzichtig zijn
wanneer we het succes

00:03:09.794 --> 00:03:11.210
van haar carrière beoordelen

00:03:11.210 --> 00:03:15.161
omdat zij het meeste bewijsmateriaal
zelf heeft geschreven.

00:03:15.161 --> 00:03:18.083
Ze vertelt haar eigen verhaal
in tekeningen en geschriften

00:03:18.083 --> 00:03:20.325
op de muren van haar dodentempel

00:03:20.325 --> 00:03:23.439
en de rode kapel voor Amun.

00:03:23.439 --> 00:03:27.228
Dus wie schond
de nagedachtenis van Hatshepsut?

00:03:27.228 --> 00:03:32.838
De hoofdverdachte is 
haar stiefzoon, neef en co-heerser.

00:03:32.838 --> 00:03:35.961
Handelde Thutmose III uit woede
omdat zij zijn troon stal?

00:03:35.961 --> 00:03:38.587
Waarschijnlijk niet omdat
de schade pas

00:03:38.587 --> 00:03:41.735
20 jaar na haar dood is aangericht.

00:03:41.735 --> 00:03:46.134
Dat is lang boos blijven
om dan nog in razernij te handelen.

00:03:46.134 --> 00:03:49.471
Mogelijk wilde hij zijn eigen heerschappij
sterker doen lijken.

00:03:49.471 --> 00:03:53.521
Maar hoogstwaarschijnlijk heeft hij
of iemand anders de beelden verwijderd

00:03:53.521 --> 00:03:58.591
zodat iedereen zou vergeten dat er ooit
een vrouw op de Egyptische troon zat.

00:03:58.591 --> 00:04:02.703
De gender-anomalie was gewoon
een te grote bedreiging voor Maat

00:04:02.703 --> 00:04:05.786
en moest voorgoed worden gewist.

00:04:05.786 --> 00:04:09.730
Gelukkig waren de oude censoren
niet grondig genoeg.

00:04:09.730 --> 00:04:13.173
Er bleef genoeg bewaard om
de gebeurtenissen te reconstrueren.

00:04:13.173 --> 00:04:17.412
En zo kunnen wij nu het verhaal vertellen
van deze unieke sterke vrouw.