Σκύλοι με κατάθλιψη, γάτες με ψυχαναγκαστικές διαταραχές — τι σημαίνει η τρέλα των ζώων για τους ανθρώπους;

Πίσω απ' τα γνωστά αστεία βίντεο με ζώα, υπάρχουν παραδόξως μερικές φορές προβλήματα που θεωρούμε ανθρώπινα. Η Λόρελ Μπράιτμαν μελετά τα μη ανθρώπινα ζώα που εμφανίζουν σημάδια ψυχικών νόσων — από ψυχαναγκαστικές αρκούδες και αυτοκαταστροφικά ποντίκια, μέχρι μαϊμούδες με αναπάντεχες φιλίες. Η Μπράιτμαν διερωτάται τι μπορούμε να μάθουμε εμείς, ως άνθρωποι, παρατηρώντας τα ζώα που πάσχουν από κατάθλιψη, μελαγχολία και άλλα κατεξοχήν ανθρώπινα προβλήματα.

Ο Όλιβερ ήταν ένας πολύ εντυπωσιακός,

όμορφος, σαγηνευτικός
και ψυχικά ασταθής τύπος,

που μου έκλεψε την καρδιά.

(Γέλια)

Ήταν ένας ποιμενικός της Βέρνης

που υιοθετήσαμε με τον πρώην σύζυγό μου,

και μετά από περίπου έξι μήνες

συνειδητοποιήσαμε πως ήταν χάλια.

Είχε τόσο έντονο άγχος αποχωρισμού

που δε μπορούσε να κάτσει μόνος.

Μια φορά πήδηξε έξω
από το σπίτι μας στον τρίτο όροφο.

Έτρωγε υφάσματα.
Έτρωγε ανακυκλώσιμα αντικείμενα.

Κυνηγούσε ανύπαρκτες μύγες.

Υπέφερε από παραισθήσεις.

Η διάγνωση ήταν ότι είχε μια
ψυχαναγκαστική διαταραχή των σκύλων

κι αυτά ήταν μόνο η κορυφή του παγόβουνου.

Όπως συμβαίνει και στους ανθρώπους,

μερικές φορές χρειάζεται
περίπου ένα εξάμηνο

πριν καταλάβεις πως

το άτομο που αγαπάς έχει θέματα.

(Γέλια)

Και οι περισσότεροι
δεν επιστρέφουμε τον σύντροφό μας

πίσω στο μπαρ που τον γνωρίσαμε,

ούτε στον φίλο που μας σύστησε,

ούτε στην ιστοσελίδα γνωριμιών
όπου πρωτομιλήσαμε.

(Γέλια)

Τους αγαπάμε παρόλα αυτά,

και επιμένουμε,

και αυτό έκανα και με τον σκύλο μου.

Είχα σπουδάσει βιολογία.

Έχω κάνει διδακτορικό
στην Ιστορία της Επιστήμης στο ΜΙΤ

και αν με είχατε ρωτήσει
πριν από 10 χρόνια

αν ο σκύλος που αγαπώ,
ή τα σκυλιά γενικά

έχουν συναισθήματα,

θα απαντούσα «ναι»,

αλλά δεν είμαι σίγουρη αν θα έλεγα

ότι ίσως επίσης καταλήξουν
με διαταραχές άγχους,

με αντικαταθλιπτικά και με ψυχολόγο.

Αλλά μετά ερωτεύτηκα,
και κατάλαβα πως αυτά γίνονται,

και η προσπάθειά μου
να βοηθήσω τον σκύλο μου

να ξεπεράσει τον πανικό και το άγχος του

μου άλλαξε τη ζωή.

Μου άνοιξε τα μάτια.

Πέρασα, μάλιστα, τα τελευταία επτά χρόνια

διερευνώντας τις ψυχικές παθήσεις στα ζώα.

Μπορούν να αναπτύξουν διαταραχές
όπως οι άνθρωποι;

και αν ναι, τι σημαίνει αυτό για εμάς;

Και ανακάλυψα πως πράγματι πιστεύω

ότι μπορούν να πάσχουν
από ψυχικές ασθένειες,

και η προσπάθεια εντοπισμού
αυτών των ασθενειών

συχνά μας βοηθάει
να γίνουμε καλύτεροι φίλοι τους

και να καταλάβουμε τον εαυτό μας καλύτερα.

Ας μιλήσουμε λίγο για τη διάγνωση.

Πολλοί πιστεύουμε
ότι δε μπορούμε να ξέρουμε

τι σκέφτεται ένα άλλο ζώο,

και αυτό ισχύει,

αλλά όσοι είστε σε σχέση,

- αυτό τουλάχιστον συμβαίνει σε μένα -

ξέρετε ότι, επειδή θα ρωτήσετε

τον σύντροφο, τον γονιό
ή το παιδί σας πώς νιώθουν,

δεν σημαίνει ότι μπορεί να σας απαντήσει.

Μπορεί να μη βρίσκει λέξεις

να εξηγήσει όσα νιώθει,

ή να μην ξέρει τι έχει.

Είναι μάλιστα πολύ πρόσφατο φαινόμενο

να πιστεύουμε πως πρέπει
να συζητήσουμε με κάποιον

για να καταλάβουμε τον ψυχικό του πόνο.

Πριν από τις αρχές του 20ού αιώνα,

οι γιατροί συχνά διαγίγνωσκαν
τη συναισθηματική ταραχή των ασθενών

με παρατήρηση και μόνο.

Επίσης διαπιστώνεται

πως η θεωρία των ψυχικών νόσων σε άλλα ζώα

δεν είναι κάτι τόσο υπερβολικό.

Οι περισσότερες ψυχικές διαταραχές
στις ΗΠΑ

είναι διαταραχές φόβου και άγχους,

και, αν το καλοσκεφτείτε,

ο φόβος και το άγχος είναι συναισθήματα
πολύ χρήσιμα στα ζώα.

Συνήθως νιώθουμε φόβο και άγχος
σε επικίνδυνες συνθήκες

και όταν τα νιώσουμε

μας παρακινούν να απομακρυνθούμε

από οποιονδήποτε κίνδυνο.

Πρόβλημα υφίσταται όταν νιώθουμε
φόβο και άγχος χωρίς εμφανή αίτια.

Οι διαταραχές διάθεσης ίσως επίσης είναι

η αρνητική πλευρά της φύσης μας
ως ζώο που αισθάνεται,

και οι ψυχαναγκαστικές διαταραχές

είναι συχνά εκδηλώσεις
υγιούς ενστίκτου του ζώου

για καθαριότητα και καλλωπισμό.

Αυτή η τάση κρίνεται ψυχική νόσος

όταν κάνεις πράγματα όπως

να πλένεις ψυχαναγκαστικά
τα χέρια ή τα πόδια σου,

ή να έχεις φτιάξει
ένα τόσο ακραίο τελετουργικό

που να μη μπορείς να κάτσεις για φαγητό

χωρίς να το τελέσεις πρώτα.

Για ανθρώπους έχουμε το «Διαγνωστικό και
Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών»

που αποτελεί βασικά ένα χάρτη

των έως τώρα αναγνωρισμένων
ψυχικών διαταραχών.

Για τα υπόλοιπα ζώα έχουμε το YouTube.

(Γέλια)

Να τι βρήκα στην αναζήτηση
«ψυχαναγκαστικός σκύλος»

αλλά θα πρότεινα σε όλους σας

να ψάξετε για «ψυχαναγκαστικές γάτες».

Θα σας σοκάρουν όσα θα δείτε.

Θα σας δείξω μερικά παραδείγματα.

Εδώ έχουμε ένα παράδειγμα κυνηγιού σκιάς.

Ξέρω, είναι αστείο και κάπως χαριτωμένο.

Το θέμα είναι όμως πως τα σκυλιά
μπορούν να αναπτύξουν τέτοιες εμμονές

και να τις επαναλαμβάνουν όλη μέρα.

Οπότε, δε θα πάνε βόλτα,

δε θα κάνουν παρέα με φίλους,

δε θα φάνε.

Αναπτύσσουν εμμονές όπως

το να κυνηγάνε μανιωδώς την ουρά τους.

Ορίστε ένας γάτος που λέγεται Γκίζμο.

Μοιάζει να παραμονεύει κάποιον

αλλά κάνει το ίδιο
για πολλές, πολλές ώρες την ημέρα.

Απλά κάθεται εκεί και με το πόδι

κουνάει ξανά και ξανά τα στόρια.

Ένα άλλο ένα παράδειγμα,

του τι θεωρείται στερεοτυπική συμπεριφορά.

Μια αρκούδα στο ζωολογικό κήπο του Όκλαντ,
ονόματι Τινγκ Τινγκ.

Αν τον πετυχαίνατε έτσι,

θα θεωρούσατε πως ο Τινγκ Τινγκ

απλά παίζει με ένα κλαδί,

αλλά το κάνει όλη την ημέρα,

και αν κοιτάξετε προσεκτικά

και αν σας έδειχνα
και τα 30 λεπτά του βίντεο,

θα βλέπατε πως κάνει ακριβώς το ίδιο

με ακριβώς την ίδια σειρά,
και γυρνάει το κλαδί

με ακριβώς τον ίδιο τρόπο κάθε φορά.

Άλλες πολύ συχνές συμπεριφορές
που θα δείτε,

ιδιαίτερα με ζώα σε αιχμαλωσία,

είναι τα στερεότυπα βηματισμού
και ταλάντευσης,

όπως κάνουμε ακόμα και εμείς οι άνθρωποι,

που κουνιόμαστε μπρος-πίσω

ή από πλευρό σε πλευρό.

Πολλοί το κάνουμε αυτό,

μερικές φορές είναι για να ηρεμήσουμε,

και νομίζω πως το ίδιο συμβαίνει
και στα άλλα ζώα.

Δεν είναι μόνο
οι στερεοτυπικές συμπεριφορές

που επιδεικνύουν τα άλλα ζώα.

Αυτή είναι η Τζίτζι, ένας γορίλας

στον ζωολογικό κήπο της Βοστόνης.

Έχει ψυχολόγο από το Χάρβαρντ,

και κουράρεται για διπολική διαταραχή,

μεταξύ άλλων.

Πολλά ζώα αναπτύσσουν διπολική διαταραχή.

Πολλά πλάσματα,

για παράδειγμα αυτό το άλογο,

εμφανίζουν αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές.

Δαγκώνουν αντικείμενα

ή κάνουν διάφορα άλλα
που μπορεί να τα ηρεμούν,

αν και αυτοκαταστροφικά,

που μπορούν να θεωρηθούν παρόμοια

με την τάση μερικών ανθρώπων
να αυτοτραυματίζονται.

Το μάδημα.

Φαίνεται πως αν έχεις γούνα, φτερά ή δέρμα

μπορείς να μαδήσεις τον εαυτό σου
ψυχαναγκαστικά.

Έχουν μελετηθεί ορισμένοι παπαγάλοι

για την κατανόηση της τριχοτιλομανίας,
του ψυχαναγκαστικού μαδήματος,

η οποία επηρεάζει τη ζωή

20 εκατομμυρίων Αμερικανών αυτή τη στιγμή.

Τα ποντίκια-πειραματόζωα
επίσης μαδιούνται

Σε αυτά, λέγεται «κούρεμα».

Οι βετεράνοι σκύλοι
του Ιράκ και του Αφγανιστάν

επιστρέφουν με κάτι που θεωρείται
μετατραυματικό στρες σκύλων

και δυσκολεύονται να επανενταχτούν,

όταν επιστρέφουν από την εμπόλεμη ζώνη.

Μπορεί να φοβούνται
να προσεγγίσουν άντρες με γενειάδα

ή να μπουν σε αυτοκίνητα.

Αλλά θέλω να είμαι προσεκτική και σαφής:

Δεν πιστεύω πως
το μετατραυματικό στρες στους σκύλους

είναι ίδιο όπως στον άνθρωπο.

Αλλά επίσης δε θεωρώ
πως το μετατραυματικό μου στρες

είναι το ίδιο με το δικό σας.

ή πως το άγχος μου και η θλίψη μου
είναι σαν τη δικιά σας.

Είμαστε όλοι διαφορετικοί.

Όλοι έχουμε διαφορετικές προδιαθέσεις.

Παρομοίως, από δύο σκυλιά,
που μεγάλωσαν στο ίδιο σπιτικό

και εκτέθηκαν στα ίδια ακριβώς πράγματα,

το ένα μπορεί ίσως να αναπτύξει
ένα χρόνιο φόβο στις μοτοσυκλέτες,

ή μια φοβία στον ήχο
του φούρνου μικροκυμάτων,

και το άλλο να είναι μια χαρά.

Έτσι, κάτι που με ρωτούν αρκετά συχνά:

Μήπως είναι ένδειξη ότι

οι άνθρωποι τρελαίνουν τα άλλα ζώα;

Ή, αν αιτία των ψυχικών νόσων στα ζώα
είναι η κακομεταχείριση και η κακοποίηση;

Και η απάντηση είναι

πως είμαστε πολύ πιο περίπλοκοι.

Κάτι υπέροχο που μου συνέβη

είναι πως πρόσφατα εξέδωσα
ένα βιβλίο με αυτό το θέμα,

και κάθε μέρα, όταν κοιτάω
το ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο,

ή πάω σε παρουσίαση του βιβλίου μου,

ή μια κοινωνική εκδήλωση,

ο κόσμος μου λέει ιστορίες

για τα ζώα που έχει γνωρίσει.

Πρόσφατα σε μια παρουσίαση του βιβλίου
στην Καλιφόρνια,

μια γυναίκα σήκωσε το χέρι της και είπε,

«Δρ. Μπράιτμαν, νομίζω πως η γάτα μου
έχει μετατραυματικό στρες».

Και της απαντάω, «Πείτε μου περισσότερα».

Τη γάτα της τη λένε Πινγκ. Ήταν αδέσποτη.

Παλιότερα ζούσε με έναν ηλικιωμένο κύριο,

και μια μέρα αυτός ο κύριος
σκούπιζε με την ηλεκτρική σκούπα

και έπαθε ανακοπή και πέθανε.

Μια εβδομάδα αργότερα
εντόπισαν την Πινγκ στο διαμέρισμα

μαζί με το πτώμα του ιδιοκτήτη της,

και η ηλεκτρική δούλευε συνέχεια.

Για πολλούς μήνες, μέχρι νομίζω δύο χρόνια
μετά από αυτό το περιστατικό,

φοβόταν τόσο, που δε μπορούσε
να μείνει στο σπίτι όταν κάποιος καθάριζε.

Ήταν κυριολεκτικά μια φοβιτσιάρα γάτα.

Κρυβόταν στην ντουλάπα.

Δεν είχε αυτοπεποίθηση, έτρεμε,

αλλά με αγάπη και υποστήριξη
από τη νέα της οικογένεια,

πολύ χρόνο και υπομονή,

τώρα, τρία χρόνια μετά,

είναι μια χαρούμενη γάτα με αυτοπεποίθηση.

Μια άλλη ιστορία ψυχικού τραύματος
και θεραπείας που συνάντησα

ήταν πριν μερικά χρόνια.

Ήμουν στην Ταϊλάνδη για μια έρευνα.

Συνάντησα μια αρσενική μαϊμού
ονόματι Μπουνλούα,

που, όταν ήταν μωρό,

του επιτέθηκε μια αγέλη σκυλιών

και του ξερίζωσαν τα δύο πόδια
και ένα από τα χέρια του.

Ο Μπουνλούα σύρθηκε σε ένα μοναστήρι

όπου τον περιμάζεψαν οι μοναχοί.

Φώναξαν κτηνίατρο
ο οποίος φρόντισε τις πληγές του.

Ο Μπουνλούα κατέληξε

σε ένα χώρο στέγασης ελεφάντων,

και οι φροντιστές τους
αποφάσισαν να τον αναλάβουν,

και έψαξαν να βρουν τι του αρέσει,

και βρήκαν να του αρέσουν τα Μentos μέντα,

τα σκαθάρια-ρινόκεροι και τα αυγά.

Αλλά ανησυχούσαν, επειδή ήταν κοινωνικός,
πως ένιωθε μοναξιά

και δεν τον έβαζαν με άλλες μαϊμούδες,

γιατί νόμιζαν πως με ένα χέρι

δε θα μπορούσε να αμυνθεί ή να παίξει.

Έτσι, του έδωσαν ένα κουνέλι,

και ο Μπονλούα έγινε αμέσως άλλη μαϊμού.

Τον έκανε ευτυχισμένο αυτό το κουνέλι.

Φροντίζαν ο ένας τον άλλον,
έγιναν στενοί φίλοι,

και όταν το κουνέλι έκανε μικρά,

ο Μπονλούα ήταν ακόμα πιο χαρούμενος.

Από μια άποψη, του είχε δώσει

έναν λόγο να ξυπνάει το πρωί

και μάλιστα τόσο σημαντικό λόγο

που αποφάσισε να μην κοιμάται.

Έγινε υπερβολικά προστατευτικός
με αυτά τα κουνελάκια,

και σταμάτησε να κοιμάται,

σχεδόν κοιμόταν όρθιος,

την ώρα που τα φρόντιζε.

Ήταν δε τόσο προστατευτικός

και τόσο τρυφερός με τα μωρά,

που οι φύλακές του
έπρεπε να τα πάρουν μακριά του,

επειδή ήταν τόσο προστατευτικός,

που φοβόταν
μην τους κάνει κακό η μητέρα τους.

Αφού τα πήραν μακριά του,

το προσωπικό ανησυχούσε
πως θα πάθαινε κατάθλιψη,

και για να το αποφύγουν,

του έδωσαν ένα άλλο κουνέλι για φίλο.

(Γέλια)

Η επίσημή μου θέση είναι
πως δε φαίνεται να έχει κατάθλιψη.

(Γέλια)

Αυτό που θα ήθελα
πραγματικά να νιώθουν οι άνθρωποι

είναι πως έχουν την ικανότητα

να κάνουν υποθέσεις

για τα πλάσματα που γνωρίζουν καλά.

Όταν μιλάμε για τον σκύλο σας,

ή τη γάτα σας, ή ίσως μια μαϊμού-μονόχειρα

που τυχαίνει να γνωρίζετε,

αν νομίζετε πως έχουν
ψυχικά τραύματα ή κατάθλιψη,

έχετε μάλλον δίκιο.

Αυτό είναι πολύ ανθρωπομορφικό,

δηλαδή είναι η απόδοση
ανθρώπινων χαρακτηριστικών

σε μη ανθρώπινα ζώα ή αντικείμενα.

Όμως δε νομίζω πως είναι πρόβλημα.

Δε γίνεται να αποφύγουμε
τον ανθρωπομορφισμό.

Δε μπορούμε να βγάλουμε
τον εγκέφαλο απ' το κεφάλι μας,

να τον βάλουμε σε βάζο

και μετά να αναλογιστούμε
τη σκέψη άλλων ζώων.

Θα είμαστε πάντα ένα ζώο που αναρωτιέται

για τις συναισθηματικές εμπειρίες
άλλων ζώων.

Οπότε, η ερώτηση είναι:

χρησιμοποιούμε τον ανθρωπομορφισμό
σωστά ή λάθος;

Και η λάθος του πλευρά

είναι μάλλον αρκετά συχνή.

(Γέλια)

Μπορεί να περιλαμβάνει το να ντύνεις
τα κόργκι σου και να τα παντρεύεις,

ή να πλησιάζεις πολύ κάποιο εξωτικό ζώο

επειδή πιστεύεις
πως έχετε πνευματική σύνδεση.

Υπάρχουν διάφορα.

Ο σωστός ανθρωπομορφισμός, νομίζω,

βασίζεται στην αποδοχή των ζωωδών
ομοιοτήτων μας με άλλα είδη

και τη χρήση αυτών
για να κάνουμε ενημερωμένες υποθέσεις

για το μυαλό και τις εμπειρίες
των άλλων ζώων.

Υπάρχει μάλιστα μια ολόκληρη βιομηχανία

που βασίζεται, από μια άποψη,
στον σωστό ανθρωπομορφισμό:

η βιομηχανία ψυχοφαρμάκων.

Ένας στους πέντε Αμερικάνους
παίρνει ψυχοφάρμακα,

από αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά

μέχρι αντιψυχωσικά.

Προφανώς οφείλουμε

ολόκληρο αυτό το οπλοστάσιο ψυχοφαρμάκων

στα άλλα ζώα.

Αυτά τα φάρμακα δοκιμάστηκαν πρώτα σε ζώα,

όχι μόνο για τοξικότητα,
αλλά και για συμπεριφορικά αποτελέσματα.

Το πολύ δημοφιλές αντιψυχωσικό Θοραζίν

ηρέμησε αρουραίους
προτού ηρεμήσει ανθρώπους.

Το αγχολυτικό Λίμπριουμ

δόθηκε σε ιδιαίτερα επιθετικές γάτες
τη δεκαετία του '50

και τις έκανε ειρηνικά αιλουροειδή.

Ακόμα και τα αντικαταθλιπτικά
δοκιμάστηκαν πρώτα σε κουνέλια.

Σήμερα πάντως, δε δίνουμε αυτά τα φάρμακα

στα ζώα μόνο για δοκιμή,

αλλά τα κουράρουμε με αυτά σαν ασθενείς,

και με ηθικούς
και πολύ λιγότερο ηθικούς τρόπους.

Στο ζωολογικός κήπος SeaWorld
δίνουν αντικαταθλιπτικά στις μητέρες όρκες

όταν τους παίρνουν τα μικρά τους.

Σε πολλούς αιχμάλωτους γορίλες

έχουν δοθεί αντιψυχωσικά και αγχολυτικά.

Αλλά στα σκυλιά,
όπως στον δικό μου τον Όλιβερ,

δίνουν αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά

για να μην πηδήξουν από ψηλά κτίρια

ή να μην ορμήσουν στην κυκλοφορία.

Πολύ πρόσφατα δημοσιεύτηκε μια μελέτη
στο περιοδικό Science

που έδειξε πως ακόμα και οι καραβίδες

ανταποκρίνονται στα αγχολυτικά.

Γίνονται πιο θαρραλέες,
λιγότερο φοβιτσιάρες

και εξερευνούν πιο εύκολα
το περιβάλλον τους.

Είναι δύσκολο να ξέρουμε
πόσα ζώα παίρνουν τέτοια φάρμακα,

αλλά μπορώ να σας πω
πως η φαρμακοβιομηχανία των ζώων

είναι τεράστια και αυξάνεται.

Από 7 δις δολάρια το 2011

εκτιμάται να φτάσει τα 9,25 δις
μέχρι το 2015.

Μερικά ζώα παίρνουν
αυτά τα φάρμακα επ' αορίστου.

Άλλα, όπως ένας χιμπατζής μπονόμπο

που ζει στον ζωολογικό κήπο του Μιλγουόκι

έπαιρνε Παξίλ
μέχρι που άρχισε να τα κρύβει

και να τα μοιράζει
στους άλλους χιμπατζήδες.

(Γέλια)
(Χειροκρότημα)

Πέρα από τα ψυχοφάρμακα όμως,

υπάρχουν πάρα πολλές άλλες

θεραπευτικές παρεμβάσεις
που βοηθούν άλλα πλάσματα.

Αυτός είναι ένας τομέας,
στον οποίο πιστεύω

πως η κτηνιατρική μπορεί να διδάξει κάτι

στην ανθρώπινη ιατρική:

Αν πάτε τον σκύλο σας,

που ας πούμε κυνηγάει
ψυχαναγκαστικά την ουρά του

σε έναν ειδικό συμπεριφοράς ζώων,

δε θα βγάλει αμέσως το συνταγολόγιο,

θα είναι να σας ρωτήσει
για τον τρόπο ζωής του σκύλου σας.

Θα θέλει να μάθει
πόσο συχνά βγαίνει βόλτα.

Πόση άσκηση κάνει.

Πόσο κοινωνικό χρόνο περνάει

με άλλα σκυλιά και ανθρώπους.

Θα θέλει να σας ρωτήσει ποιες

κυρίως συμπεριφορικές θεραπείες

έχετε ήδη δοκιμάσει σε αυτό το ζώο.

Αυτά είναι τα στοιχεία που
συχνά βοηθάνε περισσότερο,

ειδικά όταν συνδυάζονται
με ψυχοφάρμακα.

Αυτό πάντως που πιστεύω εγώ
ότι βοηθάει περισσότερο,

ειδικά τα κοινωνικά ζώα,

είναι να περνούν χρόνο
με άλλα κοινωνικά ζώα.

Από πολλές απόψεις,
νιώθω πως έχω γίνει το ζώο βοηθείας

του σκύλου μου

και έχω δει παπαγάλους
να κάνουν το ίδιο για ανθρώπους

και το αντίθετο,

και σκυλιά για ελέφαντες,

και ελέφαντες για άλλους ελέφαντες.

Δεν ξέρω για εσάς,

εμένα μου στέλνουν πολλά διαδικτυακά άρθρα

για απίθανες φιλίες μεταξύ ζώων.

Πιστεύω επίσης πως αποτελούν
τεράστιο κομμάτι του Facebook,

η μαϊμού που υιοθετεί μια γάτα,

ή ο γερμανικός μολοσσός
που υιοθέτησε το ορφανό ελαφάκι,

ή η αγελάδα που πιάνει
φιλίες με το γουρούνι,

και αν με ρωτούσατε
πριν από οχτώ, εννιά χρόνια γι' αυτά,

θα σας έλεγα πως τέτοια άρθρα
είναι απέλπιδα συναισθηματικά,

και μάλλον υπερβολικά ανθρωπομορφικά
με λάθος τρόπο,

ακόμα και ψεύτικα,
αλλά σήμερα μπορώ να σας πω

πως υπάρχει αλήθεια σε όλα αυτά.

Είναι αληθινά. Μάλιστα,
υπήρξαν ενδιαφέρουσες μελέτες

που εντόπισαν πως τα επίπεδα οξυτοκίνης,

θα λέγαμε, μιας ορμόνης των δεσμών,

που εκκρίνουμε όταν
κάνουμε σεξ ή θηλάζουμε

ή είμαστε με κάποιον
που νοιαζόμαστε πάρα πολύ,

η οξυτοκίνη αυξάνεται
σε σκύλους και ανθρώπους

που νοιάζονται ο ένας για τον άλλον,

ή περνάνε καλά μαζί,

και άλλες μελέτες έχουν δείξει

πως η οξυτοκίνη αυξάνεται
ακόμα και σε άλλα ζευγάρια ζώων

όπως κατσίκες και σκύλους
που είναι φίλοι και παίζουν μαζί,

η οξυτοκίνη έφτασε πολύ ψηλά
μετά το παιχνίδι.

Ένας φίλος μου απέδειξε πραγματικά

πως η ψυχική υγεία είναι αμφίδρομη.

Τον λένε Λόνι Χοτζ
και είναι βετεράνος του Βιετνάμ.

Όταν επέστρεψε, άρχισε να δουλεύει

με επιζώντες γενοκτονιών,

και άτομα με ψυχικά τραύματα
από πολέμους.

Είχε μετατραυματικό στρες και υψοφοβία,

επειδή στο Βιετνάμ

έπεφτε με σκοινί από ελικόπτερα

και του είχαν δώσει έναν σκύλο βοηθείας,
τον Γκάντερ, ένα λαμπραντόρ/κανίς,

για να τον βοηθήσει με το μετατραυματικό
στρες και την υψοφοβία.

Εδώ τους βλέπουμε
την πρώτη μέρα που συναντήθηκαν,

είναι εκπληκτικό,

και έχουν περάσει πολύ καιρό μαζί

να επισκέπτονται άλλους βετεράνους
με παρόμοια προβλήματα.

Το πιο ενδιαφέρον στη σχέση
του Λόνι με τον Γκάντερ

είναι πως μετά από μερικούς μήνες

ο Γκάντερ ανέπτυξε υψοφοβία,

προφανώς επειδή παρατηρούσε
τόσο προσεκτικά τον Λόνι.

Το υπέροχο είναι πως παραμένει
ένα φανταστικό σκυλί βοηθείας,

επειδή τώρα, όταν βρίσκονται
και οι δύο σε μεγάλα ύψη

ο Λόνι ανησυχεί τόσο για τον Γκάντερ

που ξεχνάει να φοβηθεί ο ίδιος.

Από τότε που πέρασα πολύ χρόνο

ερευνώντας τέτοιες ιστορίες,
ψάχνοντας αρχεία,

μου πήρε κυριολεκτικά χρόνια αυτή η έρευνα

και με άλλαξε.

Δεν αντιμετωπίζω πια τα ζώα
σε επίπεδο είδους.

Τα κοιτάω σαν ξεχωριστά άτομα

και τα αντιλαμβάνομαι σαν πλάσματα

με προσωπικό καιρικό σύστημα,

που ορίζει τη συμπεριφορά τους

και το πώς αντιδρούν στον κόσμο.

Και πιστεύω πραγματικά
πως αυτό με έχει κάνει

πιο περίεργο και συναισθαντικό άνθρωπο

και προς τα ζώα που έχω στο κρεβάτι μου

και ενίοτε καταλήγουν στο πιάτο μου,

αλλά και προς τους ανθρώπους που γνωρίζω

που υποφέρουν από άγχος

και φοβίες και τέτοια,

και πραγματικά πιστεύω πως

παρόλο που δε μπορείς να γνωρίζεις ακριβώς

τι συμβαίνει στο μυαλό ενός γουρουνιού

ή του σκύλου σου, ή του συντρόφου σου,

αυτό δε θα έπρεπε να σε σταματάει
απ' το να τους συναισθάνεσαι.

Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε
για τους αγαπημένους μας

είναι, ίσως,
να τους βλέπουμε ανθρωπομορφικά.

Ο πατέρας του Δαρβίνου του είπε κάποτε

πως ο καθένας μπορεί κάποια στιγμή
να χάσει το μυαλό του.

Ευτυχώς, μπορούμε
συχνά να το ξαναβρούμε

αλλά μόνο ο ένας με τη βοήθεια του άλλου.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)