Return to Video

Hãy bảo vệ lục địa nguyên sơ cuối cùng

  • 0:01 - 0:04
    Hãy đi tới phương Nam.
  • 0:04 - 0:11
    Các bạn đã thực sự đi về phía Nam.
  • 0:11 - 0:15
    Theo cách này, đó chỉ là về phương hướng.
  • 0:15 - 0:22
    và nếu bạn đi tầm 8,000 km
    ra khỏi khán phòng này,
  • 0:22 - 0:27
    bạn sẻ tới tận cùng phía nam
    một nơi trên trái đất,
  • 0:27 - 0:29
    Cực Nam.
  • 0:29 - 0:33
    Lúc này, tôi không phải
    là một nhà thám hiểm.
  • 0:33 - 0:37
    không phải nhà môi trường học.
  • 0:37 - 0:40
    Tôi thực sự chỉ là người sống sót,
  • 0:40 - 0:46
    và những bức ảnh này, tôi đang chiếu
    thật là đáng sợ.
  • 0:46 - 0:52
    Hiện tượng băng tan
    ở Bắc Cực và Nam Cực.
  • 0:52 - 0:54
    Thưa quý vị,
  • 0:54 - 1:00
    chúng ta cần lắng nghe
    thông điệp từ những nơi này,
  • 1:00 - 1:10
    nếu không, chúng ta sẻ phải kết thúc
    sự sinh tồn ở đây trên trái đất này.
  • 1:10 - 1:16
    Tôi đã từng đối mặt với nơi đây,
  • 1:16 - 1:20
    còn băng qua đại dương băng đang tan chảy
  • 1:20 - 1:23
    không hề nghi ngờ điều đáng sợ nhất này
  • 1:23 - 1:27
    đã xảy ra với mình.
  • 1:27 - 1:33
    Nam Cực là một nơi đầy hứa hẹn.
  • 1:33 - 1:41
    Nó được bảo vệ bởi Hiệp ước Nam Cực,
    được ký kết năm 1959.
  • 1:41 - 1:47
    Năm 1991, một thỏa thuận 50 năm
    đã được lập ra
  • 1:47 - 1:53
    quy đình dừng mọi sự khai thác
    trên Nam cực,
  • 1:53 - 1:58
    thỏa thuận này có thể bị thay thế,
  • 1:58 - 2:03
    thay đổi, sửa đổi, thậm chí bị bãi bõ
  • 2:03 - 2:09
    cho đến năm 2041.
  • 2:10 - 2:12
    Thưa quý vị,
  • 2:12 - 2:18
    Loài người đã đi lên phía bắc
    từ đây trên Bắc Cực
  • 2:18 - 2:24
    đã lợi dụng sự tan chảy của băng,
  • 2:25 - 2:32
    khai thác nguồn lực
    vốn được bảo phủ trong băng
  • 2:32 - 2:38
    suốt 10, 20, 30000, 100000 năm qua.
  • 2:38 - 2:42
    Phải chăng họ không thể dừng lại
  • 2:42 - 2:48
    và suy nghĩ, "Tại sao băng lại tan chảy?"
  • 2:48 - 2:52
    Nam Cực, một nơi rất tuyệt vời,
  • 2:52 - 2:57
    tôi đã làm việc chăm chỉ suốt 23 năm qua
  • 2:58 - 3:00
    với nhiệm vụ đảm bảo rằng
  • 3:00 - 3:04
    mọi chuyện chảy ra ở phía Bắc
  • 3:04 - 3:10
    không bao giờ tái diễn ở Nam cực.
  • 3:10 - 3:12
    Điều này bắt nguồn từ đâu?
  • 3:12 - 3:14
    Hồi tôi 11 tuổi.
  • 3:14 - 3:17
    Nhìn kiểu tóc xem.
    Đã lỗi mốt từ lâu. (Cười)
  • 3:17 - 3:23
    Lúc 11, tôi được truyền cảm hứng
    từ các nhà thám hiểm thực thụ
  • 3:23 - 3:27
    tôi muốn cố gắng là
    người đầu tiên đặt chân lên cả hai Cực.
  • 3:27 - 3:36
    Niềm hứng thú với ý tưởng du hành các Cực
  • 3:36 - 3:40
    xuôi theo các cuộc vui khi vào Đại học.
  • 3:40 - 3:42
    Hứng thú hơn một chút.
  • 3:42 - 3:46
    Sau một vài năm, bảy năm gây quỹ,
  • 3:46 - 3:48
    bảy năm nói bị từ chối,
  • 3:48 - 3:58
    suốt bảy năm bị gia đình tìm kiếm
    sự tư vấn và giúp đỡ về tâm lý.
  • 3:58 - 4:04
    cuối cùng ba chúng tôi tìm thấy mình,
    hành quân đến Nam Cực
  • 4:04 - 4:10
    hành trình dài nhất không bất kì trợ giúp
    chưa từng xảy ra trong lịch sử.
  • 4:10 - 4:14
    Trong bức hình này,
    chúng tôi đang đứng trên một khu vực
  • 4:14 - 4:18
    rộng bằng cả nước Mỹ.
  • 4:18 - 4:19
    và chúng tôi tự vận động.
  • 4:19 - 4:22
    Không hề có đàm thoại, không dự phòng.
  • 4:22 - 4:30
    Dưới chân chúng tôi,
    90% là băng của cả thế giới,
  • 4:30 - 4:34
    70% là nước ngọt của toàn thế giới.
  • 4:34 - 4:36
    Chúng tôi đứng trên đây.
  • 4:36 - 4:41
    Nguồn năng lượng của Nam cực.
  • 4:41 - 4:44
    Chuyến hành trình này, chúng tôi
    đối mặt với bao nhiêu vết rạn nứt,
  • 4:44 - 4:47
    lạnh dữ dội,
  • 4:47 - 4:52
    đến nổi cả mồ hôi cũng đóng băng,
  • 4:52 - 4:54
    răng có thể vở ra,
  • 4:54 - 4:56
    nước có thể đóng băng ngay trong mắt,
  • 4:56 - 4:59
    Tự nhủ chỉ một chút lạnh thôi.
    (Cười)
  • 4:59 - 5:03
    Và sau 70 ngày trong tuyệt vọng,
    chúng tôi đến Nam Cực.
  • 5:03 - 5:05
    Chúng tôi đã làm được.
  • 5:05 - 5:11
    Nhưng mọi thứ xảy ra trong suốt
    hành trình 70 ngày năm 1986 đó
  • 5:11 - 5:14
    mang tôi đến đây, và thực hãi hùng.
  • 5:14 - 5:19
    Mắt tôi thay đổi sắc tố.
  • 5:19 - 5:21
    Mặt thì phồng rộp ra.
  • 5:21 - 5:26
    Da thì nứt toạc
    chúng tôi tự hỏi tại sao.
  • 5:26 - 5:29
    Khi về đến nhà,
    chúng tôi mới được NASA thông báo rằng
  • 5:29 - 5:34
    một lỗ hổng trên tầng ozone
    đã được phát hiện ở Nam Cực,
  • 5:34 - 5:39
    phát hiện ra cùng năm chúng tôi đi dưới nó.
  • 5:39 - 5:45
    Các tia cực tím chiếu xuống băng,
    phản xạ trở lại mắt chúng tôi,
  • 5:45 - 5:48
    xâu xẻ làn da.
  • 5:48 - 5:51
    Thật là sốc--
    (Cười)--
  • 5:51 - 5:55
    và tôi bắt đầu suy nghĩ.
  • 5:55 - 5:58
    Năm 1989, chúng tôi đi đến phía bắc.
  • 5:58 - 6:05
    60 ngày, từ vùng đất liền an toàn
    băng qua các đại dương băng.
  • 6:05 - 6:07
    Lại chịu cái lạnh khủng khiếp một lần nữa.
  • 6:07 - 6:14
    Đây là tôi, đang trần truồng khi -60 độ.
  • 6:14 - 6:18
    Nếu ai đó chưa nói với bạn rằng,
    "Tôi bị lạnh"--(Cười)--
  • 6:18 - 6:24
    nếu họ trông như thế này,
    chắc chắn rằng họ đang rất lạnh.
  • 6:24 - 6:27
    (Vổ tay)
  • 6:27 - 6:33
    1000 km từ vùng đất liền an toàn,
  • 6:33 - 6:36
    thật thảm họa.
  • 6:36 - 6:43
    Băng ở Bắc Cực tan dưới chân chúng tôi
    4 tháng trước khi có lịch sử,
  • 6:43 - 6:47
    và chúng ta chỉ cách 1000 km từ
    vùng bình yên ngoài kia.
  • 6:47 - 6:53
    Khối băng rơi xung quanh, mài mòn,
    tôi nghĩ "Phải chăng chúng tôi sắp chết?"
  • 6:53 - 6:58
    Nhưng có cái gì đó gí vào đầu tôi lúc đó,
  • 6:58 - 7:05
    tôi nhận ra chúng tôi, cũng như thể giới
    đang trong tình trạng sống còn,
  • 7:05 - 7:09
    cảm giác đó chưa bao giờ mất đi
    suốt 25 năm qua.
  • 7:09 - 7:14
    Chúng ta phải hành động hoặc là chết.
  • 7:14 - 7:17
    Chúng tôi không phải đang trong
    một chương trình ti vi về sống còn nào đó.
  • 7:17 - 7:20
    Khi mọi thứ vượt quá quỹ đạo,
    là sự sống hoặc cái chết,
  • 7:20 - 7:24
    lòng dũng cảm của Daryl người Mỹ gốc Phi,
  • 7:24 - 7:27
    người trở thành người Mỹ đầu tiên
    đặt chân lên Bắc Cực,
  • 7:27 - 7:32
    gót chân tê cứng suốt 200 klicks.
  • 7:32 - 7:34
    Anh ta vẫn phải tiếp tục đi,
    và anh đã làm được,
  • 7:34 - 7:39
    sau 60 ngày trên các khối băng,
    chúng tôi đã đứng trên Cực Bắc.
  • 7:39 - 7:41
    Chúng tôi đã làm được.
  • 7:41 - 7:46
    Vâng, Tôi trở thành người đầu tiên trong
    lịch sử đủ ngu ngốc để đến được cả 2 cực,
  • 7:46 - 7:49
    nhưng đó là thành công của chúng tôi.
  • 7:49 - 7:53
    Buồn thay, trên đường về,
  • 7:53 - 7:56
    chẳng có gì vui nữa.
  • 7:56 - 7:58
    Tôi trở nên chậm chạp.
  • 7:58 - 8:04
    Để đạt thành công ở một cái gì đó
    thường khó hơn là làm cho nó xảy ra.
  • 8:04 - 8:09
    Tôi thấy trống rỗng, cô đơn, hoang phí.
  • 8:09 - 8:11
    Không có một hi vọng nào,
  • 8:11 - 8:15
    nhưng hi vọng trở lại từ Jacques Cousteau
  • 8:15 - 8:20
    và ông ấy truyền cảm hứng cho tôi
    gánh vác nhiệm vụ năm 2041.
  • 8:20 - 8:23
    Là Jacques,
    ông đã chỉ dẫn rõ ràng cho tôi:
  • 8:23 - 8:28
    Thu hút các nhà lãnh đạo thế giới,
    nói với nên công nghiệp và kinh doanh,
  • 8:28 - 8:31
    và hơn hết, Rob,
    truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ
  • 8:31 - 8:36
    bởi vì họ sẻ chọn tương lai '
    cho sự bảo tồn Nam cực.
  • 8:36 - 8:41
    Với các bậc lãnh đạo trên thế giới,
    chúng tôi tham gia Hội nghị thượng đỉnh,
  • 8:41 - 8:45
    cả ba chúng tôi, trên con thuyền, 2041,
  • 8:45 - 8:50
    2 lần tới Rio,
    một lần năm 92, một lần vào năm 2012
  • 8:50 - 8:54
    với Hội nghị thượng đỉnh ở Johannesburg,
  • 8:54 - 9:01
    hành trình đường bộ dài nhất,
  • 9:01 - 9:05
    đi 13000 km xung quanh Nam Phi
  • 9:05 - 9:12
    cố gắng tuyên truyền cho
    hơn 1 triệu người trẻ tuổi
  • 9:12 - 9:17
    về năm 2041 và về môi trường.
  • 9:17 - 9:23
    Trong 11 năm qua,
    chúng tôi cùng hơn 1000 người,
  • 9:23 - 9:27
    từ các ngành công nghiệp, kinh doanh,
    cả đàn ông và phụ nữ từ các công ty,
  • 9:27 - 9:31
    sinh viên trên toàn thế giới
    đến với Nam cực,
  • 9:31 - 9:34
    và suốt những nhiệm vụ đó,
    chúng tôi kéo ra
  • 9:34 - 9:40
    hơn 1500 tấn kim loại dạt về Nam cực
  • 9:40 - 9:43
    Mất 8 năm và tôi thực sự tự hào
  • 9:43 - 9:50
    bởi vì chúng tôi đã tái chế tất cả chúng
    tại Nam Mỹ.
  • 9:50 - 9:57
    Tôi đã lấy cảm hứng tái chế từ mẹ tôi,
  • 9:57 - 10:00
    Đây là bà ấy, mẹ của tôi--
  • 10:00 - 10:03
    (Vổ tay)--
  • 10:03 - 10:06
    mẹ tôi vẫn còn sống,
  • 10:06 - 10:11
    và đây là bà ấy trong sinh nhất thứ 100,
    thật là thú vị phải không?
  • 10:11 - 10:13
    (Vổ tay)
  • 10:13 - 10:16
    Tôi yêu mẹ.
  • 10:16 - 10:18
    (Cười)
  • 10:18 - 10:21
    Nhưng thời đại mẹ tôi được sinh ra,
  • 10:21 - 10:27
    chỉ có 1.8 tỷ người trên hành tinh này,
  • 10:29 - 10:33
    chúng ta là những người trẻ
    từ mọi nền công nghiệp và kinh doanh
  • 10:33 - 10:35
    từ Ấn độ, Trung Quốc.
  • 10:35 - 10:41
    Đây là những quốc gia thay đổi luật chơi,
  • 10:41 - 10:46
    sẻ rất quan trọng trong quyết định
    về sống còn của Nam cực.
  • 10:46 - 10:52
    Không thể tin nổi, chúng tôi đã tiến hành
    và truyền cảm hứng cho phụ nữ Trung Đông
  • 10:52 - 10:59
    thường là lần đầu tiên họ đại diện
    cho quốc gia của mình ở Nam Cực.
  • 10:59 - 11:01
    Những con người đáng nể phục,
  • 11:01 - 11:04
    Để bảo tồn Nam Cực,
  • 11:04 - 11:11
    các bạn là những người đầu tiên
  • 11:11 - 11:15
    hình thành nên các mối liên hệ,
    các giao kết,
  • 11:15 - 11:18
    tình yêu.
  • 11:18 - 11:21
    Đặc ân đi tới Nam cực,
  • 11:21 - 11:22
    Tôi không thể nói cho bạn.
  • 11:22 - 11:24
    Tôi đã cảm thấy thực sự may mắn.
  • 11:24 - 11:27
    Tôi đã đến đó những 35 lần
  • 11:27 - 11:32
    moi người đi với chúng tôi rồi trở về nhà
    như một những nhà vô địch vĩ đại,
  • 11:32 - 11:34
    không chỉ Nam cực,
  • 11:34 - 11:38
    cả những khu vực khác trên quốc gia của họ.
  • 11:38 - 11:44
    Trở lại với chủ đề ban đầu:
    Băng tan chảy ở Bắc cực và Nam Cực.
  • 11:44 - 11:46
    Không phải là tin tốt.
  • 11:48 - 11:52
    NASA cảnh báo với chúng ta từ 6 tháng trước
  • 11:52 - 11:57
    rằng những khối băng
    ở phía Tây Nam cực bây giờ đã tan rã.
  • 11:57 - 11:59
    Một khu vực băng lớn--
  • 11:59 - 12:03
    nhìn xem có bao nhiêu băng ở Nam cực
    nếu so sánh với đây--
  • 12:03 - 12:08
    Một khối lớn đang vỡ ra ở cực Nam,
  • 12:08 - 12:11
    có kích thước bằng các quốc gia nhỏ,
  • 12:11 - 12:17
    NASA đã tính toán rằng
    mật độ của mực nước biển đang dân lên,
  • 12:17 - 12:21
    với tốc độ 1m trong khoảng 100 năm tới,
  • 12:21 - 12:24
    bằng thời gian mà mẹ tôi
    sống trên hành tinh này.
  • 12:24 - 12:26
    Nó đang xảy ra.
  • 12:26 - 12:30
    và tôi nhận ra rằng để bảo tồn Nam cực
  • 12:32 - 12:36
    và sự sinh tồn của chúng ta trên trái đất
    có mối quan hệ mật thiết.
  • 12:36 - 12:38
    và đó chỉ là một giải pháp đơn giản.
  • 12:38 - 12:44
    Nếu chúng ta sử dụng nguồn năng lượng
    có thể tái tạo được trên thế giới,
  • 12:44 - 12:49
    Nếu chúng ta sử dụng hiệu quả hơn
    nguồn năng lượng ở đây.
  • 12:49 - 12:54
    sử dụng hỗn hợp năng lượng sạch.
  • 12:54 - 12:59
    Không có bất cứ lý do tài chính nào
    đi và khai phá Nam cực.
  • 12:59 - 13:01
    Không động thái tài chính,
  • 13:01 - 13:07
    và nếu chúng ta quản lý
    nguồn năng lượng này tốt hơn,
  • 13:08 - 13:11
    hoặc thậm chí là dừng lại,
  • 13:11 - 13:14
    những khối băng đang tan đe dọa chúng ta.
  • 13:14 - 13:17
    Đó là một thử thách lớn,
    và phản ứng của chúng ta là gì?
  • 13:17 - 13:21
    Trở lại với thời gian trước,
  • 13:21 - 13:23
    cuối năm tới,
  • 13:23 - 13:27
    chúng ta trở lại với Nam Cực,
  • 13:27 - 13:31
    nơi chúng tôi đã đặt chân 30 năm trước,
  • 13:31 - 13:37
    và hồi tưởng những bước đi trong 1600 km,
  • 13:37 - 13:43
    nhưng thời gian đó chỉ sử dụng
    nguồn năng lượng tái tạo để sinh tồn.
  • 13:43 - 13:48
    Chúng ta băng qua những chỏm băng
    đang tan chảy ngay bên dưới
  • 13:48 - 13:53
    Những giải pháp đầy hi vọng được ban hành,
  • 13:53 - 13:56
    Đây là con trai tôi, Barney.
  • 13:56 - 13:59
    Nó đã đi cùng với tôi.
  • 13:59 - 14:04
    sát cánh cùng bố nó,
  • 14:04 - 14:07
    và điều mà nó đã làm
    là ghi lại các thông điệp
  • 14:07 - 14:13
    và truyền những thông điệp này
    cho các bậc lãnh đạo trẻ trong tương lai.
  • 14:13 - 14:15
    Tôi thực sự tự hào.
  • 14:15 - 14:18
    Tốt lắm con trai, Barney.
  • 14:20 - 14:26
    Thưa quý vị, những người đang sinh tồn
    --Tôi rất vui--
  • 14:26 - 14:34
    một người còn sống thấy được những vấn đề
    và không bỏ đi, "Bất cứ điều gì".
  • 14:35 - 14:39
    Một người còn sống thấy vấn đề này
    và hãy giải quyết chúng
  • 14:39 - 14:42
    trước khi trở thành một mối đe dọa.
  • 14:42 - 14:48
    Tôi đã có 27 năm bảo tồn Nam cực.
  • 14:48 - 14:50
    Chúng ta đều sở hữu nó.
  • 14:50 - 14:53
    nên chúng ta đều có trách nhiệm.
  • 14:53 - 14:58
    Sự thật là không ai sở hữu nó nghĩa rằng
    chúng ta có thể thành công.
  • 14:58 - 15:03
    Nam cực là một bài học ẩn trong tuyết,
  • 15:03 - 15:06
    và một mặt nào đó chúng ta nên chiến đấu,
  • 15:06 - 15:12
    chiến đấu cho một nơi tươi đẹp.
    nguyên khai còn lại trên Trái đất
  • 15:12 - 15:14
    Tối biết đó là điều có thể.
  • 15:14 - 15:16
    Chúng ta hãy cùng làm
  • 15:16 - 15:20
    và tôi sẻ để lại cho các bạn lời từ Geothe
  • 15:20 - 15:22
    Tôi đã cố gắng sống bởi họ
  • 15:24 - 15:30
    "Nếu bạn có thể làm hay mong điều gì đó,
  • 15:31 - 15:34
    hãy bắt đầu từ bây giờ,
  • 15:34 - 15:41
    sự dũng cảm ẩn chứa sự thông thái,
    quyền lực và phép thuật"
  • 15:41 - 15:43
    Chúc may mắn.
  • 15:43 - 15:45
    Cảm ơn rất nhiều.
  • 15:45 - 15:49
    (Vổ tay)
Title:
Hãy bảo vệ lục địa nguyên sơ cuối cùng
Speaker:
Robert Swan
Description:

2041 sẽ là một năm quan trọng đối với hành tinh của chúng ta. Năm đó sẽ đánh dấu sự kết thúc của hiệp định 50 năm gìn giữ Nam Cực, lục nguyên sơ cuối cùng của Trái đất, khỏi sự khai thác. Nhà thám hiểm Robert Swan - người đầu tiên đi bộ tới cả Bắc Cực và Nam Cực - trong nhiệm vụ đảm bảo rằng chúng ta gia hạn cho Hiệp ước Quốc tế này. Với niềm đam mê và sức sống, ông kêu gọi chúng ta lựa chọn việc bảo tồn Nam Cực cho sự sống còn.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
16:02

Vietnamese subtitles

Revisions