Bozulmamış son kıtayı koruyalım
-
0:01 - 0:06Hadi güneye gidelim.
-
0:06 - 0:11Aslında hepiniz güneye gidiyorsunuz.
-
0:11 - 0:16Bu güney yönü, bu taraf
-
0:16 - 0:22ve bu salonun arka tarafından 8.000
kilometre giderseniz -
0:22 - 0:27dünya üzerinde gidebileceğiniz en uzak
güney uca varırsınız, -
0:27 - 0:29Kutbun kendisine.
-
0:29 - 0:33Ben bir kâşif değilim.
-
0:33 - 0:37Bir çevreci de değilim.
-
0:37 - 0:40Ben sadece hayatta kalmaya
çalışan biriyim. -
0:40 - 0:46Burada size göstereceğim
fotoğraflar tehlikeli. -
0:46 - 0:52Onlar Güney ve Kuzey Kutupları'nın
eriyen buzulları. -
0:52 - 0:54Bayanlar ve baylar,
-
0:54 - 1:00bu yerlerin bize ne söylediğini
dinlememiz gerek. -
1:00 - 1:06Eğer dinlemezsek, burada dünyada
kendi hayatta kalma -
1:06 - 1:10mücadelemizle başbaşa kalacağız.
-
1:10 - 1:16Bu yerleri doğrudan gördüm
-
1:16 - 1:20ve eriyen bir buzdan okyanus
üzerinde yürümek -
1:20 - 1:23hiç şüphesiz ki hayatımda yaşadığım
-
1:23 - 1:27en korkutucu şey.
-
1:27 - 1:33Antarktika öylesine umut verici bir yer.
-
1:33 - 1:401959'da imzalanan Antarktika Sözleşmesi
ile koruma altına alındı. -
1:41 - 1:471991 yılında, Antarktika’nın sömürülmesine
-
1:47 - 1:53son veren 50 yıllık bir anlaşma yapıldı.
-
1:53 - 1:58Bu anlaşma, 2041 yılından sonra
tadil edilebilecek, -
1:58 - 2:03değiştirilebilecek, düzeltilebilecek
-
2:03 - 2:08ya da tamamıyla iptal edilebilecek.
-
2:10 - 2:12Bayanlar ve baylar,
-
2:12 - 2:15hâlihazırda buradan daha kuzeyde,
Kuzey Kutbu'nda -
2:15 - 2:18bulunan insanlar eriyen bu
buzulların avantajlarından -
2:18 - 2:23çoktan yararlanmaya başladı.
-
2:26 - 2:30Son 10, 20, 30.000, 100.000 yıldan beri
buzlarla kaplı -
2:30 - 2:33alanlardan kaynakları
-
2:33 - 2:37çoktan çıkarmaya başladılar.
-
2:38 - 2:44Noktaları birleştirip “Buzullar gerçekten
neden eriyor?" -
2:44 - 2:48diye düşünemiyorlar mı?
-
2:48 - 2:51Burası büyüleyici bir yer,
-
2:51 - 2:55Güney Kutbu ve burada Kuzey’de
olup bitenlerin -
2:55 - 3:00Güney’de asla olmamasından,
olamayacağından -
3:00 - 3:04emin olmak için,
-
3:04 - 3:10bu misyon üzerinde son 23 yıldır
çok çalıştım. -
3:10 - 3:12Bütün bunlar ne zaman başladı?
-
3:12 - 3:14Benim için 11 yaşındayken başladı.
-
3:14 - 3:17Saç kesimine dikkat edin. Biraz tuhaf.
(Kahkahalar) -
3:17 - 3:2311 yaşında, her iki kutupta da
yürüyen ilk kişi -
3:23 - 3:27olmayı denemek üzere gerçek
kâşiflerden esinlendim. -
3:27 - 3:32Kutup gezgini olma fikrini,
-
3:32 - 3:36üniversitedeyken partilerde
kızların iyi karşılamasını -
3:36 - 3:40çok ilham verici buldum.
-
3:40 - 3:42Bu biraz daha fazla ilham vericiydi.
-
3:42 - 3:45Yıllar sonra, yedi yıl fon
topladıktan sonra, -
3:45 - 3:48yedi yıl boyunca hayır dendikten,
-
3:48 - 3:54yedi boyunca ailem tarafından
nasihat ve psikolojik destek -
3:54 - 3:58almam söylendikten sonra,
-
3:58 - 4:05nihayetinde üç kişi kendimizi Güney
Kutbu'na yürürken bulduk, -
4:05 - 4:10tarihteki dünya üzerinde yapılmış
en uzun yardımsız yürüyüşte. -
4:10 - 4:14Bu fotoğrafta, Amerika Birleşik Devletleri
-
4:14 - 4:18büyüklüğündeki bir alan
üzerinde duruyoruz -
4:18 - 4:19ve tek başımızayız.
-
4:19 - 4:22Radyo iletişimimiz ve desteğimiz yok.
-
4:22 - 4:29Ayaklarımızın altında, dünya
buzullarının %90’ı -
4:30 - 4:34ve dünya tatlı suyunun %70’i var.
-
4:34 - 4:36Üzerinde duruyoruz.
-
4:36 - 4:41Bu Antarktika’nın gücü.
-
4:41 - 4:44Yolculuğumuzda, buzul yarıklarının,
-
4:44 - 4:47şiddetli soğuğun tehlikeleriyle
yüzyüze geldik, -
4:47 - 4:52öylesine soğuk ki, ter giysilerinizin
içinde buza dönüşüyor, -
4:52 - 4:54dişleriniz çatlayabilir,
-
4:54 - 4:56su gözlerinizin içinde donabilir.
-
4:56 - 4:59Hadi biraz serindi diyelim. (Kahkahalar)
-
4:59 - 5:0370 dehşetli günden sonra
Güney Kutbu'na vardık. -
5:03 - 5:05Başarmıştık.
-
5:05 - 5:111986 yılındaki bu 70 günlük yolculukta
beni buraya getiren -
5:11 - 5:14bir şeyler oldu ve canımı yaktı.
-
5:14 - 5:1970 günde maruz kaldığım zarar
nedeniyle göz rengim değişti. -
5:19 - 5:21Yüz derilerimiz su topladı.
-
5:21 - 5:26Derimiz soyuldu ve bunun
nedenini merak ettik. -
5:26 - 5:29Eve döndüğümüzde, NASA bize
-
5:29 - 5:32Güney Kutbu üzerindeki ozon
tabakasında bir delik -
5:32 - 5:34tespit edildiğini söyledi.
-
5:34 - 5:39Biz bu deliğin tespit edildiği yıl,
tam altında yürümüşüz. -
5:39 - 5:45Morötesi ışınlar aşağı gelip, buza çarpıp
geri yansıyarak gözlerimizi kuruttu, -
5:45 - 5:48yüz derimizi soydu.
-
5:48 - 5:51Bir parça şok edici. (Kahkahalar)
-
5:51 - 5:55Bu beni düşünmeye itti.
-
5:55 - 5:581989'da bu sefer kuzeye yöneldik.
-
5:58 - 6:0360 gün donmuş okyanus
üzerinde, her adımda -
6:03 - 6:05güvenli bölgelerden biraz daha uzağa.
-
6:05 - 6:07Yine son derece soğuktu.
-
6:07 - 6:13İşte ben, -60 santigrat derecede çıplak
olarak yıkanmaktan geliyorum. -
6:14 - 6:18Eğer bir size “üşüdüm” derse,
(Kahkahalar) -
6:18 - 6:24eğer buna benziyorsa,
kesinlikle üşümüştür. -
6:24 - 6:27(Alkış)
-
6:27 - 6:33Güvenli bölgeden 1.000 kilometre ötede
-
6:33 - 6:36felaket geldi.
-
6:36 - 6:43Altımızdaki Kuzey Buzdenizi, her
zamankinden dört ay önce erimeye başladı. -
6:43 - 6:47Biz güvenlikten 1.000 kilometre uzaktayız.
-
6:47 - 6:53Çevremizde buzlar kırılıp ufalanıyor,
“Ölecek miyiz?” diye düşünüyorum. -
6:53 - 6:58Fakat o gün kafamda şimşek çaktı,
-
6:58 - 7:05dünya olarak hayatta kalma mücadelesi
içinde olduğumuzun farkına vardım -
7:05 - 7:09ve bu his 25 uzun yıl boyunca
hiç kaybolmadı. -
7:09 - 7:14O zaman, ya yürüyecektik ya da ölecektik.
-
7:14 - 7:17TV’de hayatta kalma programında değiliz.
-
7:17 - 7:20İşler bizim için ters giderse,
bu ölüm kalım meselesi. -
7:20 - 7:24Kuzey Kutbu'na yürüyen ilk
Amerikalı olacak olan, -
7:24 - 7:27bizim cesur Afrikalı-Amerikalı Daryl’ın
-
7:27 - 7:32topuğu 200 kilometre sonra
kangrenden dolayı koptu. -
7:32 - 7:34Devam etmesi gerekiyordu, öyle yaptı
-
7:34 - 7:39ve buz üzerinde 60 günden sonra Kuzey
Kutbu üzerindeydik. -
7:39 - 7:41Başarmıştık.
-
7:41 - 7:46Evet, tarihte her iki kutupta yürüyecek
kadar budala olan ilk kişi oldum, -
7:46 - 7:48fakat bu bizim başarımızdı.
-
7:49 - 7:53Ne yazık ki, eve dönüşümüz
-
7:53 - 7:56pek keyifli değildi.
-
7:56 - 7:58Karamsarlığa kapıldım.
-
7:58 - 8:04Bir şeyi başarmak çoğu zaman onu
gerçekleştirmekten daha zordur. -
8:04 - 8:09Boşluktaydım, yalnızdım ve ekonomik
çöküntü içindeydim. -
8:09 - 8:11Ümitsizdim,
-
8:11 - 8:15fakat ümit büyük Jacques Cousteau
şeklinde geldi. -
8:15 - 8:20Beni, 2041 misyonunu üstlenmem
konusunda teşvik etti. -
8:20 - 8:23Jacque olarak, bana açık öğütler verdi:
-
8:23 - 8:28Dünya liderleriyle irtibata geç, sanayi
ve iş dünyasına konuş -
8:28 - 8:31ve her şeyden önemlisi Rob,
gençlere ilham ver. -
8:31 - 8:36Çünkü gençler Antarktika’nın geleceğinin
korunmasını tercih edeceklerdir. -
8:36 - 8:41Dünya liderleri için, her
Dünya Zirvesi'ne katıldık, -
8:41 - 8:45her üçüne de, cesur yatımız
2041 ile birlikte, -
8:45 - 8:50iki kez Rio’da, biri 92'de,
diğeri 2012’de -
8:50 - 8:54ve Johannesburg’taki Dünya
Zirvesi için -
8:54 - 9:01bir yatla karada yapılmış
en uzun yolculuğu yaptık, -
9:01 - 9:05Güney Afrika’nın tamamı içinde
13.000 kilometre, -
9:05 - 9:122041 ve çevreleri hakkında bir milyondan
daha fazla genç insana -
9:12 - 9:17bizzat ilham vermek için elimizden
gelenin en iyisini yaptık. -
9:17 - 9:20Geçen son 11 yıl içinde,
-
9:20 - 9:26sanayi ve iş dünyasından,
şirketlerden kadın ve erkek, -
9:26 - 9:31dünyanın her tarafından öğrenci, 1.000
kişiyi alarak Antarktika’ya götürdük. -
9:31 - 9:34Bu görevler esnasında,
Antarktika’ya bırakılmış -
9:34 - 9:401.500 tondan daha fazla hurda
metali alıp götürdük. -
9:40 - 9:43Bu iş sekiz yılımızı aldı ve
bundan gurur duyuyorum. -
9:43 - 9:50Çünkü bu hurdaların hepsinin burada,
Güney Amerika’da geri dönüşümünü sağladık. -
9:50 - 9:54Yürümeye başladığım andan beri
-
9:54 - 9:57annem beni yeniden kazanım
konusunda teşvik ediyor. -
9:57 - 10:00İşte o, annem…
-
10:00 - 10:03(Alkış)
-
10:03 - 10:06Annem hâlâ geri dönüşüm yapıyor.
-
10:06 - 10:11O şimdi 100 yaşında.
Harika, değil mi? -
10:11 - 10:13(Alkış)
-
10:13 - 10:16Ne zaman---annemi seviyorum.
-
10:16 - 10:18(Kahkahalar)
-
10:18 - 10:21Ancak annem doğduğunda,
-
10:21 - 10:27gezegenimizin nüfusu sadece 1,8 milyardı.
-
10:27 - 10:29Milyarlardan bahsetmişken,
-
10:29 - 10:33Çin ve Hindistan’ın, sanayi ve
iş dünyasından -
10:33 - 10:35genç insanları aldık.
-
10:35 - 10:41Bunlar oyunu değiştiren ve Antarktika’nın
korunmasına ilişkin -
10:41 - 10:46kararlarda oldukça önemli olacak uluslar.
-
10:46 - 10:52İnanılmaz bir şekilde, Orta Doğu’dan
kadınların iştirakını sağlayıp teşvik ettik, -
10:52 - 10:59çoğu kez kendi uluslarını Antarktika’da
temsil eden ilk kişiler oldular. -
10:59 - 11:01Harika insanlar, çok heyecan verici.
-
11:01 - 11:04Antarktika’yı korumak için,
-
11:04 - 11:11ilk önce insanları bu olağanüstü yere
angaje etmeniz, -
11:11 - 11:15bir ilişki, bir bağ ve
-
11:15 - 11:18biraz sevgi oluşturmanız gerekir.
-
11:18 - 11:21Antarktika’ya gitmek öylesine
bir ayrıcalıktır ki, -
11:21 - 11:22size anlatamam.
-
11:22 - 11:24Kendimi çok şanslı hissediyorum
-
11:24 - 11:27ve hayatımda tam 35 kez gittim.
-
11:27 - 11:32Bizimle birlikte gelen insanlar evlerine
büyük bir şampiyon olarak döndüler, -
11:32 - 11:34sadece Antarktika için değil,
-
11:34 - 11:38kendi uluslarındaki yerel
meseleler için de. -
11:38 - 11:44Başladığımız yere geri dönersek: Kuzey ve
Güney Kutupları'nda buzulların erimesi. -
11:44 - 11:46Güzel bir haber değil.
-
11:48 - 11:52NASA, altı ay önce
Batı Antarktika Buzulu'nun -
11:52 - 11:57parçalandığına dair bizi bilgilendirdi.
-
11:57 - 11:59Devasa buzul alanlar--
-
11:59 - 12:03bakın burayla kıyaslandığında dahi
Antarktika ne kadar büyük-- -
12:03 - 12:08küçük bir ülke büyüklüğündeki,
geniş buz kütleleri -
12:08 - 12:11Antarktika’dan kopuyor.
-
12:11 - 12:15NASA deniz seviyesinin gelecek
yüzyıl içinde -
12:15 - 12:17bir metre yükseleceğini hesapladı,
-
12:17 - 12:21bu kesin,
-
12:21 - 12:24annemin dünyada bulunduğu süreyle aynı.
-
12:24 - 12:26Bu gerçekleşecek
-
12:26 - 12:30ve Antarktika’nın korunması
ile bizim dünyada -
12:32 - 12:36var olabilmemizin birbiriyle bağlantılı
olduğunu fark ettim. -
12:36 - 12:38Çok basit bir çözümü var.
-
12:38 - 12:44Eğer gerçek dünyada daha fazla
yenilenebilir enerji kullanırsak, -
12:44 - 12:49enerjiyi burada daha verimli kullanırsak,
-
12:49 - 12:54enerji harmanımızı daha temiz
bir şekilde işletirsek, -
12:54 - 12:59Antarktika’ya gidip sömürmeye
finansal bir sebep kalmaz. -
12:59 - 13:01Finansal açıdan bir anlamı olmaz.
-
13:01 - 13:05Eğer enerjimizi daha iyi yönetirsek,
-
13:05 - 13:11bizi tehdit eden bu büyük buz kütlesinin
-
13:11 - 13:14erimesini yavaşlatabiliriz,
hatta belki durdurabiliriz. -
13:14 - 13:17Bu büyük bir meydan okuma,
buna cevabımız ne? -
13:17 - 13:21Son bir kez daha geri
dönmemiz lazım. -
13:21 - 13:23Gelecek yıl sonunda
-
13:23 - 13:2730 yıl önce yaya olarak vardığımız
-
13:27 - 13:31Güney Kutup Dairesi'ne tekrar gideceğiz,
-
13:31 - 13:371.600 kilometreyi tekrar yürüyerek,
-
13:37 - 13:43fakat bu kez hayatta kalabilmek için sadece
yenilenebilir enerji kullanarak. -
13:43 - 13:48Alt kısımları eriyen bu buz
tabakası üzerinde, -
13:48 - 13:54bu soruna bir çözüm bulmayı
umarak yürüyeceğiz. -
13:54 - 13:56Bu oğlum Barney.
-
13:56 - 13:59Benimle birlikte gelecek.
-
13:59 - 14:04Babasıyla yan yana yürüme
yükümlülüğüne girdi. -
14:04 - 14:07Yapacağı şey, bu mesajları
tercüme etmek -
14:07 - 14:13ve geleceğin genç liderlerinin
zihinlerine bu mesajları aşılamak. -
14:13 - 14:15Onunla çok gurur duyuyorum.
-
14:15 - 14:18Aferin Barney.
-
14:20 - 14:26Bayanlar ve baylar, bir hayatta
kalan--ve iyiyim-- -
14:26 - 14:35bir hayatta kalan, bir problem
gördüğünde “her neyse” demez. -
14:35 - 14:39Bir hayatta kalan, bir problem gördüğünde,
bir tehdit hâline gelmeden -
14:39 - 14:42bu problemle ilgilenir.
-
14:42 - 14:48Antarktika’yı korumak için 27 senemiz var.
-
14:48 - 14:50Hepimiz onun sahibiyiz.
-
14:50 - 14:53Hepimizin sorumluluğu var.
-
14:53 - 14:58Hiç kimsenin ona sahip olmaması gerçeği,
belki de başarabileceğimiz anlamına geliyor. -
14:58 - 15:03Antarktika, kardaki bir ahlak çizgisidir
-
15:03 - 15:07ve bu çizginin bir tarafında
mücadele etmeliyiz. -
15:07 - 15:12Dünya üzerinde kalan son bozulmamış
yer için güçlü şekilde mücadele etmeliyiz. -
15:12 - 15:14Bunun mümkün olduğunu biliyorum.
-
15:14 - 15:16Bunu başaracağız.
-
15:16 - 15:20Sizden, Goethe’nin şu sözleriyle
birlikte ayrılıyorum. -
15:20 - 15:22Bu sözlerle yaşamaya çalıştım.
-
15:24 - 15:30“Eğer yapabilirsen ya da yapabileceğini
hayal edersen, -
15:31 - 15:34hemen şimdi başla,
-
15:34 - 15:41zira cesaret, içinde yetenek, güç
ve sihir barındırır.” -
15:41 - 15:43Hepinize iyi şanslar.
-
15:43 - 15:45Çok teşekkür ederim.
-
15:45 - 15:49(Alkış)
- Title:
- Bozulmamış son kıtayı koruyalım
- Speaker:
- Robert Swan
- Description:
-
2041 gezegenimiz için çok önemli bir yıl olacak. Bu yıl, dünyanın son bozulmamış kıtası Antarktika'yı sömürüden koruyan 50 yıllık anlaşmanın sona ereceği yıl. Kuzey ve Güney Kutbu'nun her ikisinde de yürüyen ilk kişi olan kâşif Robert Swan, bu anlaşmanın uzamasını garanti etmemiz için bir misyon üstlenmiş durumda. Kendi hayatımızın devamı açısından Antarktika'nın korunmasını tercih etmemiz için tutku ve gayretle bizden ricada bulunuyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 16:02
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for Let's save the last pristine continent | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for Let's save the last pristine continent | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for Let's save the last pristine continent | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for Let's save the last pristine continent | ||
Eren Gokce accepted Turkish subtitles for Let's save the last pristine continent | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for Let's save the last pristine continent | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for Let's save the last pristine continent | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for Let's save the last pristine continent |