Return to Video

გინდათ ბავშვებმა კარგად ისწავლონ? კარგად გამოკვებეთ ისინი

  • 0:01 - 0:03
    მე შეფ-მზარეული
  • 0:03 - 0:05
    და სასურსათო პოლიტიკის ექსპერტი ვარ,
  • 0:05 - 0:08
    მაგრამ პედაგოგების ოჯახიდან მოვდივარ.
  • 0:08 - 0:12
    ჩემი და ინკლუზიური განათლების
    პედაგოგია ჩიკაგოში.
  • 0:12 - 0:16
    მამა 25 წელი მეხუთე კლასელებს ასწავლიდა
    და ახლახანს პენსიაზე გავიდა.
  • 0:16 - 0:19
    ბიძა და დეიდა პროფესორები იყვნენ.
  • 0:19 - 0:20
    ჩემი ყველა ბიძაშვილი ასწავლის.
  • 0:20 - 0:24
    ჩემ ოჯახში ჩემ გარდა,
    პრაქტიკულად ყველა ასწავლის.
  • 0:25 - 0:30
    მათ მასწავლეს, რომ სწორი პასუხების
    მიღების ერთადერთი გზა,
  • 0:30 - 0:33
    სწორი კითხვების დასმაა.
  • 0:33 - 0:35
    მაშ, რა არის სწორი კითხვები,
  • 0:35 - 0:41
    როდესაც საქმე ჩვენი ბავშვების აკადემიური
    მოსწრების გაუმჯობესებას ეხება?
  • 0:41 - 0:44
    ცხადია, ბევრი მნიშვნელოვანი
    კითხვა არსებობს,
  • 0:44 - 0:47
    მაგრამ ვფიქრობ,
    შეგვიძლია შემდეგით დავიწყოთ:
  • 0:47 - 0:49
    როგორ ფიქრობთ, რა კავშირია
  • 0:49 - 0:52
    ბავშვების მზარდ გონებასა
  • 0:52 - 0:54
    და მათ მზარდ სხეულს შორის?
  • 0:55 - 0:58
    რის სწავლას ველით ჩვენი ბავშვებისგან,
  • 0:58 - 1:03
    თუ მათი კვების რაციონი შაქრით სავსეა
    და საკვები ნივთიერებებისგან დაცლილი?
  • 1:03 - 1:05
    რის სწავლას შეძლებენ,
  • 1:05 - 1:10
    თუ მათი სხეულები
    პირდაპირი გაგებით შიმშილობენ?
  • 1:10 - 1:14
    და ყველა იმ რესურით,
    რომელსაც სკოლებში ვდებთ,
  • 1:14 - 1:16
    უნდა შევჩერდეთ და საკუთარ თავებს ვკითხოთ:
  • 1:16 - 1:20
    ნამდვილად ვუწყობთ ჩვენს ბავშვებს ხელს
    წარმატების მიღწევაში?
  • 1:20 - 1:22
    რამდენიმე წლის წინ,
  • 1:22 - 1:25
    მზარეულების კონკურს "დაჭრილში"
    ჟიურის წევრი ვიყავი.
  • 1:25 - 1:28
    ოთხი შეფ-მზარეული
    საუკეთესო კერძის მომზადებაში
  • 1:28 - 1:32
    საიდუმლო ინგრედიენტებით
    ეჯიბრებოდა ერთმანეთს.
  • 1:32 - 1:35
    ამ ეპიზოდს თუ არ ჩავთვლით,
    ყველაფერი განსაკუთრებული იყო.
  • 1:35 - 1:38
    ოთხი მეტისმეტად ბეჯითი მზარეულის ნაცვლად,
  • 1:38 - 1:41
    რომელიც ყურადღების ცენტრში
    მოხვედრას ცდილობს...
  • 1:41 - 1:43
    რაზეც მე არაფერი ვიცი...
  • 1:43 - 1:45
    (სიცილი)
  • 1:45 - 1:48
    ისინი სკოლის შეფ-მზარეულები იყვნენ.
  • 1:48 - 1:51
    აი, ის ქალები, ადრე "ბუფეტის ქალს"
    რომ ვეძახდით,
  • 1:51 - 1:54
    მაგრამ მოვითხოვ
    "სკოლის შეფ-მზარეულები" დავუძახოთ.
  • 1:54 - 1:57
    ეს ქალები... ღმერთმა დალოცოს ისინი...
  • 1:57 - 2:01
    დღეებს ათასობით ბავშვისთვის საჭმლის
    მზადებაში ატარებენ.
  • 2:01 - 2:05
    საუზმე და ლანჩი, მხოლოდ 2,68 დოლარად.
  • 2:05 - 2:09
    საიდანაც მხოლოდ 1 დოლარი მიდის საჭმელზე.
  • 2:11 - 2:14
    ამ ეპიზოდში, მთავარი კერძის საიდუმლო
    ინგრედიენტი კინოა იყო.
  • 2:14 - 2:15
    ვიცი, დიდი დრო გავიდა მას შემდეგ,
  • 2:15 - 2:17
    რაც უმეტეს თქვენგანს სკოლაში უჭამია
  • 2:17 - 2:20
    და კვებაში დიდი პროგრესი განვიცადეთ,
  • 2:20 - 2:23
    თუმცა კინოა ჯერ კიდევ არ არის ძირითადი
    პროდუქტი სკოლების სასადილოებში.
  • 2:23 - 2:25
    (სიცილი)
  • 2:25 - 2:27
    ასე რომ, ეს გამოწვევა იყო.
  • 2:27 - 2:30
    კერძი, რომელიც არასდროს დამავიწყდება,
  • 2:30 - 2:31
    ქალმა, სახელად შერილ ბარბარამ მოამზადა.
  • 2:31 - 2:33
    შერილი კონექტიკუტის საშუალო სკოლაში,
  • 2:33 - 2:35
    დიეტოლოგიის დირექტორი იყო.
  • 2:35 - 2:38
    მან გემრიელი პასტა მოამზადა,
    რომელიც შესანიშნავი იყო.
  • 2:38 - 2:40
    ეს იყო პაპარდელე იტალიური სოსისით,
  • 2:40 - 2:43
    ხუჭუჭა კომბოსტოთი და პარმეზანის ყველით.
  • 2:43 - 2:46
    ისეთი გემრიელი იყო, როგორც რესტორნის,
  • 2:46 - 2:52
    თუმცა მან კერძში კინოა თითქმის უმი ჩაყარა.
  • 2:52 - 2:54
    უცნაური არჩევანი იყო,
  • 2:54 - 2:57
    და კერძი ძალიან ხრაშუნა გამოვიდა.
  • 2:57 - 2:59
    (სიცილი)
  • 3:00 - 3:05
    სატელევიზიო გადაცემაში მონაწილე
    ჩვეული ჟიურის როლი მოვირგე
  • 3:05 - 3:07
    და ვკითხე ეს რატომ გააკეთა.
  • 3:07 - 3:11
    შერილმა მიპასუხა: "პირველ რიგში,
    არ ვიცი რა არის კინოა".
  • 3:11 - 3:12
    (სიცილი)
  • 3:12 - 3:16
    "მაგრამ ვიცი, რომ ორშაბათია
  • 3:16 - 3:19
    და რომ ჩვენ სკოლაში
  • 3:19 - 3:22
    ამ დღეს სულ პასტას ვამზადებ".
  • 3:22 - 3:26
    შერილმა განმარტა, რომ უმეტეს ბავშვს
  • 3:26 - 3:30
    ვიკენდებზე საკვები არ ჰქონდა.
  • 3:30 - 3:33
    საკვები არ ჰქონდა შაბათს
  • 3:33 - 3:36
    საკვები არ ჰქონდა კვირას.
  • 3:36 - 3:39
    ასე რომ, ის პასტას ამზადებდა
  • 3:39 - 3:44
    ანუ ისეთ რამეს, რასაც
    მოსწავლეები ნამდვილად შეჭამდნენ.
  • 3:46 - 3:50
    როგორც მან თქვა
    "რაღაც, რაც მათ ფერდებს ამოავსებდა"
  • 3:50 - 3:53
    რაღაც, რაც მათ გააძღობდა.
  • 3:54 - 3:58
    შერილმა მოყვა, რომ როცა ორშაბათი მოვა
  • 3:58 - 4:01
    მოსწავლეები იმდენად მშივრები არიან,
  • 4:01 - 4:05
    რომ სწავლაზე
    ფიქრის დაწყებაც კი არ შეუძლიათ.
  • 4:05 - 4:11
    საჭმელი ერთადერთი რამ იყო,
    რაზეც ფიქრობდნენ,
  • 4:11 - 4:13
    ერთადერთი რამ.
  • 4:13 - 4:16
    საუბედუროდ, სტატისტიკაც ამას გავჩვენებს.
  • 4:16 - 4:20
    მოდით, ეს ბავშვის თვალსაზრისით განვიხილოთ
  • 4:21 - 4:22
    და დღის ყველაზე მნიშვნელოვან საკვებზე,
  • 4:22 - 4:24
    საუზმეზე გავამახვილოთ ყურადღება,
  • 4:24 - 4:26
    გაიცანით ელისონი.
  • 4:26 - 4:27
    ის 12 წლისაა.
  • 4:27 - 4:29
    ის უჩვეულოდ ჭკვიანია
  • 4:29 - 4:31
    და როდესაც გაიზრდება,
    უნდა რომ ფიზიკოსი გახდეს.
  • 4:31 - 4:33
    ელისონის სკოლას,
  • 4:33 - 4:35
    საკვები ნივთიერებებით მდიდარი
    საუზმე რომ ჰქონდეს,
  • 4:35 - 4:37
    ყველა მოსწავლისთვის,
  • 4:37 - 4:39
    ამას შემდეგი რამეები მოყვება.
  • 4:39 - 4:42
    შანსი, რომ მან მიიღოს საკვები
    ნივთიერებებით მდიდარი საჭმელი:
  • 4:42 - 4:45
    მეტი ხილითა და რძით
    და ნაკლები შაქრითა და მარილით,
  • 4:45 - 4:48
    მკვეთრად გაიზრდება.
  • 4:48 - 4:51
    ელისონი ნაკლებად იქნება
    სიმსუქნისკენ მიდრეკილი.
  • 4:51 - 4:53
    ნაკლებად იავადმყოფებს,
  • 4:53 - 4:56
    ნაკლებად ექნება მღელვარება და დეპრესია
  • 4:56 - 4:58
    ექნება უკეთესი ქცევა,
  • 4:58 - 5:01
    უკეთესი დასწრება
    და უფრო ხშირად გამოცხადდება დროულად.
  • 5:01 - 5:03
    რატომ?
  • 5:03 - 5:06
    იმიტომ რომ კარგი საჭმელი ელოდება სკოლაში.
  • 5:06 - 5:09
    ჯამში ელისონს უკეთესი ჯანმრთელობა ექნება,
  • 5:09 - 5:12
    ვიდრე საშუალო სტატისტიკურ მოსწავლეს.
  • 5:12 - 5:14
    რაც შეეხება ბავშვს,
  • 5:14 - 5:17
    რომელსაც საკვები ნივთიერებებით
    მდიდარი საუზმე არ ელოდება სკოლაში.
  • 5:17 - 5:18
    გაიცანოთ ტომი
  • 5:18 - 5:21
    ის ასევე 12 წლისაა და შესანიშნავი ბავშვია.
  • 5:21 - 5:23
    მას უნდა, რომ ექიმი გამოვიდეს.
  • 5:23 - 5:25
    ბაღში მყოფი ტომი,
  • 5:25 - 5:28
    უკვე ჩამორჩა მათემატიკაში.
  • 5:28 - 5:30
    როცა მესამე კლასშია,
  • 5:30 - 5:33
    მათემატიკისა და კითხვაში
    დაბალ ქულებს იღებს.
  • 5:34 - 5:36
    11 წლისთვის,
  • 5:36 - 5:40
    სავარაუდოდ ტომს კლასში ჩარჩენა მოუწევს.
  • 5:41 - 5:45
    კვლევის მიხედვით, ბავშვებს, რომლებსაც
    სტაბილური კვების რეჟიმი არ აქვთ,
  • 5:45 - 5:47
    განსაკუთრებით კი საუზმის შემთხვევაში,
  • 5:47 - 5:50
    საერთო ჯამში, სუსტი კოგნიტური
    ფუნქციონირება ახასიათებთ.
  • 5:51 - 5:53
    რამდენად გავრცელებულია ეს პრობლემა?
  • 5:54 - 5:56
    სამწუხაროდ ის საყოველთაოა.
  • 5:57 - 5:59
    ორ სტატისტიკურ მონაცემს მოვიტან,
  • 5:59 - 6:01
    რომელიც თითქოს ერთმანეთის საპირისპიროა,
  • 6:02 - 6:04
    მაგრამ რეალურად ერთი მონეტის ორი მხარეა.
  • 6:04 - 6:06
    ერთის მხრივ,
  • 6:06 - 6:10
    6-დან ერთი ამერიკელი
    არასაკმარისად იკვებება,
  • 6:10 - 6:13
    16 მილიონი ბავშვის ჩათვლით,
    რაც თითქმის 20%-ია.
  • 6:13 - 6:15
    მათ არ აქვთ საკმარისი საკვები.
  • 6:15 - 6:17
    მხოლოდ აქ, ნიუ-იორკში
  • 6:18 - 6:24
    ყოველწლიურად 474 000
    არასრულწლოვანი შიმშილს ებრძვის.
  • 6:25 - 6:26
    ეს სიგიჟეა.
  • 6:27 - 6:28
    მეორეს მხრივ,
  • 6:28 - 6:31
    არასწორი კვება,
    თავიდან აცილებადი სიკვდილიანობის
  • 6:31 - 6:35
    და დაავადებების
    მთავარი გამომწვევია ამ ქვეყანაში.
  • 6:36 - 6:39
    იმ ბავშვების მესამედი,
    რომლებზეც ამ საღამოს ვსაუბრობთ,
  • 6:39 - 6:43
    დიაბეტისკენ მიმავალ გზაზე არიან.
  • 6:43 - 6:46
    აღსაქმელად რთულია,
  • 6:46 - 6:49
    მაგრამ რეალურად,
    ერთიდაიგივე ბავშვებზეა ლაპარაკი.
  • 6:49 - 6:52
    ბავშვები არაჯანსაღ და
    იაფფასიან კალორიებს იღებენ,
  • 6:52 - 6:57
    რომლებიც მათ წრეშია
    და რომლებზეც მათ ოჯახებს მიუწვდებათ ხელი.
  • 6:58 - 7:03
    მაგრამ თვის ბოლოსთვის საკვების კუპონები
    ილევა, ან სამუშაო საათები მცირდება
  • 7:03 - 7:07
    და მათ საბაზისო საკვების ფული არ აქვთ.
  • 7:08 - 7:11
    ჩვენ უნდა შევძლოთ ამ პრობლემის გადაჭრა.
    ასე არაა?
  • 7:11 - 7:14
    გვაქვს ამის პასუხები.
  • 7:14 - 7:18
    თეთრ სახლში ჩემი სამუშაოს ფარგლებში
    ჩვენ შევიმუშავეთ პროგრამა,
  • 7:18 - 7:21
    რომ ყველა სკოლაში,
    რომელსაც 40%-ზე მეტი
  • 7:21 - 7:23
    დაბალ შემოსავლიანი
    ოჯახის ბავშვები ჰყავდათ,
  • 7:23 - 7:27
    ყველა მოსწავლეს საუზმითა
    და ლანჩით ვემსახურებოდით უფასოდ.
  • 7:28 - 7:31
    ეს პროგრამა წარმოუდგენლად წარმატებული იყო,
  • 7:31 - 7:35
    რადგან ბავშვების საკვები ნივთიერებებით
    გაჯერებული საუზმით უზრუნველყოფისას,
  • 7:35 - 7:38
    ის ძალიან რთული ბარიერის
    დაძლევაში დაგვეხმარა.
  • 7:38 - 7:41
    ეს იყო სტიგმის ბარიერის დაძლევა.
  • 7:41 - 7:47
    სკოლები ბავშვებს საუზმით,
    სწავლის დაწყებამდე ემსახურებოდნენ.
  • 7:49 - 7:53
    ეს მხოლოდ ღარიბი ბავშვებისთვის ხდებოდა.
  • 7:53 - 7:58
    ამიტომ ყველამ იცოდა ვის უჭირდა
    და ვის სჭირდებოდა მთავრობის დახმარება.
  • 7:58 - 8:03
    ყველა ბავშვი, მნიშვნელობა არ აქვს მისი
    მშობლები რამდენად შეძლებულები არიან,
  • 8:03 - 8:05
    საკმაოდ ამაყია.
  • 8:05 - 8:07
    მაშ, რა მოხდა?
  • 8:07 - 8:10
    სკოლებმა, რომლებმაც ეს პროგრამა დანერგეს,
  • 8:10 - 8:15
    მათემატიკასა და კითხვის შედეგებში
    17,5%-იანი ზრდა განიცადეს.
  • 8:15 - 8:18
    17,5%-იანი
  • 8:18 - 8:21
    კვლევა გვაჩვენს,
    რომ როდესაც ბავშვებს სტაბილური,
  • 8:21 - 8:24
    საკვები ნივთიერებებით მდიდარი საუზმე აქვთ,
  • 8:24 - 8:28
    მათ მიერ უნივერსიტეტის დამთავრების
    ალბათობა 20%-ით იზრდება.
  • 8:28 - 8:30
    20%-ით.
  • 8:31 - 8:34
    როდესაც ჩვენს შვილებს ვკვებავთ,
    ისე როგორც საჭიროა,
  • 8:34 - 8:40
    ამით წარმატების პირობებს ვუქმნით,
    კლასშიც და მის მიღმაც
  • 8:41 - 8:44
    შეგიძლიათ არ მენდოთ,
  • 8:44 - 8:47
    მაგრამ დონა მარტინს უნდა ესაუბროთ.
  • 8:47 - 8:49
    მიყვარს დონა მარტინი.
  • 8:50 - 8:53
    დონა მარტინი ბურკეს სკოლის
    კვების დირექტორია
  • 8:53 - 8:56
    ვეინესბოროში, ჯორჯიის შტატში.
  • 8:56 - 8:59
    ბურკე ერთ-ერთ უღარიბესი რეგიონია,
  • 8:59 - 9:01
    სიღარიბით ბოლოდან მეხუთე შტატში ქვეყანაში
  • 9:01 - 9:08
    და დონას სტუდენტების თითქმის 100%
    სიღარიბის ზღვარს ქვემოთ ცხოვრობს.
  • 9:08 - 9:10
    რამდენიმე წლის წინ,
  • 9:10 - 9:14
    დონამ გადაწყვიტა ახალი
    დასანერგი სტანდარტები გაეუმჯობესებინა
  • 9:14 - 9:18
    და კვების სტანდარტების ძირეული
    ცვლილება მოეხდინა.
  • 9:18 - 9:21
    მან გააუმჯობესა კვება,
    დაამატა ხილ-ბოსტნეული და მარცვლეული.
  • 9:21 - 9:24
    უზრუნველყო საუზმე
    ყველა მისი მოსწავლისათვის კლასშივე
  • 9:24 - 9:26
    და დანერგა სადილის პროგრამა.
  • 9:26 - 9:28
    რატომ?
  • 9:28 - 9:33
    სახლში დაბრუნებული მისი
    მოსწავლეების უმეტესობას სადილი არ ჰქონდა,
  • 9:33 - 9:36
    მაშ, რა მოჰყვა ამას?
  • 9:36 - 9:39
    ბავშვებს მოეწონათ საკვები.
  • 9:39 - 9:41
    მათ მოეწონათ უკეთესი კვება
  • 9:41 - 9:43
    და ის, რომ მშივრები აღარ იყვნენ.
  • 9:43 - 9:47
    დონას მოულოდნელი მხარდამჭერი გამოუჩნდა.
  • 9:47 - 9:50
    მისი სახელი ერიკ პარკერია.
  • 9:50 - 9:53
    ის საფეხბურთო გუნდის, ბურკის რეგიონის
    "დათვების" მთავარი მწვრთნელი იყო.
  • 9:53 - 9:56
    მწვრთნელი პარკერი წლების
    განმავლობაში საშუალო გუნდებს წვრთნიდა.
  • 9:56 - 9:59
    "დათვები" თითქმის სულ
    ცხრილის შუაში ამთავრებდნენ.
  • 9:59 - 10:01
    ეს დიდი იმედგაცრუება იყო,
  • 10:01 - 10:04
    ფეხბურთით ერთ-ერთი
    ყველაზე გატაცებული შტატისთვის.
  • 10:04 - 10:09
    მაგრამ იმ წელს,
    როდესაც დონამ მენიუ შეცვალა,
  • 10:09 - 10:12
    "დათვებმა" არა მხოლოდ
    მათი დივიზიონი მოიგეს,
  • 10:12 - 10:16
    არამედ ფიჩის რეგიონის
    "ტროიანელების" დამარცხებით,
  • 10:16 - 10:19
    ანგარიშით 28-14,
    შტატის ჩემპიონებიც გახდნენ
  • 10:19 - 10:21
    (სიცილი)
  • 10:21 - 10:24
    მწვრთნელმა პარკერმა,
  • 10:24 - 10:29
    ეს წარმატება
    დონა მარტინის დამსახურებად ჩათვალა.
  • 10:29 - 10:32
    როცა ბავშვებს საბაზისო
    კვებით უზრუნველვყოფთ,
  • 10:32 - 10:34
    ისინი წარმატებას აღწევენ.
  • 10:34 - 10:40
    ეს არა მხოლოდ შერილ ბარბარების
    და დონა მარტინების საზრუნავია,
  • 10:40 - 10:43
    არამედ ჩვენი ყველასი.
  • 10:43 - 10:48
    ჩვენი ბავშვების საბაზისო კვება,
    მხოლოდ დასაწყისია.
  • 10:48 - 10:51
    ის რაც აღვწერეთ,
  • 10:51 - 10:55
    სინამდვილეში ბევრი ყველაზე პრობლემური
    საკითხის გადაწყვეტის მოდელია.
  • 10:55 - 11:01
    თუ სათანადოდ გამოკვების
    მარტივ მიზანს დავისახავთ,
  • 11:01 - 11:05
    მსოფლიო უფრო სტაბილური და დაცული გახდება;
  • 11:05 - 11:09
    ეკონომიკურ პროდუქტიულობას
    მკვეთრად გავაუმჯობესებთ;
  • 11:09 - 11:11
    გარდავქმნით ჯანდაცვის სისტემას;
  • 11:11 - 11:14
    და შევძლებთ უზრუნველვყოთ,
  • 11:14 - 11:17
    რომ დედამიწაზე არსებული რესუსრსი
    მომავალ თაობებს ეყოთ.
  • 11:17 - 11:22
    საკვები არის საკითხი,
    რომელშიც კოლექტიური მცდელობები
  • 11:22 - 11:26
    უდიდეს გავლენას მოახდენს.
  • 11:26 - 11:29
    ასე რომ, საკუთარ თავებს უნდა ვკითხოთ:
    რა არის სწორი კითხვა?
  • 11:29 - 11:33
    რა მოხდება თუ მეტი
    საკვები ნივთიერებებით სასვე
  • 11:33 - 11:37
    და ეკოლოგიურად მოყვანილ საჭმელს შევჭამთ?
  • 11:37 - 11:40
    რა გავლენა ექნება ამას?
  • 11:40 - 11:41
    ვფიქრობ, შერილ ბარბარამ,
  • 11:42 - 11:43
    დონა მარტინმა,
  • 11:43 - 11:46
    მწვრთნელმა პარკერმა
    და ბურკეს რეგიონის "დათვებმა"
  • 11:46 - 11:48
    იციან ამაზე პასუხი.
  • 11:48 - 11:50
    დიდი მადლობა.
  • 11:50 - 11:54
    (აპლოდისმენტები)
Title:
გინდათ ბავშვებმა კარგად ისწავლონ? კარგად გამოკვებეთ ისინი
Speaker:
სემ კესი
Description:

რის სწავლას ველით ჩვენი ბავშვებისგან, როცა ისინი ან მშივრები არიან, ან მათი კვების რაციონი, შაქრით სავსეა და საკვები ნივთიერებებისგან დაცლილი? თეთრი სახლის ყოფილი შეფ-მზარეული და სასურსათო პოლიტიკის ექსპერტი სემ კესი მსჯელობს სკოლის როლზე მოსწავლეების არა მხოლოდ გონების, არამედ სხეულის კვებაშიც.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:02

Georgian subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.