Return to Video

Kaldırım illüzyonlarının matematiği - Fumiko Futamura

  • 0:08 - 0:10
    Herhangi bir zamanda sokakta yürürken
  • 0:10 - 0:13
    bunun gibi garip bir şekilde uzanan
    bir görüntüye rastlarsanız
  • 0:13 - 0:17
    olağanüstü bir şey görme
    fırsatını bulacaksınız,
  • 0:17 - 0:20
    ancak tam olarak doğru
    yerde durmanız gerek.
  • 0:20 - 0:25
    Bu, anamorfoz adı verilen
    bir teknikle gerçekleşir.
  • 0:25 - 0:29
    Anamorfoz, sanatçıların
    iki boyutlu yüzeylerde
  • 0:29 - 0:32
    gerçekçi üç boyutlu
    görüntüleri temsil ettiği
  • 0:32 - 0:34
    perspektif sanatının özel bir örneğidir.
  • 0:34 - 0:36
    Bugün yaygın olmasına rağmen,
  • 0:36 - 0:40
    bu tür bir perspektif çizimi, İtalyan
    Rönesansı'ndan bu yana bulunmaktadır.
  • 0:40 - 0:43
    Antik sanat genellikle tüm figürleri,
    sembolik önemine göre
  • 0:43 - 0:47
    değişen boyutlarda aynı düzlemde gösterdi.
  • 0:47 - 0:51
    Klasik Yunan ve Roma ressamları,
    nesneleri daha küçük çizerek daha da uzak
  • 0:51 - 0:53
    gösterebileceklerini fark ettiler,
  • 0:53 - 0:59
    ancak perspektifteki ilk girişimler
    tutarsız veya yanlıştı.
  • 0:59 - 1:01
    15. yüzyılda Floransa'da sanatçılar,
  • 1:01 - 1:03
    matematiksel ilkeler kullanarak
  • 1:03 - 1:06
    perspektif yanılsamaların
    daha gelişmiş derecelerde
  • 1:06 - 1:09
    yapılabileceğini fark ettiler.
  • 1:09 - 1:13
    1485'de Leonardo da Vinci,
  • 1:13 - 1:18
    bilinen ilk anamorfik çizimi
    yaratmak için matematiği kullandı.
  • 1:18 - 1:21
    Birkaç diğer sanatçı
    daha sonra bu tekniği aldı,
  • 1:21 - 1:26
    "The Ambassadors" (Elçiler)'deki
    Hans Holbein gibi.
  • 1:26 - 1:29
    Bu resim, görüntüleyen yandan
    yaklaştıkça kafatasına dönüşen
  • 1:29 - 1:33
    çarpık bir şekil özelliği gösterir.
  • 1:33 - 1:36
    Sanatçıların bu etkiyi nasıl
    elde ettiklerini anlamak için
  • 1:36 - 1:40
    öncelikle perspektif çizimlerin genelde
    nasıl çalıştığını anlamamız gerekir.
  • 1:40 - 1:42
    Pencereden dışarı baktığınızı düşünün.
  • 1:42 - 1:45
    Işık nesnelerden
    yansıyarak gözünüze ulaşır
  • 1:45 - 1:47
    ve bu arada pencereden geçer.
  • 1:47 - 1:51
    Şimdi pencerede gördüğünüz
    görüntüyü boyayabileceğinizi varsayın,
  • 1:51 - 1:56
    hareketsiz ve sadece
    tek gözünüz açık hâlde.
  • 1:56 - 1:59
    Sonuç gerçek görüntünün
    neredeyse aynısı olacaktır,
  • 1:59 - 2:02
    beyninizin 2-B resme
    katacağı derinlikle birlikte,
  • 2:02 - 2:04
    ancak sadece o tek noktadan.
  • 2:04 - 2:07
    Birazcık yana kayarsanız
  • 2:07 - 2:10
    çizimdeki bu 3-B etkisi kaybolacaktır.
  • 2:10 - 2:12
    Sanatçılar bir perspektif çizimin
  • 2:12 - 2:16
    2-B düzleme sadece
    bir izdüşüm olduğunu anlıyorlar.
  • 2:16 - 2:21
    Böylelikle perspektifin temel kurallarını
    ortaya koyan matematiği kullanarak
  • 2:21 - 2:24
    pencere olmadan çizebilmektedirler.
  • 2:24 - 2:26
    Mesela şu paralel çizgiler
  • 2:26 - 2:33
    tuval düzlemine paralel olmaları
    durumunda paralel olarak çizilebilirler.
  • 2:33 - 2:37
    Aksi hâlde ufuk noktası
    olarak bilinen ortak bir noktaya
  • 2:37 - 2:40
    yakınsayarak çizilmelidirler.
  • 2:40 - 2:43
    Bu durumda standart
    bir perspektif çizim olur.
  • 2:43 - 2:46
    "The Ambassadors" (Elçiler) gibi
    anamorfik bir çizimde
  • 2:46 - 2:50
    tuvale doğrudan bir bakış görüntüyü
    uzamış ve bozulmuş gösterir,
  • 2:50 - 2:54
    ancak yandan tam doğru noktadan bakışla
  • 2:54 - 2:57
    kafatası ortaya çıkar.
  • 2:57 - 2:59
    Pencere örneğine dönersek,
  • 2:59 - 3:03
    sanki sanatçı dümdüz değil de
    belli bir açıyla konumlandırılmış
  • 3:03 - 3:05
    bir pencere üzerine boyamış gibi,
  • 3:05 - 3:09
    gerçi Rönesans sanatçıları anamorf
    çizimleri bu şekilde oluşturmamışlardı.
  • 3:09 - 3:12
    Genellikle bir yüzey üzerine
    normal bir resim çizerler,
  • 3:12 - 3:14
    sonra bir ışık
  • 3:14 - 3:15
    ve bir ızgara
  • 3:15 - 3:20
    veya bunu tuval üzerine belli bir açıda
    yansıtmak için ipler kullanırlardı.
  • 3:20 - 3:24
    Şimdi diyelim ki anamorfik bir
    kaldırım çizimi yapmak istiyorsunuz.
  • 3:24 - 3:26
    Bu durumda, 3 boyutlu bir görüntünün
  • 3:26 - 3:30
    mevcut bir sahneye pürüzsüz bir şekilde
    eklendiği yanılsamasını vermek istersiniz.
  • 3:30 - 3:33
    Önce kaldırım önüne bir pencere koyabilir
  • 3:33 - 3:36
    ve pencere üzerine eklemek
    istediğinizi çizebilirsiniz.
  • 3:36 - 3:39
    Bu, sahnenin geri kalanıyla
    aynı bakış açısında olmalıdır,
  • 3:39 - 3:43
    ki temel perspektif kurallarının
    kullanımını gerekebilir.
  • 3:43 - 3:45
    Çizim biter bitmez
  • 3:45 - 3:47
    çiziminizi kaldırıma yansıtıp
    üzerinden geçmek için
  • 3:47 - 3:50
    gözünüzün bulunduğu noktaya konmuş
  • 3:50 - 3:52
    bir projektör kullanabilirsiniz.
  • 3:52 - 3:54
    Kaldırım çizimi ve penceredeki çizim
  • 3:54 - 3:58
    bakış açısından neredeyse
    aynı olacaklardır,
  • 3:58 - 4:00
    böylece izleyicilerin beyinleri,
  • 4:00 - 4:04
    zemindeki çizimin üç boyutlu olduğuna
    inanacak şekilde tekrar kandırılacaktır.
  • 4:04 - 4:08
    Ayrıca bu illüzyonu oluşturmak için
    düz bir zemine yansıtmanız gerekmez.
  • 4:08 - 4:10
    Birden çok zemine yansıtabilir
  • 4:10 - 4:14
    veya doğru bakış noktasından
    tamamen farklı bir şey gibi görünen
  • 4:14 - 4:18
    bir nesneler topluluğunu
    bir araya getirebilirsiniz.
  • 4:18 - 4:20
    Gezegenin her yerinde ilginç, harika
  • 4:20 - 4:24
    veya dehşet verici görünümlere
    yol açan katı yüzeyler bulabilirsiniz.
  • 4:24 - 4:27
    Kaldırımınızdan bilgisayar
    ekranınıza bunlar,
  • 4:27 - 4:31
    matematik ve perspektifin
    yepyeni dünyalarını açabilmenin
  • 4:31 - 4:33
    yollarından sadece birkaçı.
Title:
Kaldırım illüzyonlarının matematiği - Fumiko Futamura
Description:

Dersin tamamını görün: http://ed.ted.com/lessons/the-mathematics-of-sidewalk-illusions-fumiko-futamura

Hiç kaldırımda garip bir şekilde uzanmış, sadece tam olarak doğru yerde durduğunuzda gerçekçi görünebilen bir görüntüye rastladınız mı? Bu kaldırım illüzyonlarında, sanatçıların 2B yüzeyler üzerinde 3B görüntüleri resmettikleri özel bir perspektif sanatı olan anamorfoz adı verilen bir teknik kullanılır. Peki nasıl yapılıyor? Fumiko Futamura, perspektifin tarihini ve matematiğini keşfediyor.

Ders Fumiko Futamura, animasyon TED-Ed.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:55

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.