Return to Video

ნამდვილად გვჭირდება პესტიციდები? - ფერნან პერეზ-გალვეზი

  • 0:07 - 0:10
    1845 წელს ირლანდიაში,
    კარტოფილის დიდ მინდვრებში,
  • 0:10 - 0:13
    სოკოვანი დაავადება გავრცელდა,
  • 0:13 - 0:17
    რამაც მთელი მოსავალი დააავადა.
  • 0:17 - 0:19
    შედეგი დამანგრეველი იყო.
  • 0:19 - 0:22
    1 მილიონი ადამიანი
    შიმშილისგან გარდაიცვალა,
  • 0:22 - 0:26
    მილიონზე მეტს კი,
    ირლანდიის დატოვება მოუწია.
  • 0:26 - 0:31
    დღესდღეობით მსგავსი კატასტროფების
    თავიდან ასაცილებლად პესტიციდებს ვიყენებთ.
  • 0:31 - 0:35
    ეს ადამიანის მიერ შექმნილი ქიმიკატებია,
    რომელთა მეშვებითაც ვაკონტროლებთ
  • 0:35 - 0:36
    მწერებს,
  • 0:36 - 0:37
    სარეველა ბალახებს,
  • 0:37 - 0:38
    სოკოს,
  • 0:38 - 0:39
    მღრღნელებს,
  • 0:39 - 0:40
    და ბაქტერიებს,
  • 0:40 - 0:42
    რომლებიც საფრთხეს უქმნიან
    საკვებ მარაგს.
  • 0:42 - 0:45
    ეს ქიმიკატები საკვების
    განუყოფელი ნაწილი გახდა.
  • 0:45 - 0:47
    მოსახლეობის ზრდასთან ერთად,
    მონოკულტურა
  • 0:47 - 0:52
    ეფექტურად უზრუნველყოფდა
    ხალხის გამოკვებას.
  • 0:52 - 0:57
    თუმცა, ამან ჩვენი საკვები პროდუქტები
    პარაზიტებისგან დაუცველი დატოვა.
  • 0:57 - 1:00
    ამიტომ, ჩვენ უფრო დამოკიდებულნი
    გავხდით პესტიციდებზე.
  • 1:00 - 1:02
    დღესდღეობით, ყოველწლიურად,
  • 1:02 - 1:05
    დაახლოებით 2 მილიარდ კგ-ზე მეტ
    პესტიციდს ვავრცელებთ დედამიწაზე,
  • 1:05 - 1:09
    არასასურველი სტუმრების
    თავიდან მოსაშორებლად.
  • 1:09 - 1:11
    სასოფლო-სამეურნეო ისტორიას
    უკვე დიდი ხანია ახსოვს
  • 1:11 - 1:14
    პარაზიტების წინააღმდეგ ბრძოლა,
    განსაკუთრებით კი მწერებთან.
  • 1:14 - 1:17
    ათასობით წლის წინანდელ
    ჩანაწერებში ვხედავთ,
  • 1:17 - 1:20
    რომ პარაზიტების მოსაშორებლად
    მოსავლის აღების შემდეგ,
  • 1:20 - 1:23
    ადამიანები მინდვრებს წვავდნენ.
  • 1:23 - 1:26
    ისიც კი დასტურდება, რომ ანტიკურ დროში,
  • 1:26 - 1:30
    ადამიანები ამისთვის
    სხვა მწერებს იშველიებდნენ.
  • 1:30 - 1:33
    ძ.წ. 300 წელს, ჩინელმა ფერმერებმა
    ფორთოხლის ხეხილებში
  • 1:33 - 1:38
    სპეციალურად გაამრავლეს მტაცებელი ჭიები,
    რომ ხეები სხვა მწერებისგან დაეცვათ.
  • 1:38 - 1:41
    შემდეგ, უკვე მეურნეობის
    განვითარებასთან ერთად,
  • 1:41 - 1:46
    დავიწყეთ დარიშხანის, სპილენძის
    და ტყვიის წამლების გამოყენება.
  • 1:46 - 1:50
    მაგრამ ეს ყველაფერი
    ადამიანისთვისაც ძალიან მავნე იყო.
  • 1:51 - 1:54
    უსაფრთხო პროდუქციაზე
    მოთხოვნის გაზრდასთან ერთად,
  • 1:54 - 1:56
    ეფექტური ქიმიკატების საჭიროებაც გაიზარდა,
  • 1:56 - 2:00
    რომლითაც ფართო მასშტაბებში
    შევძლებდით პატაზიტების კონტროლს.
  • 2:00 - 2:04
    ასე გადავედით ქიმიური
    პესტიციდების ერაში.
  • 2:05 - 2:08
    1948 წელს, შვეიცარელი ქიმიკოსი,
    პოლ ჰერმან მიულერი,
  • 2:08 - 2:11
    ნობელის პრემიით დააჯილდოვეს.
  • 2:11 - 2:17
    დიქლოროდიფენილტრიქლოროეთანის (DDT)
    აღმოჩენისთვის,
  • 2:17 - 2:23
    ამ ახალი მოლეკულით შესაძლებელი იყო
    მწერების შეუდარებლად მძლავრი კონტროლი.
  • 2:23 - 2:28
    თუმცა 1950 წლიდან ისინი უკვე
    რეზისტენტულები გახდნენ.
  • 2:28 - 2:32
    კიდევ უარესი, ქიმიკატებმა
    ჩიტების რაოდენობა მკვეთრად შეამცირა,
  • 2:32 - 2:35
    მოწამლა წყლის რესურსები
  • 2:35 - 2:40
    და საბოლოოდ ადამიანის ჯანმრთელობასაც
    შეეხო გრძელვადიან პერსპექტივაში.
  • 2:40 - 2:45
    1972-სთვის აშშ-ი DDT აიკრძალა,
  • 2:45 - 2:49
    მაგრამ მისი კვალი,
    დღესაც კი შეიმჩნევა გარემოში.
  • 2:49 - 2:52
    მას შემდეგ, ქიმიკოსები
    აქტიურად ეძებენ ალტერნატივას.
  • 2:52 - 2:56
    ყოველ ახალ აღმოჩენასთან ერთად,
    იმავე პრობლემას აწყდებიან:
  • 2:56 - 2:58
    სახეობის სწრაფ ევოლუციას.
  • 2:58 - 3:01
    პესტიციდები ანადგურებენ პარაზიტებს,
  • 3:01 - 3:05
    თუმცა რჩებიან ყველაზე გამძლეები,
  • 3:05 - 3:08
    რომლებიც შემდეგ თავის,
    პესტიციდის მიმართ გამძლე გენებს,
  • 3:08 - 3:10
    შემდეგ თაობას გადასცემენ.
  • 3:10 - 3:13
    სწორედ ამან გამოიწვია
    ისეთი სუპერ ხოჭოების გაჩენა,
  • 3:13 - 3:15
    როგორიც კოლორადოს კარტოფილის ხოჭოა,
  • 3:15 - 3:19
    რომელიც 50 სხვადასხვა ინსექტიციდის
    მიმართაა გამძლე.
  • 3:19 - 3:23
    კიდევ ერთი უარყოფითი მხარე ისაა, რომ
    ამ ბრძოლაში სხვა ხოჭოებიც ზარალდებიან.
  • 3:23 - 3:29
    ზოგი მათგანი თვითონ ებრძვის მცენარის
    პარაზიტებს და პოლინატორებს.
  • 3:29 - 3:33
    ასე რომ, მათ განადგურებასთან ერთად,
    დამხმარე ძალასაც ვანადგურებთ.
  • 3:34 - 3:36
    დროთა განმავლობაში
    პესტიციდები გაუმჯობესდა
  • 3:36 - 3:39
    და ახლა უკვე მკაცრი უსაფრთხოების
    ნორმებით რეგულირდება,
  • 3:39 - 3:42
    თუმცა, მაინც არის წყლისა
    და მიწის დაბინძურების,
  • 3:42 - 3:44
    ველურ ბუნებაზე გავლენის მოხდენის,
  • 3:44 - 3:46
    და ჩვენთვის ზიანის მოყენების საშიშროება.
  • 3:46 - 3:50
    ამ ყველა რისკის გათვალისწინებით,
    რატომ ვაგრძელებთ პესტიციდების გამოყენებას?
  • 3:50 - 3:52
    მიუხედავად იმისა, რომ იდეალური არაა,
  • 3:52 - 3:54
    ამ ეტაპზე, ეს მაინც საუკეთესო ვარიანტია
  • 3:54 - 3:57
    სამეურნეო კატასტროფების
    თავიდან ასაცილებლად.
  • 3:57 - 4:00
    თავი რომ დავანებოთ კოღოთი
    გავრცელებულ დაავადებებთან ბრძოლას.
  • 4:00 - 4:04
    დღეს მეცნიერები პარაზიტებთან ბრძოლის
    ახალ სტრატეგიებს ამუშავებენ.
  • 4:04 - 4:08
    ეძებენ ბალანსს, საკვებზე მოთხოვნასა
  • 4:08 - 4:10
    და გარემოს დაბინძურების პრობლემებს შორის.
  • 4:10 - 4:13
    ბუნება შთაგონების მთავარ წყაროდ იქცა.
  • 4:13 - 4:17
    ბუნებრივი მცენარის
    და სოკოს ქიმიკატებით დაწყებული,
  • 4:17 - 4:21
    მცენარის დამცველი სხვა მწერების
    გამრავლებით დამთავრებული.
  • 4:21 - 4:24
    ჩვენ ასევე ვიშველიებთ თანამედროვე
    ტექნოლოგიას, მაგალითად დრონებს.
  • 4:24 - 4:27
    რომლებიც მოსავლის მინდვრების თავზე
    საფრენადაა დაპროგრამებული
  • 4:27 - 4:29
    და GPS-სა და სენსორების დახმარებით,
  • 4:29 - 4:32
    უფრო დამიზნებით ასხამენ პესტიციდებს,
  • 4:32 - 4:36
    რაც გარემოზე უარყოფით გავლენას ამცირებს.
  • 4:36 - 4:37
    ჩვენ თუ გავაერთიანებთ
  • 4:37 - 4:41
    ბიოლოგიის ცოდნას, გარემოზე ზრუნვას
  • 4:41 - 4:43
    და გაუმჯობესებულ ტექნოლოგიებს,
  • 4:43 - 4:45
    უფრო დიდი შანსი გვექნება,
  • 4:45 - 4:47
    რომ ვიპოვოთ გლობალური გამოსავალი.
  • 4:47 - 4:51
    ქიმიური პესტიციდები თავის საეჭვო
    რეპუტაციას ალბათ ვეღარ უშველიან,
  • 4:51 - 4:52
    მაგრამ მათი დახმარებით
  • 4:52 - 4:54
    თამამად შეგვიძლია ვთქვათ,
  • 4:54 - 4:56
    რომ სამეურნეო კატასტროფები
    წარსულს ჩაბარდა.
Title:
ნამდვილად გვჭირდება პესტიციდები? - ფერნან პერეზ-გალვეზი
Description:

მთელიანი ლექცია: http://ed.ted.com/lessons/do-we-really-need-pesticides-fernan-perez-galvez

ყოველწლიურად ჩვენ 2 მილიარდ კილოგრამზე მეტ პესტიციდს ვავრცელებთ დედამიწაზე, იმისთვის, რომ ვებრძოლოთ მწერებს, სარეველა ბალახებს, სოკოს და ბაქტერიებს, რომლებიც საფრთხეს უქმნიან საკვებ მარაგს.
კითხვა შემდეგში მდგომარეობს: რამდენად გვიღირს პესტიციდების გამოყენება თუ გავითვალისწინებთ გარემოსთან და ჯანმრთელობასთან დაკავშირებულ რისკებს? ფერნან პერეზ-გალვეზი განიხილავს, როგორც დადებით, ისე უარყოფით მხარეებს.

ლექცია: ფერნან პერეზ-გალვეზი, ანიმაცია: მაითი ოქი
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:18

Georgian subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.