Điều gì được giấu bên trong những cái cây cao nhất thế giới?- Wendell Oshiro

Xem đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/what-s-hidden-among-the-tallest-trees-on-earth-wendell-oshiro

Khi Stephen Sillett còn nhỏ, ông đã tới khu rừng ở Pennsylvania với anh trai và bà của mình. Nhìn lên những cành lá sum sê đã khơi gợi trí tò mò của ông: Trên đó có gì nhỉ? Wendell Oshiro kể câu chuyện về Sillett khám phá những tán cây của redwood cổ thụ và đi sâu vào chi tiết các khám phá thú vị của ông.

Bài giảng bởi Wendell Oshiro, minh họa bởi Black Powder Design.

Một số người hiện chưa biết được điều này

nhưng trước khi có
phát hiện của Stephen Sillett,

không ai có thể ngờ rằng trong
những cái cây là một khu rừng.

Stephen là một nhà thám hiểm thời kì đầu.

Thời niên thiếu ông sống ở Harrisburg,
bang Pennsylvania

đọc truyện của nhà văn Tolkien và chơi
hiệp sĩ và rồng với anh trai Scott.

Khi gia đình Sillett đến thăm nhà ông bà
ở gần Gettysburg,

bà của họ Helen Poe Sillett,

thường dẫn các cháu vào rừng để ngắm chim.

Bà được gọi là bà Sillett Poe,

và bà dạy các cháu nhận ra tiếng hót
của các loài chim,

các giống cây và thậm chí là các loại rêu,

sinh vật bám vào phần bóng râm
của các tảng đá hay các thân cây.

Lớn lên, các chàng trai xác định được
hướng đi của mình

Scott trở thành một nhà nghiên cứu
các loài chim di cư.

Stephen thì lại dành mối quan tâm đặc biệt
cho các loài cây.

Sự đan xen giữa các cành cây và lá
thu hút trí tò mò của cậu.

Liệu trên những tán lá kia
ẩn giấu điều gì?

Khi Stephen học đại học,
chính sự hiếu kì ấy đã hướng anh lên cao

đến loài cây cao nhất trên mặt đất: loài
Coast Redwood cổ thụ ở Bắc California.

Với đường kính thân lên đến 6,096m,
các cây redwoods có thể cao đến 380 feet,

bằng tòa nhà 38 tầng
trong vòng đời 2000 năm tuổi.

Nhưng chưa có ai tìm hiểu về ngọn
của những tòa nhà chọc trời tự nhiên này.

Liệu có điều gì khác
ngoài những tán lá trên đó không?

Stephen quyết định làm
điều chưa ai từng làm ấy.

Vào năm 1987, Stephen cùng anh trai Scott
và bạn mình là Marwood

đã lái xe từ trường Reed College
thuộc bang Oregon

đến vườn quốc gia của tiểu bang
Prairie Creek Redwoods ở Bắc California.

Đi sâu vào trong rừng, Srephen đã chọn
cây Redwood cao nhất mà ông thấy.

Tán lá thấp nhất của nó
cũng cao khoảng 100 feet (30,48m),

vượt quá xa so với tầm với của ông.

Nhưng ông nhìn thấy một cây redwood
non và thấp hơn mọc gần đó.

Ông chạy lấy đà, rồi nhảy lên
và bám vào những cành cây thấp nhất,

trườn và nhanh chóng trèo lên.

Ông leo lên mà không có dây
hay bất cứ trang bị nào,

sai một bước đồng nghĩa với cái chết.

Nhưng ông đã leo lên được,
và khi leo lên đến ngọn

ông quay người lại, và nhảy sang
một cành của cây mà ông đã chọn

và sang một thế giới
chưa ai từng biết đến trước đây.

Bạn ông - Marwood đã trèo theo ông,

và hai chàng trai trẻ đã leo tự do
đến tận ngọn của cây redwood.

Stephen vượt qua những đám rêu
như cách bà ông đã chỉ khi ông còn nhỏ.

Ông nhận ra rằng càng leo lên cao
thì các tán lá càng rậm rạp,

không giống như hầu hết các loại cây khác.

Ông đã tìm thấy các thảm đất ẩm ướt
dày hàng inch,

được tạo ra từ lá rụng, vỏ cây, xác
các thực vật khác và bụi trong không khí

nằm trên các nhánh cây lớn.

Ông thậm chí còn thấy các cây redwood con
mọc lên từ một nhánh redwood chính.

Các cây redwood đã tự nhân bản chính nó.

Khi Stephen leo lên đến ngọn cây,

ông đã nằm nghỉ trên tấm thảm
chằng chịt lá và cành cây.

Có một cây việt quất với quả chín mọng
mọc trên thảm đất!

Ông đã ăn một ít và chờ bạn mình.

Stephen đã khám phá ra một thế giới mới
cách mặt đất hàng trăm feet.

Chuyến đi này đã mở ra nhiều
chuyến đi khác, với các thiết bị an toàn,

lên những cây redwood cổ thụ khác
mà ông đã ghi lại vị trí

và đo đạc cấu trúc cành, thân phụ
theo một cách hoàn chỉnh.

Stephen trở thành chuyên gia về sinh thái
của các cây cao nhất trên thế giới

và sự đa dạng sinh học
trên các ngọn cây đó,

các hệ sinh thái trên không
mà chưa ai tưởng tượng ra.

Thường thì có dương xỉ, nấm
và thực vật biểu sinh ở tầng đáy rừng

như linh sam Douglas, sâm độc
và cây sồi tan

mà rễ của chúng đâm xuống
đất có độ ẩm cao.

Động vật không xương sống

như kiến, ong, mối, bọ cánh cứng,
giun đất và giáp xác thủy sản

làm nhà trên các cây hoa như
đỗ quyên, nho và cây cơm cháy.

Chim ưng, cú lông đốm, giẻ cùi lam
tìm các tán cây để lấy thức ăn.

Thậm chí chim lặn Bắc Thái Bình Dương
bay hàng dặm từ biển tới làm tổ ở đây.

Sóc và chuột đồng nhìn lén ra
hang cao cấp.

Và còn động vật săn mồi cao nhất?
Chính là kì nhông lang thang to lớn.

Nghiên cứu của Silett đã thay đổi suy nghĩ
của chúng ta về những cái cây cao,

và ủng hộ ý việc bảo tồn chúng,

không chỉ như những sinh vật ấn tượng

nhưng còn là nhà cho vô số loài khác.

Vì vậy, khi nhìn lên cành và lá cây,
hãy tự hỏi "Trên đó có gì nhỉ?"

Có thể một thế giới mới
đang chờ bạn khám phá đó.

Nên đừng ngại ngần mà hãy nhảy lên nhé.