WEBVTT

00:00:09.229 --> 00:00:12.239
Một số người hiện chưa biết được điều này

00:00:12.239 --> 00:00:14.821
nhưng trước khi có
phát hiện của Stephen Sillett,

00:00:14.821 --> 00:00:18.441
không ai có thể ngờ rằng trong 
những cái cây là một khu rừng.

00:00:18.533 --> 00:00:21.644
Stephen là một nhà thám hiểm thời kì đầu.

00:00:21.644 --> 00:00:24.505
Thời niên thiếu ông sống ở Harrisburg,
bang Pennsylvania

00:00:24.505 --> 00:00:28.229
đọc truyện của nhà văn Tolkien và chơi
hiệp sĩ và rồng với anh trai Scott.


00:00:28.229 --> 00:00:32.428
Khi gia đình Sillett đến thăm nhà ông bà
ở gần Gettysburg,

00:00:32.428 --> 00:00:34.320
bà của họ Helen Poe Sillett,

00:00:34.320 --> 00:00:38.606
thường dẫn các cháu vào rừng để ngắm chim.

00:00:38.606 --> 00:00:40.522
Bà được gọi là bà Sillett Poe,

00:00:40.522 --> 00:00:43.266
và bà dạy các cháu nhận ra tiếng hót
của các loài chim,

00:00:43.266 --> 00:00:45.286
các giống cây và thậm chí là các loại rêu,

00:00:45.286 --> 00:00:51.029
sinh vật bám vào phần bóng râm
của các tảng đá hay các thân cây.

00:00:51.029 --> 00:00:54.193
Lớn lên, các chàng trai xác định được
hướng đi của mình

00:00:54.193 --> 00:00:58.141
Scott trở thành một nhà nghiên cứu
các loài chim di cư.

00:00:58.141 --> 00:01:01.140
Stephen thì lại dành mối quan tâm đặc biệt
cho các loài cây.

00:01:01.140 --> 00:01:04.612
Sự đan xen giữa các cành cây và lá
thu hút trí tò mò của cậu.

00:01:04.612 --> 00:01:06.806
Liệu trên những tán lá kia
ẩn giấu điều gì?

00:01:06.806 --> 00:01:10.676
Khi Stephen học đại học, 
chính sự hiếu kì ấy đã hướng anh lên cao

00:01:10.676 --> 00:01:16.140
đến loài cây cao nhất trên mặt đất: loài
Coast Redwood cổ thụ ở Bắc California.

00:01:16.140 --> 00:01:21.590
Với đường kính thân lên đến 6,096m,
các cây redwoods có thể cao đến 380 feet,

00:01:21.590 --> 00:01:25.132
bằng tòa nhà 38 tầng
trong vòng đời 2000 năm tuổi.

00:01:25.132 --> 00:01:29.616
Nhưng chưa có ai tìm hiểu về ngọn
của những tòa nhà chọc trời tự nhiên này.

00:01:29.616 --> 00:01:32.183
Liệu có điều gì khác
ngoài những tán lá trên đó không?

00:01:32.183 --> 00:01:34.914
Stephen quyết định làm
điều chưa ai từng làm ấy.

00:01:34.914 --> 00:01:39.272
Vào năm 1987, Stephen cùng anh trai Scott
và bạn mình là Marwood

00:01:39.272 --> 00:01:41.695
đã lái xe từ trường Reed College
thuộc bang Oregon

00:01:41.695 --> 00:01:45.207
đến vườn quốc gia của tiểu bang
Prairie Creek Redwoods ở Bắc California.

00:01:45.207 --> 00:01:49.441
Đi sâu vào trong rừng, Srephen đã chọn
cây Redwood cao nhất mà ông thấy.

00:01:49.441 --> 00:01:52.606
Tán lá thấp nhất của nó
cũng cao khoảng 100 feet (30,48m),

00:01:52.606 --> 00:01:54.456
vượt quá xa so với tầm với của ông.

00:01:54.456 --> 00:01:59.135
Nhưng ông nhìn thấy một cây redwood
non và thấp hơn mọc gần đó.

00:01:59.135 --> 00:02:02.658
Ông chạy lấy đà, rồi nhảy lên
và bám vào những cành cây thấp nhất,

00:02:02.658 --> 00:02:05.378
trườn và nhanh chóng trèo lên.

00:02:05.378 --> 00:02:07.972
Ông leo lên mà không có dây
hay bất cứ trang bị nào,

00:02:07.972 --> 00:02:10.388
sai một bước đồng nghĩa với cái chết.

00:02:10.388 --> 00:02:12.744
Nhưng ông đã leo lên được,
và khi leo lên đến ngọn

00:02:12.744 --> 00:02:17.162
ông quay người lại, và nhảy sang
một cành của cây mà ông đã chọn

00:02:17.162 --> 00:02:20.021
và sang một thế giới
chưa ai từng biết đến trước đây.

00:02:20.021 --> 00:02:21.926
Bạn ông - Marwood đã trèo theo ông,

00:02:21.926 --> 00:02:25.718
và hai chàng trai trẻ đã leo tự do
đến tận ngọn của cây redwood.

00:02:25.718 --> 00:02:29.436
Stephen vượt qua những đám rêu
như cách bà ông đã chỉ khi ông còn nhỏ.

00:02:29.436 --> 00:02:33.355
Ông nhận ra rằng càng leo lên cao
thì các tán lá càng rậm rạp,

00:02:33.355 --> 00:02:35.451
không giống như hầu hết các loại cây khác.

00:02:35.451 --> 00:02:38.313
Ông đã tìm thấy các thảm đất ẩm ướt
dày hàng inch,

00:02:38.313 --> 00:02:43.020
được tạo ra từ lá rụng, vỏ cây, xác
các thực vật khác và bụi trong không khí

00:02:43.020 --> 00:02:45.619
nằm trên các nhánh cây lớn.

00:02:45.619 --> 00:02:50.695
Ông thậm chí còn thấy các cây redwood con
mọc lên từ một nhánh redwood chính.

00:02:50.705 --> 00:02:53.316
Các cây redwood đã tự nhân bản chính nó.

00:02:53.316 --> 00:02:55.098
Khi Stephen leo lên đến ngọn cây,

00:02:55.098 --> 00:02:58.714
ông đã nằm nghỉ trên tấm thảm
chằng chịt lá và cành cây.

00:02:58.714 --> 00:03:02.481
Có một cây việt quất với quả chín mọng
mọc trên thảm đất!

00:03:02.481 --> 00:03:05.162
Ông đã ăn một ít và chờ bạn mình.

00:03:05.162 --> 00:03:09.897
Stephen đã khám phá ra một thế giới mới
cách mặt đất hàng trăm feet.

00:03:09.897 --> 00:03:14.044
Chuyến đi này đã mở ra nhiều
chuyến đi khác, với các thiết bị an toàn,

00:03:14.044 --> 00:03:17.502
lên những cây redwood cổ thụ khác
mà ông đã ghi lại vị trí

00:03:17.502 --> 00:03:21.733
và đo đạc cấu trúc cành, thân phụ
theo một cách hoàn chỉnh.

00:03:21.733 --> 00:03:25.383
Stephen trở thành chuyên gia về sinh thái
của các cây cao nhất trên thế giới

00:03:25.383 --> 00:03:28.330
và sự đa dạng sinh học
trên các ngọn cây đó,

00:03:28.330 --> 00:03:31.330
các hệ sinh thái trên không
mà chưa ai tưởng tượng ra.

00:03:31.330 --> 00:03:36.146
Thường thì có dương xỉ, nấm
và thực vật biểu sinh ở tầng đáy rừng

00:03:36.146 --> 00:03:39.008
như linh sam Douglas, sâm độc
và cây sồi tan

NOTE Paragraph

00:03:39.008 --> 00:03:42.062
mà rễ của chúng đâm xuống
đất có độ ẩm cao.

00:03:42.062 --> 00:03:43.955
Động vật không xương sống

00:03:43.955 --> 00:03:49.323
như kiến, ong, mối, bọ cánh cứng,
giun đất và giáp xác thủy sản

00:03:49.323 --> 00:03:54.427
làm nhà trên các cây hoa như
đỗ quyên, nho và cây cơm cháy.

00:03:54.427 --> 00:03:58.419
Chim ưng, cú lông đốm, giẻ cùi lam
tìm các tán cây để lấy thức ăn.

00:03:58.419 --> 00:04:03.928
Thậm chí chim lặn Bắc Thái Bình Dương
bay hàng dặm từ biển tới làm tổ ở đây.

00:04:03.928 --> 00:04:07.063
Sóc và chuột đồng nhìn lén ra
hang cao cấp.

00:04:07.063 --> 00:04:10.765
Và còn động vật săn mồi cao nhất?
Chính là kì nhông lang thang to lớn.

00:04:10.765 --> 00:04:14.492
Nghiên cứu của Silett đã thay đổi suy nghĩ
của chúng ta về những cái cây cao,

00:04:14.492 --> 00:04:17.043
và ủng hộ ý việc bảo tồn chúng,

00:04:17.043 --> 00:04:19.739
không chỉ như những sinh vật ấn tượng

00:04:19.739 --> 00:04:22.808
nhưng còn là nhà cho vô số loài khác.

00:04:22.808 --> 00:04:27.324
Vì vậy, khi nhìn lên cành và lá cây,
hãy tự hỏi "Trên đó có gì nhỉ?"

00:04:27.324 --> 00:04:29.634
Có thể một thế giới mới
đang chờ bạn khám phá đó.

00:04:29.634 --> 00:04:31.544
Nên đừng ngại ngần mà hãy nhảy lên nhé.