Return to Video

Najbardziej niezwykłe zwierzęta, o których nie masz pojęcia... i jak można je uratować

  • 0:01 - 0:07
    Oto jedno z najbardziej
    niezwykłych zwierząt na Ziemi.
  • 0:07 - 0:09
    To tapir.
  • 0:09 - 0:13
    A to mały tapir,
  • 0:13 - 0:17
    najsłodsza pociecha w królestwie zwierząt.
  • 0:17 - 0:18
    (Śmiech)
  • 0:18 - 0:20
    Zdecydowanie.
  • 0:20 - 0:21
    Nie ma konkurencji.
  • 0:24 - 0:26
    Poświęciłam 20 lat mojego życia
  • 0:26 - 0:29
    na badania i ochronę tapirów w Brazylii,
  • 0:29 - 0:33
    co jest po prostu wspaniałe.
  • 0:33 - 0:37
    Teraz myślę poważnie
  • 0:37 - 0:39
    nad wpływem mojej pracy.
  • 0:39 - 0:43
    Pytam siebie o wkład, który wniosłam
  • 0:43 - 0:47
    w ochronę moich ukochanych zwierząt.
  • 0:47 - 0:49
    Czy skutecznie
  • 0:49 - 0:52
    pomagam im przetrwać?
  • 0:52 - 0:54
    Czy robię wystarczająco dużo?
  • 0:54 - 0:56
    Myślę, że ważne pytanie dotyczy tego,
  • 0:56 - 1:02
    czy badając tapiry, pomagam je chronić,
  • 1:02 - 1:04
    czy tylko dokumentuję ich wymarcie.
  • 1:06 - 1:10
    Świat mierzy się z wieloma różnymi
    problemami środowiskowymi.
  • 1:10 - 1:13
    Wiemy o tym. Ciągle mówią o tym media.
  • 1:13 - 1:17
    Niszczenie lasów tropikalnych
    i innych ekosystemów,
  • 1:17 - 1:22
    zmiana klimatu, tyle gatunków
    na granicy wymarcia,
  • 1:22 - 1:27
    takich jak tygrysy, lwy,
    słonie, nosorożce, tapiry.
  • 1:28 - 1:32
    To tapir anta, gatunek,
    którym się zajmuję,
  • 1:32 - 1:35
    największy lądowy ssak
    Ameryki Południowej.
  • 1:35 - 1:38
    Są olbrzymie i silne.
  • 1:38 - 1:40
    Dorosłe osobniki mogą ważyć aż 300 kg.
  • 1:40 - 1:42
    To połowa wielkości konia.
  • 1:42 - 1:44
    Są wspaniałe.
  • 1:44 - 1:49
    Spotyka się je najczęściej
    w lasach tropikalnych, w Amazonii,
  • 1:49 - 1:54
    bo potrzebują rozległych połaci
    naturalnego środowiska,
  • 1:54 - 1:59
    aby znaleźć środki niezbędne
    do reprodukcji i przetrwania.
  • 1:59 - 2:02
    Niestety, niszczy się ich habitat,
  • 2:02 - 2:08
    a wybito je w kilkunastu
    miejscach występowania.
  • 2:08 - 2:11
    To jest nieszczęście,
  • 2:11 - 2:16
    ponieważ tapiry są niezwykle ważne
    w środowiskach, w których żyją.
  • 2:16 - 2:17
    Tapiry są roślinożercami.
  • 2:17 - 2:21
    Połowa ich diety składa się z owoców,
  • 2:21 - 2:23
    zjadając owoce, połykają też pestki,
  • 2:23 - 2:27
    które potem rozsiewają wraz z odchodami.
  • 2:27 - 2:32
    Odgrywają bardzo ważną rolę
    w kształtowaniu i utrzymaniu
  • 2:32 - 2:35
    struktury i różnorodności lasu,
  • 2:35 - 2:41
    dlatego tapiry uważa się
    za ogrodników lasu.
  • 2:41 - 2:43
    Czy to nie wspaniałe?
  • 2:43 - 2:45
    Biorąc to pod uwagę,
  • 2:45 - 2:48
    wymarcie tapirów wpłynęłoby poważnie
  • 2:48 - 2:51
    na całą bioróżnorodność.
  • 2:51 - 2:57
    Badania nad tapirami zaczęłam w 1996 roku,
    będąc młoda i świeżo po studiach,
  • 2:57 - 3:00
    które były pionierskim programem
    badań i ochrony przyrody.
  • 3:00 - 3:04
    Nie było żadnych informacji o tapirach,
  • 3:04 - 3:07
    w głównej mierze dlatego,
    że tak trudno je badać.
  • 3:07 - 3:11
    To zwierzęta nocne, żyjące samotnie
    i bardzo trudne do wytropienia.
  • 3:11 - 3:17
    Zaczęliśmy zdobywać podstawowe dane
    dotyczące tych zwierząt.
  • 3:17 - 3:20
    Co robi osoba zajmująca się
    ochroną przyrody?
  • 3:21 - 3:23
    Po pierwsze, potrzebujemy danych.
  • 3:23 - 3:24
    Potrzebujemy badań terenowych.
  • 3:24 - 3:29
    Potrzebujemy długofalowych danych,
    aby pomóc w ochronie,
  • 3:29 - 3:32
    a tapiry są trudne do badań,
    co powiedziałam wcześniej,
  • 3:32 - 3:36
    więc musimy opierać się
    na pośrednich metodach badań.
  • 3:36 - 3:39
    Musimy je złapać i znieczulić,
  • 3:39 - 3:42
    aby założyć im na szyję
    obrożę z nadajnikiem GPS,
  • 3:42 - 3:44
    i dzięki temu śledzić ich lokalizację,
  • 3:44 - 3:46
    co jest techniką powszechnie używaną
  • 3:46 - 3:49
    przez wielu działaczy ochrony
    przyrody na całym świecie.
  • 3:49 - 3:52
    Potem zbieramy informacje o tym,
    jak wykorzystują przestrzeń,
  • 3:52 - 3:54
    jak poruszają się po środowisku,
  • 3:54 - 3:56
    jakie środowiska są najważniejsze
  • 3:56 - 3:58
    i dużo więcej.
  • 3:58 - 4:02
    Następnie musimy podzielić się tą wiedzą.
  • 4:02 - 4:05
    Musimy przekazać ludziom wiedzę o tapirach
  • 4:05 - 4:08
    i o ich znaczeniu.
  • 4:08 - 4:11
    To niesmowite, ile ludzi na świecie
  • 4:11 - 4:14
    nie ma pojęcia, co to jest tapir.
  • 4:14 - 4:17
    Wiele ludzi myśli, że to jest tapir.
  • 4:19 - 4:21
    Muszę powiedzieć, że to nie jest tapir.
  • 4:21 - 4:23
    (Śmiech)
  • 4:23 - 4:25
    To olbrzymi mrówkojad.
  • 4:25 - 4:28
    Tapiry nie jedzą mrówek. Nigdy. Przenigdy.
  • 4:30 - 4:36
    Następnie musimy zorganizować szkolenie,
    społeczny projekt służący ich ochronie.
  • 4:36 - 4:39
    Naszą odpowiedzialnością jest wyszkolić
    przyszłych działaczy ochrony przyrody.
  • 4:40 - 4:43
    Przegrywamy kilka bitew
    na polu ochrony przyrody,
  • 4:43 - 4:45
    dlatego potrzebujemy
    więcej takich ludzi jak my,
  • 4:45 - 4:50
    a oni potrzebują umiejętności
    i pasji, aby to robić.
  • 4:50 - 4:52
    Jesteśmy działaczami na rzecz przyrody,
  • 4:52 - 4:55
    dlatego musimy wykorzystać dane,
  • 4:55 - 4:57
    zgromadzoną wiedzę,
  • 4:57 - 5:01
    aby wspierać działania
    na rzecz ochrony przyrody.
  • 5:01 - 5:03
    Nasz pierwszy program obejmujący tapiry
  • 5:03 - 5:05
    miał miejsce w Lesie Atlantyckim
  • 5:05 - 5:07
    we wschodniej części Brazylii,
  • 5:07 - 5:11
    jednym z najbardziej zagrożonych
    ekoregionów na świecie.
  • 5:11 - 5:13
    Niszczenie Lasu Atlantyckiego
  • 5:13 - 5:15
    rozpoczęło się na początku XVI wieku,
  • 5:15 - 5:18
    kiedy do Brazylii przybyli Portugalczycy,
  • 5:18 - 5:23
    rozpoczynając europejską kolonizację
    we wschodniej części Ameryki Południowej.
  • 5:23 - 5:26
    Las został prawie całkowice wykarczowany
  • 5:26 - 5:31
    na drewno, pod rolnictwo,
    hodowlę bydła i budowę miast,
  • 5:31 - 5:35
    dlatego jedynie 7% Lasu Atlantyckiego
  • 5:35 - 5:37
    pozostało nietknięte.
  • 5:37 - 5:43
    Tapiry żyją w niewielkich,
    wyizolowanych populacjach.
  • 5:43 - 5:48
    Odkryliśmy, że te w Lesie Atlantyckim
    poruszają się przez tereny otwarte,
  • 5:48 - 5:50
    pastwiska i tereny rolnicze,
  • 5:50 - 5:54
    wędrując z jednej połaci lasu do drugiej.
  • 5:54 - 5:57
    Nasze podejście w tym regionie
  • 5:57 - 6:01
    polega na wykorzystaniu danych,
    aby ustalić potencjalne miejsca
  • 6:01 - 6:04
    do stworzenia korytarzy ekologicznych
  • 6:04 - 6:07
    pomiędzy tymi połaciami lasu,
  • 6:07 - 6:09
    łącząc ponownie ich środowisko,
  • 6:09 - 6:14
    aby tapiry i inne zwierzęta poruszały się
    bezpiecznie po otoczeniu.
  • 6:14 - 6:17
    Po dwunastu latach w Lesie Atlantyckim,
  • 6:17 - 6:22
    w 2008 roku, ochrona tapirów
    objęła także Pantanal
  • 6:22 - 6:24
    w zachodniej Brazylii,
  • 6:24 - 6:27
    obok granicy z Boliwią i Paragwajem.
  • 6:27 - 6:33
    To największy obszar bagienny na świecie,
  • 6:33 - 6:34
    niesamowite miejsce
  • 6:34 - 6:39
    i jedno z najważniejszych twierdz
    tapirów ata w Ameryce Południowej.
  • 6:39 - 6:43
    Praca w Pantanal jest niezwykle budująca,
  • 6:43 - 6:47
    ponieważ znaleźliśmy tam
    olbrzymią, zdrową populację tapirów,
  • 6:47 - 6:49
    dzięki czemu możemy badać je
  • 6:49 - 6:53
    w najbardziej naturalnych warunkach,
  • 6:53 - 6:55
    w dużej mierze pozbawionych zagrożeń.
  • 6:56 - 7:01
    W Pantanal, obrócz obroży z GPS,
    używamy innej techniki:
  • 7:01 - 7:02
    foto-pułapek.
  • 7:02 - 7:05
    Foto-pułapka posiada czujnik ruchu
  • 7:05 - 7:08
    i fotografuje przechodzące zwierzęta.
  • 7:08 - 7:11
    Dzięki temu niesamowitemu urządzeniu
  • 7:11 - 7:14
    zebraliśmy cenne informacje
  • 7:14 - 7:17
    o rozmnażaniu tapirów
    i ich społecznej organizacji,
  • 7:17 - 7:19
    które stanowią ważne elementy układanki,
  • 7:19 - 7:24
    przy rozwoju strategii
    na rzecz ochrony przyrody.
  • 7:24 - 7:28
    Obecnie w 2015 roku,
    jeszcze raz poszerzamy badania
  • 7:28 - 7:30
    na tereny brazylijskiego Cerrado,
  • 7:30 - 7:34
    obszary trawiaste i krzaczaste
    w środkowej Brazylii.
  • 7:34 - 7:41
    Obecnie ten region stanowi epicentrum
    rozwoju ekonomicznego w moim kraju,
  • 7:41 - 7:44
    w którym środowisko naturalne
    i populacje zwierząt
  • 7:44 - 7:48
    są nagle zagrożone
    przez różne niebezpieczeństwa,
  • 7:48 - 7:51
    włączając w to ponownie hodowlę bydła,
  • 7:51 - 7:53
    duże plantacje trzciny cukrowej i soi,
  • 7:53 - 7:57
    kłusownictwo, potrącone zwierzęta i inne.
  • 7:57 - 8:01
    Jakimś cudem, tapiry są tam nadal obecne,
  • 8:01 - 8:03
    co napawa mnie nadzieją.
  • 8:03 - 8:08
    Początek nowego programu w Cerrado
  • 8:08 - 8:10
    był w pewnym sensie rozczarowaniem.
  • 8:10 - 8:12
    Jeżdżąc po okolicy,
  • 8:12 - 8:16
    widać martwe tapiry wzdłuż dróg,
  • 8:16 - 8:21
    i ślady tapirów wędrujących
    po plantacjach trzciny cukrowej,
  • 8:21 - 8:23
    gdzie nie powinno ich być.
  • 8:23 - 8:27
    Rozmawiając z dziećmi, odkryjesz,
    że wiedzą, jak smakuje mięso tapira,
  • 8:27 - 8:30
    bo ich rodziny na nie polują,
  • 8:31 - 8:33
    co naprawdę łamie serce.
  • 8:34 - 8:37
    Sytuacja w Cerrado
  • 8:37 - 8:40
    zmusza do natychmiastowego działania.
  • 8:40 - 8:43
    Płynę pod prąd.
  • 8:43 - 8:46
    Uświadomiłam sobie,
    że mimo dwóch dekad ciężkiej pracy,
  • 8:46 - 8:50
    aby uratować te zwierzęta,
    nadal jest wiele do zrobienia,
  • 8:50 - 8:53
    jeśli mamy uchronić je przed zagładą.
  • 8:53 - 8:57
    Musimy rozwiązać te problemy.
  • 8:57 - 8:59
    Naprawdę musimy.
  • 8:59 - 9:02
    Znajdujemy się na takim etapie
    w dziedzinie ochrony przyrody,
  • 9:02 - 9:05
    kiedy musimy myśleć nieszablonowo.
  • 9:05 - 9:09
    Musimy być bardziej kreatywni
    niż jesteśmy teraz.
  • 9:09 - 9:13
    Mówiłam, że tapiry giną na drogach
    w Cerrado, co jest dużym problemem,
  • 9:13 - 9:16
    dlatego wpadliśmy na pomysł,
    aby założyć odblaskowe naklejki
  • 9:16 - 9:19
    na ich obroże z GPS.
  • 9:19 - 9:21
    Te same naklejki są używane
    na dużych ciężarówkach,
  • 9:21 - 9:23
    aby uniknąć kolizji.
  • 9:23 - 9:26
    Tapiry przechodzą
    o zmierzchu przez autostrady,
  • 9:26 - 9:31
    naklejki pomogą kierowcom
    zauważyć te "święcące coś"
  • 9:31 - 9:33
    przemierzające autostradę,
  • 9:33 - 9:36
    i być może zwolnią.
  • 9:36 - 9:39
    To szalony pomysł.
  • 9:39 - 9:44
    Zobaczymy, czy śmiertelność
    tapirów na drogach zmaleje.
  • 9:44 - 9:48
    Być może takie rzeczy trzeba robić.
  • 9:49 - 9:53
    Pomimo że borykam się
  • 9:53 - 9:55
    w głowie z tymi kwestiami,
  • 9:55 - 9:58
    to zawarłam pakt z tapirami.
  • 9:58 - 10:00
    W głębi serca wiem,
  • 10:00 - 10:03
    że ochrona tapirów jest moim celem.
  • 10:03 - 10:05
    To moja pasja.
  • 10:05 - 10:06
    Nie jestem osamotniona.
  • 10:06 - 10:10
    Wspiera mnie wiele osób.
  • 10:10 - 10:13
    Nidgy nie przestanę.
  • 10:13 - 10:18
    Będę to robiła do końca życia.
  • 10:18 - 10:22
    Zrobię to dla mojej imienniczki,
    tapira imieniem Patrícia,
  • 10:22 - 10:26
    pierwszego tapira złapanego
    i monitorowanego w Lesie Atlantyckim
  • 10:26 - 10:28
    naprawdę wiele lat temu.
  • 10:28 - 10:32
    Dla Rity i jej synka Vincenta z Pantanal.
  • 10:32 - 10:36
    Zrobię to dla małego Teda
  • 10:37 - 10:40
    złapanego w grudniu zeszłego roku,
    również w Pantanal.
  • 10:40 - 10:42
    Będę to robiła
  • 10:42 - 10:46
    dla setek tapirów, które spotkałam
  • 10:46 - 10:47
    przez te wszystkie lata,
  • 10:47 - 10:51
    i wszystkich, które spotkam w przyszłości.
  • 10:51 - 10:54
    Te zwierzęta zasługują na ochronę.
  • 10:54 - 10:57
    Potrzebują mnie. Potrzebują nas.
  • 10:57 - 11:02
    Ludzie zasługują na życie w świecie,
  • 11:02 - 11:06
    gdzie można cieszyć się
  • 11:06 - 11:07
    nie tylko tapirami,
  • 11:08 - 11:10
    ale innymi pięknymi gatunkami,
  • 11:10 - 11:13
    teraz i w przyszłości.
  • 11:13 - 11:15
    Dziękuję.
  • 11:15 - 11:20
    (Brawa)
Title:
Najbardziej niezwykłe zwierzęta, o których nie masz pojęcia... i jak można je uratować
Speaker:
Patrícia Medici
Description:

Pomimo tego, że tapiry są jednymi z największych ssaków na świecie, życie tych samotnych, nocnych stworzeń pozostaje tajemnicą. Tapiry pojawiły się na ewolucyjnej scenie ponad 5 milionów lat temu, a teraz te same tapiry, zwane „żywymi skamieniałościami”, przemierzają lasy i obszary trawiaste Ameryki Południowej. Zagrożenia ze strony kłusowników, wylesienie i zanieczyszczenie powietrza, zwłaszcza w szybko rozwijającej się Brazylii, zagrażają ich długowieczności. W swojej wnikliwej prelekcji Patrícia Medici, która zajmuje się biologią konserwatorską, znawczyni tapirów i stypendystka TED, dzieli się wynikami badań nat tymi niezwykłymi zwierzętami i zmusza nas do odpowiedzi na pytanie, czy chcemy być odpowiedzialni za ich wyginięcie.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:32
  • Hej, bardzo fajne napisy, poniżej tylko kilka moich uwag:

    Ortografia

    Proszę zainstalować moduł sprawdzania pisowni. W tekście były literówki, które zostałyby wykryte przez tę funkcję. https://www.google.ca/webhp?sourceid=chrome-instant&ion=1&espv=2&ie=UTF-8#q=how%20to%20install%20spell%20check
    ===
    Uwaga na końcówki nosowe -ą i -om, to bardzo rażący błąd, więcej: http://lukaszrokicki.pl/2013/10/19/jaka-koncowka-om-czy-a/

    ====================
    Skróty typowe dla języka pisanego.

    W napisach nie używamy raczej skrótów typowych dla języka pisanego, takich jak r. (zamiast rok) np., tzw., tj. wg... Są one małe i mogą ujść widzowi, a także odwrócić na moment jego uwagę od filmu.

    ====

    mimo że, mimo iż - pisane są bez przecinka: http://www.prosteprzecinki.pl/przecinek-przed-mimo-ze-mimo-iz
    =========================

    Ted Fellow - to stypendysta TED. Takie zwroty związane ścisle z prelekcjami i organizacją TED znajdziesz w tym spisie: https://docs.google.com/spreadsheets/d/1w3sftn2jZYXOIBYori4ME-yEa-DWOQuKQmjWvscHpFw/edit#gid=1

    Pozdrawiam!

Polish subtitles

Revisions