Najbardziej niezwykłe zwierzęta, o których nie masz pojęcia... i jak można je uratować
-
0:01 - 0:07Oto jedno z najbardziej
niezwykłych zwierząt na Ziemi. -
0:07 - 0:09To tapir.
-
0:09 - 0:13A to mały tapir,
-
0:13 - 0:17najsłodsza pociecha w królestwie zwierząt.
-
0:17 - 0:18(Śmiech)
-
0:18 - 0:20Zdecydowanie.
-
0:20 - 0:21Nie ma konkurencji.
-
0:24 - 0:26Poświęciłam 20 lat mojego życia
-
0:26 - 0:29na badania i ochronę tapirów w Brazylii,
-
0:29 - 0:33co jest po prostu wspaniałe.
-
0:33 - 0:37Teraz myślę poważnie
-
0:37 - 0:39nad wpływem mojej pracy.
-
0:39 - 0:43Pytam siebie o wkład, który wniosłam
-
0:43 - 0:47w ochronę moich ukochanych zwierząt.
-
0:47 - 0:49Czy skutecznie
-
0:49 - 0:52pomagam im przetrwać?
-
0:52 - 0:54Czy robię wystarczająco dużo?
-
0:54 - 0:56Myślę, że ważne pytanie dotyczy tego,
-
0:56 - 1:02czy badając tapiry, pomagam je chronić,
-
1:02 - 1:04czy tylko dokumentuję ich wymarcie.
-
1:06 - 1:10Świat mierzy się z wieloma różnymi
problemami środowiskowymi. -
1:10 - 1:13Wiemy o tym. Ciągle mówią o tym media.
-
1:13 - 1:17Niszczenie lasów tropikalnych
i innych ekosystemów, -
1:17 - 1:22zmiana klimatu, tyle gatunków
na granicy wymarcia, -
1:22 - 1:27takich jak tygrysy, lwy,
słonie, nosorożce, tapiry. -
1:28 - 1:32To tapir anta, gatunek,
którym się zajmuję, -
1:32 - 1:35największy lądowy ssak
Ameryki Południowej. -
1:35 - 1:38Są olbrzymie i silne.
-
1:38 - 1:40Dorosłe osobniki mogą ważyć aż 300 kg.
-
1:40 - 1:42To połowa wielkości konia.
-
1:42 - 1:44Są wspaniałe.
-
1:44 - 1:49Spotyka się je najczęściej
w lasach tropikalnych, w Amazonii, -
1:49 - 1:54bo potrzebują rozległych połaci
naturalnego środowiska, -
1:54 - 1:59aby znaleźć środki niezbędne
do reprodukcji i przetrwania. -
1:59 - 2:02Niestety, niszczy się ich habitat,
-
2:02 - 2:08a wybito je w kilkunastu
miejscach występowania. -
2:08 - 2:11To jest nieszczęście,
-
2:11 - 2:16ponieważ tapiry są niezwykle ważne
w środowiskach, w których żyją. -
2:16 - 2:17Tapiry są roślinożercami.
-
2:17 - 2:21Połowa ich diety składa się z owoców,
-
2:21 - 2:23zjadając owoce, połykają też pestki,
-
2:23 - 2:27które potem rozsiewają wraz z odchodami.
-
2:27 - 2:32Odgrywają bardzo ważną rolę
w kształtowaniu i utrzymaniu -
2:32 - 2:35struktury i różnorodności lasu,
-
2:35 - 2:41dlatego tapiry uważa się
za ogrodników lasu. -
2:41 - 2:43Czy to nie wspaniałe?
-
2:43 - 2:45Biorąc to pod uwagę,
-
2:45 - 2:48wymarcie tapirów wpłynęłoby poważnie
-
2:48 - 2:51na całą bioróżnorodność.
-
2:51 - 2:57Badania nad tapirami zaczęłam w 1996 roku,
będąc młoda i świeżo po studiach, -
2:57 - 3:00które były pionierskim programem
badań i ochrony przyrody. -
3:00 - 3:04Nie było żadnych informacji o tapirach,
-
3:04 - 3:07w głównej mierze dlatego,
że tak trudno je badać. -
3:07 - 3:11To zwierzęta nocne, żyjące samotnie
i bardzo trudne do wytropienia. -
3:11 - 3:17Zaczęliśmy zdobywać podstawowe dane
dotyczące tych zwierząt. -
3:17 - 3:20Co robi osoba zajmująca się
ochroną przyrody? -
3:21 - 3:23Po pierwsze, potrzebujemy danych.
-
3:23 - 3:24Potrzebujemy badań terenowych.
-
3:24 - 3:29Potrzebujemy długofalowych danych,
aby pomóc w ochronie, -
3:29 - 3:32a tapiry są trudne do badań,
co powiedziałam wcześniej, -
3:32 - 3:36więc musimy opierać się
na pośrednich metodach badań. -
3:36 - 3:39Musimy je złapać i znieczulić,
-
3:39 - 3:42aby założyć im na szyję
obrożę z nadajnikiem GPS, -
3:42 - 3:44i dzięki temu śledzić ich lokalizację,
-
3:44 - 3:46co jest techniką powszechnie używaną
-
3:46 - 3:49przez wielu działaczy ochrony
przyrody na całym świecie. -
3:49 - 3:52Potem zbieramy informacje o tym,
jak wykorzystują przestrzeń, -
3:52 - 3:54jak poruszają się po środowisku,
-
3:54 - 3:56jakie środowiska są najważniejsze
-
3:56 - 3:58i dużo więcej.
-
3:58 - 4:02Następnie musimy podzielić się tą wiedzą.
-
4:02 - 4:05Musimy przekazać ludziom wiedzę o tapirach
-
4:05 - 4:08i o ich znaczeniu.
-
4:08 - 4:11To niesmowite, ile ludzi na świecie
-
4:11 - 4:14nie ma pojęcia, co to jest tapir.
-
4:14 - 4:17Wiele ludzi myśli, że to jest tapir.
-
4:19 - 4:21Muszę powiedzieć, że to nie jest tapir.
-
4:21 - 4:23(Śmiech)
-
4:23 - 4:25To olbrzymi mrówkojad.
-
4:25 - 4:28Tapiry nie jedzą mrówek. Nigdy. Przenigdy.
-
4:30 - 4:36Następnie musimy zorganizować szkolenie,
społeczny projekt służący ich ochronie. -
4:36 - 4:39Naszą odpowiedzialnością jest wyszkolić
przyszłych działaczy ochrony przyrody. -
4:40 - 4:43Przegrywamy kilka bitew
na polu ochrony przyrody, -
4:43 - 4:45dlatego potrzebujemy
więcej takich ludzi jak my, -
4:45 - 4:50a oni potrzebują umiejętności
i pasji, aby to robić. -
4:50 - 4:52Jesteśmy działaczami na rzecz przyrody,
-
4:52 - 4:55dlatego musimy wykorzystać dane,
-
4:55 - 4:57zgromadzoną wiedzę,
-
4:57 - 5:01aby wspierać działania
na rzecz ochrony przyrody. -
5:01 - 5:03Nasz pierwszy program obejmujący tapiry
-
5:03 - 5:05miał miejsce w Lesie Atlantyckim
-
5:05 - 5:07we wschodniej części Brazylii,
-
5:07 - 5:11jednym z najbardziej zagrożonych
ekoregionów na świecie. -
5:11 - 5:13Niszczenie Lasu Atlantyckiego
-
5:13 - 5:15rozpoczęło się na początku XVI wieku,
-
5:15 - 5:18kiedy do Brazylii przybyli Portugalczycy,
-
5:18 - 5:23rozpoczynając europejską kolonizację
we wschodniej części Ameryki Południowej. -
5:23 - 5:26Las został prawie całkowice wykarczowany
-
5:26 - 5:31na drewno, pod rolnictwo,
hodowlę bydła i budowę miast, -
5:31 - 5:35dlatego jedynie 7% Lasu Atlantyckiego
-
5:35 - 5:37pozostało nietknięte.
-
5:37 - 5:43Tapiry żyją w niewielkich,
wyizolowanych populacjach. -
5:43 - 5:48Odkryliśmy, że te w Lesie Atlantyckim
poruszają się przez tereny otwarte, -
5:48 - 5:50pastwiska i tereny rolnicze,
-
5:50 - 5:54wędrując z jednej połaci lasu do drugiej.
-
5:54 - 5:57Nasze podejście w tym regionie
-
5:57 - 6:01polega na wykorzystaniu danych,
aby ustalić potencjalne miejsca -
6:01 - 6:04do stworzenia korytarzy ekologicznych
-
6:04 - 6:07pomiędzy tymi połaciami lasu,
-
6:07 - 6:09łącząc ponownie ich środowisko,
-
6:09 - 6:14aby tapiry i inne zwierzęta poruszały się
bezpiecznie po otoczeniu. -
6:14 - 6:17Po dwunastu latach w Lesie Atlantyckim,
-
6:17 - 6:22w 2008 roku, ochrona tapirów
objęła także Pantanal -
6:22 - 6:24w zachodniej Brazylii,
-
6:24 - 6:27obok granicy z Boliwią i Paragwajem.
-
6:27 - 6:33To największy obszar bagienny na świecie,
-
6:33 - 6:34niesamowite miejsce
-
6:34 - 6:39i jedno z najważniejszych twierdz
tapirów ata w Ameryce Południowej. -
6:39 - 6:43Praca w Pantanal jest niezwykle budująca,
-
6:43 - 6:47ponieważ znaleźliśmy tam
olbrzymią, zdrową populację tapirów, -
6:47 - 6:49dzięki czemu możemy badać je
-
6:49 - 6:53w najbardziej naturalnych warunkach,
-
6:53 - 6:55w dużej mierze pozbawionych zagrożeń.
-
6:56 - 7:01W Pantanal, obrócz obroży z GPS,
używamy innej techniki: -
7:01 - 7:02foto-pułapek.
-
7:02 - 7:05Foto-pułapka posiada czujnik ruchu
-
7:05 - 7:08i fotografuje przechodzące zwierzęta.
-
7:08 - 7:11Dzięki temu niesamowitemu urządzeniu
-
7:11 - 7:14zebraliśmy cenne informacje
-
7:14 - 7:17o rozmnażaniu tapirów
i ich społecznej organizacji, -
7:17 - 7:19które stanowią ważne elementy układanki,
-
7:19 - 7:24przy rozwoju strategii
na rzecz ochrony przyrody. -
7:24 - 7:28Obecnie w 2015 roku,
jeszcze raz poszerzamy badania -
7:28 - 7:30na tereny brazylijskiego Cerrado,
-
7:30 - 7:34obszary trawiaste i krzaczaste
w środkowej Brazylii. -
7:34 - 7:41Obecnie ten region stanowi epicentrum
rozwoju ekonomicznego w moim kraju, -
7:41 - 7:44w którym środowisko naturalne
i populacje zwierząt -
7:44 - 7:48są nagle zagrożone
przez różne niebezpieczeństwa, -
7:48 - 7:51włączając w to ponownie hodowlę bydła,
-
7:51 - 7:53duże plantacje trzciny cukrowej i soi,
-
7:53 - 7:57kłusownictwo, potrącone zwierzęta i inne.
-
7:57 - 8:01Jakimś cudem, tapiry są tam nadal obecne,
-
8:01 - 8:03co napawa mnie nadzieją.
-
8:03 - 8:08Początek nowego programu w Cerrado
-
8:08 - 8:10był w pewnym sensie rozczarowaniem.
-
8:10 - 8:12Jeżdżąc po okolicy,
-
8:12 - 8:16widać martwe tapiry wzdłuż dróg,
-
8:16 - 8:21i ślady tapirów wędrujących
po plantacjach trzciny cukrowej, -
8:21 - 8:23gdzie nie powinno ich być.
-
8:23 - 8:27Rozmawiając z dziećmi, odkryjesz,
że wiedzą, jak smakuje mięso tapira, -
8:27 - 8:30bo ich rodziny na nie polują,
-
8:31 - 8:33co naprawdę łamie serce.
-
8:34 - 8:37Sytuacja w Cerrado
-
8:37 - 8:40zmusza do natychmiastowego działania.
-
8:40 - 8:43Płynę pod prąd.
-
8:43 - 8:46Uświadomiłam sobie,
że mimo dwóch dekad ciężkiej pracy, -
8:46 - 8:50aby uratować te zwierzęta,
nadal jest wiele do zrobienia, -
8:50 - 8:53jeśli mamy uchronić je przed zagładą.
-
8:53 - 8:57Musimy rozwiązać te problemy.
-
8:57 - 8:59Naprawdę musimy.
-
8:59 - 9:02Znajdujemy się na takim etapie
w dziedzinie ochrony przyrody, -
9:02 - 9:05kiedy musimy myśleć nieszablonowo.
-
9:05 - 9:09Musimy być bardziej kreatywni
niż jesteśmy teraz. -
9:09 - 9:13Mówiłam, że tapiry giną na drogach
w Cerrado, co jest dużym problemem, -
9:13 - 9:16dlatego wpadliśmy na pomysł,
aby założyć odblaskowe naklejki -
9:16 - 9:19na ich obroże z GPS.
-
9:19 - 9:21Te same naklejki są używane
na dużych ciężarówkach, -
9:21 - 9:23aby uniknąć kolizji.
-
9:23 - 9:26Tapiry przechodzą
o zmierzchu przez autostrady, -
9:26 - 9:31naklejki pomogą kierowcom
zauważyć te "święcące coś" -
9:31 - 9:33przemierzające autostradę,
-
9:33 - 9:36i być może zwolnią.
-
9:36 - 9:39To szalony pomysł.
-
9:39 - 9:44Zobaczymy, czy śmiertelność
tapirów na drogach zmaleje. -
9:44 - 9:48Być może takie rzeczy trzeba robić.
-
9:49 - 9:53Pomimo że borykam się
-
9:53 - 9:55w głowie z tymi kwestiami,
-
9:55 - 9:58to zawarłam pakt z tapirami.
-
9:58 - 10:00W głębi serca wiem,
-
10:00 - 10:03że ochrona tapirów jest moim celem.
-
10:03 - 10:05To moja pasja.
-
10:05 - 10:06Nie jestem osamotniona.
-
10:06 - 10:10Wspiera mnie wiele osób.
-
10:10 - 10:13Nidgy nie przestanę.
-
10:13 - 10:18Będę to robiła do końca życia.
-
10:18 - 10:22Zrobię to dla mojej imienniczki,
tapira imieniem Patrícia, -
10:22 - 10:26pierwszego tapira złapanego
i monitorowanego w Lesie Atlantyckim -
10:26 - 10:28naprawdę wiele lat temu.
-
10:28 - 10:32Dla Rity i jej synka Vincenta z Pantanal.
-
10:32 - 10:36Zrobię to dla małego Teda
-
10:37 - 10:40złapanego w grudniu zeszłego roku,
również w Pantanal. -
10:40 - 10:42Będę to robiła
-
10:42 - 10:46dla setek tapirów, które spotkałam
-
10:46 - 10:47przez te wszystkie lata,
-
10:47 - 10:51i wszystkich, które spotkam w przyszłości.
-
10:51 - 10:54Te zwierzęta zasługują na ochronę.
-
10:54 - 10:57Potrzebują mnie. Potrzebują nas.
-
10:57 - 11:02Ludzie zasługują na życie w świecie,
-
11:02 - 11:06gdzie można cieszyć się
-
11:06 - 11:07nie tylko tapirami,
-
11:08 - 11:10ale innymi pięknymi gatunkami,
-
11:10 - 11:13teraz i w przyszłości.
-
11:13 - 11:15Dziękuję.
-
11:15 - 11:20(Brawa)
- Title:
- Najbardziej niezwykłe zwierzęta, o których nie masz pojęcia... i jak można je uratować
- Speaker:
- Patrícia Medici
- Description:
-
Pomimo tego, że tapiry są jednymi z największych ssaków na świecie, życie tych samotnych, nocnych stworzeń pozostaje tajemnicą. Tapiry pojawiły się na ewolucyjnej scenie ponad 5 milionów lat temu, a teraz te same tapiry, zwane „żywymi skamieniałościami”, przemierzają lasy i obszary trawiaste Ameryki Południowej. Zagrożenia ze strony kłusowników, wylesienie i zanieczyszczenie powietrza, zwłaszcza w szybko rozwijającej się Brazylii, zagrażają ich długowieczności. W swojej wnikliwej prelekcji Patrícia Medici, która zajmuje się biologią konserwatorską, znawczyni tapirów i stypendystka TED, dzieli się wynikami badań nat tymi niezwykłymi zwierzętami i zmusza nas do odpowiedzi na pytanie, czy chcemy być odpowiedzialni za ich wyginięcie.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 11:32
TED Translators admin approved Polish subtitles for The coolest animal you know nothing about ... and how we can save it | ||
Marta Konieczna commented on Polish subtitles for The coolest animal you know nothing about ... and how we can save it | ||
Marta Konieczna accepted Polish subtitles for The coolest animal you know nothing about ... and how we can save it | ||
Marta Konieczna edited Polish subtitles for The coolest animal you know nothing about ... and how we can save it | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for The coolest animal you know nothing about ... and how we can save it | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for The coolest animal you know nothing about ... and how we can save it | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for The coolest animal you know nothing about ... and how we can save it | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for The coolest animal you know nothing about ... and how we can save it |
Marta Konieczna
Hej, bardzo fajne napisy, poniżej tylko kilka moich uwag:
Ortografia
Proszę zainstalować moduł sprawdzania pisowni. W tekście były literówki, które zostałyby wykryte przez tę funkcję. https://www.google.ca/webhp?sourceid=chrome-instant&ion=1&espv=2&ie=UTF-8#q=how%20to%20install%20spell%20check
===
Uwaga na końcówki nosowe -ą i -om, to bardzo rażący błąd, więcej: http://lukaszrokicki.pl/2013/10/19/jaka-koncowka-om-czy-a/
====================
Skróty typowe dla języka pisanego.
W napisach nie używamy raczej skrótów typowych dla języka pisanego, takich jak r. (zamiast rok) np., tzw., tj. wg... Są one małe i mogą ujść widzowi, a także odwrócić na moment jego uwagę od filmu.
====
mimo że, mimo iż - pisane są bez przecinka: http://www.prosteprzecinki.pl/przecinek-przed-mimo-ze-mimo-iz
=========================
Ted Fellow - to stypendysta TED. Takie zwroty związane ścisle z prelekcjami i organizacją TED znajdziesz w tym spisie: https://docs.google.com/spreadsheets/d/1w3sftn2jZYXOIBYori4ME-yEa-DWOQuKQmjWvscHpFw/edit#gid=1
Pozdrawiam!