Return to Video

Skąd wiesz, że istniejesz? - James Zucker

  • 0:08 - 0:10
    Skąd wiesz, że istniejesz naprawdę?
  • 0:10 - 0:11
    To niby oczywiste,
  • 0:11 - 0:13
    dopóki się nad tym nie zastanawiasz,
  • 0:13 - 0:14
    ale weźmy się za to na poważnie.
  • 0:14 - 0:17
    Skąd masz pewność, że istniejesz?
  • 0:17 - 0:23
    W "Medytacjach o filozofii pierwszej"
    Kartezjusz próbuje rozwiązać tę kwestię,
  • 0:23 - 0:26
    pozbywając się wszystkich
    istniejących opinii,
  • 0:26 - 0:29
    żeby zacząć na nowo, od podstaw.
  • 0:29 - 0:32
    Cała jego wiedza pochodziła ze zmysłów,
    którymi postrzegał świat.
  • 0:32 - 0:34
    Tak, jak twoja, prawda?
  • 0:34 - 0:37
    Wiesz, że oglądasz ten film oczami,
    słyszysz go uszami.
  • 0:37 - 0:40
    Zmysły pokazują ci świat takim, jaki jest.
  • 0:40 - 0:43
    Nie oszukują cię,
    chyba, że akurat im się zdarzy.
  • 0:43 - 0:46
    Jeśli ktoś stoi daleko,
    może ci się z kimś pomylić,
  • 0:46 - 0:51
    albo myślisz, że złapiesz piłkę,
    a ona spada ci pod nogi.
  • 0:51 - 0:55
    Ale hej, tutaj i teraz wiesz, że to,
    co masz przed sobą, jest prawdziwe.
  • 0:55 - 0:57
    Twoje oczy, ręce, ciało. Czyli ty.
  • 0:57 - 1:01
    Tylko wariat myśli inaczej, a wiesz,
    że nie jesteś wariatem.
  • 1:01 - 1:04
    Jeśli ktoś w to wątpi, to na pewno śni.
  • 1:04 - 1:06
    Ojej, a jeśli właśnie śnisz?
  • 1:06 - 1:08
    Sny wydają się rzeczywiste.
  • 1:08 - 1:13
    Czujesz, że pływasz, latasz
    albo gołymi rękami dusisz potwora,
  • 1:13 - 1:15
    a naprawdę twoje ciało leży w łóżku.
  • 1:15 - 1:19
    Nie. Na jawie wiesz, że nie śnisz.
  • 1:19 - 1:22
    Ale kiedy śnisz, nie wiesz, że śnisz,
  • 1:22 - 1:24
    więc nie możesz dowieść, że nie śnisz.
  • 1:26 - 1:28
    Może to, co postrzegasz jako własne ciało,
  • 1:28 - 1:30
    naprawdę nie istnieje?
  • 1:30 - 1:32
    Może rzeczywistość,
    nawet te abstrakcyjne aspekty,
  • 1:32 - 1:36
    jak czas, kształt, kolor
    czy liczba są fałszywe,
  • 1:36 - 1:41
    może to tylko złudzenia wyprodukowane
    przez złego geniusza?
  • 1:41 - 1:42
    Nie, poważnie.
  • 1:42 - 1:47
    Kartezjusz pyta, czy możesz obalić tezę,
    że demon - zły geniusz,
  • 1:47 - 1:51
    wmówił ci, że rzeczywistość istnieje.
  • 1:51 - 1:54
    Może ten diaboliczny oszust cię okłamuje.
  • 1:54 - 1:57
    Świat, wszystkie twoje wrażenia,
    nawet twoje ciało.
  • 1:57 - 2:01
    Nie możesz udowodnić, że nie są zmyślone,
    a jak mógłbyś istnieć bez nich?
  • 2:01 - 2:04
    Wcale! Czyli nie istniejesz.
  • 2:04 - 2:06
    Życie jest snem,
  • 2:06 - 2:10
    a twoje pewnie nie wygląda
    w tej chwili kolorowo?
  • 2:10 - 2:12
    Nie, męczysz się,
  • 2:12 - 2:17
    jak nieprawdziwy, oszukany
    młotek, którym (nie) jesteś.
  • 2:17 - 2:19
    Przekonuje cię to?
  • 2:19 - 2:20
    Wierzysz w to?
  • 2:20 - 2:23
    Jeśli nie, to dobrze;
    jeśli tak - jeszcze lepiej,
  • 2:23 - 2:26
    bo to, że można cię przekonać,
  • 2:26 - 2:29
    dowodzi, że jesteś istotą przekonaną.
  • 2:29 - 2:32
    Nie możesz być niczym,
    jeśli myślisz, że jesteś czymś,
  • 2:32 - 2:34
    nawet, jeśli to coś wydaje ci się niczym,
  • 2:34 - 2:38
    bo, cokolwiek myślisz,
    jesteś istotą myślącą
  • 2:38 - 2:42
    albo, jak to ujął Kartezjusz,
    "Myślę, więc jestem",
  • 2:42 - 2:44
    i ty też jesteś. Serio.
Title:
Skąd wiesz, że istniejesz? - James Zucker
Speaker:
James Zucker
Description:

Całość lekcji: http://ed.ted.com/lessons/how-do-you-know-you-exist-james-zucker

Skąd wiesz, że istniejesz naprawdę? Czy istnienie to tylko sen? Może jakiś szalony naukowiec oszukał nas i tylko wierzymy, że istniejemy? James Zucker bada wszystkie te kwestie (i nie tylko), składając zdumiewający ukłon "Medytacjom o Filozofii Pierwszej" Kartezjusza.

Lekcja: James Zucker, animacja: Stretch Films, Inc.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:03

Polish subtitles

Revisions