WEBVTT

00:00:07.725 --> 00:00:09.597
Skąd wiesz, że istniejesz naprawdę?

00:00:09.597 --> 00:00:10.943
To niby oczywiste,

00:00:10.943 --> 00:00:12.729
dopóki się nad tym nie zastanawiasz,

00:00:12.729 --> 00:00:14.375
ale weźmy się za to na poważnie.

00:00:14.375 --> 00:00:17.055
Skąd masz pewność, że istniejesz?

00:00:17.055 --> 00:00:22.882
W "Medytacjach o filozofii pierwszej"
Kartezjusz próbuje rozwiązać tę kwestię,

00:00:22.882 --> 00:00:26.071
pozbywając się wszystkich 
istniejących opinii,

00:00:26.071 --> 00:00:29.200
żeby zacząć na nowo, od podstaw.

00:00:29.200 --> 00:00:32.329
Cała jego wiedza pochodziła ze zmysłów, 
którymi postrzegał świat.

00:00:32.339 --> 00:00:33.744
Tak, jak twoja, prawda?

00:00:33.744 --> 00:00:36.834
Wiesz, że oglądasz ten film oczami, 
słyszysz go uszami.

00:00:36.834 --> 00:00:39.989
Zmysły pokazują ci świat takim, jaki jest.

00:00:40.009 --> 00:00:43.091
Nie oszukują cię,
chyba, że akurat im się zdarzy.

00:00:43.091 --> 00:00:46.099
Jeśli ktoś stoi daleko, 
może ci się z kimś pomylić,

00:00:46.119 --> 00:00:50.673
albo myślisz, że złapiesz piłkę,
a ona spada ci pod nogi.

00:00:50.673 --> 00:00:54.790
Ale hej, tutaj i teraz wiesz, że to,
co masz przed sobą, jest prawdziwe.

00:00:54.790 --> 00:00:57.387
Twoje oczy, ręce, ciało. Czyli ty.

00:00:57.387 --> 00:01:01.229
Tylko wariat myśli inaczej, a wiesz,
że nie jesteś wariatem.

00:01:01.229 --> 00:01:03.786
Jeśli ktoś w to wątpi, to na pewno śni.

00:01:03.796 --> 00:01:05.713
Ojej, a jeśli właśnie śnisz?

00:01:05.713 --> 00:01:07.838
Sny wydają się rzeczywiste.

00:01:07.838 --> 00:01:12.577
Czujesz, że pływasz, latasz
albo gołymi rękami dusisz potwora,

00:01:12.577 --> 00:01:15.312
a naprawdę twoje ciało leży w łóżku.

00:01:15.312 --> 00:01:18.550
Nie. Na jawie wiesz, że nie śnisz.

00:01:18.550 --> 00:01:21.645
Ale kiedy śnisz, nie wiesz, że śnisz,

00:01:21.665 --> 00:01:24.126
więc nie możesz dowieść, że nie śnisz.

00:01:25.617 --> 00:01:27.979
Może to, co postrzegasz jako własne ciało,

00:01:27.979 --> 00:01:30.191
naprawdę nie istnieje?

00:01:30.191 --> 00:01:31.994
Może rzeczywistość, 
nawet te abstrakcyjne aspekty,

00:01:31.994 --> 00:01:36.148
jak czas, kształt, kolor 
czy liczba są fałszywe,

00:01:36.158 --> 00:01:40.826
może to tylko złudzenia wyprodukowane
przez złego geniusza?

00:01:40.826 --> 00:01:41.981
Nie, poważnie.

00:01:41.981 --> 00:01:46.894
Kartezjusz pyta, czy możesz obalić tezę,
że demon - zły geniusz,

00:01:46.894 --> 00:01:50.580
wmówił ci, że rzeczywistość istnieje.

00:01:50.580 --> 00:01:53.993
Może ten diaboliczny oszust cię okłamuje.

00:01:53.993 --> 00:01:56.793
Świat, wszystkie twoje wrażenia,
nawet twoje ciało.

00:01:56.793 --> 00:02:01.234
Nie możesz udowodnić, że nie są zmyślone,
a jak mógłbyś istnieć bez nich?

00:02:01.264 --> 00:02:04.019
Wcale! Czyli nie istniejesz.

00:02:04.019 --> 00:02:06.298
Życie jest snem,

00:02:06.298 --> 00:02:10.317
a twoje pewnie nie wygląda 
w tej chwili kolorowo?

00:02:10.317 --> 00:02:11.961
Nie, męczysz się,

00:02:11.961 --> 00:02:17.285
jak nieprawdziwy, oszukany 
młotek, którym (nie) jesteś.

00:02:17.285 --> 00:02:19.039
Przekonuje cię to?

00:02:19.039 --> 00:02:20.309
Wierzysz w to?

00:02:20.309 --> 00:02:23.495
Jeśli nie, to dobrze;
jeśli tak - jeszcze lepiej,

00:02:23.495 --> 00:02:25.611
bo to, że można cię przekonać,

00:02:25.611 --> 00:02:28.947
dowodzi, że jesteś istotą przekonaną.

00:02:28.947 --> 00:02:31.653
Nie możesz być niczym, 
jeśli myślisz, że jesteś czymś,

00:02:31.653 --> 00:02:34.401
nawet, jeśli to coś wydaje ci się niczym,

00:02:34.401 --> 00:02:37.794
bo, cokolwiek myślisz,
jesteś istotą myślącą

00:02:37.794 --> 00:02:42.186
albo, jak to ujął Kartezjusz,
"Myślę, więc jestem",

00:02:42.186 --> 00:02:44.469
i ty też jesteś. Serio.